خط و نشان چین برای ژاپن
هشدار تاثیر «هوش مصنوعی» بر تحولات ژئوپولیتیک
رئیس سرویس جاسوسی خارجی انگلیس هشدار داد که «دشمنان غرب» نظیر چین و روسیه در حال رقابت برای تسلط بر هوش مصنوعی به گونه‌ای هستند که می‌تواند ژئوپولیتیک را در دهه آینده متحول کند. به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری رویترز، جاسوسان جهان از کانادا و انگلیس گرفته تا روسیه و چین، در تلاش‌اند تا با پیشرفت‌های بنیادبرانداز و تکان‌دهنده در فناوری دست‌و‌پنجه نرم کنند چرا که عملیات‌های جاسوسی سنتی تحت رهبری انسان را که هزاران سال جریان داشته، به چالش می‌کشند. ریچارد مور، رئیس سرویس اطلاعات سری انگلیس موسوم به ام‌آی ۶ تاکید دارد که مهندسی کوانتومی، زیست‌شناسی مهندسی‌شده، حجم وسیعی از داده‌ها و پیشرفت در قدرت کامپیوتر تهدیدی است که باید مورد توجه غرب قرار گیرد. این مقام اطلاعاتی ارشد انگلیس می‌گوید: دشمنان ما پول و جاه‌طلبی خودشان را روی کسب مهارت در هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی و زیست‌شناسی غیرواقعی می‌گذارند زیرا آنها می‌دانند که تسلط بر این فناوری‌ها به آنها برتری خواهد داد. ریچارد مور که سابقاً دیپلمات بود و در سال ۲۰۲۰ به عنوان رئیس ام‌آی ۶ انتخاب شد، می‌گوید پیشرفت فناوری در دهه آتی می‌تواند از تمام پیشرفت‌های فناوری در قرن گذشته پیشی بگیرد. او تاکید دارد: به عنوان یک جامعه، ما هنوز این واقعیت آشکار و تاثیر بالقوه آن بر ژئوپولیتیک جهانی را نهادینه نکرده‌ایم. اما این یک تمرکز پرانگیزه برای ام‌آی ۶ است. سازمان‌های اطلاعاتی روسیه و چین از جمله نگرانی‌های ویژه جاسوسان غرب هستند که برای به‌کارگیری قدرت طیفی از فناوری‌های پیچیده، گاه با سرعتی سریع‌تر از غرب، وارد عمل شده‌اند. نهادهای اطلاعاتی غربی نگران‌اند که پکن بتواند ظرف چند دهه بر تمام فناوری‌های نوظهور کلیدی، به ویژه هوش مصنوعی، زیست‌شناسی مصنوعی و ژنتیک تسلط یابد. رشد اقتصادی و نظامی چین در ۴۰ سال گذشته، در کنار سقوط اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ که به جنگ سرد پایان داد، یکی از مهم‌ترین رویدادهای ژئوپولیتیک دوران اخیر محسوب می‌شود. ام‌آی ۶ بر عملیات‌های خارجی نظارت دارد و مسوولیت آن حفاظت از بریتانیا و منافع آن است. ریچارد مور تاکید دارد که این نهاد اطلاعاتی باید تغییر کند تا بتواند فناوری‌های جدید را مهار کند. او می‌گوید: ما نمی‌توانیم به کپی کردن صنعت فناوری جهانی امید داشته باشیم، بنابراین باید وارد این مبحث شویم. ما باید بازتر باشیم تا مخفی بمانیم.
