فولاد مبارکه در مسیر تعالی
اجرای طرح تولید تختال عریض چه کمکی به صنایع کشور خواهد کرد؟
صنعت فولاد ایران اکنون به صنعتی سرآمد در دنیا تبدیل شده است. تولیدکنندگی قدر دارد و تقاضا برای مصرف محصولات دارای ارزش افزوده بیشتر روزبه‌روز بیشتر می‌شود. اکنون تولیدکنندگان در عرصه‌های مختلف صنعت فولاد به این نتیجه رسیده‌اند که شرط بقایشان، ماندگاری در بازارهای رقابتی داخلی و خارجی است و تنها راه رسیدن به این مقصد هم، از تولید محصولات دارای ارزش افزوده بیشتر، بهره‌وری بالاتر و از همه مهم‌تر دارای نوآوری است تا بتوانند علاوه بر نیازهای داخلی، زمینه را برای خود در رقابت با رقبای قدر خارجی فراهم کنند.
در این میان، شرکت‌های سرآمدی همچون فولاد مبارکه نیز با طی مسیر تعالی، پروژه‌های حائز اهمیتی را به صورت مستمر تعریف می‌کند تا بلکه بتواند زمینه را برای تسخیر بیشتر بازارهای داخلی و خارجی فراهم کرده و تنوع سبد محصولات تولیدی خود را بیشتر کند. یکی از اخبار خوبی که در این زمینه به گوش رسیده است، ورود شرکت فولاد مبارکه به عرصه تنوع‌بخشی به سبد محصولات تولیدی خود است که بر اساس آن، توانسته با تکیه بر توانایی‌ها و دانش فنی متخصصان خود، طی چندماه، عریض‌ترین تختال خاورمیانه و شمال آفریقا را به عرض دو متر تولید کند تا علاوه بر بی‌نیازی از واردات به این محصول و خروج ارز از کشور، نشان دهد هیچ مانعی سد راه این شرکت نیست و همچنان در پشتیبانی از سایر صنایع حرف اول را می‌زند و توان رقابت در بازارهای جهانی را دارد. در واقع، تختال دو هزار میلی‌متری عریض‌ترین تختالی است که تاکنون در داخل تولید شده و از گریدهای فوق کم‌کربن و میکروآلیاژی است که هم به مصرف صنایع داخلی می‌رسد و هم می‌توان برای صادرات آن برنامه‌ریزی انجام داد و جنبه ارزآوری دارد.
از سوی دیگر، تولید این محصول نیاز صنایع داخلی همچون لوله‌سازی، نفت و گاز و کشتی‌سازی را تامین کرده و آنها را از واردات برای تامین ورق‌های تولیدی از این نوع تختال بی‌نیاز می‌کند. تولید این نوع تختال بر اساس میزان سفارش‌هایی که دریافت می‌شود، صورت خواهد گرفت؛ اما عمده تولید این محصول برای صادرات بوده و می‌تواند ارزآوری مناسبی داشته باشد؛ از این‌رو با قرار گرفتن در شرایط تحریم و جنگ اقتصادی این‌گونه محصولات در تامین ارز مورد نیاز نقش راهگشایی خواهد داشت که البته این موضوع نیز با توجه به میزان سفارشی که می‌توان از بازارهای خارجی جذب کرد، محقق خواهد شد.
مروری بر کارنامه عملکردی این دستاورد حکایت از آن دارد که تا قبل از تولید تختال ویژه عریض با ضخامت دو هزار میلی‌متر، موارد استفاده آن از دیگر کشورها تامین می‌شد و باعث خروج ارز می‌شد؛ اما اکنون با تولید این محصول نیازی به واردات نیست.
فولاد مبارکه با تولید عریض‌ترین تختال، کشور را از واردات این محصول بی‌نیاز کرده و با اضافه کردن محصولی جدید و کاربردی به سبد محصولات، گام دیگری در جهت توسعه صنعت برداشته است.
این محصول برای صادرات به بازارهای خارجی نیز تولید شده؛ بازارهایی که کیفیت اولویت آنهاست و کیفیت تولید قابل رقابت با مشابه محصولات خارجی است. تولید این محصول توسط نیروهای متخصص، برنامه‌ریزی و انجام شده و مراحل تولید آن از سوی کارشناسان و کارکنان فولاد مبارکه صورت گرفته و به صورت 100 درصد داخلی بوده است.
