تاریخ انتشار:
رییس اتاق ایران از مشهد آمد
روز واقعه
ریاست پرحاشیه محمد نهاوندیان بر اتاق ایران پس از آنکه او همزمان رئیس دفتر رئیس‌جمهور نیز بود، سرانجام با پیروزی یک چهره نزدیک به طیف فعالان توسعه در انتخابات هیات رئیسه اتاق ایران به پایان رسید.
ریاست پرحاشیه محمد نهاوندیان بر اتاق ایران پس از آنکه او همزمان رئیس دفتر رئیس‌جمهور نیز بود، سرانجام با پیروزی یک چهره نزدیک به طیف فعالان توسعه در انتخابات هیات رئیسه اتاق ایران به پایان رسید. به این ترتیب غلامحسین شافعی سومین رئیس اتاق پس از انقلاب و پنجمین رئیس آن در تاریخ 44ساله این تشکل شد. پیش از او افرادی همچون طاهر ضیایی، علی‌اکبر محلوجی، علینقی خاموشی و محمد نهاوندیان در دوره‌های مختلف، رئیس اتاق ایران بوده‌اند و غلامحسین شافعی ششمین رئیس اتاق ایران محسوب می‌شود.
دوقطبی رقابت
قول و قرارهای گروهی برای جانشینی محمد نهاوندیان خیلی زود گذاشته شد. نهاوندیان روز 26 آبان‌ماه در جایگاه همیشگی‌اش نشست و از نمایندگان بخش خصوصی در اتاق بازرگانی ایران خواست با رفتنش از اتاق موافقت کنند. این بار اما اظهاراتش تعارف نبود. مثل آن روز که سیاستمدارانه خواست مخالفانش دست‌شان را بلند کنند و هیچ کس نمی‌توانست دستش را بلند کند. تا پیش از روز موعود، چندین نام به عنوان جانشینان محمد نهاوندیان در اتاق بازرگانی ایران بر سر زبان‌ها بود؛ «سیدحمید حسینی» که جزو چهره‌های موثر گروه تحول‌خواه در اتاق بازرگانی است، تا چند روز مانده به 10 آذرماه نامش در فهرست نامزدها قرار داشت. «پدرام سلطانی» که عالی‌رتبه‌ترین مقام گروه خواستاران تحول در اتاق بازرگانی است و طرفداران زیادی در اتاق‌های شهرستان‌ها دارد. «مجتبی خسروتاج» که گفته می‌شد حمایت جدی وزیر صنعت و تجارت را با خود دارد و در میان بازرگانان و صنعتگران نیز دارای جایگاه است. «محسن جلال‌پور» رئیس اتاق بازرگانی کرمان که البته هیچ شانسی برای موفقیت در رقابت‌ها نداشت. «غلامحسین شافعی» سلطان انار و رئیس اتاق بازرگانی مشهد که در دوره ریاست نهاوندیان تبدیل به معتمد اصلی او شد. «مسعود خوانساری» مرد میانه‌رو هیات نمایندگان اتاق تهران که سال‌ها در دولت سمت‌های مختلفی داشت و چند سالی می‌شود که از دولت به بخش خصوصی کوچ کرده است جزو افرادی بودند که احتمال حضورشان در رقابت‌های اتاق ایران جدی بود. با این حال انتخابات اخیر، چند چهره مطرح هم می‌توانست داشته باشد که همواره نام‌شان روی هر انتخاباتی در اتاق‌های بازرگانی سنگینی می‌کند. یکی یحیی آل‌اسحاق که او را احیا‌کننده اتاق‌های بازرگانی پس از انقلاب می‌دانند. دیگری علینقی خاموشی که سال‌های طولانی سکان ریاست اتاق ایران را در دست داشت و در نهایت اسدالله عسگراولادی که تاجری سرشناس است و همواره می‌تواند یکی از نامزدهای اصلی انتخابات باشد. البته صاحبان این نام‌ها ترجیح دادند از دور بنشینند و نظاره‌گر رقابت نسل دوم تکنوکرات‌ها باشند. «علینقی خاموشی» نشان داده که پس از خرداد 86 گوشه‌نشینی و رسیدگی به کسب‌وکار خود را به هر چیزی ارجح می‌داند، «اسدالله عسگراولادی» پرونده حضور در انتخابات هیات رئیسه اتاق بازرگانی را در دوره قبل برای همیشه نزد خود بست، «یحیی آل‌اسحاق» هم شاید ترجیح می‌دهد تجربه مدیریت موفق خود در راس اتاق بازرگانی تهران را با هیچ جای دیگری عوض نکند. به این ترتیب تنها دو نفر به رقابت نهایی تن دادند. مسعود خوانساری و غلامحسین شافعی.
