تلألو کربنی

کربن ششمین عنصر جدول تناوبی است که از نظر فراوانی پانزدهمین عنصر پوسته زمین محسوب می‌شود. اتم‌های کربن قادر هستند به شکل‌های مختلفی با هم پیوند برقرار کرده و ساختارهای مختلفی را تشکیل دهند. یکی از این دگرشکل‌ها الماس است که سخت‌ترین ترکیب طبیعی یافت‌شده بر روی زمین است. الماس یک رسانای ضعیف الکتریسیته و البته یک رسانای گرمایی بسیار عالی است. در فشارهای بالا، کربن دگرشکل‌های فشرده‌تری مانند الماس را تشکیل می‌دهد، دانه‌های تبلور کربن تشکیل نمی‌شود مگر آنکه کربن سخت فشرده و در همان حال بسیار گرم شود. به همین دلیل است که الماس اغلب در اعماق زمین یافت می‌شود با این حال تنها کسر کوچکی از سنگ معدن الماس حاوی الماس واقعی است. سنگ‌های معدن پس از جمع‌آوری، طوری خرد می‌شوند که آسیبی به الماس موجود در آنها وارد نشود و در ادامه ذرات به‌دست‌آمده بر اساس میزان چگالی دسته‌بندی می‌شوند.

در سالیان دور، الماس‌ها تنها در جنوب هندوستان و در ته‌نشست‌ها یافت می‌شدند و تا اواسط قرن 18 هند مهم‌ترین مکان تولید الماس در جهان بود. اما به مرور این منابع از دست رفت و برزیل که در سال 1725 اولین الماس‌های خارج از هند در آنجا کشف شده بود جای این کشور را گرفت. در دهه 1870 کشف الماس در آفریقای جنوبی اتفاق افتاد و قاره سیاه به عنوان معدن اصلی این سنگ گرانبها شناخته شد. از آغاز اکتشاف الماس در آفریقای جنوبی تا به امروز بیش از پنج میلیارد قیراط از معادن الماس این کشور استخراج شده است. نکته جالب اینجاست که بیش از 20 درصد از کل استخراج‌های انجام‌شده در پنج سال اخیر و با پیشرفت تکنولوژی و کشف معادن جدید و بزرگ انجام شده است. امروزه، اغلب ذخایر دارای قابلیت برداشت به‌صورت تجاری، در روسیه، استرالیا و جمهوری دموکراتیک کنگو قرار گرفته‌اند. براساس گزارش بررسی زمین‌شناسی بریتانیا، روسیه تقریباً یک‌پنجم الماس تهیه‌شده در سراسر دنیا را تولید کرده است. استرالیا دارای غنی‌ترین سنگ‌های معدنی حاوی الماس است و علاوه‌بر این موارد، تعدادی ذخایر فعال در مناطق شمالی کانادا، سیبری (بیشتر در منطقه یاقوتستان مانند معدن میر و گودال اوداچنایا)، برزیل و شمال و غرب استرالیا نیز وجود دارند. بزرگ‌ترین الماس کشف‌شده الماس سیاه سرجیو و بزرگ‌ترین الماس درخشان کشف‌شده الماس کولینان است که در سال ۱۹۰۵ در آفریقای جنوبی کشف شد و به ۹ قطعه جدا برش یافت که بسیاری از آنها در جواهرات سلطنتی انگلیس به کار رفته‌اند. یکی دیگر از بزرگ‌ترین الماس‌های جهان در یکی از معادن بوتسوانا در نوامبر ۲۰۱۵ از سوی شرکت کانادایی لوکارا دایاموند کشف شد. این سنگ قیمتی ۱۱۱۱قیراطی از معدن کارووی واقع در ۵۰۰کیلومتری شمال گابورون، پایتخت بوتسوانا استخراج شد و بزرگ‌ترین الماس کشف‌شده در بوتسوانا و همچنین بزرگ‌ترین الماسی به‌شمار می‌رود که در بیش از یک قرن گذشته کشف شده است. همزمان دو سنگ الماس سفید دیگر به وزن ۸۱۳ و ۳۷۴ قیراط، در معدن کارووی استخراج شدند.