نفوذ کرونایی چین در آفریقا
رئیس‌جمهوری چین در مراسم افتتاحیه کنفرانس کارگروه چین-آفریقا اعلام کرد، در کنار ۹ برنامه همکاری مشترک با آفریقا در آینده؛ یک میلیارد دوز واکسن کرونا اضافی نیز برای آفریقا تامین می‌کند. به گزارش ایرنا از پایگاه خبری «نیوز سی‌ان» چین، «شی جین پینگ» رئیس‌جمهوری چین در سخنرانی مراسم افتتاحیه کنفرانس هشتوزارتخانهای کارگروه چین-آفریقا (FOCAC) گفت: «من باور دارم تلاش‌های عینی چین و آفریقا به موفقیت‌آمیز بودن این کنفرانس می‌انجامد و موجب تحکیم قدرت دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون چینی و آفریقایی در راه رسیدن به مرحله‌ای بالاتر و آینده‌ای بهتر می‌شود.» کنفرانس هشتوزارتخانهای کارگروه چین-آفریقا (FOCAC) در روزهای ۲۹ و ۳۰ نوامبر (۸ و ۹ آذر) در «داکار» پایتخت «سنگال» برگزار شد. اجرای پروژه‌ها و نتایج آنها که در اجلاس ۲۰۱۸ همین کارگروه در پکن مطرح شده بود، مورد ارزیابی قرار گرفت و چشم‌انداز همکاری‌های آینده میان چین و آفریقا بررسی شد. رئیس‌جمهوری چین درباره همبستگی برای گذر از همه‌گیری ویروس کرونا نیز گفت: برای کمک به اتحادیه آفریقا تا دستیابی به هدف واکسیناسیون ۶۰درصدی جمعیت خود تا سال ۲۰۲۲، این کشور یک میلیارد دوز واکسن دیگر را برای کشورهای این قاره تامین می‌کند که شامل ۶۰۰ میلیون دوز اهدایی و ۴۰۰ میلیون دوز دیگر در قالب تولید مشترک شرکت‌های داروسازی چینی با شرکت‌های مرتبط در کشورهای آفریقایی است. همچنین شرکت‌های چینی فعالانه برای تولید واکسن مشترک در آفریقا و شرکت‌های محلی در این قاره تلاش می‌کنند. چین در حال حاضر بزرگ‌ترین تامین‌کننده واکسن برای آفریقاست. در ادامه این کنفرانس رئیس‌جمهوری چین ابراز امیدواری کرد، همکاری‌های مشترک در آینده به توسعه تجارت و سرمایه‌گذاری در آفریقا منجر شود.
تغییر راهبرد نظامی آمریکا در قبال روسیه و چین
پنتاگون به دنبال تقویت موضع و آرایش نظامی خود در مقابل مسکو و پکن است. به گزارش ایرنا به نقل از خبرگزاری فرانسه، پنتاگون بر اساس نتایج یک بازبینی اعلام کرد که ارتش آمریکا استقرار نیروها و پایگاه‌هایش را که هدف فعالیتشان چین و روسیه بوده، ارتقا خواهد داد. مقامات پنتاگون اعلام کردند؛ وزارت دفاع این کشور قصد دارد تجهیزات و تاسیسات نظامی خود را در گوام و استرالیا ارتقا دهد؛ اقدامی که به نظر می‌رسد با هدف تقویت فعالیت‌های نظامی آمریکا با تمرکز بر چین انجام می‌شود. جزئیات طرح «بازبینی موضع و آرایش نیروهای نظامی» که از زمان آغاز فعالیت دولت بایدن در دستورکار قرار گرفته بود، محرمانه بوده تا رقبای آمریکا از جمله روسیه و چین به اقدامات مخفیانه واشنگتن یا طرح‌های محرمانه آمریکا با متحدانش پی نبرند. با این حال «مارا کارلین» یک مقام امور سیاستگذاری‌ها در پنتاگون اعلام کرد که بر اساس این بازبینی، اولویت منطقه‌ای برای ارتش آمریکا منطقه «ایندو پاسیفیک» (Indo-Pacific) است. این مقام آمریکایی خاطرنشان کرد که یکی از اهداف این بازبینی همکاری بیشتر با متحدان و شرکا در سراسر منطقه برای پیشبرد ابتکارعمل‌هایی است که به ثبات منطقه کمک می‌کند و مانع از اقدام چین و تهدیدها از سوی کره شمالی می‌شود. به علاوه اینکه این بازبینی بازدارندگی با توانمندی جنگی علیه روسیه در اروپا را تقویت می‌کند و به نیروهای ناتو این توانایی را می‌دهد تا موثرتر اقدام کنند. کارلین در ادامه به حضور آمریکا در خاورمیانه پس از جنگ‌های عراق و افغانستان اشاره کرد و گفت: ما مسوولیت‌های جهانی داریم و باید آمادگی و مدرن‌سازی نیروهایمان را تضمین کنیم. یکسری تحولات ما را ملزم می‌کند تا تغییرات مداومی به موضع و آرایش نیروهایمان در خاورمیانه بدهیم.