رویه‌ای متفاوت
انتخابات میان‌دوره‌ای برای تعیین رئیس سابقه‌ای در دوران حیات بازرگانی اتاق ایران پس از انقلاب ندارد. اتاق تهران اما چنین تجربه‌ای را یک بار آزموده است. در میانه‌های پنجمین دوره هیات نمایندگان اتاق تهران، یک بار چنین اتفاقی رخ داد. آن گاه که در میانه‌های دوره، محمدرضا بهزادیان را کنار گذاشتند و محمد نهاوندیان را به جای او روانه اتاق تهران کردند. اما در اتاق ایران برای نخستین بار بود که رئیسی را از میانه‌های دوره، روانه هیات رئیسه می‌کردند. شاید یک ماه دیگر این تجربه برای انتخاب یک عضو دیگر هیات رئیسه اتاق تهران هم تکرار شود.
صحنه‌گردانان اصلی
باز هم مثل گذشته بازی‌گردان‌های اصلی این رقابت دو گروه بودند؛ گروه «خواستاران تحول» که ترکیبی از منتقدان و خواستاران تغییر و تحول را در خود دارد و طیف دیگر که به گروه «فعالان توسعه» مشهور است و پایگاه محافظه‌کاران و راست‌های سنتی محسوب می‌شود. هرچند رویارویی دو طیف در انتخابات اخیر کم‌رنگ‌تر از همیشه بود اما فرصت کوتاهی برای صف‌آرایی به وجود آمد و زعمای دو گروه، از تکاپو برای نشاندن نامزد مورد نظر خود بر کرسی ریاست دست برنداشتند. از میان گزینه‌های «سیدحمید حسینی»، «مجتبی خسروتاج»، «پدرام سلطانی» و «مسعود خوانساری» سه نفر اول به نفع خوانساری کنار رفتند و معاون سابق وزیر راه در دولت اصلاحات گزینه نهایی تحول‌خواهان برای ریاست اتاق بازرگانی ایران شد. از آن طرف نیز طیف راست سنتی اتاق بازرگانی که این بار هم حمایت اکثر اتاق‌های شهرستان را پشت سر خود داشت، یک نامزد برای رقابت در این انتخابات معرفی کرد و نام «غلامحسین شافعی» در برابر «مسعود خوانساری» قرار گرفت. البته این انتخابات تحت تاثیر چند شایعه هم قرار داشت. از سویی گفته می‌شد محمد نهاوندیان پیش از ترک اتاق ایران، جانشین خود را انتخاب کرده و در نظر دارد کلید دفتر ریاست اتاق را به غلامحسین شافعی بدهد. این خبر از سوی رئیس دفتر رئیس‌جمهور تکذیب شد اما تا انتهای رقابت‌ها همچنان وجود داشت. از آن سو گفته می‌شد معاون اول و وزیر صنعت، معدن و تجارت از نامزدی مسعود خوانساری حمایت می‌کنند. تکنوکراتی که اتفاقاً نزدیک به طیف کارگزاران سازندگی هم بود.
