رویارویی بغداد و اربیل

احتمال لغو توافق نفتی بغداد و اربیل که تنها شش ماه از زمان امضای آن می‌گذرد، این روزها افزایش یافته است، به طوری که این وضع می‌تواند بر اتحاد میان دولت مرکزی و منطقه کردنشین عراق برای مقابله با گروه تروریستی داعش تاثیر منفی بگذارد و برای این کشور بحران مالی به بار آورد. ماه‌ها اختلاف میان بغداد و اربیل، پایتخت اقلیم کردستان عراق، در ماه ژوئن پس از اینکه منطقه کردنشین حجم ارسال محموله‌های توافق‌شده را به سازمان دولتی بازاریابی نفت خام عراق (سومو) کاهش داد، تشدید شد، به طوری که هم‌اکنون شاهد رشد بی‌سابقه فروش مستقل نفت خام از سوی کردستان عراق هستیم. فروش مستقل نفت، توافقنامه ماه دسامبر میان بغداد و اربیل را که منطقه کردنشین در آن متعهد شده بود، دولت مرکزی به درآمدهای حاصل از تولید نفت خام این منطقه که ۱۵ درصد از مجموع روزانه سه میلیون و ۸۰۰ هزار‌بشکه‌ای نفت خام عراق را شامل می‌شود، دسترسی داشته باشد، زیر سوال می‌برد. کردستان عراق در مقابل قرار بود بر اساس قانون بودجه به ۱۷ درصد از درآمدهای دولت مرکزی دسترسی داشته باشد، که البته مقام‌های اقلیم کردستان عراق معتقدند که بغداد به تعهد خود عمل نکرده است. کاوه محمد، یک نماینده کرد پارلمان عراق که عضو کمیته نفت و انرژی است، در این زمینه می‌گوید: «توافق نفتی بغداد و اربیل به بن‌بست رسیده است، این توافق بر هیچ پایه‌ای استوار نیست و بنیان‌های آن ضعیف است و دو طرف به یکدیگر بی‌اعتماد هستند.» چنانچه توافق نفتی دولت مرکزی و کردستان عراق لغو شود، می‌تواند اتحاد دو طرف را برای مقابله با گروه تروریستی داعش خدشه‌دار کند. اقتصاد منطقه کردنشین هم‌اکنون به شدت با مشکل روبه‌روست، از این رو وقوع چنین اتفاقی می‌تواند از توان این منطقه برای مقابله با نظامیان گروه تروریستی داعش بکاهد. لغو این توافق حتی می‌تواند سبب ناامیدی بسیاری از عراقی‌ها و سیاستگذاران از تلاش‌های حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق برای ایجاد یک عراق واحد به منظور مقابله با گروه تروریستی داعش شود. لغو توافق نفتی بغداد و اربیل نیز می‌تواند آینده صنعت نفت عراق را که به تازگی شاهد ثبت رکورد تازه‌ای در تولید و صادرات نفت بوده است، دچار تردید کند. بر اساس توافق ماه دسامبر مقرر شد کردستان عراق روزانه ۵۵۰ هزار بشکه نفت خام تولیدی این منطقه را به سومو تحویل دهد. اقلیم کردستان عراق اعلام کرده است که به دلیل بدقولی دولت مرکزی و پرداخت سهم کمتری از مقدار تعیین‌شده، فروش مستقل نفت خام را افزایش داده است. کردستان عراق اعلام کرد: «درآمدهای حاصل از فروش مستقل نفت خام اقلیم کردستان عراق می‌تواند این منطقه را در حفظ امنیت و ثبات منطقه کردنشین و کل عراق یاری کند.» سیاستگذاران عرب عراقی، بغداد را مقصر اقدام منطقه کردستان عراق در زمینه فروش مستقل نفت خام می‌دانند. جابر عبدالخالق، یک عضو عرب پارلمان عراق که عضو کمیته مالی است، در این زمینه می‌گوید: «بغداد به تعهدهای خود برای پرداخت سهم کردستان عراق از بودجه به طور کامل عمل نکرد از این رو پیش‌بینی می‌شد که منطقه کردنشین چنین واکنشی نشان دهد.»