انتخابات 1400 کلید خورد
چه کسانی می‌خواهند رئیس‌جمهور شوند؟
هفته گذشته، ثبت‌نام داوطلبان سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری آغاز شد و به این ترتیب در اولین روز ثبت‌نام ده‌ها نفر برای ثبت‌نام در وزارت کشور حاضر شدند. همچنین سردار پاسدار سعید محمد رئیس پیشین قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا هم دومین چهره شناخته‌شده‌ای بود که برای انتخابات ثبت‌نام کرد. همچنین سردار حسین دهقان از دیگر چهره‌هایی بود که با حضور در وزارت کشور در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم ثبت‌نام کرد. در روز دوم هم چهره‌های شناخته‌شده دیگری به میدان آمدند. از جمله احمدی‌نژاد و یارانش در دولت‌های نهم و دهم. مانند رستم قاسمی، وزیر نفت احمدی‌نژاد که با یک شاخه گل قرمز به صحنه آمد. محمد عباسی وزیر ورزش وی در دولت دهم هم پس از ثبت‌نام خود را این‌گونه معرفی کرد: من نگران معیشت مردم و اشتغال جوانان هستم. همچنین صادق خلیلیان، وزیر کشاورزی دولت دهم از چهره‌های حاضر در وزارت کشور برای ثبت‌نام بود. اما خود احمدی‌نژاد هم در وزارت کشور حضور یافت و در جریان ثبت‌نام برای کاندیداتوری ریاست‌جمهوری گفت: نصیحت من این است که باید به مردم برگردیم و دل آنها را به دست آوریم. برای این کار ابتدا باید مردم به حساب آورده شوند و رای و نظرشان معیار دانسته شود. او همچنین مدعی شد که میلیون‌ها نفر در سراسر کشور از او برای حضور در انتخابات دعوت کرده‌اند. از میان چهره‌های دانشگاهی هم حسن سبحانی برای ثبت‌نام در وزارت کشور حاضر شد. گفتنی است برخی اخبار حاکی از آن است که حضور ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه و علی لاریجانی، رئیس پیشین مجلس شورای اسلامی هم به عنوان کاندیدای ریاست‌جمهوری قطعی شده است.کاندیداهای تایید صلاحیت شده ۲۰ روز فرصت تبلیغات خواهند داشت. انتخابات ۱۴۰۰ در روز جمعه ۲۸ خرداد‌ماه برگزار خواهد شد.
انصراف ظریف
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران با انتشار متنی در اینستاگرام تاکید کرد در انتخابات ریاست جمهوری 1400 کاندیدا نخواهد شد. محمدجواد ظریف در اینستاگرام خود نوشت: «در روزها و هفته‌ها به واقع تمامی سال‌های پرفشار و هیاهوی گذشته، وامدار بزرگواری شما بوده‌ام که با چشم‌پوشی از همه کمبودهای فردی و ساختاری، این خدمتگزار کوچک را شرمنده فرموده‌اید و با پایمردی و شکیبایی در برابر فشارهای خارجی و ناملایمات داخلی بهترین پشتیبان سیاست خارجی و مایه سرافرازی کشور بوده‌اید.
از همه افراد، گروه‌ها و بزرگانی که در روزهای سخت گذشته مرا وامدار بزرگ‌منشی خود کرده و خواستار نامزدی بنده در انتخابات سرنوشت‌ساز 1400 شده‌اند بسیار سپاسگزارم و از اینکه نتوانستم پاسخی درخور به این بنده‌نوازی‌ها بدهم شرمسارم.
خدای دانا به اسرار دل‌ها را شاهد می‌گیرم که نیامدنم به دلیل مصلحت‌اندیشی و عافیت‌طلبی شخصی نیست، چرا که بزرگانی چون شهید سلیمانی جانشان را فدا کردند و همچو منی می‌باید اگر توان و آبرویی داشته باشم که آن هم از خود این مردم و به برکت خون پاک شهداست فدای همین مردم و مرزوبوم کنم.
اما در تنهایی‌های خود بسیار اندیشیده‌ام، کاستی‌های خودم و شرایط دشوار و پرتنش داخلی و خارجی را صادقانه سنجیده‌ام و در پایان به این قناعت وجدانی رسیده‌ام که آمدنم با توجه به دلواپسی‌هایی که در این هشت سال و به ویژه از نوروز امسال به قیمت تخریب انسجام و خودباوری ملی و امید و اعتماد مردم به نمایش گذاشته شد به خیر و صلاح مُلک و ملت نیست.
