بی‌وای‌دی (BYD)
خودروساز خارق‌العاده
برای درک اینکه چرا تویودا آکیو در 26 ژانویه اعلام کرد که کلید بزرگ‌ترین خودروسازی جهان را به معاونش ساتو کوجی واگذار می‌کند باید ویدئوی سوررئال سال 2021 آنها را در حال راندن اولین لکسوس برقی تماشا کرد. آقای تویودا پشت فرمان نشسته است. در ابتدا مشخص است که او نسبت به خودروهای برقی بدبین است. تویودا میگوید ماشین سنگین حرکت می‌کند. سپس او پایش را فشار می‌دهد و وقتی خودرو سرعت می‌گیرد همانند یک خلبان بازی تاپ‌گان از شدت هیجان فریاد می‌زند. این ویدئو تا حدی ترسناک اما مرتبط با موضوع است. بسیاری از افراد تویوتا را شرکتی عقب‌مانده در حوزه خودروهای برقی می‌دانند. رئیس هیات‌مدیره در زمان واگذاری مقامش به آقای ساتو (که 13 سال جوان‌تر است) به صراحت نشان داد که وقت آن رسیده که نسل جوان فرآیند حرکت به سمت عصر خودروهای برقی را سرعت دهد. بسیاری از تفسیرهای رسانه‌ای اقدام آقای تویودا را واکنشی به تسلا می‌دانند اما این دیدگاه بسیار غرب‌محور است. شاید تسلا بزرگ‌ترین تولیدکننده خودرو برقی در جهان باشد و طبق ادعای رئیس آن ایلان ماسک آنقدر از رقبا جلوتر باشد که پشت‌سری خود را فقط با تلسکوپ ببیند اما نباید از شرکت تازه‌وارد چینی غافل شد. بدون تردید تویوتا این رقیب چینی را به همان اندازه تسلا جدی می‌گیرد. این شرکت بی‌وای‌دی نام دارد و احتمالاً امسال به عنوان بزرگ‌ترین فروشنده خودروهای تمام‌الکتریک جهان از تسلا پیشی می‌گیرد. بی‌وای‌دی شریک برقی تویوتا در چین و یک رقیب رو به رشد در سطح جهانی است. از همه مهم‌تر، این شرکت برخی از ویژگی‌هایی را تقلید می‌کند که دهه‌ها تویوتا را به موفق‌ترین خودروساز جهان تبدیل کرده است. هر دو شرکت آسیای شرقی شباهت‌های تاریخی دارند. آنها کار خود را از صنعت خودرو آغاز نکرده‌اند. شرکت اصلی تویوتا ماشین‌های بافندگی خودکار تولید می‌کرد. محصولات اولیه بی‌وای‌دی شامل باتری تلفن همراه می‌شد. آنها از همان ابتدا از رقبای خودروساز جهانی بسیار عقب‌تر بودند و روش‌های متفاوتی در کار داشتند. تویوتا در دوران قبل از جنگ به استفاده از زغال چوب به جای بنزین فکر می‌کرد. بی‌وای‌دی از تخصص خود در ساخت باتری برای تمرکز بر خودروهای برقی و هیبریدی بهره برد که در چین به نام خودروهای انرژی نو (NEV) شهرت داشتند. هر دو آنها مهارت‌هایشان را در داخل پرورش دادند و در خارج نیز از بازارهای توسعه‌نیافته خودرو شروع کردند. اما این دو خودروساز نوپا به سرعت سبک زندگی خود را ایجاد کردند. ظرف شش سال بین سال‌های 1955 تا 1961 صادرات تویوتا بیش از 40 برابر شد و دیگر به عقب برنگشت. بی‌وای‌دی میگوید 13 سال طول کشید تا فروش خودروهای انرژی جدید (NEV) را به یک میلیون برساند. یک میلیون دوم ظرف یک سال حاصل شد و شش ماه پس از آن فروش خودرو به سه میلیون رسید. این شرکت در ده‌ها کشور فعالیت دارد و پایگاه‌های تولیدی آن از چین تا برزیل، مجارستان، هند و فراتر از آن گسترده‌اند. این شرکت دومین تولیدکننده بزرگ باتری‌های لیتیوم-یون است و خودروهای تجاری از قبیل کامیون، تاکسی و ابزارهای الکترونیکی نیز تولید می‌کند. این قابلیت‌ها راه را برای توسعه جهانی آن هموار می‌کند. اما در کف کارخانه و پایین‌ترین سطوح است که امور اهمیت زیادی پیدا می‌کنند. آقای لی از شرکت مشاورتی «خودرو