روز واقعه
آن روز از ورود خبرنگاران به صحن علنی اتاق ایران جلوگیری کردند اما خبرگزاری‌ها به لطف اعضایی که گوشی خود را خاموش نکرده بودند، از آنچه در نشست گذشت، خبرهای زیادی منتشر کردند. ایسنا نوشت: «در حالی انتخابات برای ریاست جدید اتاق برگزار شد که از ورود خبرنگاران به اتاق بازرگانی ایران ممانعت به عمل آمد اما برخی از اعضای هیات نمایندگان از طریق تماس‌های تلفنی و ارسال پیامک با خبرنگاران ارتباط داشتند.» در نشست آن روز از 390 عضو اتاق ایران، 340 نفر حضور داشتند و از اتاق تهران نیز هفت نماینده دولت در اتاق تهران غایب بودند. در نهایت مسعود خوانساری و غلامرضا شافعی کاندیداتوری خود را رسماً اعلام کردند. ابتدا مسعود خوانساری برنامه‌های خود را برای اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران تشریح کرد که از جمله محورهای اصلی آن تحول سازمانی، شفافیت مالی، تعویض دبیر کل و استفاده از ظرفیت هیات نمایندگان و دیپلماسی اقتصادی بود. در مقابل، غلامحسین شافعی از ضرورت استفاده از توان اعضا و تشکل‌ها، تقویت کمیسیون‌ها، ظرفیت اتاق‌های کشور در امر برنامه‌ریزی، استفاده بهینه از نیروهای موجود و تقویت توان کارشناسی اتاق به عنوان برنامه‌های راهبردی خود سخن گفت. دقایقی بعد، نام و اعتبار دو نامزد انتخابات به رای گذاشته شد و در نهایت، غلامحسین شافعی موفق شد با 16 رای اختلاف، سومین رئیس اتاق ایران در دوره پس از انقلاب باشد. چند دقیقه پس از رای‌گیری نهایی، خبرگزاری فارس نوشت: «لحظاتی پیش علاء میرمحمدصادقی اعلام کرد از 343 رای ماخوذه اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران سه رای سفید، 162 رای به آقای مسعود خوانساری و 178 رای به غلامحسین شافعی داده شده است.»
دوقطبی رقابت
قول و قرارهای گروهی برای جانشینی محمد نهاوندیان خیلی زود گذاشته شد. نهاوندیان روز 26 آبان‌ماه در جایگاه همیشگی‌اش نشست و از نمایندگان بخش خصوصی در اتاق بازرگانی ایران خواست با رفتنش از اتاق موافقت کنند. این بار اما اظهاراتش تعارف نبود. مثل آن روز که سیاستمدارانه خواست مخالفانش دست‌شان را بلند کنند و هیچ کس نمی‌توانست دستش را بلند کند. تا پیش از روز موعود، چندین نام به عنوان جانشینان محمد نهاوندیان در اتاق بازرگانی ایران بر سر زبان‌ها بود؛ «سیدحمید حسینی» که جزو چهره‌های موثر گروه تحول‌خواه در اتاق بازرگانی است، تا چند روز مانده به 10 آذرماه نامش در فهرست نامزدها قرار داشت. «پدرام سلطانی» که عالی‌رتبه‌ترین مقام گروه خواستاران تحول در اتاق بازرگانی است و طرفداران زیادی در اتاق‌های شهرستان‌ها دارد. «مجتبی خسروتاج» که گفته می‌شد حمایت جدی وزیر صنعت و تجارت را با خود دارد و در میان بازرگانان و صنعتگران نیز دارای جایگاه است. «محسن جلال‌پور» رئیس اتاق بازرگانی کرمان که البته هیچ شانسی برای موفقیت در رقابت‌ها نداشت. «غلامحسین شافعی» سلطان انار و رئیس اتاق بازرگانی مشهد که در دوره ریاست نهاوندیان تبدیل به معتمد اصلی او شد. «مسعود خوانساری» مرد میانه‌رو هیات نمایندگان اتاق تهران که سال‌ها در دولت سمت‌های مختلفی داشت و چند سالی می‌شود که از دولت به بخش خصوصی کوچ کرده است جزو افرادی بودند که احتمال حضورشان در رقابت‌های اتاق ایران جدی بود. با این حال