قلیان‌های شیشه‌ای

رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت وجود مخدر شیشه و ترکیبات آمفتامین را در توتون قلیان‌ها تایید کرده است. این مقام مسوول در وزارت بهداشت، البته این خبر مهم را به صورت رسمی اعلام نکرده و معلوم نیست اگر «ایرنا» به صرافت مصاحبه با او نمی‌افتاد این موضوع، یعنی آغشته بودن توتون‌ها به مواد مخدر تا چه زمانی سر به مهر باقی می‌ماند. خسرو صادق‌نیت گفته است: «گزارش‌های متعددی وجود دارد که حتی آنقدر دوز مواد مخدر، شیشه و ترکیبات آمفتامین در توتون قلیان‌ها بالا بوده که مسمومیت حاد ایجاد کرده و به طور قطع تعداد مواردی که با دوز کمتر مصرف شده و مسمومیت حاد ایجاد نکرده بسیار بیشتر است.» سخنان او البته متوجه مراکز عرضه قلیان است. به گواه آنچه رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت بر زبان رانده است، صاحبان برخی مراکز عرضه قلیان برای افزایش وابستگی مشتریان و افزایش رفت و آمد آنها به این مراکز، با افزودن مخدر شیشه و سایر آمفتامین‌ها، مشتریان خود را معتاد می‌کنند. در سال‌های اخیر، هر چه بیشتر در مورد عوارض مصرف قلیان هشدار داده شده، گویی استعمال آن، شدت بیشتری به خود گرفته است. قلیان ‌پنداری به عنوان یکی از اقلام ضروری در سبد مصرف ایرانیان قرار گرفته است و برخی مردان و زنان ایرانی این روزها، به هر کجا که سفر می‌کنند یک عدد قلیان نیز به همراه دارند. یا اگر قرار است به دیدار یکدیگر بروند، وعده‌گاه خویش را به نحوی تعیین می‌کنند که بساط قلیان نیز در آن برپا باشد. جالب اینکه در سال‌های اخیر، احتمالاً به دلیل رشد تقاضای قلیان و لوازم جانبی آن، دست‌کم در تهران، تعداد واحدهای صنفی که این لوازم و انواع توتون‌ها را عرضه می‌کنند، رشد قابل توجهی داشته است. اما شاید کسانی که دل در گرو قلیان دارند، نمی‌دانند هر وعده قلیان معادل استعمال ۷۰ تا ۱۰۰ نخ سیگار است. همچنین قلیان باعث انتقال بیماری‌هایی مانند هپاتیت، ایدز و سل می‌شود و در عین حال، آمار سرطان زبان، حنجره و حلق در میان استعمال‌کنندگان قلیان بسیار بالاست. البته به این عوارض باید اعتیاد به مخدر شیشه و دیگر آمفتامین‌ها را هم افزود. مبارزه با مصرف قلیان از طریق برخورد قهری با مراکز عرضه تاکنون با شکست مواجه شده و هرگاه دولت‌ها کرکره این مراکز را پایین کشیده‌اند، پس از مدتی ناگزیر به عقب‌نشینی از این تصمیم خود شده‌اند. اکنون که تنها راه کنترل مصرف قلیان به «فرهنگ‌سازی» محدود شده است، آیا هنوز زمان آن فرا نرسیده است که این، تنها حربه با جدیت بیشتری مورد استفاده قرار گیرد؟