بیم از توقف ساخت‌وساز

سایه فتحی: تازه‌ترین گزارش‌های رسمی از بازار مسکن از کاهش قیمت‌ها و ریزش شدید معاملات حکایت دارد. شواهد میدانی هم نشان می‌دهد که این بازار در ثبات و آرامش به نسبت ماه ابتدای امسال قرار گرفته است و دیگر از التهابات خبری نیست. در ماه گذشته میانگین قیمت مسکن در تهران با سه درصد افت نسبت به تیرماه به حدود ۱۳ میلیون تومان به ازای هر مترمربع رسیده است و حتی به گفته مشاوران املاک فروشندگان به تعدیل قیمت‌ها دست زده‌اند. گزارش‌های غیررسمی هم بر افت شدید معاملات مسکن در ماه جاری دلالت دارد به‌طوری که بر اساس گزارش ایسنا، معاملات مسکن کل کشور در 20 روز اول شهریورماه با منفی ۶۲ درصد به بیشترین افت خود در شش سال اخیر رسیده است. در شرایطی که آرامش و رکود بازار خرید و فروش مسکن را فرا گرفته این موج انتظارات کاهشی به بازار ساخت‌وساز هم کشیده شده و به نظر می‌رسد تا حدودی محاسبات سازندگان برای واحدهای مسکونی نوساز در راه عرضه به بازار را تحت تاثیر قرار داده است اما در چنین شرایطی فعالان ساختمانی از کاهش شدید تعداد پروانه‌های ساختمانی خبر داده‌اند که در سال‌های اخیر کم‌سابقه بوده است. رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان کشور از کاهش 35 تا 50 درصدی صدور پروانه‌های ساختمانی خبر داده و نسبت به وضعیت ساخت‌وساز ابراز نگرانی کرده است چراکه اگر این روند ادامه داشته باشد با کاهش تولید مسکن با مشکلات جدی در این عرصه مواجه خواهیم شد. جمشید برزگر حتی گفته قیمت تمام‌شده ساختمان به قدری بالا رفته که در حال حاضر مسکن آماده ارزان‌تر از ساخت یک واحد مسکونی برای سازنده تمام می‌شود. به گفته این فعال ساختمانی تا سه سال پیش متوسط قیمت تمام‌شده هر متر مسکن 800 هزار تومان بود، اما هم‌اکنون این عدد به دو میلیون و 200 هزار تومان رسیده است. ترسیم چنین وضعیتی از سوی رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان کشور و از طرفی شواهد میدانی مبنی بر تشدید رکود در بخش ساخت‌وساز گویای این واقعیت است که تولید مسکن تحت تاثیر افزایش قیمت تمام‌شده با تردید سازندگان برای شروع پروژه‌های ساختمانی جدید مواجه شده است. افزایش نجومی قیمت تمام‌شده مسکن در یک‌سال و نیم اخیر از یک‌سو و تشدید نااطمینانی و مبهم بودن وضعیت آینده در این بازار از سوی دیگر باعث شده نه‌تنها تعداد پروانه‌های ساختمانی با ریزش شدید مواجه شوند بلکه متراژ پروانه‌های صادره نیز با افت قابل توجهی مواجه شده‌اند. اگرچه انتظار می‌رفت با قیمت مصالح ساختمانی و تعدیل قیمت زمین به نسبت سال گذشته تا حدودی از رکود ساخت‌وساز کاسته شود اما به گفته فعالان ساختمانی در شرایط فعلی در بهترین حالت قیمت تمام‌شده ساخت مسکن نسبت به سال گذشته تغییر پیدا نکرده است و حتی در برخی موارد هم افزایش قیمت داشته است. به‌رغم اینکه رشد قیمت مصالح ساختمانی با ثبات بازار ارز متوقف شده و شیب رشد قیمت زمین هم کاهش پیدا کرده همچنان قیمت تمام‌شده ساختمان رو به افزایش است و به گفته سازندگان دیگر ساخت مسکن صرفه اقتصادی‌اش را از دست داده است. بنابراین این شرایط نگرانی از توقف ساخت‌وسازها را بیش از پیش افزایش داده و ممکن است با کاهش عرضه مسکن بازهم موج تورمی در آینده نزدیک این بازار را تحت تاثیر قرار دهد.