آغاز اجلاس شانگهای

از دومین سفر خارجی نفتالی بنت در کسوت نخست‌وزیری اسرائیل می‌توان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین سفرهای او یاد کرد. او میهمان عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری مصر، در شهر شرم‌الشیخ بود؛ شهر ساحلی که 10 سال پیش، بنیامین نتانیاهو و حسنی مبارک، رئیس‌جمهوری مخلوع مصر، با یکدیگر در آنجا دیدار کرده بودند. به گزارش روزنامه شرق، یک ماه پس از این دیدار دولت مبارک پس از خیزش مردمی سقوط کرد. به‌همین‌دلیل سفر بنت، اولین سفر یک مقام عالی‌رتبه اسرائیلی به مصر در دهه گذشته به شمار می‌رود. بسیاری از تحلیلگران منطقه از این دیدار به‌عنوان رویدادی کم‌سابقه در ۴۲ سال مناسبات سیاسی تل‌آویو و قاهره یاد کردند. به گزارش رسانه‌های اسرائیل، بنت با یک فروند هواپیمای ویژه که مجهز به موشک‌های ضدموشک است، وارد حریم هوایی شرم‌الشیخ شد؛ زیرا نیروهای شاخه مصری القاعده در این منطقه فعالیت دارند. به طور معمول، دیدار با سران و مقامات اسرائیلی پس از پایان دیدار و رایزنی‌ها رسانه‌ای می‌شود؛ اما نشست بنت با سیسی از پیش اعلام شده بود. سخنگوی نهاد ریاست‌جمهوری مصر اعلام کرده که راهکارهای ازسرگیری روند صلح اسرائیل و فلسطینیان، مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی موضوعات این دیدار بوده‌اند. نفتالی بنت دیدار خود با سیسی را مهم و بسیار خوب توصیف کرد و گفت که باید به بهترین شکل ممکن از این روابط استفاده کرد. بنت که پس از بازگشت به تل‌آویو با رسانه‌های اسرائیلی سخن می‌گفت از «فراهم‌ شدن زمینه ایجاد زیربنای روابط مستحکم میان اسرائیل و مصر و ادامه ارتباطات» به‌عنوان دستاورد دیدار با سیسی یاد کرد. سفر نفتالی بنت به مصر به دعوت رسمی سیسی صورت گرفت و او اواخر ماه آگوست به واشنگتن و به دیدار جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، رفته بود. یک هیات عالی‌رتبه، بنت را در سفر به مصر همراهی می‌کرد. فرانس‌پرس از قول یک کارشناس سیاست خارجی در قاهره، دیدار یادشده را «گام مهمی در توسعه روابط امنیتی و اقتصادی» دانسته است. البته به باور کارشناسان، این سفر از منظر تحولات بین‌المللی نیز بسیار بااهمیت است؛ چراکه سیسی در توافق حماس و اسرائیل برای آتش‌بس در جنگ ۱۱‌روزه غزه در ماه می نیز نقش میانجی را بر عهده داشت و رسانه‌های منطقه‌ای گزارش دادند که رئیس‌جمهوری مصر طرحی برای ازسرگیری احتمالی مذاکرات میان اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطینی تهیه کرده و آن را با نفتالی بنت در میان گذاشته است. جزئیات این طرح اعلام نشده است؛ اما قبلاً گفته شده بود که ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن نیز از این طرح حمایت کرده است. مصر که نخستین کشور جهان عرب در امضای پیمان صلح با اسرائیل است، دو هفته قبل نیز میزبان اجلاسی سه‌جانبه با حضور ملک عبدالله دوم پادشاه اردن و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین بود.

