تراژدی آمریکایی
وزیر دفاع ترامپ از روزهای بحرانی مرد بی‌اصول می‌گوید
دوره چهارساله ریاست‌جمهوری ترامپ بر ایالات متحده آمریکا را می‌توان بدترین دوره تاریخی بر آن کشور دانست. دوره‌ای که هیچ روشنفکر و صاحب نظر آمریکایی از آن دوره خاطره خوشی ندارند.
ترامپ پوپولیست آنقدر نزد روشنفکران و روزنامه‌نگاران آمریکایی منفور بود که یک روز پس از اعلام پیروزی ترامپ، دیوید رمنیک، سردبیر نیویورکر، این واقعه را تراژدی آمریکایی نامید. او در سرمقاله‌ای که روز نهم نوامبر سال 2016 نوشت، انتخاب دونالد ترامپ را برای ریاست‌جمهوری کمتر از یک تراژدی برای جمهوری آمریکا، قانون اساسی دانست و اضافه کرد که این یک پیروزی برای نیروهای اقتدارگرا، زن‌ستیز و نژادپرست‌هاست.
او حتی پیش‌بینی کرد که دادگاه عالی مرتجعانه‌تری روی کار بیاید، کنگره‌ای با اندیشه‌های جناح راست تشکیل شود و یک دوره ریاست‌جمهوری که برای اقلیت‌ها و زنان نارضایتی به بار آورد که بعضی از این رویدادها واقعاً شکل گرفت.
کشتن سیاهپوست‌ها در دوره ترامپ شدت گرفت که نمونه آن قتل جرج فلوید به دست پلیس‌های سفیدپوست بود که دامنه اعتراضات سیاهپوستان به جنبش Black lives matter منتهی شد. زنان بیشتر مورد آزار و اذیت قرار گرفتند؛ و یهودی‌ها و مسلمانان نیز همین‌طور.
فصل خاطره‌نویسی
در دوران چهار سال ریاست‌جمهوری ترامپ بر آمریکا که قدرت برتر نظامی و اقتصادی جهان است -واقعیتی که نمی‌شود انکارش کرد- دنیا شاهد چالش‌هایی بود که پس از جنگ جهانی دوم ندیده بود. البته تنها دنیا نبود، خود آمریکا هم شاهد چنین چالش‌هایی بود. برکنار کردن افرادی که حاضر نبودند دستورات غیرمنطقی و قانونی او را اجرا کنند در آن دوران دستمایه طنز غریب رسانه‌ها شده بود. اکنون این افراد به تدریج خاطرات خود را برای ثبت در تاریخ می‌نویسند.
پیش از این جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ، خاطرات خود را در آن ایام در قالب کتاب «اتاقی که در آن اتفاق افتاد» نوشته بود. اکنون یکی دیگر از این افراد به نام مارک اسپر، وزیر دفاع کابینه ترامپ، خاطرات خودش را بر روی کاغذ آورده است.
مارک اسپر در خاطرات خود که «یک سوگند مقدس» نام دارد به بازخوانی رویدادهایی می‌پردازد که در ایام وزارت یک‌سال و چندماهه خود رخ داده است. کتابی که البته با سانسورهایی مواجه است که می‌توان در برگه‌های این کتاب با رنگ مشکی آنها را دید.
شروع کتاب بسیار خواندنی و در عین حال تکان‌دهنده است. ترامپ از رئیس ستاد مشترک ارتش که تقریباً یک‌سال و چهار ماه وزیر دفاع او بود، می‌خواهد به کسانی که علیه او تظاهرات کرده و جلوی کاخ سفید بودند، دستور تیراندازی بدهد، لااقل به پاهایشان! او نوشته است من زمانی که درخواست وزارت دفاع را قبول کرده بودم می‌دانستم که با تصمیمات سخت درباره جنگ و صلح درگیر خواهم بود، اما نه با موضوعات این‌چنینی. ما در کتاب ماجراهایی را از جمله درباره شیوه تصمیم‌گیری ترور شخصیت‌هایی مانند سردار قاسم سلیمانی یا برخورد نظامی با کشورهایی مانند مکزیک می‌خوانیم. فصول 5 و 6 این کتاب به موضوع ایران و ترور سردار قاسم سلیمانی اختصاص دارد.
بنا به نوشته اسپر، ترامپ و کابینه‌اش به‌دنبال زدن افرادی بودند که نقش فعالی در گروه‌های شیعی عراق ایفا می‌کردند، به ویژه سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس. به نوشته او، سردار قاسم سلیمانی در ابتدا یک نظامی بود که در جنگ ایران و عراق انجام وظیفه می‌کرد و در آنجا قابلیت فرماندهی خودش را نشان داد. او در نهایت فرمانده نیروی قدس شد و پیوندی قوی با حزب‌الله لبنان برقرار کرد.