ماشین شماره 5 ریخته‌گری ناحیه فولادسازی و ریخته‌گری مداوم فولاد مبارکه پیشتر تختالی با عرض 1980 میلی‌متر را تولید کرده بود؛ اما تولید تختال ویژه با عرض دو هزار میلی‌متر برای اولین بار رخ داده است. افزایش ابعاد تختال بسیار پیچیده بوده و نیازمند بررسی دقیق در حوزه‌های مکانیک، خنک‌سازی، متالورژیک و هیدرولیک است؛ زیرا در صورتی که نتیجه این محاسبات اشتباه باشد، می‌تواند به از دست رفتن ماشین ریخته‌گری نیز منجر شود؛ بنابراین این مساله از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
پس از آنکه درخواستی مبنی بر تولید تختال عریض دو هزار میلی‌متر به فولاد مبارکه داده شد، بررسی‌های لازم برای امکان‌سنجی فرآیند تولید، انجام و تولید صفر تا 100 این تختال عریض توسط کارشناسان داخلی شرکت انجام شد و علاوه بر تولید تختال عریض دو هزار میلی‌متر، امکان تولید تختال‌های عریض‌تر نیز وجود دارد.
این تختال پیشتر توسط شرکت‌های فولادسازی بنام و معتبر اروپایی یا چینی تولید می‌شد اما اکنون دانش فنی تولید این نوع تختال ویژه در فولاد مبارکه نیز وجود دارد. در صورتی که سفارش‌های متعددی وجود داشته باشد، توانایی تولید بیش از دو میلیون تن تختال عریض دو هزار میلی‌متر وجود دارد. البته در آینده با اضافه شدن یک پلنت گاززدایی جدید در اواخر سال جاری یا اوایل سال آینده، توانایی تولید بیش از دو میلیون تن تختال عریض و ویژه دو هزار میلی‌متر نیز وجود خواهد داشت.
از تختال‌های عریض عمدتاً در لوله‌سازی برای تولید پلیت‌های ضخیم و صنایع کشتی‌سازی استفاده می‌کنند. این تختال ویژه برای اولین‌بار در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا توسط فولاد مبارکه تولید شده است. پس از تولید تختال ضخیم 300 میلی‌متر توسط ماشین شماره 5 ریخته‌گری، درخواست‌هایی برای تولید تختال‌های عریض نیز ارائه شد. پس از انجام بررسی‌های لازم برنامه‌ریزی برای تولید تختال دو هزار میلی‌متر انجام و در نهایت این تختال ویژه برای اولین‌بار در داخل تولید شد.
پیشتر تختال دو هزار میلی‌متر با دو ضخامت 200 و 250 در شرکت فولاد هرمزگان تولید شده بود اما آنچه تختال تولیدی فولاد مبارکه را متمایز می‌کند، نوع گرید این تختال است. به بیان دیگر این تختال از مرحله RH و هیدروژن‌زدایی عبور کرده و عریض‌ترین تختال ویژه محسوب می‌شود. توانایی تولید ماشین ریخته‌گری شماره ۵ بالغ بر دو میلیون تن و گاززدایی RH 700 هزار تن در سال است که باعث می‌شود فولاد مبارکه بتواند این تختال ویژه را تا 700 هزار تن در سال تولید و علاوه بر تامین کامل نیاز داخلی، بخشی از نیازهای دیگر کشورها را نیز تامین کند.
این تختال ویژه تولید‌شده کاملاً صادراتی است و به عنوان اولین مقصد به اروپا صادر می‌شود. گرید داخلی این تختال 5149 و 4178 و ضخامت آن 250 میلی‌متر است. اگرچه برخی شرکت‌های فولادسازی در سطح جهان قادر به تولید این نوع تختال هستند اما در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا برای اولین‌بار تولید می‌شود. در واحد آماده‌سازی و انبار تختال بر اساس سفارش مشتری آزمایش‌های مخصوصی روی تختال انجام و با انجام آزمایش باومن و نمونه‌برداری به درخواست مشتری پاسخ داده می‌شود. در راستای ارتقای کیفی محصول تختال، آزمایش‌هایی انجام می‌شود و در صورت نیاز با اعمال فرآیندهایی در واحد آماده‌سازی و انبار تختال بر روی اسلب مانند اسکارف و برش این تختال برای حمل بار آماده می‌شود.
همچنین تختال‌های آماده‌شده پس از حمل به بخش انبار منتقل و پس از هماهنگی با مشتری تختال‌های آماده ارسال می‌شود. تولید عریض‌ترین تختال در خاورمیانه توانست به نیاز کشتی‌سازی و ساخت لوله‌های انتقال سیالات به تختال با عرض بالا پاسخ دهد.