انتخابات اخیر، چند چهره مطرح هم می‌توانست داشته باشد که همواره نام‌شان روی هر انتخاباتی در اتاق‌های بازرگانی سنگینی می‌کند. یکی یحیی آل‌اسحاق که او را احیا‌کننده اتاق‌های بازرگانی پس از انقلاب می‌دانند. دیگری علینقی خاموشی که سال‌های طولانی سکان ریاست اتاق ایران را در دست داشت و در نهایت اسدالله عسگراولادی که تاجری سرشناس است و همواره می‌تواند یکی از نامزدهای اصلی انتخابات باشد. البته صاحبان این نام‌ها ترجیح دادند از دور بنشینند و نظاره‌گر رقابت نسل دوم تکنوکرات‌ها باشند. «علینقی خاموشی» نشان داده که پس از خرداد 86 گوشه‌نشینی و رسیدگی به کسب‌وکار خود را به هر چیزی ارجح می‌داند، «اسدالله عسگراولادی» پرونده حضور در انتخابات هیات رئیسه اتاق بازرگانی را در دوره قبل برای همیشه نزد خود بست، «یحیی آل‌اسحاق» هم شاید ترجیح می‌دهد تجربه مدیریت موفق خود در راس اتاق بازرگانی تهران را با هیچ جای دیگری عوض نکند. به این ترتیب تنها دو نفر به رقابت نهایی تن دادند. مسعود خوانساری و غلامحسین شافعی.
رویه‌ای متفاوت
انتخابات میان‌دوره‌ای برای تعیین رئیس سابقه‌ای در دوران حیات بازرگانی اتاق ایران پس از انقلاب ندارد. اتاق تهران اما چنین تجربه‌ای را یک بار آزموده است. در میانه‌های پنجمین دوره هیات نمایندگان اتاق تهران، یک بار چنین اتفاقی رخ داد. آن گاه که در میانه‌های دوره، محمدرضا بهزادیان را کنار گذاشتند و محمد نهاوندیان را به جای او روانه اتاق تهران کردند. اما در اتاق ایران برای نخستین بار بود که رئیسی را از میانه‌های دوره، روانه هیات رئیسه می‌کردند. شاید یک ماه دیگر این تجربه برای انتخاب یک عضو دیگر هیات رئیسه اتاق تهران هم تکرار شود.
صحنه‌گردانان اصلی
باز هم مثل گذشته بازی‌گردان‌های اصلی این رقابت دو گروه بودند؛ گروه «خواستاران تحول» که ترکیبی از منتقدان و خواستاران تغییر و تحول را در خود دارد و طیف دیگر که به گروه «فعالان توسعه» مشهور است و پایگاه محافظه‌کاران و راست‌های سنتی محسوب می‌شود. هرچند رویارویی دو طیف در انتخابات اخیر کم‌رنگ‌تر از همیشه بود اما فرصت کوتاهی برای صف‌آرایی به وجود آمد و زعمای دو گروه، از تکاپو برای نشاندن نامزد مورد نظر خود بر کرسی ریاست دست برنداشتند. از میان گزینه‌های «سیدحمید حسینی»، «مجتبی خسروتاج»، «پدرام سلطانی» و «مسعود خوانساری» سه نفر اول به نفع خوانساری کنار رفتند و معاون سابق وزیر راه در دولت اصلاحات گزینه نهایی تحول‌خواهان برای ریاست اتاق بازرگانی ایران شد. از آن طرف نیز طیف راست سنتی اتاق بازرگانی که این بار هم حمایت اکثر اتاق‌های شهرستان را پشت سر خود داشت، یک نامزد برای رقابت در این انتخابات معرفی کرد و نام «غلامحسین شافعی» در برابر «مسعود خوانساری» قرار گرفت. البته این انتخابات تحت تاثیر چند شایعه هم قرار داشت. از سویی گفته می‌شد محمد نهاوندیان پیش از ترک اتاق ایران، جانشین خود را انتخاب کرده و در نظر دارد کلید دفتر ریاست اتاق را به غلامحسین شافعی بدهد. این خبر از سوی رئیس دفتر رئیس‌جمهور تکذیب شد اما تا انتهای رقابت‌ها همچنان وجود داشت. از آن سو گفته می‌شد معاون اول و وزیر صنعت، معدن و تجارت از نامزدی مسعود خوانساری حمایت می‌کنند. تکنوکراتی که اتفاقاً نزدیک به طیف کارگزاران سازندگی هم بود.