تجارت الماس به دلیل استفاده از اردوگاه‌های کار اجباری در مناطق جنگ‌زده آفریقا گاهی مورد انتقاد بسیار از فعالان حقوق بشری قرار می‌گیرد.

با این حال برخی منتقدان تجارت الماس را به دلیل اینکه بخشی از الماس‌های استخراج‌شده در مناطق جنگی آفریقا و با استفاده از اردوگاه‌های کار اجباری حاصل شده است، تجارت خون و این الماس‌ها را الماس‌های خونین می‌نامند. اگرچه کاربرد الماس تنها در موارد زینتی و زیورآلات نیست ولی به دلیل قیمت بالای آن استفاده از این سنگ گرانبها در صنعت بسیار محدود و پرهزینه است و پژوهشگران همواره به دنبال سنتز کم‌هزینه این ماده در آزمایشگاه‌ها بوده‌اند. با این حال بروز جنگ در سودان و افزایش تنش‌ها در قاره آفریقا موجب شده تا قیمت الماس خام در هفته‌های اخیر با رشد مواجه شود.

تاجران الماس

فروشندگان الماس نقش قابل‌ توجهی در صنعت الماس ایفا می‌کنند، صنعتی که بخشی حیاتی در اقتصاد جهان است. تجارت الماس شامل شبکه‌ای پیچیده از عرضه‌کنندگان، تولیدکنندگان، فروشندگان و خرده‌فروشان می‌شود که همه این بازیگران در کنار هم این سنگ قیمتی را به بازار می‌آورند.

بر اساس آخرین آمار، ارزش جهانی بازار الماس در سال 2022 در حدود 89 میلیارد دلار بوده و انتظار می‌رود این بازار با رشد متوسط سالانه سه‌درصدی تا سال 2028 مواجه باشد. رشد صنعت الماس را می‌توان به عوامل مختلفی نسبت داد که شامل افزایش تقاضا از سوی بازارهای نوظهور، افزایش درآمد مصرف‌کنندگان و رشد آگاهی آنها در خصوص ارزش الماس می‌شود.

بزرگ‌ترین الماس کشف‌شده الماس سیاه سرجیو و بزرگ‌ترین الماس درخشان کشف‌شده الماس کولینان است که در سال ۱۹۰۵ در آفریقای جنوبی کشف شد و به ۹ قطعه جدا برش یافت که بسیاری از آنها در جواهرات سلطنتی انگلیس به کار رفته‌اند.

معامله‌گران الماس یک پل ارتباطی حیاتی در زنجیره تامین این سنگ گران‌قیمت هستند و مسوولیت آنها تامین الماس از منابع، برش و صیقل دادن آنها و فروش الماس‌ها به عمده‌فروشان و خرده‌فروشان است. این تاجران باید درک عمیقی از بازار الماس داشته باشند که شامل کیفیت الماس، روندهای قیمتی و تقاضای بازار می‌شود. آنها همچنین باید ارتباط بسیار خوبی با عرضه‌کنندگان و خریداران داشته باشند تا عرضه ثابت الماس‌های باکیفیت را تضمین کنند.

در حالی که تجارت الماس می‌تواند بسیار سودآور باشد به دلیل نوسانات عرضه و تقاضا از رقابت بالایی هم برخوردار است. فروشندگان موفق الماس باید چابک و تطبیق‌پذیر بوده و بتوانند واکنش سریعی به تغییرات در بازار و تصاحب فرصت‌های به‌وجود‌آمده داشته باشند. در ادامه این گزارش به معرفی فروشندگان برتر این بازار در سال 2023 پرداخته می‌شود.

