طلای بودار
کاهش تولید زباله چه اثراتی خواهد داشت؟
به زباله طلای کثیف می‌گویند چراکه در کشورهای پیشرفته صنعت بازیافت، به یک صنعت درآمدزا و پول‌ساز تبدیل شده است. اما به نظر می‌رسد در ایران فقط آلودگی این طلا گریبان‌گیر مردم شده است.
محمد علی‌نژاد: به زباله طلای کثیف می‌گویند چراکه در کشورهای پیشرفته صنعت بازیافت، به یک صنعت درآمدزا و پول‌ساز تبدیل شده است. اما به نظر می‌رسد در ایران فقط آلودگی این طلا گریبان‌گیر مردم شده است. به صورتی که سالانه 20 میلیون تن زباله در کشور تولید می‌شود اما تنها 22 درصد از آن بازیافت می‌شود. این در حالی است که متوسط جهانی بازیافت زباله چیزی حدود 70 درصد است. از آنجا که بازیافت زباله‌های کاغذی می‌تواند با جلوگیری از قطع درختان به محیط زیست کمک کند اما کمبود فعالیت در این زمینه از یک‌سو و دفن غیربهداشتی زباله‌ها از سوی دیگر موجب شده محیط زیست به شدت مورد تهدید قرار بگیرد. در واقع از این فرصت در کشور نه‌تنها استفاده‌ای نشده بلکه این موضوع به تهدیدی تبدیل شده که چالش‌های فراوانی را در سطوح مختلف به ارمغان آورده است. این در حالی است که کشورهای پیشرفته دنیا با مدیریت پسماند مناسب این معضل را حل کرده‌اند. به طور نمونه در استرالیا 70 درصد زباله دفن و 30 درصد بازیافت، در ژاپن تنها 3 درصد دفن، 17 درصد بازیافت مواد و 74 درصد بازیافت انرژی و در سوئیس یک درصد دفن، 33 درصد بازیافت مواد، 50 درصد بازیافت انرژی و 16 درصد کمپوست از زباله‌ها می‌شود.
صنعت بازیافت جهانی چنان سودآور است که بسیاری از کشورها زباله را از کشورهای همسایه خود وارد کرده و پس از بازیافت محصولات بازیافتی را به همان کشورها می‌فروشند. به عنوان مثال چین که بزرگ‌ترین واردکننده زباله جهان محسوب می‌شود سالانه چیزی در حدود 40 میلیارد دلار از بازیافت زباله درآمدزایی می‌کند. این در حالی است که در کشور نه‌تنها میزان درآمد ناشی از بازیافت بسیار ناچیز است بلکه به گفته مسوولان هزینه جمع‌آوری زباله و تفکیک آن تنها در تهران چیزی حدود 800 میلیارد تومان برآورد شده است. موضوعی که ضعف فرهنگ‌سازی در زمینه تفکیک زباله از مبدأ را در خانواده‌های ایرانی نشان می‌دهد. به گفته مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست کشور در حالی تنها هفت درصد زباله‌ها تفکیک می‌شود که آمار بسیار پایینی است.
با این حال آخرین آمار سازمان مدیریت پسماند شهر تهران نشان می‌دهد میزان تولید زباله در پایتخت در مقایسه با آمار قبلی حدود هزار تن در روز کاهش پیدا کرده و به هشت هزار و 400 تن رسیده است. افتی که رضا عبدلی، مدیرعامل این سازمان علت اصلی آن را بالا رفتن قیمت ارز و افزایش قیمت کالاها و در نتیجه خرید سنجیده‌تر مردم می‌داند. با وجود این کاهش، هنوز هم سرانه تولید زباله در تهران در مقایسه با متوسط جهانی بسیار بالاست و در حالی که مردم دنیا به طور میانگین روزانه 350 گرم زباله تولید می‌کنند این رقم برای تهرانی‌ها حدود یک کیلوگرم گزارش شده است. به نظر می‌رسد روند کاهش تولید زباله نتیجه‌ای مثبت از یک رخداد نامطلوب باشد اینکه تا چه حد کاهش تولید زباله وابسته به وضعیت اقتصادی مردم است و چه اثراتی خواهد داشت بحثی است که شاید باید از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار بگیرد. در این پرونده سعی شده تا تحلیلی برای این پرسش ارائه شود.