عزم ترکیه برای بهبود روابط با امارات
رئیس‌جمهوری ترکیه اعلام کرد، قصد دارد به زودی عازم امارات شود و گام‌های جدی برای اصلاح روابط بردارد. به گزارش ایسنا، به نقل از شبکه «ان‌تی‌وی»، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، گفت آنکارا همانند اقداماتی که طی هفته‌های اخیر در روابطش با امارات برقرار کرده و به سرمایه‌گذاری منجر شده است، گام‌هایی نیز برای بهبود روابط با مصر و اسرائیل برمی‌دارد. اردوغان گفت: امارات یک طرح سرمایه‌گذاری به ارزش ۱۰ میلیارد دلار کلید زده است. از طریق این طرح آینده‌ای کاملاً متفاوت خواهیم ساخت. اردوغان در خصوص روابط با تل‌آویو و قاهره هم گفت، مشابه اقداماتی که با امارات اتخاذ شده، با دیگران هم اتخاذ خواهد شد. آنکارا و ابوظبی هفته پیش توافقنامه‌های سرمایه‌گذاری به ارزش میلیاردها دلار امضا کردند و اردوغان گفت، دوره جدیدی از روابط را اعلام خواهد کرد. در ماه جاری پس از اینکه ترکیه زوج اسرائیل در بازداشت را آزاد کرد، در یک تماس تلفنی کم‌سابقه با نفتالی بنت، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، گفت‌وگو کرد. رجب طیب اردوغان درباره روابط آنکارا و ابوظبی، گفت: در ماه فوریه سفری به امارات متحده عربی خواهم داشت. با هیاتی بزرگ خواهم رفت و اقدامات مهمی انجام خواهیم داد. یک برنامه سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارددلاری ارائه کردند. با اجرای این طرح شاهد روند جدید در روابط دوجانبه خواهیم بود. اردوغان در خصوص تنش میان اوکراین و روسیه اذعان کرد: خواستار ایفای نقش به منظور کمک به حل بحران از طریق گفت‌وگو با مقامات روسیه و اوکراین هستیم. رئیس‌جمهوری ترکیه با اشاره به مشکلات ناشی از افزایش قیمت‌ها به دلیل تحرکات بدون مبنای اقتصادی در نرخ ارز اظهار کرد: با اشتغال و تولید این مشکل را حل خواهیم کرد. از شما خواهش می‌کنم بدون توجه به گروه‌هایی که قصد سوءاستفاده از حوادث مختلف را دارند به دولت و کشورتان اعتماد کنید. اردوغان تاکید کرد: من هرگز از افزایش نرخ بهره حمایت نکردم، نمی‌کنم و نخواهم کرد. من هرگز در این موضوع سازش نخواهم کرد. ما در این امر موفق خواهیم شد. ان‌شاءالله خواهید دید که تورم قبل از انتخابات چقدر کاهش خواهد یافت.