به تجربه می‌دانم و می‌دانید که انتخابات سرنوشت‌ساز است. رای ندادن یک انتخاب است؛ ولی انتخابی که تنها و تنها به پیروزی اقلیت می‌انجامد. باور دارم که مردم هوشیار و ریزبین ایران در آزمون ملی 28 خرداد آینده‌ای شکوفاتر، همدل‌تر، آرام‌تر، پرامیدتر و سرافرازتر را برخواهندگزید.»
تکلیف مصوبه شورای نگهبان درباره انتخابات
یکی ازاخبار مهم هفته گذشته اختلاف شورای نگهبان و دولت بر سر قانون انتخابات بود. به این ترتیب که رئیس‌جمهوری به مصوبه شورای نگهبان واکنش نشان داد و به وزارت کشور دستور داد بر اساس جمع‌بندی نظریه تفسیری معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری و طبق قوانین موجود عمل نکنند. ماجرا از این قرار بود که شورای نگهبان یک هفته باقی‌مانده به آغاز ثبت‌نام انتخابات مصوبه‌ای را ابلاغ کرد که براساس آن برای کاندیداهای ریاست دولت چارچوب خاصی را مشخص کرده بود. شورای نگهبان شرایط را این‌گونه تعیین کرده بود: «۱. سن: ۴۰ تا ۷۵ سال، ۲. حداقل دارای مدرک کارشناسی‌ارشد یا معادل آن، ۳. سابقه تصدی حداقل چهارساله در سمت‌های مدیریتی، ۴. وزرا، استانداران، شهرداران شهرهای بالای دو میلیون نفر، فرماندهان نظامی با جایگاه سرلشکری و بالاتر می‌توانند کاندیدا شوند، ۵. داشتن عدم سوءپیشینه و نداشتن سابقه محکومیت کیفری.» با اعلام این شرایط، موجی از اعتراض‌ها بلند شد و بسیاری از فعالان سیاسی، حقوقدانان و کارشناسان به شورای نگهبان انتقاد کردند که این مصوبه مصداق قانونگذاری است که جزو اختیارات این شورا محسوب نمی‌شود. با این حال شورای نگهبان از مصوبه خود دفاع و اعلام کرد همان‌طور که در انتخابات چهار سال پیش تفسیر خود از «رجل سیاسی» را ابراز کرده، امسال نیز بر همان اساس این پنج شرط را تعیین کرده است. همین شد که حسن روحانی در نامه‌ای به وزارت کشور، دستور داد نه بر اساس مصوبه شورای نگهبان، بلکه طبق جمع‌بندی نظریه تفسیری معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری عمل کنند. این معاونت در نامه‌ای و در هفت بند، تفسیر خود از مصوبه شورای نگهبان را بیان کرد و صلاحیت وضع معیارهای نوعی یا قانونگذاری را بر اساس اصل ۷۱ قانون اساسی، صرفاً بر عهده مجلس شورای اسلامی دانسته و تاکید کرد در صورت تصویب قانون از سوی مجلس هم ابلاغ آن برای اجرا با رئیس‌جمهور است. این معاونت در نظریه خود آورده است: به موجب اجزای (۱ و ۲) بند (۱۰) سیاست‌های کلی انتخابات ابلاغی مقام معظم رهبری، شناسایی اولیه توانایی و شایستگی داوطلبان در مرحله ثبت‌نام صرفاً از طریق «شیوه‌های مناسب قانونی» مجاز است و این یعنی در صورت خلأ و لزوم تعیین شرایط، این مساله باید در قانون مصوب مجلس پیش‌بینی شود نه هیچ مصوبه دیگری.البته این سخنان بی‌واکنش نماند و مدتی بعد، عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان بیان کرد: این شورا براساس شرایطی که اعلام کرده، فقط کسانی را به عنوان ثبت‌نام کننده می‌شناسد که این شرایط را داشته باشند.
بادهای وین موافق است؟
مذاکرات در وین برای احیای برجام به گفته دیپلمات‌های حاضر در مذاکرات پیشرفت‌های زیادی داشته است در عین حال چالش‌های مهمی پیش‌روی مذاکره‌کنندگان است که انتظار می‌رود این چالش‌ها در هفته‌های پیش‌رو برطرف شود.
