یونان را فراموش کنید

جمعیت یونان، تنها اندکی بیش از ایالت اوهایوی آمریکا و تولید ناخالص داخلی و حجم اقتصاد آن چیزی در حد قطر و قزاقستان است. علاوه بر این، تمام طلبکاران آتن، دولت‌های اتحادیه اروپا و نهادهایی مانند صندوق بین‌المللی پول هستند و این کشور به سرمایه‌گذاران و بانک‌های خصوصی تقریباً بدهی ندارد. این دو دلیل در مجموع باعث می‌شود بحران یونان، به هر نتیجه‌ای که برسد، خطر چندانی برای اقتصاد جهان به صورت یک کل نداشته باشد. حداقل، این عقیده تحلیلگران اقتصادی سی‌ان‌ان است که گمان می‌کنند، سرمایه‌گذاران باید آتن را فراموش کرده و بر آنچه در حال حاضر در چین می‌گذرد، متمرکز شوند. وقتی کشوری یک میلیارد و 400 میلیون جمعیت داشته باشد و دومین اقتصاد بزرگ جهان محسوب شود، بحران در آن می‌تواند به یک فاجعه در سطح جهانی ختم شود. مشکل چین، همان مشکل همیشه اقتصاد جهان است: احتمال وجود حباب. شاخص سهام چین، در یک‌ساله منتهی به 12 ژوئن امسال150 درصد رشد داشته است. بازدهی بالایی که سرمایه‌های بسیاری را به سمت این بازار کشاند. بسیاری از این سرمایه‌ها در واقع وام‌هایی بودند که آدم‌های عادی، دریافت کرده و با آن سهام خریده بودند تا بتوانند از این مبادله سود ببرند. با بروز اولین نشانه‌های کاهش ارزش سهام در بازار که از قبل از نیمه ماه ژوئن آغاز شد، این عده، همان عکس‌العملی را نشان دادند که هر انسان عادی که سرمایه‌گذار حرفه‌ای نیست، نشان می‌دهد: آنها شروع به فروختن سهام‌شان کردند تا از از بین رفتن سرمایه خود جلوگیری کنند‌. اقدامی که در واقع خود، باعث از بین رفتن سریع‌تر سرمایه‌های آنها شد تا در نهایت در طی کمتر از سه هفته، 30 درصد از ارزش شاخص سهام این کشور کاسته شود. البته تنها علت ایجاد این وضعیت، ترس سرمایه‌گذاران نبود. کاهش رشد اقتصادی چین که مدتی است آغاز شده، نشان می‌دهد افزایش ارزش سهام در این کشور در واقع دلیل ساختاری ندارد. شرکت‌هایی که با تقاضای کمتری روبه‌رو هستند و احتمالاً با توجه به اوضاع اقتصادی جهان کاهش تولید خواهند داشت، نمی‌توانند طی یک سال بیش از 150 درصد افزایش ارزش پیدا کرده باشند. بیشتر احتمال داده می‌شود دخالت‌های دولتی باعث ایجاد این وضع شده باشد. دخالت‌هایی که البته همچنان ادامه دارد و دولت با تبدیل شدن به یک خریدار بزرگ، قصد دارد از ادامه سقوط بازار سهام جلوگیری کند. در اولین تعطیلات آخر هفته ماه جولای بانک‌های چینی با حمایت و تامین مالی بانک خلق چین، حدود 120 میلیارد یوان (بیش از 19 میلیارد دلار) سهام خریدند تا به بازار رونقی دوباره بدهند. اقدامی که البته موثر بود اما نه آنقدری که تصور می‌شد. صبح روز دوشنبه بعد از این خرید، بازار با هفت درصد افزایش شاخص روبه‌رو شد، رقمی که در انتهای روز به تنها 4 /2 درصد افزایش ارزش ختم شد. این حتی همه ماجرا هم نبود. بازاری که این خرید و سایر حمایت‌های دولتی متوجه آن است، بازار سهامی است که میزبان شرکت‌های بزرگ چینی است. شرکت‌های کوچک‌تر و نوپا بازاری جداگانه دارند که فعلاً دولت به آن کمکی نکرده است. این بازار دوم در روز بعد از خرید بزرگ دولتی سهام، سه درصد کاهش ارزش را تجربه کرد‌. یعنی افزایش 4 /2‌درصدی ارزش شاخص در بازار اصلی سهام، کاهش سه‌درصدی ارزش در بازار دوم را به همراه داشت و همین موضوعی است که توجه اقتصاددانان را به خود جلب کرده است. به اعتقاد آنان دولت در حال افزایش بی‌دلیل و حبابی ارزش شرکت‌های بزرگ به هزینه شرکت‌های کوچک‌تر است. اقدامی که از هر طرف به آن نگاه کنیم، نتیجه مثبتی نخواهد داشت.