چین» بی‌وای‌دی را از این جنبه «تویوتای جدید» می‌نامد. شرکت ژاپنی تویوتا چند دهه نابغه تولید در این صنعت بوده است. «روش تویوتا» ترکیبی از بهبود مداوم، تولید کم‌هزینه و مدیریت فوق‌العاده زنجیره عرضه را دربر دارد. بی‌وای‌دی عملکردی متفاوت دارد. این شرکت بیشترین یکپارچگی عمودی را دارد بدان معنا که همه چیز از صندلی تا باتری‌ها و نیمه‌رساناها را خودش می‌سازد. اما همانند تویوتا الگوی کارآمدی به‌شمار می‌رود. تایلور اوگان، مدیر یک شرکت سرمایه‌گذاری و یکی از سهامداران بی‌وای‌دی از میزان خودکارسازی (اتوماسیون) شرکت شگفت‌زده شده است. تنها انسان‌هایی که در این شرکت دیده می‌شوند بازرسان آخر خط تولید یا تعمیرکاران روبات‌ها هستند. بی‌وای‌دی خودروسازی را از نو تعریف کرده است. وارن بافت نماد سرمایه‌گذاری آمریکا یکی از طرفداران و همچنین یک سهامدار بزرگ بی‌وای‌دی به‌شمار می‌رود. کارایی کلید سودآوری است. بی‌وای‌دی کمترین اطلاعات را درباره عملیاتش می‌دهد. اما در 30 ژانویه برآورد اولیه‌ای از سود خالص سال 2022 خود ارائه داد که با رقم 4 /2 تا 5 /2 میلیارد دلار به بیش از پنج برابر سود سال 2021 رسیده است. محاسبات شرکت آقای اوگان نشان می‌دهند که در سه‌ماه گذشته سود حاشیه‌ای ناخالص بی‌وای‌دی از تسلا بیشتر بود و به این ترتیب بی‌وای‌دی سودآورترین خودروساز بزرگ قلمداد می‌شود. آقای اوگان بر این باور است که بی‌وای‌دی مرتب فروش خودروهای الکتریکی با حاشیه سود بالا را افزایش می‌دهد. این شرکت برخلاف تسلا انواع و سبک‌های متنوعی از خودرو دارد و مرتب مدل‌های جدیدی عرضه می‌کند. آمریکا ناشناخته‌ترین حوزه است و در حال حاضر بی‌وای‌دی در آنجا هیچ فروشی ندارد. این تنها خودروساز خارجی نیست که از واکنش و بازخوردهای شدید در آمریکا هراس دارد. تویوتا همانند دیگر خودروسازان ژاپنی یکی از قربانیان جنگ تجاری آمریکا و ژاپن در دهه 1980 بود. اکنون که رقابت چین و آمریکا به نقطه جوش رسیده است بی‌وای‌دی فشارهای ژئوپولیتیک شدیدی را پیش‌رو می‌بیند. قرار بود این شرکت افتتاحیه بزرگی را در نمایشگاه کالاهای الکترونیکی مصرفی لاس‌وگاس در ژانویه داشته باشد اما چنین اتفاقی روی نداد. به گفته آقای اوگان تعرفه‌هایی که در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ بر قطعات چینی خودروهای برقی از قبیل باتری‌ها اعمال شدند یکی از بزرگ‌ترین موانع ورود به آمریکا هستند. ورود این شرکت به آمریکا در نهایت غیرقابل اجتناب است. با وجود بحران‌های ژئوپولیتیک، خودروسازان آمریکایی آنقدر به فروش در چین وابسته‌اند که جرات نمی‌کنند علیه ورود شرکت‌های چینی به آمریکا لابی‌گری کنند مبادا چین در واکنش درهایش را ببندد. علاوه بر این، بی‌وای‌دی می‌تواند مدل‌هایی از خودروهای الکتریکی با قیمت کمتر از 40 هزار دلار عرضه کند که بازار را قبضه خواهند کرد. اگر تمام راه‌ها به شکست بینجامد بی‌وای‌دی می‌تواند از تویوتا برای ورود به آمریکا کمک بگیرد به ویژه اگر سرمایه‌گذاری مشترک آنها در چین به یک شراکت تمام‌عیار تبدیل شود. در حال حاضر بهتر است چنین فرض شود که تویوتا شرکت بی‌وای‌دی را هم یک چالش و هم یک فرصت می‌داند. بی‌وای‌دی همانند تویوتا درباره نقاط قوتش داد نمی‌زند اما بی‌سروصدا نتایج خوبی ارائه می‌دهد. این ویژگی دیگری است که بی‌وای‌دی را از تسلا متمایز می‌کند.