ترور بازیگر اصلی منطقه
به نوشته اسپر، ترامپ ایده ترور سلیمانی را بعد از حمله موشکی که به یک پایگاه نظامی عراق در کرکوک شده بود و در آن یک پیمانکار آمریکایی کشته شد مطرح کرد. وی می‌نویسد این گزینه‌ای بود که مدت‌ها قبل از طرف ژنرال مایلی و من وقتی که پست وزارت را در سال 2019 گرفتم، طرح شده بود اما هر بار رد می‌شد. ما همه می‌دانستیم که فرمانده قدس یک بازیگر اصلی در منطقه است.
فصل 6 این کتاب به نحوه برنامه‌ریزی ترور سردار قاسم سلیمانی می‌پردازد و اینکه چگونه اسپر به همراه مایک پمپئو در پنتاگون ناظر حمله پهپاد به کاروان حامل سلیمانی بودند که در پی آن سردار قاسم سلیمانی شهید شد.
این کتاب از همان بدو انتشار مورد توجه رسانه‌های جهان قرار گرفت. روزنامه نیویورک‌تایمز که این کتاب را همچنان در فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های خود قرار داده است، حدود سه ماه پیش از انتشار به شکایت پنتاگون از نوشته‌های این کتاب می‌پردازد و می‌نویسد که خاطرات وزیر سابق دفاع، مارک اسپر، درباره دوره وزارتش در کابینه ترامپ با «ویرایش‌های حداقلی» منتشر خواهد شد. به گفته وکیل اسپر، اسپر از پنتاگون به خاطر مسدود کردن اطلاعات شکایت کرده است.
پنتاگون اظهار کرده بود که اسپر، اسناد طبقه‌بندی‌شده را در خاطرات خود آورده است. ادعایی که از سوی وکیل اسپر رد شده است.
با این‌حال ما در این کتاب مطالب بسیار هیجانی می‌خوانیم.
همچنین روزنامه گاردین در گزارشی به معرفی این کتاب پرداخت و نوشت: مارک اسپر دومین وزیر دفاع ترامپ بود. او هم مانند جیمز متیس، وزیر قبل از او، از چشم ترامپ افتاد. شش روز بعد از انتخابات 2020، ترامپ او را با نوشتن توئیتی اخراج کرد اما اسپر برخلاف متیس همه چیز را رو کرده است.
کتاب «یک سوگند مقدس» خیلی صریح است. این کتاب، ترامپ را به عنوان کسی که برای ریاست‌جمهوری نامناسب و تهدیدی برای دموکراسی است به تصویر می‌کشد. ترامپ را زندانی خشم می‌داند.
اسپر در کتاب خاطرات 752صفحه‌ای خود یک اثر ترسناک و هشداردهنده را به وجود آورده است.
مارک اسپر فارغ‌التحصیل دانشگاه وست پوینت و یک مبارز جنگ خلیج فارس است. او در کتاب خود کلاین کونوی، مشاور رسانه‌ای ترامپ را نادیده می‌گیرد و به صراحت درباره ملانیا ترامپ سخن می‌گوید و البته با تعارف با جراد کوشنر برخورد می‌کند. در کل اسپر آنچه می‌دید را دوست نداشت: برای مثال وفاداری ترامپ به فرآیندی که اصلاً نمی‌توانست وجود داشته باشد، استراتژی «باریک‌بینی و غیرکامل» او و همچنین روش بی‌ادبانه و تفرقه‌افکن وی.
کتاب، به خشم ترامپ اشاره می‌کند، زمانی که به مارک مایلی، رئیس ستاد مشترک، توصیه می‌کند که علیه تظاهرات‌کنندگان جلوی کاخ سفید که بعد از قتل جرج فلوید تجمع کرده بودند، نیرو بریزد و پس از اطاعت نکردن وی، او را فاقد اقتدار فرماندهی برای گارد ملی می‌داند. او فریاد می‌کشید که «تو بازنده‌ای! همه شما لعنتی‌ها بازنده‌اید!»
ترامپ علاوه بر اسپر، مایلی و ویلیام بار (دادستان کل)، مایک پنس، معاون اول خود را هم مورد هدف قرار داد.
اسپر می‌نویسد: «او دوباره توهین‌های احمقانه‌اش را تکرار کرد، این بار زهرش را به سمت معاون اول رئیس‌جمهوری، مایک پنس، که آرام و ساکت در صندلی خود درست در نزدیکی باغ رز نشسته بود، ریخت. من هرگز پیش از این فریاد او را علیه معاون اول ندیده بودم به همین خاطر این بار واقعاً توجه مرا جلب کرد.»