خط و نشان چین برای ژاپن
وزارت خارجه چین از توکیو خواست به جای مداخله در امور چین به مسائل حقوق بشری خود بپردازد و به تایوان هشدار داد تلاش برای حضور در فعالیت‌های تحریک‌آمیز با هدف استقلال‌طلبی یک تبانی با نیروهای خارجی محسوب می‌شود. به گزارش ایسنا، وانگ ونبین، سخنگوی وزارت خارجه چین درباره اظهارات اخیر فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر ژاپن، درباره مسائل حقوق بشری در هنگ‌کنگ و سین‌کیانگ و همچنین مناقشات موجود در دریاهای چین جنوبی و شرقی گفت: نخست‌وزیر ژاپن نگرانی خود را درباره مسائل به اصطلاح حقوق بشر در هنگ‌کنگ و سین‌کیانگ در نشست غیررسمی آ.سه.آن مطرح کرد و طرف چینی هم این اظهارات را رد کرده است. وی با تاکید بر اینکه طرف چینی قاطعانه هرگونه اتهام‌زنی بدون توجیه علیه پکن را که از سوی طرف ژاپنی مطرح شده، رد می‌کند، گفت: مسائل پیرامون سین‌کیانگ اصلاً ربطی به حقوق بشر ندارد. این اقدامات با هدف مقابله با تروریسم، رادیکال‌زدایی و مقابله با جدایی‌طلبی است و دولت پکن با مقابله با تروریسم خشن به دنبال حفاظت از حقوق انسانی تمامی گروه‌های قومی در سین‌کیانگ است. ونبین هنگ‌کنگ را بخشی از چین دانست و گفت: امور این دولت‌شهر کاملاً به خود چین مربوط می‌شود. دولت چین قاطعانه مصمم به حفظ حاکمیت ملی، امنیت و منافع توسعه، اجرای سیستم «یک کشور، دو سیستم» و رد مداخله خارجی در امور هنگ‌کنگ است. ژاپن باید به تاریخچه و حقوق بشر خود بپردازد به جای آنکه در امور داخلی چین مداخله کند. تصمیم اشتباه توکیو برای تخلیه آب آلوده نیروگاه اتمی فوکوشیما به اقیانوس قطعاً غیرمسوولانه است و اکولوژی دریایی جهانی و سلامت عمومی را به خطر می‌اندازد. طرف ژاپنی باید به جامعه بین‌الملل پاسخی مسوولانه و توضیحی قابل قبول بدهد. جزایر دیائویو جزء لاینفک چین هستند و چین بر سر جزایر و قلمروهایش مناقشه‌ای ندارد. ما از حاکمیت قلمرو خود و منافعمان حفاظت می‌کنیم. وی با اشاره به سفر گروهی از قانونگذاران سه کشور بالتیک به تایوان و دیدارشان با تسای اینگ ون، رئیس‌جمهوری آن، گفت: چین قاطعانه مخالف برقراری هرگونه ارتباط سیاسی و رسمی کشورهایی است که با پکن ارتباط دارند و می‌خواهند با تایوان هم ارتباط برقرار کنند. این موضع قاطعانه و شفاف است. ما به طرف‌های مرتبط تاکید داریم تا جوانب احتیاط را مدنظر قرار داده و از ارسال سیگنال‌های نادرست به نیروهای استقلال‌طلب تایوان اجتناب کنند. هشداری جدی هم برای تایوان داریم؛ تلاش برای حضور در فعالیت‌های تحریک‌آمیز با هدف استقلال‌طلبی یک تبانی با نیروهای خارجی است که به شکست ختم می‌شود. این دیپلمات چینی در واکنش به تصمیم تایوان برای تاسیس یک دفتر در واشنگتن در سال آتی میلادی نیز گفت: مساله تایوان مربوط به حاکمیت و تمامیت ارضی چین است و بر منافع اصلی چین تاثیر می‌گذارد. عزم پکن برای حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی خود بسیار قاطع است و روند تاریخی چین برای دستیابی به اتحاد مجدد غیرقابل توقف. ما به برخی در ایالات متحده توصیه می‌کنیم که با «کارت تایوان» با آتش بازی نکنند وگرنه می‌سوزند و هر چه بکارند درو می‌کنند. ما همچنین این هشدار جدی را به مقام‌های تایوان می‌دهیم که تلاش برای جلب حمایت خارجی، تکیه بر ایالات متحده برای استقلال‌طلبی و مقاومت در برابر اتحاد مجدد با زور به بن‌بست خواهد رسید.
