تکرار یک ادعا

جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی کاخ سفید، در یک نشست خبری با تکرار ادعای غرب مبنی بر حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین، گفت که روسیه همچنان در حال دریافت پهپادها از ایران برای استفاده در جنگ اوکراین است. با وجود این، کربی ادعای روزنامه وال‌استریت‌ژورنال را مبنی بر کمک ایران به روسیه برای تاسیس کارخانه‌ای در این کشور جهت تولید پهپادهای دارای طراحی ایران، تایید نکرد. این مقام کاخ سفید گفت: شکی  نداریم که روسیه همچنان از ایران پهپاد دریافت می‌کند و از آنها برای کشتن اوکراینی‌های بی‌گناه استفاده می‌کند. کربی اشاره کرده که روابط روسیه و ایران در حوزه نظامی در حال عمیق‌تر شدن است و در حال حاضر، نشانه‌های واضحی وجود دارد که دو کشور به دنبال به اشتراک گذاشتن فناوری نظامی هستند. او با اشاره به روابط تهران-مسکو 

مدعی شد: این رابطه دفاعی نوپا نه‌تنها برای مردم اوکراین بد است، بلکه برای شرکا و دوستان ما در سراسر خاورمیانه نیز بد است. آن‌گونه که ایسنا گزارش داده: اظهارات کربی در پی این مطرح می‌شود که اوکراین و دیگر متحدان غربی آن مدعی هستند که ایران با عرضه پهپادها به روسیه، از جنگ آن علیه اوکراین حمایت می‌کند. این ادعا از سوی ایران و مقامات روسیه رد شده است و آن را بی‌ارتباط با همکاری‌های نظامی دوجانبه خود دانسته‌اند. مقامات روسیه نیز تاکید کرده‌اند که این کشور از پهپادهای ساخت داخل در جنگ اوکراین استفاده می‌کند. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در واکنش به این ادعای روزنامه وال‌استریت‌ژورنال گفت: ما برنامه‌های تولیدات [پهپادی] خودمان را داریم و من نمی‌دانم این روزنامه در گزارش خود به اظهارات کدام منابع مطلع استناد کرده است. در همین راستا، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در نشست خبری هفتگی‌اش با تکذیب ادعاهای مطرح‌شده در ارتباط با ارسال تجهیزات از جمله پهپاد از سوی ایران به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین تصریح کرد: مسیر روابط کشورها با یکدیگر یک مسیر دوجانبه است که مبتنی بر منافع و احترام دوجانبه تعریف می‌شود. سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با کمک‌های آمریکا و غرب به اوکراین در ارتباط با بحران رخ‌داده میان این کشور و روسیه و از طرف دیگر ادعاهای مطرح‌شده در مورد کمک نظامی ایران به روسیه در این جنگ، گفت: این نشان‌دهنده نفاق و سیاست دوگانه در مورد تحولات بین‌المللی از جمله بحران اوکراین است. سخنگوی وزارت خارجه ایران تصریح کرد: همان‌طور که بارها گفته‌ایم سیاست ما عدم حمایت از جنگ و عدم حمایت از هیچ‌کدام از طرفین این جنگ است و امیدواریم مقامات اوکراین با نگاه به ریشه بحران و اتخاذ رویکرد صحیح سیاسی، منافع خود و ملت خود را قربانی سیاست‌های توسعه‌طلبانه آمریکا و ناتو نکنند.