آن‌گونه که ایرنا گزارش داده است، مذاکرات وین در حالی از ۱۳ فروردین‌ماه گذشته آغاز شده که این مذاکرات وارد مقاطع حساسی برای احیای برجام شده است. در حال حاضر رایزنی‌های هیات‌های مذاکره‌کننده در وین همچنان ادامه دارد. در آخرین دور از گفتوگوها، دیداری چهارجانبه میان سید‌عباس عراقچی رئیس هیات مذاکره‌کننده ایرانی و روسای سه هیات اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) برگزار شده است و نشست‌های کارشناسی هم به صورت دوجانبه و هم در قالب کارگروه‌های سه‌گانه همچنان ادامه دارد.
هدف از برپایی این گفتوگوها یافتن راهی برای بازگشت تهران و واشنگتن به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ وین است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین ایالات متحده سه سال پیش به صورت یک‌جانبه آن را ترک و متعاقب آن تحریم‌های بی‌سابقه‌ای را بر ضد‌ایران وضع کرد. یکی از موضوعات مهمی که مذاکره‌کنندگان در وین نیم‌نگاهی به آن دارند توافق سه‌ماهه‌ای است که زمستان سال گذشته میان علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی و رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران امضا شد. بر اساس این توافق اطلاعات سایت‌های هسته‌ای در دوربین‌های مستقر در این سایت‌ها ضبط و نگهداری می‌شود. در صورتی که در مدت سه ماه تحریم‌های ایران رفع شد اطلاعات ضبط‌شده در اختیار آژانس قرار می‌گیرد در غیر این صورت و درصورتی که اتفاقی رخ ندهد این اطلاعات حذف خواهد شد. این توافق و مهلت سه‌ماهه مندرج در آن مهلت به دیپلماسی ارزیابی شد و از همین‌رو یکی از عوامل تاثیرگذار در فرآیند مذاکرات همین مهلت بوده است. با این حال سید‌عباس عراقچی مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در وین از احتمال توافق با آژانس سخن گفته بود. به گفته تحلیلگران، آمریکایی‌ها از تمامی توان و ظرفیت خود برای بهبود نتایج مذاکرات بهره گرفته‌اند. آمریکا تلاش کرده با به‌کار‌گیری دیپلماسی چندجانبه با کشورهای گروه ۱+۴ با وجود تمامی مخالفت‌ها این مذاکرات را به نتیجه مطلوب برساند.
ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در کنفرانس خبری در پاسخ به این سوال که چه پیشرفت‌های جدیدی در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین انجام شده است، گفت: تحلیل ما هنوز این است که چالش‌هایی چشمگیر و شکافی عمیق میان جایی که ایرانی‌ها ایستاده‌اند و جایی که ما فکر می‌کنیم اگر با پایبندی دوباره به برجام موافقت کنند، وجود دارد.
توافق هسته‌ای ایران تاکنون فراز‌و‌نشیب‌های زیادی داشته است. اکنون، بعد از سه سال، اعضای کمیسیون مشترک برجام به همراه هیاتی به نمایندگی از دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، در وین در حال یافتن راهکاری برای بازگرداندن واشنگتن به این توافق هستند. به نتیجه رسیدن این گفتوگوها می‌تواند تاثیر زیادی بر پیروزی دیپلماسی بر زور و سیاست قلدرمآبانه دولت ترامپ داشته باشد.
دستگیری ۲۰۰ پرسنل قوه قضائیه
سخنگوی قوه قضائیه با اشاره به برخورد با تخلفات در قوه قضائیه گفت: همکاران ما در واحدهای حفاظت اطلاعات قوه قضائیه، ۲۳۷ نفر از کارچاق‌کن‌ها و دلالان را شناسایی کردند. همچنین دستگیری ۱۶۱ وکیل و کارشناس دادگستری، بیش از ۲۰۰ نفر از پرسنل متخلف بخش‌های مختلف قوه قضائیه و تعدادی از سردفتران اسناد رسمی از جمله اقدامات دستگاه قضا بوده است.