1- بلروز دیاموندز: این شرکت با 52 سال سابقه در صنعت الماس، بزرگ‌ترین تاجر الماس جهان است. بلروز که در آنتورپ بلژیک مستقر است به دلیل خدمات مشتریان استثنایی، اقدامات کسب‌وکار اخلاقی و الماس‌های باکیفیت در جهان شناخته شده است. این شرکت در الماس‌های رنگی طبیعی تخصص دارد که یکی از کمیاب‌ترین و ارزشمندترین الماس‌های جهان به حساب می‌آید. بلروز همچنین محدوده گسترده‌ای از انواع الماس شامل برش‌های گرد، شاهزاده و زمرد را ارائه می‌دهد. این شرکت که در سال 1970 تاسیس شده برای تمامی الماس‌های خود از بزرگ‌ترین آزمایشگاه‌های درجه‌بندی الماس جهان نظیر GIA و HRD مجوز دارد.

2- گروه دبیرز: این شرکت یکی از سردمداران تجارت الماس است که در تمامی بخش‌های زنجیره ارزش الماس از استخراج گرفته تا خرده‌فروشی فعال است. دبیرز که در سال 1888 تاسیس شده نقشی حیاتی در شکل‌گیری صنعت الماس داشته است. معرفی مفهوم حلقه نامزدی الماس در دهه 1940 و پیشگامی در فعالیت‌های استخراج پایدار در قرن 21 بخشی از ابتکارات مهم این شرکت بزرگ بوده است.

معادن دبیرز در کشورهای مختلفی نظیر بوتسوانا، کانادا، نامیبیا و آفریقای جنوبی است. الماس‌ها بعد از استخراج بر اساس کیفیت و مشخصاتشان دسته‌بندی و ارزشگذاری شده و سپس به تولیدکنندگان یا معامله‌گران دیگر فروخته می‌شوند. علاوه بر این، شرکت مالکیت برند جواهرات دبیرز را در اختیار دارد.

3- آلروسا: آلروسا یک شرکت استخراج الماس روسی است که تقریباً یک‌چهارم از کل الماس خام جهان را تولید می‌کند. این شرکت که در سال 1992 تاسیس شده دولتی بوده و عمده فعالیت خود را در منطقه یاکوتیا روسیه انجام می‌دهد. آلروسا به دلیل الماس‌های باکیفیت خود شناخته شده و اغلب محصولات خود را به بزرگ‌ترین تاجران و سازندگان الماس جهان می‌فروشد.

4- ریوتینتو: این شرکت معدن‌کار بزرگ که در حوزه انواع کالاهای اساسی و معدنی فعالیت دارد، یکی از بزرگ‌ترین استخراج‌کننده‌های الماس نیز به حساب می‌آید. آنها مالک دو معدن بزرگ الماس آرجیل در غرب استرالیا و دیاویک در کانادا هستند. ریوتینتو به دلیل ارائه طیف کامل الماس در اندازه، رنگ و کیفیت‌های مختلف در جهان مشهور است. آنها همچنین از شورای الماس گواهینامه اقدامات پایدار در صنعت الماس را اخذ کرده‌اند.

5- لایزر و شرکا: گروه لایزر یک معامله‌گر الماس حرفه‌ای است که در قلب لندن مستقر است. این شرکت در سال 1978 تاسیس شده و به دلیل موفقیت‌هایش در صنعت الماس شهرت دارد. لایزر به عنوان یکی از بهترین فروشندگان الماس در لندن گزینه‌های زیادی از انواع الماس را با توجه به سلیقه و بودجه در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. این شرکت با داشتن تیمی مجرب از متخصصان الماس به مشتریان در پیدا کردن الماس مناسب کمک می‌کند.

الماس‌های آزمایشگاهی رقیب جدی

در برخی مواقع، الماس‌های تولیدشده در آزمایشگاه بیشتر از الماس‌های طبیعی فروخته می‌شوند. این یک امر مسلم است و حتی نیازی به تجزیه و تحلیل الماس ندارد، زیرا الماس‌های طبیعی یک منبع محدود هستند و با گذشت زمان، عرضه آنها کاهش می‌یابد. الماس‌های آزمایشگاهی تولیدشده در کارخانه هستند و مواد اولیه برای تولید آنها تقریباً بی‌نهایت است. فروش الماس‌های تولیدشده در آزمایشگاه در نهایت از الماس‌های طبیعی پیشی خواهد گرفت. سوال این نیست که آیا این اتفاق خواهد افتاد یا نه بلکه سوال اصلی این است که چه زمانی این اتفاق رخ خواهد داد؟ حدود نیمی از تقاضای مصرف‌کنندگان جهانی برای الماس از ایالات متحده است. این سهم در سال 2022، بیش از 50 درصد بود. حدود 22 درصد از کل فروش جواهرات توسط خرده‌فروشان جواهرات ایالات متحده، فروش الماس‌های تراش‌خورده انگشتری است.