«تغییرات اقلیمی» عامل «کوچ درون‌مرزی»

جدیدترین گزارش بانک جهانی نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی تا سال ۲۰۵۰ به کوچ درون‌مرزی ۲۱۶ میلیون نفر می‌انجامد. به گزارش ایرنا، تارنمای یاهو‌نیوز نوشت که بر اساس پژوهش بانک جهانی که بدون لحاظ مهاجرت برون‌مرزی و با استفاده از مدل‌سازی یارانه‌ای انجام شده، کشورهای در حال توسعه در سال‌های آینده بیشترین آسیب را خواهند دید. بر اساس یافته‌های این پژوهش، ۸۶ میلیون «مهاجر اقلیمی» در آفریقای سیاه، ۴۹ میلیون نفر در آسیای شرقی و اقیانوسیه، ۴۰ میلیون نفر در آسیای جنوبی، ۱۹ میلیون نفر در شمال آفریقا، ۱۷ میلیون نفر در آمریکای لاتین و پنج میلیون نفر در اروپای شرقی و آسیای مرکزی مجبور به ترک خانه و کاشانه خود و سکونت در بخش دیگری از کشورشان خواهند شد. تحقیق بانک جهانی نشان می‌دهد که «کانون‌های مهاجرت اقلیمی» ممکن است از سال ۲۰۳۰ شروع به ظهور کنند. اگر دولت‌ها به سرعت اقدام هماهنگ را برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای انجام دهند، کوچ‌های داخلی ممکن است تا ۸۰ درصد کاهش یابند. با وجود این، حتی در بهترین حالت و با توجه به اینکه دولت‌ها در مسیر کاهش چشمگیر انتشار گازهای گلخانه‌ای حرکت می‌کنند، برآورد می‌شود که ۴۴ میلیون نفر تا سال ۲۰۵۰ به دلیل پیامدهای گرمایش جهانی ناچار به کوچ شوند. آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، نیز به تازگی از آمریکا و چین خواسته تا اجازه ندهند اختلافات طرفین به همکاری‌ها در مقابله با تغییرات آب‌و‌هوایی پیش از اجلاس ماه آتی سازمان ملل آسیبی وارد کند. از اجلاس تغییرات آب‌و‌هوایی سازمان ملل که قرار است در شهر گلاسکو اسکاتلند برگزار شود، به عنوان فرصتی مهم در راستای جلب تعهدات کشورها برای کاهش انتشار کربن تا سال ۲۰۵۰ یاد شده است.

اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای

شهر دوشنبه خود را برای دو نشست مهم منطقه‌ای شامل سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) و سازمان همکاری شانگهای (SCO) در آخر این هفته آماده کرده است. ایران به عنوان کشور ناظر در سازمان همکاری شانگهای، به دنبال عضویت دائمی در این سازمان است. رهبران سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) و سازمان همکاری شانگهای (SCO) قرار است در ۱۷ سپتامبر (۲۶ شهریور) برای اولین‌‌بار در مورد افغانستان دیدار کنند. پس از روی کار آمدن طالبان در افغانستان، مواضع کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در این مورد متفاوت است. ازبکستان و چین از تشکیل دولت موقت طالبان استقبال کرده‌اند اما تاجیکستان به شدت با آن مخالف است و می‌گوید که حقوق اقلیت‌های ملی از جمله تاجیک‌ها باید در دولت بعدی افغانستان مورد توجه قرار گیرد. شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین، در دوشنبه حضور نخواهد داشت اما وی در اجلاس مجازی سازمان همکاری شانگهای شرکت خواهد کرد. گفته می‌شود که اجلاس سازمان همکاری شانگهای برای منطقه، به ویژه افغانستان مهم است. در این اجلاس رهبران چندین کشور تاثیرگذار در افغانستان از جمله جمهوری اسلامی ایران، پاکستان و هند حضور خواهند داشت. هنوز مشخص نیست که رهبران منطقه در مورد افغانستان و دولت طالبان چه خواهند گفت و همچنین مشخص نیست که موضع آشتی‌ناپذیر تاجیکستان با دولت طالبان پس از این دیدار چقدر تغییر خواهد کرد. نماینده ویژه رئیس‌جمهور روسیه به خبرگزاری تاس اعلام کرد که احتمالاً در نشست تاجیکستان، در خصوص پذیرش ایران در سازمان همکاری شانگهای تصمیم‌گیری خواهد شد. این یعنی آغاز روند مذاکره برای توافق بر سر اسنادی که بر اساس آنها ایران به چارچوب قانونی و قراردادی سازمان همکاری شانگهای ملحق می‌شود.