♦♦♦
ایرنا: بر اساس آخرین نظرسنجی انجام‌شده از سوی ایفوپ، «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهوری فرانسه و «مارین لوپن» رهبر حزب راستگرای تجمع ملی همچنان در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۲ فرانسه در صدر نظرسنجی‌ها هستند.
فارس: دبیر کل ناتو به روسیه درباره هرگونه اقدام نظامی علیه اوکراین هشدار داد و گفت «هرگونه تهاجم آتی روسیه علیه اوکراین هزینه بالایی خواهد داشت و پیامدهای اقتصادی و سیاسی جدی برای روسیه به همراه دارد».
ایسنا: ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در یک کنفرانس خبری گفت، منابع روسی در حال طراحی کودتا در اوکراین بوده‌اند و «رینات آخمتوف» تاجر اوکراینی نیز در ارتباط با این دسیسه مورد مشورت قرار گرفته است.
ایرنا: نظامیان ترکیه و عناصر مسلح وابسته به آنان، بار دیگر به مناطق تحت سیطره خود در حومه شمالی حلب در سوریه حمله کرده و منازل مسکونی شهروندان را در این مناطق هدف حملات راکتی قرار دادند.
ایلنا: «کریستوفر برگر» سخنگوی وزارت خارجه آلمان اعلام کرد: «برلین گفت‌وگوهای منظم و سازنده‌ای با ایالات متحده در ارتباط با اجرایی شدن قرارداد خط لوله نورد استریم 2 داشته است، اما همچنان با اعمال تحریم بر ضد متحدان خود مخالف است.»
ایلنا: «نیکولاس مادورو» رئیس‌جمهوری ونزوئلا با رد تخلف‌هایی که ناظران اتحادیه اروپا در گزارش خود درباره انتخابات محلی اخیر در این کشور بیان کرده بودند، اعلام کرد: «آنهایی که به عنوان دشمن آمده بودند همان هیات جاسوس‌های اتحادیه اروپا، هیچ دستاویزی برای انتقاد از نظام انتخاباتی پیدا نکردند.»
فارس: رئیس دولت باکو اعلام کرد «بیانیه مشترکی که در پایان نشست سه‌جانبه سران مسکو، باکو و ایروان در سوچی در مورد اقدامات انجام‌شده برای باز کردن شبکه‌های حمل‌ونقل و آماده‌سازی کمیسیون تعیین حدود مرزهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان به تصویب رسید، گواه نقش مهم روسیه در این زمینه است».
ایلنا: «احمد الله واثق»، معاون کمیته فرهنگی در دولت طالبان، اعلام کرد که مقامات امارات متحده عربی، فعالیت‌های سیاسی «اشرف غنی»، رئیس‌جمهوری پیشین و دیگر مقام‌های سابق افغانستان را که در امارات ساکن هستند، محدود کرده‌اند.
فارس: وزارت خارجه باکو از سفر معاون این وزارتخانه به عربستان سعودی و رایزنی وی با همتای سعودی درباره روابط دوجانبه و مسائل منطقه خبر داد.
ایلنا: تایوان اعلام کرد که با وجود تلاش‌های نیروهای نظامی چین برای تضعیف قوای نظامی تایوان، این کشور همچنان توانایی پاسخگویی به تهدیدات چین را دارد.