جواهرسازان این الماس‌ها را خریداری کرده، در جواهرات قرار داده و سپس آنها را می‌فروشند. از دیدگاه صنعت الماس، فروش الماس‌های تراش‌خورده به خرده‌فروشان، در مقابل فروش به تولیدکنندگان جواهرات، یک کانال فروش استثنایی مهم هم از نظر حجم و هم از نظر ارزش به حساب می‌آید. از نظر ارزش، این سهم 22درصدی در سال 2022 معادل حدود 6 /8 میلیارد دلار در فروش سالانه به مصرف‌کنندگان در ایالات متحده بود. بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده از سوی شرکت پژوهشی تنوریس در سه سال گذشته، سهم فروش الماس‌های آزمایشگاهی روندی رو به رشد داشته است.

از نظر ارزش سهم الماس‌های آزمایشگاهی از 3 /8 درصد در سال 2021 دو برابر شده و به 3 /17 درصد در سال 2022 رسیده است. برای داشتن درک بهتر نسبت به سرعت تغییر و روند آن باید اشاره کرد که سهم ارزش الماس‌های آزمایشگاهی تراش‌خورده از ژانویه 2020 تا فوریه گذشته سه برابر شده و به 9 /22 درصد رسیده است. اگر از نظر تعداد الماس‌های فروخته‌شده در بازار اوضاع را بررسی کنیم، مشاهده می‌کنیم که این سرعت رشد بسیار سریع‌تر هم بوده است. سهم الماس تراش‌خورده آزمایشگاهی از نظر تعداد واحد فروخته‌شده در سال 2020 در حالی 7 /13 درصد بوده که این نسبت در سال 2022 به 8 /33 درصد رسیده است. البته این همه ماجرا نیست. بخش باورنکردنی این رشد سریع از ژانویه 2020 تا فوریه 2023 رخ داده است. جایی که سهم 6 /11درصدی این نوع الماس‌ها تنها در سه سال به 6 /46 درصد افزایش یافته است. اما چرا این رشد مهم است؟

اگر شما در صنعت الماس باشید مقایسه الماس طبیعی یک‌قیراطی با یک الماس آزمایشگاهی یک‌قیراطی برایتان معنادار است. اما مصرف‌کنندگان با یک بودجه مشخص به دنبال بیشینه‌یابی خرید خود هستند. آنها مقایسه را با سطح هزینه مشابه انجام می‌دهند. اگر بتوانند با پرداخت کمتر چیز بیشتری گیرشان بیاید، از آن استقبال می‌کنند.

اهمیت این انتقال در تقاضای مصرف‌کننده این است که شکافی که متخصصان در بازار انتظار دارند هنوز رخ نداده است. به منظور رخ دادن چنین اتفاقی باید بازاریابی و تلاش‌های گسترده‌ای به‌خصوص در تغییر نسل رخ بدهد.

در حالی که ممکن است هنوز از روزی که فروش الماس‌های آزمایشگاهی نیمی از کل فروش الماس جهان باشد، فاصله داشته باشیم ولی باید بپذیریم در برخی حوزه‌ها این یک واقعیت است و اگر معیار را به جای ارزش تعداد قرار دهیم حتی به واقعیت پیوسته است. فروش الماس‌های آزمایشگاهی در همه‌جا اتفاق می‌افتد، به‌خصوص در حوزه جواهرات. اگر صنعت الماس طبیعی بخواهد از قلمرو خود محافظت کند، باید کشش قوی را برای بازگرداندن موقعیت خود به عنوان یک کالای لوکس در نظر بگیرد. نه با فروش مقرون‌به‌صرفه، نه با فروش پایان فصل و نه با حراجی بلکه با قیمت‌گذاری قطعی.