ترکیه نمی‌تواند بار مهاجرت جدیدی را به دوش بکشد

به گزارش فارس، «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه در تماس تلفنی خود با «فرانک والتر اشتاین‌مایر» همتای آلمانی خود گفت که ترکیه ظرفیت تحمل بار مهاجرت جدید را ندارد. بر اساس بیانیه مدیریت ارتباطات ریاست‌جمهوری ترکیه، مسائل منطقه‌ای به ویژه روابط ترکیه و آلمان، افغانستان و مهاجرت در این گفت‌وگو مورد بحث قرار گرفت. به گزارش روزنامه «حریت» ترکیه، اردوغان با اشاره به اینکه برخی از کشورهای اروپایی این مساله را فقط به امنیت مرزها کاهش داده‌اند، تاکید کرد ترکیه ظرفیت رسیدگی به بار مهاجرت جدید را ندارد. رئیس‌جمهور ترکیه با اشاره به اینکه ترکیه و آلمان به عنوان متحدان ناتو در جریان روند خروج از افغانستان همبستگی و هماهنگی «تحسین‌برانگیزی» از خود نشان دادند، گفت که در دوره بحرانی که افغانستان در حال گذراندن آن است باید همین درک را حفظ کرد. اردوغان در مورد موضوع ارائه کمک‌های بشردوستانه لازم به افغانستان از سوی سازمان ملل متحد و سایر سازمان‌های کمک‌رسان هم گفت هیچ‌کسی نمی‌خواهد تجربه‌ای مشابه موج مهاجران سوری در سال ۲۰۱۵ را تجربه کند و آلمان و اتحادیه اروپا باید از کشورهای همسایه که بار مهاجرت افغان‌ها را از این طریق به دوش می‌کشند، حمایت کنند. اردوغان پیشتر در تماس تلفنی با «ماریو دراگی» نخست‌وزیر ایتالیا گفت: «با تسلط طالبان بر افغانستان، وضعیت جدیدی در منطقه به وجود آمده و تعامل با طالبان باید در زمان تحویل کمک‌های بشردوستانه ادامه یابد. در غیر این صورت فشار مهاجرت، که قبلاً به سطوح بالا رسیده، حتی بیشتر افزایش می‌یابد.»

تشکیل «کمیته نوآوری در توسعه سامانه‌های دفاعی» عربستان

عربستان سعودی نهادی به نام کمیته عمومی توسعه دفاعی ایجاد کرده است که به تحقیق و نوآوری در زمینه‌های فناوری و سیستم‌های دفاعی تخصص دارد. به گزارش خبرگزاری عربستان سعودی (واس) و به نقل از فارس، شورای وزیران عربستان سعودی تصمیم به تاسیس نهادی به نام «کمیته عمومی توسعه دفاعی» گرفت که دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی و اداری است و با نخست‌وزیر مرتبط است. بر اساس این گزارش، کار این کمیته، تعیین اهداف فعالیت‌های تحقیق، توسعه و نوآوری در زمینه‌های فناوری و سیستم‌های دفاعی و تعیین سیاست‌ها و استراتژی‌های آن، اعلام شده است. تصمیم عربستان برای ایجاد نهادی به منظور توسعه سامانه‌های دفاعی در سایه حملات راکتی و پهپادی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن به خاک عربستان سعودی اتخاذ شده است که در پاسخ به حملات ائتلاف سعودی به یمن از مارس ۲۰۱۵ تاکنون انجام می‌شود. خبرگزاری «آسوشیتدپرس» به‌تازگی خبر داد که آمریکا سامانه پاتریوت در پایگاه هوایی شاهزاده سلطان در حومه ریاض را با وجود حملات مداوم انصارالله از عربستان سعودی خارج کرده است. «ترکی الفیصل»، رئیس سابق دستگاه اطلاعات عربستان هم گفت که ریاض از آمریکا می‌خواهد با حفظ تجهیزات دفاعی نظیر سیستم پدافند موشکی پاتریوت در عربستان نشان دهد که به امنیت و تعهداتش در قبال عربستان پایبند است. این درحالی است که یونان قرار است سامانه دفاع هوایی موشکی پاتریوت و ۱۲۰ تن از نیروهایش را برای کار با سیستم‌های تسلیحاتی به عربستان سعودی ارسال کند. گفته می‌شود این موشک‌ها برای مدت‌زمان نامعلومی در این کشور باقی می‌مانند و برای تقویت پدافند هوایی عربستان استفاده می‌شوند.

