کوچ بی‌مقصد
طرح جابه‌جایی ساکنان محلات چقدر احتمال موفقیت دارد؟
مریم شکرانی: «مردم ساکن بافت فرسوده را کوچ می‌دهیم»! این چند کلمه علیرضا زاکانی، شهردار جدید پایتخت، فراتر از یک تیتر ساده است. این موضوع را کسانی متوجه می‌شوند که دهه 70 و ماجرای کوی طلاب مشهد را به یاد می‌آورند. سال بلوا در مشهد... بلوایی که از یک محله فرسوده شروع شد. آنجا که شهردار وقت تشخیص داد محله زاغه‌نشین‌ها را از تمام امکانات شهری محروم کند تا ساکنان آن مجبور به کوچ شوند و وقتی توفیقی نیافت با بولدوزر سراغ کوی طلاب رفت.ساکنان محله جلوی بولدوزرها ایستادند و درگیری شروع شد. تیری کمانه کرد و دانش‌آموزی دبستانی را نشانه رفت و همین خشم مردم محله را شعله‌ور کرد. اعتراض کوی طلاب به دیگر محلات مشهد کشید و شهر به آشوب کشیده شد... آن روز تمام تصویر مشهد خودروهای سوخته و شیشه‌های شکسته و دود بود و روزهای آینده چهار نفر به دار آویخته شدند. نرخ تورم همان سال رکورد تمام سال‌های پس از انقلاب و حتی رکورد سال‌های جنگ را شکست و به ۵۰ درصد رسید. حالا دوباره کسی سکاندار شهرداری تهران شده است که برای نوسازی بافت فرسوده از کوچاندن اهالی یک محله حرف می‌زند! سیاستی که به باور بسیاری از متخصصان شهرسازی شکست خورده است. خطر پاکسازی حاشیه‌نشینی آنجا عیان‌تر می‌شود که بدانیم چیزی حدود یک‌چهارم جمعیت ایران یعنی حدود ۲۰ میلیون نفر ساکن مناطق حاشیه شهرها و بافت فرسوده هستند. آدم‌هایی که زیر خط فقر زندگی می‌کنند و تسهیلات و وام‌های رنگارنگ نتوانسته آنها را مجاب به نوسازی سکونتگاهشان کند چرا که از اساس توان پرداخت اقساط و بدهی نداشته‌اند.این جمعیت زیر خط فقر حالا با صعود مداوم نرخ تورم و زوال طبقه متوسط بیشتر شده‌اند و آمار استانداری تهران نشان می‌دهد که فرآیند نوسازی بافت فرسوده استان تهران نه‌تنها پیشرفتی نداشته که حالا بافت فرسوده از پنج درصد مساحت استان به هفت درصد رسیده است.جالب اینکه بافت فرسوده پایتخت نه‌تنها در جنوب شهر که حتی تا مرکز شهر کشیده شده است و بیشترین مساحت بافت فرسوده تهران در منطقه 10 واقع شده است.در این شرایط کلیددار جدید شهرداری تهران از کوچاندن این جمعیت برای نوسازی بافت فرسوده شهری می‌گوید.کوچی که احتمالاً به مقصد نمی‌رسد! چه اینکه کدام شهروند ایرانی است که نداند تحریم سخت و سقوط درآمدهای نفتی کفگیر را به ته دیگ رسانده و اوضاع بودجه وخیم‌تر از همیشه است. حالا شهردار تهران به پشتوانه کدام منابع از نوسازی گسترده بافت فرسوده می‌گوید؟ و البته چه کسی است که این ماجرا را باور کند و خودخواسته به کوچ از محله خود رضایت دهد؟
انتهای این ماجرا چیست؟ بولدوزرها و مقاومت مردم محله و تکرار حادثه کوی طلاب؟!...