امپراتوری جلیلی در دولت رئیسی

«با رای به سیدابراهیم رئیسی او را در قبول مسوولیت یاری کنیم.» شاید هرگز در طول تاریخ متوجه نشویم زمانی که سعید جلیلی، یکی از کاندیداهای جریان اصولگرا، وقتی در بیست‌وششم خرداد سال 1400 این جمله را در بیانیه انصراف خود نوشت و از عرصه رقابت‌های انتخاباتی سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری کنار کشید، در دل و ذهنش چه می‌گذشت. تصمیم یاری او چه ابعادی داشت و قرار بود چگونه یاری‌دهنده‌ای باشد؟ آیا جلیلی در آن زمان تصمیم حضور در دولت رئیسی را داشت یا از همان ابتدا می‌دانست که قرار است هیچ جایگاهی را در دولت قبول نکند تا نامش به عملکرد دولت سیزدهم گره نخورد؟ ابراهیم رئیسی نیز بعدها گفت که پیشنهاد حضور در دولت را به جلیلی داده اما قبول نکرده است. آن‌گونه که اعتماد گزارش داده: همان زمان رسانه‌ها نوشتند سعید جلیلی می‌خواهد رئیس دولت سایه باشد؛ اما نه جلیلی و جلیلیون در دولت رئیسی، در سایه بودند و نه از نظر تعریف علمی، دولت سایه می‌توانست در دست سعید جلیلی باشد. ادعای جلیلی بر دولت سایه، به دوران حسن روحانی بازمی‌گردد. آن زمان، با توجه به تفاوت‌های رویکردی و عملکردی دولت حسن روحانی با سعید جلیلی، شاید حداقل از نظر علمی اطلاق این عنوان ممکن و منطقی بود. در ادبیات و علم سیاست دولت سایه «به هیات دولت روی‌کارنیامده اطلاق می‌شود که با هدف در دست گرفتن کنترل دولت در واکنش به یک حادثه منتظر می‌ماند». دولت سایه اصطلاحی سیاسی در نظام‌های پارلمانی است که اغلب بزرگ‌ترین حزب مخالف خود را دولت سایه می‌نامند. با این حساب، با اغماض بسیار زیاد نسبت به جزئیات، شاید بتوان در دولت روحانی، سعید جلیلی را به نوعی رئیس دولت سایه دانست اما در مورد دولت سید ابراهیم رئیسی و ادعای خود رئیسی و جلیلی مبنی بر اینکه «قرار است جلیلی به رئیسی کمک کند» اطلاق این عنوان ممکن نیست. از طرف دیگر، اگرچه عنوان «رئیس دولت سایه» از نظر مفهوم سیاسی به کار سعید جلیلی در دولت سید ابراهیم رئیسی نمی‌آید اما وقتی خود سعید جلیلی، با راه‌اندازی بخشی در سایت اختصاصی خود با عنوان «دولت سایه» این نقش را برای خود تعریف کرد و جوانان تازه‌نفس اصولگرا هم که با تابلوی انقلابی حرکت می‌کنند، بدشان نیامد چنین عنوانی را از امروز برای روز مبادا به او تحویل دهند، باید با دقت بیشتری ذره‌بین جلیلی‌شناسی را روی دولت رئیسی گرفت.

ریل‌گذاری برای دور زدن ایران؟

علی ضیایی، کارشناس حمل‌ونقل، می‌گوید راه‌آهن فاو به ترکیه نباید احداث شود: به نظر من این پروژه متعلق به خود عراقی‌ها نیست و آمریکا و ترکیه آن را در دامن عراق گذاشته‌اند، عراقی‌ها ذهنشان هم به چنین معادلات منطقه‌ای نمی‌رسد. با این پروژه و لابی ترکیه و آمریکا، عراق به مسیری شمالی-جنوبی تبدیل می‌شود و جای ایران را می‌گیرد. آن‌گونه که شرق گزارش داده: در واقع با این پروژه رسماً کریدور ایران دور زده می‌شود. ایران باید هوشیار باشد و به هیچ وجه اجازه اجرای این پروژه را ندهد چراکه برخلاف منافع ملی ماست. شرایط فعلی که چنین پروژه‌ای تامین اعتبار شده ولی در برابر راه‌آهن شلمچه و بصره مقاومت می‌شود، برای بسیاری هشداردهنده است. در بحث ترانزیت، عراقی‌ها خصوصاً در دولت قبل به ایران دهن‌کجی کرده‌اند. او زمانی را خاطرنشان می‌کند که رستم قاسمی برای پیگیری راه‌آهن شلمچه به بصره، به عراق رفت و موافقت عراقی‌ها را دریافت کرد اما بعد از بازگشتش، وزیر عراق گفت هیچ تعهدی نداده و قرار نیست راه‌آهنی احداث کنند، در عوض قرار است با شرکتی ایتالیایی پروژه شمال- جنوب عراق را که تحت لابی آمریکا و ترکیه ایجاد شده بود، پیش ببرند. ضیایی معتقد است که ما نباید منتظر تحولات عراق بمانیم، چون این تحولات هیچ‌گاه به سود ما پیش نرفته، پس وقتش رسیده کنشگر باشیم. این کارشناس عنوان می‌کند که عراقی‌ها نقاط ضعف زیادی در دست ما دارند که برایمان قابل استفاده است؛ از برق و انرژی تا محصولات کشاورزی؛ ازاین رو ایران به جای اینکه بنشیند و به سخره گرفتن منافعش را تماشا کند باید دست به اقدام بزند و دولت عراق را مجبور کند در پازل ما بازی کند.

