اصلاحات سخت
آیا مسعود پزشکیان موفق به شکستن شاخ غول میشود؟
اهمیت اصلاحات اساسی در نظام اداری اخیراً در سخنان مسعود پزشکیان بهکرات شنیده میشود. بهطور مشخص این بخش از سخنان رئیسجمهوری در سفر به اردبیل موردتوجه قرار گرفته که به برنامه دولت برای کاهش ساعت کاری ادارات و تعطیلی و ادغام بعضی از سازمانها اشاره میکند. مسعود پزشکیان ابتدا در جمع مدیران وزارت امور اقتصادی و دارایی و اخیراً در نشست با فعالان اقتصادی استان اردبیل به اهمیت اصلاحات اساسی در نظام اداری اشاره کرده و خواستار خانهنشین کردن بخش زیادی از کارکنان دولت شده است. استدلال آقای پزشکیان این است که اگر مازاد نیروی انسانی نظام اداری خانهنشین شود، حتی با پرداخت کامل حقوق و مزایا، باز هم در مخارج آنها و بهطور مشخص در مصرف انرژی صرفهجویی صورت میگیرد. مسعود پزشکیان که ظاهراً این موضوع را با رهبری هم در میان گذاشته، در اردبیل گفته: «به رهبری و نمایندگان مجلس گفتهام، به ما اجازه بدهند و تصمیم هم میگیریم که این کار را بکنیم که کارمند ۹ بیاید و یک برود. کاری انجام نمیدهیم؛ کاری نداریم که انجام دهیم ولی برق و آب و گاز هم مصرف میکنیم.» اصلاح نظام اداری به دلیل پیچیدگیهای ساختاری، فرهنگی و سیاسی، چالشی بسیار بزرگ و به تعبیری شبیه «شکستن شاخ غول» است، اما به عقیده اقتصاددانان غیرممکن نیست. نظام اداری ایران با مشکلاتی مانند بوروکراسی پیچیده، نیروی انسانی مازاد، فساد اداری، ناکارآمدی در ارائه خدمات و کمبود زیرساختهای دیجیتال دستوپنجه نرم میکند. ایدههایی مانند کاهش ساعت کاری ادارات، خانهنشین کردن کارکنان با حفظ حقوق یا ادغام سازمانها در تئوری میتوانند به چابکسازی و کاهش هزینهها کمک کنند، اما اجرای آنها با موانع جدی مواجه است. در این پرونده بهطور مشخص این پرسش را مطرح میکنیم که اصلاح در نظام اداری با چه مشکلاتی مواجه است؟