شناسه خبر : 39625 لینک کوتاه
تاریخ انتشار:

رآکتورهای کوچک و زیبا

تسهیل در مقابله با تغییرات اقلیمی

در جریان مذاکراتی که به اجلاس زمین ریو (Rio Earth Summit) در سال 1992 منتهی شد عربستان سعودی زمان زیادی را صرف و تلاش کرد تا عبارت «ایمن و سالم از لحاظ زیست‌محیطی» در مقابل ارجاعات به «منابع انرژی» و «عرضه انرژی» قرار گیرد. با توجه به اینکه عربستان سعودی بیش از هر کشور دیگری نفت صادر می‌کند و این سوخت اصلاً از لحاظ زیست‌محیطی ایمن نیست چنین تلاشی عجیب به نظر می‌رسد. اما هدف در آن زمان برای همگان آشکار بود. این عبارت راهی بود تا انرژی هسته‌ای را از دستور کار ریو خارج سازد.

تکانه‌های نفتی دهه 1970 باعث شد بسیاری از کشورها تلاش‌های هسته‌ای خود را افزایش دهند. در 10 سال منتهی به 1992 میزان انرژی هسته‌ای که در سرتاسر جهان مصرف می‌شد تا 130 درصد افزایش یافت. علاوه بر این، برخی از افراد از استفاده از نیروگاه‌های هسته‌ای برای هدفی دیگر یعنی تولید هیدروژن صحبت کردند تا آن را مبنای سوخت‌های ترکیبی قرار دهند. شاید سعودی‌ها واقعاً درباره محیط زیست نگران بودند اما در آن زمان انرژی هسته‌ای را رقیب خود می‌دانستند. 

ثابت شد که برنامه‌ریزی‌های آنها ضرورت نداشت. برخلاف تکانه‌های نفتی، تهدید گرمایش جهانی به نفع انرژی هسته‌ای عمل نکرد. پس از دوران اوج انرژی هسته‌ای در سال 2006، میزان انرژی هسته‌ای مصرف‌شده در سال 2019 فقط 18 درصد از میزان مصرف آن در سال 1992 بیشتر بود. سهم آن به عنوان انرژی اصلی جهانی از 1 /6 به 3 /4 درصد کاهش یافت. 

انرژی هسته‌ای آنقدر گران است که در تراز سود و زیان خود را نشان می‌دهد اما هزینه‌های زیست‌محیطی سوخت‌های فسیلی از قیمت انرژی هسته‌ای کم نمی‌شود، بنابراین تعجبی ندارد که استقبال از انرژی هسته‌ای کمتر است حتی اگر طرفداران محیط زیست خواهان آن باشند (که چنین نیست). این عدم استقبال اصلاً خوب نیست. کاهش قابل توجه هزینه‌های برق تجدیدپذیر در دهه گذشته عامل اصلی حرکت جهان در مسیر کربن‌زدایی بود اما یک سامانه انرژی پاک به برق پایدار و فراوان در شبکه‌هایش نیاز دارد. امری که با منابع تجدیدپذیر به تنهایی تحقق‌پذیر نیست. علاوه بر این، هواپیماها و کارخانه‌های تولید فولاد و مواد شیمیایی به هیدروژن زیادی نیاز دارند و رآکتورها می‌توانند چنین نیازی را برآورده سازند.

برق هسته‌ای همانند تمام دیگر منابع انرژی معایبی دارد. اما اگر به دقت مقررات‌گذاری شود قابل اتکا و برخلاف شهرتش کاملاً ایمن خواهد بود. به همین دلیل احمقانه است که نیروگاه‌های هسته‌ای کاملاً خوب مانند دیابلو کانیون در کالیفرنیا را صرفاً به خاطر اندکی تعصب تعطیل کنیم و به همین دلیل است که برخی کشورها به ویژه چین ناوگان هسته‌ای خود را می‌سازند و همین دلیل به ما می‌گوید چرا دیگر کشورها از جمله عربستان سعودی برای اولین‌بار به این بازی وارد می‌شوند. و اینکه چرا رویکردهای کاهش هزینه انرژی هسته‌ای سرانجام در دستور کار کشورها قرار گرفته‌اند.

فرانسه به این نتیجه رسید که ساخت به موقع و مقید به بودجه بزرگ‌ترین و جدیدترین رآکتورهای کشور و صادرات آنها غیرممکن است بنابراین برنامه‌های جدیدی برای ساخت رآکتورهای مدولار کوچک (SMRs) در دست دارد که از هر لحاظ عملکرد بهتری دارند. رولز‌رویس، شرکت مهندسی بریتانیایی، رویکردی مشابه در پیش گرفته است. شرکت آمریکایی نواسکیل (Nu Scale) در 4 نوامبر در اجلاس COP26 گلاسکو قرار‌داد فروش شش رآکتور از این نوع به رومانی را به امضا رسانید. روسیه یک نیروگاه شناور SMR دارد.

این طرح‌ها را در اصل می‌توان در کارخانه‌ها تولید و به مکان‌های مورد نیاز حمل کرد تا هزینه‌ها کاهش یابند. این مزیت‌ها دهه‌ها تحسین می‌شدند بدون اینکه از آنها استفاده شود. بنابراین لازم است همچنان جانب احتیاط رعایت شود. با وجود این، تلاش‌های امروزه مقیاسی وسیع‌تر و انگیزه‌های واقعی دارند. آنها نیازمند رویکردهایی نظارتی هستند که سخت‌گیری‌ها را ادامه می‌دهند و همزمان سازندگان اجازه دارند هنگام ساخت درس بیاموزند. در این حالت طرح‌های رقیب می‌توانند قابلیت‌هایشان را در مقابل یکدیگر عرضه کنند و بار دیگر نیروی هسته‌ای را به عرصه نوآوری تبدیل کنند. افزایش ظرفیت‌ها به جهان امکان می‌دهد تا انرژی فسیلی ناایمن و ناسالم را کنار گذارد.

دراین پرونده بخوانید ...

پربیننده ترین اخبار این شماره

پربیننده ترین اخبار تمام شماره ها