ابلاغ دستورالعمل برگزاری تجمعات قانونی

عبدالله مرادی مدیر کل امور سیاسی وزارت کشور در مورد راهکار وزارت کشور برای تشکیل تجمعات قانونی در کشور گفت: طبق اصل ۲۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها، بدون حمل سلاح، به شرط آنکه مخل مبانی اسلام نباشد آزاد است. آن‌گونه که ایرنا گزارش داده: وی افزود: به استناد همین اصل، پس قانون اساسی اعتراض را به‌طور اصولی پذیرفته است به شرطی که مقابل مبانی اسلام و همراه با حمل سلاح نباشد. مدیرکل دفتر امور سیاسی وزارت کشور اظهار داشت: اصل قانون اساسی کلیات یک حقوق عمومی را در آن بیان می‌کند و علی‌القاعده باید قوانین کشور این اصل را به لحاظ اجرایی شفاف و مشخص کنند. مرادی با بیان اینکه در برخی قوانین زمینه برای اجرای این اصل از قانون اساسی فراهم شده است، افزود: در ماده ۱۱ قانون فعالیت‌های احزاب و گروه‌های سیاسی، دادن مجوز به اعضا برای برگزاری تجمعات جزو وظایف وزارت کشور است. وی ادامه داد: در آیین‌نامه تشکل‌های مردم‌نهاد هم پذیرفته شده که آنها می‌توانند درخواست تجمع کنند پس علاوه بر قانون اساسی در این دو قانون هم به‌طور مشخص برگزاری تجمعات بیان شده و جزو حقوق تشکل‌های سیاسی قلمداد شده است. وی تصریح کرد: برای اجرایی شدن این حق آیین‌نامه مصوب هیات وزیران در ماده ۱۱ قانون احزاب توضیح داده و در آنجا به کلیاتی اشاره کرده که چند و چون مجوزها به چه شکل باشد. مدیرکل سیاسی وزارت کشور خاطرنشان کرد: از زمانی که دولت سیزدهم بر سر کار آمد با برگزاری تجمعات صنفی به‌خصوص کانون بازنشستگان و شوراهای صنفی و گروه‌های کارگری مواجه شد و یکی از دغدغه‌های جدی دولت این بود که این تجمعات را به شکل نهادینه تثبیت کند تا این تجمعات به شکل قانونی برگزار شود. وی اضافه کرد: بنابراین کمبودهای این قانون مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که اصل ۲۷ قانون اساسی این حق را به رسمیت می‌شناسد و در قوانین احزاب و آیین‌نامه تشکل‌های مردم‌نهاد به این موضوع پرداخته شده اما در اجرا دستورالعمل مشخصی وجود ندارد، به همین خاطر وزارت کشور این موضوع را پیگیری کرد و دستورالعملی برای برگزاری تجمعات قانونی تهیه شد.