♦♦♦
طالبان به دنبال تشکیل نیروی هوایی
اعتماد نوشت: ملامحمد یعقوب مجاهد، وزیر دفاع دولت موقت امارت اسلامی افغانستان، گفت که این گروه تلاش می‌کند یک نیروی هوایی مستقل و بدون وابستگی به سایر کشورها تشکیل دهد. پیش از این ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، در نشستی با کارمندان فرودگاه کابل گفته بود که این گروه در نظر دارد نیروهای هوایی ایجاد کند که به کمک سایر کشورها از جمله آمریکا، هند و پاکستان نیازی نداشته باشد. این در حالی است که اغلب هواپیماها و بالگردهای نیروهای هوایی دولت پیشین افغانستان ساخت آمریکا بود و بسیاری از کارشناسان اعتقاد داشتند که بدون کمک این کشور یک روز هم این کاروان توانایی ادامه کار نخواهد داشت.
بازگشت ناآرامی‌ها به بیروت
شرق نوشت: در فراخوان‌های ناشناسی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، از شهروندان بیروت خواسته شده بود در اعتراض به وضعیت اقتصادی کشور به خیابان‌ها بیایند. همین فراخوان باعث شد تا از ساعات اولیه روز بعد، لبنان شاهد تظاهرات و بسته شدن خیابان‌ها باشد و معترضان با آتش زدن لاستیک خودرو، ورودی‌های بیروت را بسته‌اند. پایگاه خبری النهار لبنان هم اعلام کرد که چند مسیر اصلی درون بیروت از جمله میدان الشهدا هم توسط معترضان مسدود شده است. همزمان در صیدا واقع در جنوب لبنان و طرابلس در شمال این کشور نیز شماری از معترضان راه‌های اصلی این شهرها را بستند. بستن راه‌ها روش معمول معترضان لبنانی است و از زمان شدت گرفتن بحران اقتصادی در این کشور در سال ۲۰۱۹ میلادی، این روند بارها تکرار شده است.
جهان در آستانه بحران فراگیر غذایی
همشهری نوشت: نشریه فرانسوی لوموند در گزارشی تحت عنوان «پایان امنیت غذایی» نوشت: گرانی فعلی در مواد غذایی اساسی طی 10 سال گذشته بی‌سابقه بوده است. کارشناسان فائو با توجه به روند افزایش قیمت در موادی همچون غلات، شکر، گوشت، شیر و مشتقات آن، زنگ خطر را در مورد پایان امنیت غذایی برای اکثریت ساکنان کره زمین به‌صدا درآورده‌اند. این وضعیت در حالی است که هم‌اکنون بسیاری از کشورهای در حال توسعه یا جهان‌سوم، برای تامین مایحتاج مردم خود در دوران کرونا به استقراض از نهادهای مالی بین‌المللی نظیر صندوق بین‌المللی پول و... متوسل می‌شوند. بنابراین گرانی بلندمدت مواد غذایی می‌تواند بحرانی بزرگ را برای چنین کشورهایی با منابع درآمدی محدود به‌دنبال داشته باشد.
توافق عربی «هوش مصنوعی»
خبرگزاری مهر نوشت: وزیران ارتباطات سه کشور اردن، عراق و مصر یادداشت تفاهم همکاری در بخش هوش مصنوعی امضا کردند. در مراسمی با حضور ارکان الشیبانی وزیر ارتباطات عراق و عمرو طلعت وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مصر و احمد الهنانده وزیر اقتصاد دیجیتال اردن، یادداشت تفاهم همکاری در بخش هوش مصنوعی امضا شد. به موجب این یادداشت تفاهم، سه کشور در عرصه توانمندی‌های دیجیتال و آموزش نیروی جوان در عرصه فناوری‌های نوین از جمله هوش مصنوعی و اینترنت اشیا و فناوری اطلاعات و ارتباطات با هدف تقویت توانمندی دیجیتال و ایجاد فرصت‌های شغلی در این عرصه همکاری خواهند کرد. در یادداشت تفاهم تاکید شده که یک تیم مشترک عراقی-مصری-اردنی برای پیگیری این موضوع از جانب وزرای ارتباطات تشکیل می‌شود.