اسپر توضیح می‌دهد که چرا او استعفا نکرده بود: «من فکر می‌کردم که انجام این کار برای کشورم درست نباشد.» همسرش این کار او را قاعده‌بندی کرد: «به عنوان زنت از تو می‌خواهم که همکاری‌ات را قطع کنی. اما به عنوان یک شهروند آمریکایی خواهش می‌کنم که بر سر کارت بمانی.» دولت سعی کرده بود که «یک سوگند مقدس» را سانسور کند، درست همان کاری که با کتاب «اتاقی که در آن اتفاق افتاد» جان بولتون کرد. اما خوشبختانه با دعاوی‌ای که اسپر در دادگاه فدرال مطرح کرد توانست با این قدرت‌ها دست‌و‌پنجه نرم کند. هرچند در برخی از صفحات روی برخی از جملات و کلمات سیاه شده است اما هسته داستان حفظ شده است.
در یکی از لحظات ترامپ طرح پرتاب «موشک به سمت مکزیک» را پیشنهاد داد تا «آزمایشگاه‌های تولید مواد مخدر نابود شوند». ترامپ گفت: «هیچ‌کس نخواهد فهمید که ما بودیم.» او به راحتی از زیر بار مسوولیت شانه خالی می‌کرد. اسپر می‌نویسد که به ترامپ نگاه کردم اما او اصلاً شوخی نکرده بود.
طبق گزارش‌های دولت، این مطالب فتنه‌انگیر بوده و خواهان سانسور آن شده بودند. هرچند آنها صحت نوشته‌های آن را زیر سوال نبرده بودند. ترامپ در واکنش به این داستان‌ها گفته بود که «هیچ نظری ندارد».
اتکای ترامپ به زیردستانش که رئیس‌شان را جلو می‌انداختند اسپر را ناراحت می‌کرد. مارک میدوز، استیفن میلرز، رابرت اوبراین و ریک گرنل، زیر‌دستانی بودند که مورد نقد اسپر قرار گرفته‌اند.
اسپر، جنگ‌طلبی آنها را تند و تیز می‌داند. اسپر بعد از نشستی که با شورای امنیت ملی ترامپ داشت به ژنرال مارک مایلی درباره عدم تجربه نظامی شورا و هیجانی که این شورا برای جنگ با ایران دارد، گوشزد کرده بود. او گفته بود: «ما نمی‌توانستیم کمکی کنیم اما طنز قضیه این بود که فقط دو نفر در آن اتاق به جنگ رفته بودند که یک نفر آنها تمایل اندکی برای انجام این خطر داشت.»
همچنین اسپر درباره سخنرانی سالانه ترامپ در برابر کنگره هم اشاره‌ای دارد. او می‌گوید: من نگران دموکراسی‌مان بودم. پرچم‌های قرمز زیاد، هشدارهای زیاد و بی‌ثباتی زیاد را می‌دیدم. به نظر می‌رسید که ما بر لبه‌ای قرار گرفته بودیم که از خط قرمز رد می‌شود.
در تابستان سال 2020 ناآرامی‌هایی که پس از قتل فلوید صورت گرفت ترامپ را به حوزه نامطلوبی کشاند. اسپر می‌ترسید که در دوره انتخابات، ترامپ از قوای نظامی برای ماندن در کاخ سفید استفاده کند. اسپر با مایلی و ژنرال دانیل هوکانسون، فرمانده گارد ملی، ملاقات کرد تا این اتفاق رخ ندهد. او می‌نویسد: «دموکراسی بر مبنای انتخابات آزاد و عادلانه قرار دارد که متعاقب آن انتقال آرام قدرت است.» در نهایت ترامپ برای مذاکره بر سر نتایج انتخابات بر قوای نظامی تکیه نکرد اما در عوض، مسیر آهسته‌تر دیگری را در پیش گرفت.
در اوایل ژانویه 2020، همان موقع که ترامپ «کتاب مقدس پیشوا» را موعظه می‌کرد، مایلی به مشاورانش گفت ایالات متحده با یک «موقعیت رایشتاگ» مواجه است. موقعیت رایشتاگ، اشاره به عملیات هیتلر علیه مجلس آلمان دارد. هیتلر، آتش‌سوزی رایشتاگ را که توطئه خودش بود، بهانه کرد و مجلس را بست و شروع به قلع و قمع مخالفان کرد و قدرت نامحدودی را برای خود تثبیت کرد.
در ششم ژانویه ترامپ و هوادارانش شورش را آغاز کردند. اسپر می‌نویسد: «از زمان جنگ داخلی 1812 این بدترین حمله به کاپیتول بود. و شاید از زمان جنگ داخلی به بعد بدترین هجوم به دموکراسی ما.» روزنامه گاردین در ادامه می‌نویسد که با این حال ترامپ و ترامپیسم محکم باقی مانده و رو به صعود است.
چند روز قبل، اسپر به نیویورک‌تایمز گفت که ترامپ «یک فرد بی‌اصول» بود که نباید در سمت خدمات عمومی قرار بگیرد. اکثر جمهوریخواهان منفعل باقی مانده‌اند. گرچه اسپر فقط یک نویسنده است اما می‌دانیم که ترامپ اکنون دارد نهضتی را به پیش می‌برد.