ظرفیت فراوان

ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور کشور در آیین دریافت استوارنامه برایت کوپمبا سفیر جدید زیمبابوه، با اشاره به اینکه روابط دو کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی روابط دوستانه و رو به گسترشی بوده است، گفت: ایران و زیمبابوه ظرفیت‌های فراوانی دارند که می‌تواند در مسیر ارتقا و گسترش روابط و همکاری‌های فی‌مابین مورد استفاده قرار گیرد. آن‌گونه که ایلنا گزارش داده: رئیس‌جمهور همچنین با اشاره به تبادل هیات‌های دیپلماتیک متعدد میان دو کشور و امضای اسناد همکاری متنوع در زمینه‌های اقتصادی و تجاری، افزود: پیگیری اجرایی شدن این اسناد می‌تواند از اولویت‌های کاری سفیر جدید زیمبابوه در تهران باشد. برایت کوپمبا سفیر جدید زیمبابوه نیز در این مراسم با ابراز همدردی به دلیل وقوع زلزله در خوی، پیشرفت‌های جمهوری اسلامی ایران را با وجود اعمال تحریم‌های گسترده، بسیار قابل‌توجه دانست و گفت که در مدت زمان ماموریتش در تهران تلاش خواهد کرد علاوه بر بهره‌گیری از این پیشرفت‌ها، فرصت‌ها و زمینه‌های جدیدی برای همکاری میان دو کشور فراهم کند. 

♦♦♦

ایلنا: به نقل از پایگاه خبری واشنگتن فری بیکن، بر اساس یک اطلاعیه غیرعلنی ارائه‌شده به کنگره که این پایگاه خبری به نسخه‌ای از آن دست پیدا کرده، دولت بایدن یکسری معافیت‌های تحریمی را تمدید کرده است که به جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه اجازه همکاری هسته‌ای در سایت‌های غنی‌سازی ایران را می‌دهد.

ایسنا: محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد که انتظار ما همیشه از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این بوده که بخشی از جریان سیاسی و فشار علیه جمهوری اسلامی نباشد.

ایرنا: ناصر کنعانی، توسعه روابط با کشورهای همسایه زیر چتر امنیت مشترک را رویکرد محوری وزارت امور خارجه دانست و افزود: باید توجه داشت که در پرتو امنیت مشترک روابط اقتصادی و فرهنگی با کشورهای همسایه توسعه می‌یابد.

ایسنا:  میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین و رئیس هیات مذاکره‌کننده این کشور در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای [برجام] در وین، در صفحه توئیترش نوشت: بن‌بست مذاکرات وین درباره احیای برجام با تنش‌افزایی غیرقابل کنترلی همراه شده است.

ایلنا: همزمان با انتشار گزارش‌هایی مبنی بر حرکت ناوگروه نیروی دریایی ایران به سمت کانال پاناما، مقام‌های پاناما اعلام کردند که به ناوهای ایرانی اجازه عبور از این آبراه استراتژیک را خواهند داد.

ایرنا: معاونان وزارت خارجه ایران و ترکمنستان درباره موضوعات کنسولی از جمله روادید، زندانیان، همکاری‌های انتظامی، همکاری‌های حقوقی و مرزی و مسائل گمرکی گفت‌وگو و تبادل نظر کردند.

ایلنا: ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور، قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به سازمان همکاری شانگهای را برای اجرا به وزارت امور خارجه ابلاغ کرد.

ایسنا: علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشور در دیدار با ایگور لویتین دستیار رئیس‌جمهور روسیه با ابراز خرسندی از روابط رو به رشد دو کشور در همه حوزه‌ها به ویژه حوزه اقتصادی به عنوان اولویت اصلی روابط تهران-مسکو، اجرای پروژه‌های مشترک اقتصادی در چارچوب توافقات روسای جمهور دو کشور را گام بسیار مهمی در این حوزه برشمرد.