سرانجام؛ تشکیل دولت جدید در لبنان

کابینه لبنان نخستین جلسه خود را در کاخ «بعبدا» به ریاست رئیس‌جمهوری این کشور برگزار کرد. به گزارش ایسنا، به نقل از العربی الجدید، نجیب میقاتی، نخست وزیر لبنان در ابتدای این جلسه تاکید کرد که «دولت جدید به خاطر همه لبنان و برای همه لبنانی‌ها کار خواهد کرد و بین کسانی که وفادار هستند یا مخالف هستند، کسانی که حمایت خود را از ما اعلام می‌کنند و کسانی که این کار را نمی‌کنند، تبعیض قائل نخواهد شد». طبق اعلام وب‌سایت «لبنان 24»، میقاتی در آغاز جلسه دولت جدید افزود: «کارهای زیادی در انتظار ماست و کشور نیاز به اقدامات استثنایی دارد.» وی خاطرنشان کرد: درست است که ما چوب جادویی نداریم، زیرا شرایط بسیار دشوار است، اما با اراده محکم، همه ما می‌توانیم به عنوان یک تیم فعال، برخی از آنچه را که مردم امیدوارند محقق کنیم. میقاتی خطاب به وزرای جدید گفت: «لبنانی‌ها را ناامید نکنید. بگذارید سخنان شما با عمل همراه باشد. زمان باارزش است و راهی برای هدر دادن آن وجود ندارد. موفقیت شما در وزارتخانه‌های شما به معنای موفقیت همه لبنانی‌ها در دستیابی به چیزی است که برای آنها زندگی آبرومندانه‌ای بدون تحقیر یا تفکر آرزو ایجاد می‌کند.» منابع نزدیک به نجیب میقاتی، نخست‌وزیر لبنان اعلام کردند، عناوین اصلی بیانیه وزرا، حول محورهای اقتصادی، اجتماعی، معیشتی و به صورت مختصر است به ویژه اینکه عمر دولت قبل از ورود به انتخابات پارلمانی که قرار است در ماه می برگزار شود و با توجه به بحران‌های خطرناکی که نیازمند اتخاذ اقدامات فوری برای کنترل روند صعودی آن و مهار آن است، کوتاه است. آلان حکیم، وزیر پیشین اقتصاد لبنان خاطرنشان کرد، این دولت، دولتی است که نماینده و واسطه بین کسانی که لبنان را اشغال کرده‌اند و عوامل داخلی است. حکیم همچنین گفت، لبنان به یک برنامه جامع در سطح این کشور و برنامه‌های داخلی مربوط به تمامی وزارتخانه‌ها در زمینه‌های بهداشتی، آموزشی، مالی و اقتصادی نیاز دارد اما با اختلافات و تناقض‌های موجود در داخل دولت هیچ پیشرفت چشمگیری محقق نخواهد شد.

♦♦♦

ایرنا: دانشنامه ویکی‌پدیا اعلام کرد، هفت موتور کاربری چینی را که به سیستم‌های ویکی مدیا نفوذ می‌کرده است و سردبیرهای ویکی‌پدیای چینی، کاربران هنگ‌کنگی را تهدید کرده‌اند تحریم می‌کند.

