رویای بهبود

  محمد علی‌نژاد: اگرچه شیوع ویروس کرونا در اوایل سال 2020 اثر چشمگیری روی قیمت کالاهای اساسی داشت اما در سه‌ ماه سوم سال 2020 این افت شدید بهبود پیدا کرد و اغلب بازارها به روند قبل از کووید 19 بازگشتند. قیمت نفت نسبت به کف قیمتی خود در ماه آوریل، دو برابر شده و قیمت فلزات نیز به دلیل بازگشت زودتر از انتظار فعالیت‌های صنعتی چین کاملاً بهبود یافته است. به‌طوری که مجمع جهانی اقتصاد در پیش‌بینی اخیر خود اعلام کرده قیمت نفت نیز به تدریج از سطوح فعلی فاصله گرفته و در سال 2021 به‌طور متوسط بشکه‌ای 44 دلار معامله شود، همچنین با توجه به بهبود نسبی تقاضا، قیمت فلزات و محصولات کشاورزی نیز احتمالاً رشد متوسطی در سال 2021 داشته باشند.

با این حال، اوضاع همیشه طبق پیش‌بینی‌ها جلو نمی‌رود، به نظر می‌رسد موج دوم کرونا در نیمکره شمالی زمین، موجب شده تا مجدداً فعالیت‌های صنعتی کمی مختل شده و تعداد مرگ‌ومیرها مجدداً روندی صعودی بگیرند. موضوعی که نگرانی‌ها را در خصوص تشدید رکود افزایش داده است. البته اعلام تولید موثر واکسن کرونا از دو شرکت داروسازی فایزر و مدرنا موجب شده تا بازارها با شوکی ناگهانی مواجه شوند اما برخلاف انتظار این روند صعودی چندان پایدار نبوده است. با توجه به اینکه انتظار می‌رود فعالیت‌های اقتصادی مجدداً در مدار رشد قرار بگیرد، تحلیلگران معتقدند کالاهای اساسی صنعتی با انتشار هر خبر خوشی از موفقیت واکسن کرونا بیش از پیش تقویت شوند. در این میان انتظار رشد تقاضا برای نفت و مس بیش از سایر کامودیتی‌هاست. یکی از دلایل افزایش تقاضای نفت، تلاش اوپک برای پایین نگه‌ داشتن سطح عرضه است که یکی دیگر از دلایلی است که می‌توان نسبت به افزایش قیمت نفت خوش‌بین بود. با این حال بر اساس پیش‌بینی بانک جهانی، قیمت فلزات در پایان سال ۲۰۲۰ کاهش یک‌درصدی را به ثبت خواهد رساند و در سال ۲۰۲۱ نیز قیمت این گروه از کالاها افزایش دودرصدی را تجربه خواهد کرد. البته این پیش‌بینی ریسک‌هایی نظیر تشدید شیوع بیماری کرونا و نوسانات قابل‌ توجه ارزش دلار را نیز عواملی دانسته که این برآورد را احتمالاً دچار تغییراتی کنند. در خصوص محصولات کشاورزی، بانک جهانی تخمین زده که قیمت‌های عمده محصولات کشاورزی روندی روبه‌افزایش را در اواخر سال ۲۰۲۰ تجربه کنند، روندی که عمدتاً به کمبود تولیدات برخی محصولات روغنی و غذایی، تقاضای قدرتمند برای مواد اولیه و تضعیف ارزش دلار بازمی‌گردد. در خصوص سایر محصولات، سطح قیمت غلات عموماً ثابت باقی‌ مانده و این در حالی است که نگرانی‌ها پیرامون کاهش تقاضا و اعمال محدودیت‌های تجاری به خاطر شیوع ویروس کرونا کمرنگ شده است.

با این همه، نامشخص بودن زمان توزیع گسترده واکسن کرونا، همچنان چشم‌انداز بازار کالاهای اساسی را مبهم کرده است. بسیاری از مردم از ماندن در قرنطینه خسته شدند و اعتراضاتی را نسبت به محدودیت‌های کرونایی دولت‌ها انجام داده‌اند و همین موضوع به چالشی برای سیاستمداران تبدیل شده است که چگونه از بروز یک بحران انسانی جلوگیری کنند.