ایسنا: نبیه بری رئیس پارلمان لبنان خواستار ایجاد فضای مناسب برای موفقیت تلاش‌های دولت عراق برای نزدیک کردن روابط ایران و عربستان شد.

♦♦♦

پایان اصلاح‌طلبی

هم‌میهن نوشت: عباس عبدی، نویسنده و تحلیلگر سیاسی، در واکنش به بیانیه خاتمی گفت: اصلاح‌طلبی به‌معنای گذشته آن، که حضور در انتخابات و کار در داخل سیستم برای بهبود امور است، به بن‌بست رسیده است. مصداق آن انتخابات ۹۸ بود و این سیاست در انتخابات ۱۴۰۰ به‌وضوح اثبات شد. بااین‌حال عده‌ای معتقد بودند که هنوز باید کاری شود اما مشخص شد که این ایده شکست خورده است و دلیل اصلی آن این است که مردم حضور در انتخابات را نمی‌پذیرفتند و بی‌فایده می‌دانستند. بنابراین انتخابات ۱۴۰۰ پایان اصلاح‌طلبی به معنای گذشته بود اما این به‌معنای این نیست که اصلاح‌طلبی به پایان رسیده است.

چراغ سبز لاریجانی به ظریف

اعتماد نوشت: کمپین تبلیغاتی لاریجانی انگار اهل تسلیم نیست. «صدا میاد» کنار «لطفاً جمع‌بندی بفرمایید» یکی از جملات پرکاربرد در کلاب‌هاوس است. لاریجانی از این جمله برای کلیپ روز ششم خود استفاده کرد. ویدیوئی که در آن تاکید می‌کند «کسی که می‌تواند موضوعی با این سطح از اهمیت را ۲۰دقیقه‌ای به تصویب برساند، خیلی مدیر قوی‌ای است، حتماً به او رای دهید. اظهارنظری که مستقیماً به ماجرای برجام اشاره دارد تا لاریجانی نشان دهد در سیاست خارجی دست بالاتر را دارد. او احتمال همکاری با محمدجواد ظریف را هم رد نکرد و با بیان اینکه «هیچ چیز بعید نیست»، چراغ سبزی به این دیپلمات ایرانی نشان داد.

دوام نظام جمهوری اسلامی

جمهوری اسلامی نوشت: رقیب را باید در داخل جست‌وجو کرد آن‌هم نه در میان مردم بلکه در درون خود نظام. دوام نظام جمهوری اسلامی به عملکرد مسوولان نظام به ویژه رفتارشان با مردم وابسته است. این، یک نظام پدیدآمده به وسیله مردم است و همان‌طور که مردم آن را به وجود آورده‌اند، تداوم آن نیز فقط با خواست و اراده مردم ممکن خواهد بود. این نظام حکومتی تا زمانی که محبوب قلوب مردم باشد، هیچ دشمنی با هیچ قدرتی نخواهد توانست به آن کوچک‌ترین ضربه‌ای وارد کند. مرگ یک نظام مردمی زمانی فرا می‌رسد که از مردم جدا شود و مردم هیچ احساس تعلق‌خاطری به آن نداشته باشند.

آیا برجام مرده است؟

سازندگی نوشت: مقام‌های آمریکایی می‌گویند که درها را برای ازسرگیری دیپلماسی هسته‌ای با ایران باز نگه داشته‌اند حتی در حالی که در پاسخ به هر سوالی در این باره که آیا برجام مرده است به حاشیه می‌روند. چند روز پیش، رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، به بی‌بی‌سی گفت که بایدن هرگز نگفته دیپلماسی مرده است. وی هرگز نگفت که امکان رسیدن به تفاهمی با ایران مرده است. در واقع ما بارها و بارها، درست عکس این را گفته‌ایم. البته می‌شود درباره مردن یا نمردن برجام با کلمات بازی کرد. رئیس‌جمهوری آمریکا من را منصوب کرده تا در پی حصول نتیجه‌ای دیپلماتیک باشم.