صدا‌و‌سیما: پس از بروز اختلاف میان ملابرادر معاون اول ریاست کابینه طالبان و خلیل‌الرحمان حقانی سرپرست وزارت امور مهاجرین طالبان، وی به رسم اعتراض کابل را ترک کرده و به قندهار رفته است.

ایسنا: جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد: پس از تشکیل دولت جدید لبنان نظام تحریم‌های اروپایی علیه این کشور تعلیق شده و این کمک‌ها افزایش خواهد یافت و ما مذاکرات لبنان با صندوق بین‌المللی پول را تسهیل می‌کنیم.

مهر: رئیس کمیته عالی انقلاب یمن با اشاره به اینکه برای اولین بار از زمان محاصره بندر الحدیده یک کشتی کانتینری از جده عربستان سعودی عازم این بندر شده است آن را گامی درست در راستای حرکت به سوی صلح دانست.

ایلنا: «الکساندر دنکو»، معاون اداره امنیت و خلع سلاح وزارت خارجه روسیه اعلام کرد: «جلوگیری از مسابقه تسلیحاتی در فضا مهم‌ترین وظیفه جهانی است. روسیه خواستار آغاز مذاکرات درباره تدوین قانونی است که مانع استقرار هر نوع سلاح در فضا همچنین ممنوعیت استفاده از تهدید یا زور علیه تاسیسات و سایت‌های فضایی شود.»

ایلنا: «ایمن الظواهری»، رهبر سازمان تروریستی القاعده ویدئوی جدیدی را در تلاش برای پایان دادن به شایعه‌ها درباره مرگش در بیستمین سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر منتشر کرد و گفت: «مرحله کنونی ما را ملزم می‌کند که دشمن را به گونه‌ای تحت فشار قرار دهیم که با مشکلات اقتصادی و نظامی گریه و ناله کند.‌»

فارس: «رشید مردوف»، وزیرخارجه ترکمنستان با بیان اینکه جریمه تجار افغانستان بخشیده شده، گفت: به زودی درباره آغاز کار عملیاتی پروژه خط لوله تاپی (بین ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند) با مقامات طالبان گفت‌وگوهایی انجام می‌شود و مقامات افغان و ترکمن در افغانستان دیدار خواهند کرد.

ایلنا: «میشل باشلت»، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد هشدار داد تهدیدات زیست‌محیطی ناشی از آلودگی و تغییرات آب‌و‌هوایی تهدیدی مضاعف برای جهان است که درگیری‌ها، تنش‌ها و بی‌عدالتی را تشدید می‌کند و مردم را در شرایط خطرناکی قرار می‌دهد که این مساله، به زودی بزرگ‌ترین چالش برای حقوق بشر خواهد بود.

ایرنا: «عبدالهادی حمدانی» رئیس فرودگاه کابل اعلام کرد پس از قطر، بحرین، امارات، ازبکستان، قزاقستان و پاکستان، روسیه و ترکیه نیز قصد دارند به منظور انتقال محموله‌های کمک‌های انسانی طی روزهای آینده پروازها به فرودگاه کابل را تسهیل کنند.

♦♦♦

افشای اسناد رخدادهای 11 سپتامبر توسط FBI

اعتماد نوشت: اف‌بی‌آی نخستین سری از این اسناد را در 16 صفحه منتشر کرده است که نشان‌دهنده ارتباط میان هواپیماربایان حادثه یازده سپتامبر با برخی از اتباع سعودی است که در آمریکا زندگی می‌کرده‌اند. این اسناد که تا حدودی ویرایش شده است اطلاعات نزدیک‌تری از آنچه پیشتر تصور می‌شد را بین هواپیماربایان و برخی از اتباع سعودی از جمله یک دیپلمات عربستانی فاش می‌کند. در گزارش اف‌بی‌آی درباره فهد الثمیری، دیپلمات سعودی آمده است: «الثمیری به یکی از نزدیکانش ماموریت داد تا به محض ورود هواپیمارباها به لس‌آنجلس به کمک آنها برود و به او تاکید کرد که دو هواپیماربا آدم‌های خیلی مهمی هستند.» هواپیمارباها از یک سال قبل از حمله وارد خاک آمریکا شده و تحت پوشش دانشجو در آمریکا زندگی می‌کردند.

