داستانی از دل سیاست
چرا باید انتشار مباحث عباس آخوندی را مغتنم شمرد؟
حسین جلالی: «اینجانب همیشه بر این باور بوده‌ام که ریشه بحران اقتصادی موجود در بازیگری و حاکمیت سیاست بر حوزه اقتصاد است. ازاین‌رو، تا زمانی که بحران اقتصادی موجود از منظر اقتصاد سیاسی مورد واکاوی قرار نگیرد، امکان غلبه بر این بحران وجود ندارد.» این بخشی از متنی است که عباس آخوندی، وزیر سابق راه و شهرسازی، در معرفی کتاب خود بر اقتصاد سیاسی ایران برگزیده است. اقتصاد سیاسی دو مجلد از مجموعه‌ای ۱۰جلدی است که تمام مباحث عباس آخوندی در دهه‌های گذشته را گردآورده است. مجموعه‌ای که با «اقتصاد سیاسی ایران» آغاز می‌شود و در ادامه با مباحثی همچون «ایده ایران»، «۱۰ مصاحبه مهم» و «توسعه» ادامه پیدا می‌کند و در انتها به مباحث تخصصی‌تر در حوزه راه و شهرسازی ختم می‌شود.
آخوندی درباره این اقدام خود در صفحه شخصی‌اش در اینستاگرام نوشت: «سیاستمداران اغلب از بیان بی‌پروای نقطه نظرهای خود حذر می‌کنند. خلاف‌آمد رویه معمول، اینجانب این خطر را کردم و نقطه نظرهای خود را بدون پرده‌پوشی در معرض نقد عموم مردم، صاحب‌نظران، فعالان حرفه‌ای و مدیران و سیاست‌ورزان در سطح سیاستگذاری قرار می‌دهم.» در گفت‌وگویی که در این پرونده با او داریم، آخوندی انتشار تحلیل‌ها و نظرات سیاستمداران را وظیفه ملی هر سیاستمداری می‌داند. اقدامی که به گمان او نوری بر فرآیندها و نگاه و اتفاقاتی می‌اندازد که نظام تصمیم‌گیری از سرگذرانده است و از همین بابت ظرفیت درس‌آموزی جامعه را بالا می‌برد. در مقدمه ناشر بر کتاب‌های آخوندی نیز موضوع این‌گونه شرح داده شده است: «این مجموعه اهمیتی سه‌وجهی دارد. نخست اینکه، مطالب این مجموعه همگی حول مسائل مبتلابه ایران، خاصه توسعه و موانع آن، و پاره‌ای پیشنهادها و چاره‌اندیشی‌ها برای فائق آمدن بر این مسائل شکل گرفته است؛ دوم اینکه، مسائل از منظر یک استاد اقتصاد سیاسی و درعین حال یک سیاستمدار و دولتمرد جمهوری اسلامی مطرح شده است که سال‌ها و در مقاطع متفاوت در بالاترین سطوح سیاسی و اجرایی کشور، از جمله وزارت، با مسائل دست به گریبان بوده است. سوم اینکه این مجموعه از جهتی بی‌همتاست: تاکنون هیچ‌یک از دولتمردان جمهوری اسلامی، تجربه‌ها و دیدگاه‌های خود را چنین گسترده و در حوزه‌های مختلف منتشر نکرده است. بنابراین، این مجموعه می‌تواند روایتی دست اول و انتقادی از درون حوزه سیاستگذاری ملی در ایران به حساب آید.»
در این پرونده دو موضوع را توامان پی‌جویی کردیم، در مقام اول تلاش کردیم لب بحث عباس آخوندی درباره اقتصاد سیاسی ایران را بیان و بررسی کنیم. و در مقام دوم به خود عباس آخوندی و راهبردش در کنش‌ورزی توجه کردیم. شاید در نگاه اول این دو موضوع کاملاً متفاوت به‌نظر برسند اما گر نیک بنگرید داستان عباس آخوندی و آنچه او از «سفر سیاسی» خود برای ما تعریف می‌کند خود پرتوهای نوری است برای فهمیدن مناسبات و روابط تودرتوی اقتصاد سیاسی در ایران.