روز واقعه
آن روز از ورود خبرنگاران به صحن علنی اتاق ایران جلوگیری کردند اما خبرگزاری‌ها به لطف اعضایی که گوشی خود را خاموش نکرده بودند، از آنچه در نشست گذشت، خبرهای زیادی منتشر کردند. ایسنا نوشت: «در حالی انتخابات برای ریاست جدید اتاق برگزار شد که از ورود خبرنگاران به اتاق بازرگانی ایران ممانعت به عمل آمد اما برخی از اعضای هیات نمایندگان از طریق تماس‌های تلفنی و ارسال پیامک با خبرنگاران ارتباط داشتند.» در نشست آن روز از 390 عضو اتاق ایران، 340 نفر حضور داشتند و از اتاق تهران نیز هفت نماینده دولت در اتاق تهران غایب بودند. در نهایت مسعود خوانساری و غلامرضا شافعی کاندیداتوری خود را رسماً اعلام کردند. ابتدا مسعود خوانساری برنامه‌های خود را برای اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران تشریح کرد که از جمله محورهای اصلی آن تحول سازمانی، شفافیت مالی، تعویض دبیر کل و استفاده از ظرفیت هیات نمایندگان و دیپلماسی اقتصادی بود. در مقابل، غلامحسین شافعی از ضرورت استفاده از توان اعضا و تشکل‌ها، تقویت کمیسیون‌ها، ظرفیت اتاق‌های کشور در امر برنامه‌ریزی، استفاده بهینه از نیروهای موجود و تقویت توان کارشناسی اتاق به عنوان برنامه‌های راهبردی خود سخن گفت. دقایقی بعد، نام و اعتبار دو نامزد انتخابات به رای گذاشته شد و در نهایت، غلامحسین شافعی موفق شد با 16 رای اختلاف، سومین رئیس اتاق ایران در دوره پس از انقلاب باشد. چند دقیقه پس از رای‌گیری نهایی، خبرگزاری فارس نوشت: «لحظاتی پیش علاء میرمحمدصادقی اعلام کرد از 343 رای ماخوذه اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران سه رای سفید، 162 رای به آقای مسعود خوانساری و 178 رای به غلامحسین شافعی داده شده است.»
|
حاشیه‌های انتخابات |
|
■ رئیس جدید اتاق ایران را باید ناشناس‌ترین رئیس در عمر 44ساله اتاق دانست. هیچ رزومه‌ای از غلامحسین شافعی در اینترنت و نشریات مکتوب وجود ندارد. ■ ویکی‌پدیا نوشته: غلامحسین شافعی دارای مدرک تحصیلی مهندسی صنایع است که ریاست اتاق مشهد و رئیس شورای ملی زعفران را تاکنون تجربه کرده است. همچنین برخی این فعال بخش خصوصی ۶۰ساله را سلطان انار خطاب می‌کنند. ■ غلامحسین شافعی نخستین رئیس اتاق ایران است که از اتاق تهران انتخاب نمی‌شود. ■ خیلی از رسانه‌ها غلامحسین شافعی را با غلامرضا شافعی (وزیر پیشین معادن و فلزات) اشتباه می‌گیرند. برخی از رسانه‌ها نیز نوشته‌اند او برادر شافعی وزیر است در حالی که آنها هیچ نسبتی با هم ندارند. ■ بیشتر از هر کس، حسین نقره‌کارشیرازی را باید فرد خوشحال این انتخابات دانست. مسعود خوانساری گفته بود اگر رئیس شود، دبیرکل اتاق را برکنار می‌کند؛ اما شافعی گفته فعلاً چنین قصدی ندارد. ■ تعداد آگهی‌های منتشرشده در مطبوعات برای تبریک به غلامحسین شافعی در مقایسه با روزی که محمد نهاوندیان به این سمت انتخاب شد، بسیار ناچیز است. |
دیدگاه تان را بنویسید