خانواده قذافی در مسیر بازگشت به قدرت

شرق نوشت: تیم ایتون، محقق اندیشکده چتم‌هاوس درباره تحول اقتصاد جنگ در لیبی اظهار کرد: به وضوح هیچ عامل یا گروهی نیست که بتواند بر صحنه سیاسی لیبی مسلط شود؛ چراکه وضعیت بسیار پیچیده است. این مثل یک بازی شطرنج سه‌بعدی همراه با رهبران متفاوت و شبکه‌هایی است که برای انعقاد ائتلاف‌ها تلاش کرده یا شاید به صورت محدود با یکدیگر بر سر برخی چیزها همکاری می‌کنند. محمد عمر دوردا، بنیانگذار اندیشکده «لیبیا دسک» که با حکومت سابق در ارتباط است نیز می‌گوید سیف‌الاسلام قذافی «شانس خوبی برای نشان‌دادن عملکرد خود در انتخابات لیبی داشته و اگر هم تصمیم به نامزدی برای انتخابات نگیرد، می‌تواند نقشی تعیین‌کننده با حمایت از کاندیدای دیگر داشته باشد و برای او جایگاهی در قدرت تضمین شده است».

2 /1 میلیارد دوز واکسن اضافی روی دست جهان

همشهری نوشت: براساس گزارشی که اخیراً در پایگاه اینترنتی بلومبرگ منتشر شده، میزان واکسن‌های اضافی در کشورهای ثروتمند جهان تا پایان سال میلادی جاری به بیش از یک میلیارد و 200 میلیون دوز خواهد رسید. آمریکا، انگلیس و دیگر قدرت‌های اروپایی با وجود واکسیناسیون 80 درصد از شهروندان بالای 12 سال و همچنین آغاز تدریجی برنامه تزریق دوز سوم، باز هم تعداد بسیار زیادی واکسن‌های اضافی در اختیار خواهند داشت. در عین حال، کشورهای اروپایی حتی به همین اندازه از صادرات واکسن‌های مازاد خود نیز رضایت نداده و فعلاً تمرکزشان را بر تامین قطعی دوز سوم برای شهروندان معطوف کرده‌اند؛ دوزی تقویتی که می‌تواند نقش مهمی در مقابله با سویه‌های جدید ویروس کرونا همچون دلتا ایفا کند.

تشکیل کشور فلسطین «اشتباه» است

ایسنا نوشت: نخست‌وزیر اسرائیل با بیان اینکه سه ماموریت در نوار غزه دارد، تاکید کرد که در شرایط خاصی با معامله زندانیان با حماس موافقت می‌کند گفت: سه ماموریت در غزه دارم؛ اول جلوگیری از پرتاب بالن‌های آتش‌زا و موشک، دوم جلوگیری از رشد قدرت حماس در دوره آتش‌بس موقت، همان‌طور که در ۱۵ سال گذشته در لبنان اتفاق افتاد و اکنون حزب‌الله ۱۵۰هزار موشک دارد. ما با ایده تشکیل دولت فلسطین مخالفیم. من فکر می‌کنم این اشتباه است که وضعیت بسیار بد غزه را به یهودا و سامره بکشانیم. به نظرم تشکیلات خودگردان فلسطین یک تشکیلات شکست‌خورده است.  دیدگاه من با گانتس متفاوت است، هرچند که ما هماهنگ کار می‌کنیم. من با (تاسیس) کشور فلسطین مخالف هستم.