اسماعیلی در نشست خبری خود با خبرنگاران گفت: اصلاح رویه‌های دستگاه قضایی، پیشگیری از تخلفات، ارائه گزارش، هشدارها و پیشنهادهای اجرایی است و حدود ۱۶ هزار پیشنهاد اصلاح امور به دستگاه‌ها ارسال شد. همچنین به منظور پیشگیری از وقوع جرم بیش از هزار و ۲۰۰ گزارش هشداری به دستگاه‌های اجرایی ارسال شده است و تقاضای ما از مسوولان و مدیران این است که نسبت به پیشنهادها و هشدارهای سازمان بازرسی عنایت داشته باشند، زیرا این توجه به مصلحت خود آنها و کشور است. سازمان بازرسی کل کشور در سال ۹۸ حدود سه هزار گزارش کشف تخلف را به هیات‌های رسیدگی ارسال کرد که بیش از سه هزار نفر در هیات‌های اجرایی و بیش از ۵۰۰ نفر در محاکم، محکوم شدند.
سخنگوی قوه قضائیه تصریح کرد: در سال ۹۹ بیش از ۱۲۰ هزار گزارش مردمی به سازمان بازرسی کل کشور ارسال شد و ۹۶ درصد آنها رسیدگی شدند و در شهریور ۹۹ نیز سامانه گزارشگران فساد راه‌اندازی شد و هزار و ۲۸۰ گزارشگر گزارش دادند.
وی افزود: جلوگیری از تصرف در اموال ملی به میزان ۴۸ هزار هکتار از جمله اقداماتی بود که انجام شد، همچنین سازمان بازرسی موفق به راه‌اندازی و رفع مشکل بیش از ۴۰۰ واحد تولیدی شد.
♦♦♦
مهر: جمال عرف، رئیس ستاد انتخابات کشور گفت: در انتخابات ۱۴۰۰، ۵۹ میلیون و ۳۱۰ هزار و ۳۰۷ نفر واجد شرایط رای دادن هستند که از این تعداد یک میلیون و ۳۹۲ هزار و ۱۴۸ نفر رای‌اولی هستند.
ایلنا: سپاه پاسداران در بیانیه‌ای با محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی در یورش به مسجدالاقصی و شهادت ده‌ها فلسطینی مظلوم در قدس شریف آورده است: قدرتمندتر از گذشته حامی انتفاضه و ملت فلسطین خواهیم بود.
ایسنا: سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به روند مذاکرات وین و تلاش ایران برای احیای برجام گفت: از همین فردا آماده‌ایم که اگر تحریم‌ها به شکلی که قابل راستی‌آزمایی باشد برداشته شوند، به اجرای کامل برجام برگردیم.
فارس: غلامعلی حداد‌عادل، رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب با اشاره به افراد متعددی که پا به عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری گذاشته‌اند، گفت: ما عده بسیاری از این افراد را چهره‌های شریف و محترمی می‌دانیم اما هیچ‌کس به اندازه آیت‌الله رئیسی قدرت ایجاد اجماع و وحدت ندارد و همین موضوع شرط پیروزی است.
ایرنا: سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی، نایب رئیس فراکسیون انقلاب اسلامی مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که در صورت حضور ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، رئیس مجلس ثبت‌نام نخواهد کرد.
ایسنا: روابط عمومی نیروی دریایی سپاه، در اطلاعیه‌ای ادعای اخیر سخنگوی وزارت دفاع آمریکا پیرامون نزدیکی شناورهای نیروی دریایی سپاه به شناورهای دریایی این کشور در تنگه هرمز را نادرست و فرار به جلو دانست و تاکید کرد: بهتر است آمریکایی‌ها از رفتار غیرحرفه‌ای پرهیز و با تمکین به قوانین و مقررات دریانوردی امنیت خلیج‌فارس را به مخاطره نیندازند.
ایلنا: محمود صادقی، یک عضو جبهه اصلاحات ایران گفت: تجربه ثابت کرده است اگر میزان حضور مردم در انتخابات بیش از ۵۵ درصد باشد، معمولاً اصولگرایان شانس پیروزی ندارند؛ بر همین اساس از طریق جنگ روانی و رسانه‌ای قصد دارند کاندیدایی را که امکان کسب رای دارد حذف کنند.
فارس: غلامحسین کرباسچی، دبیرکل کارگزاران سازندگی گفت: اصلاح‌طلبان نباید در رویا زندگی کنند؛ آنها باید بر اساس واقعیت تصمیمات انتخاباتی‌شان را بگیرند و بیهوده سرگرمی سیاسی برای مردم ایجاد نکنند.
ایرنا: حسین امیرعبداللهیان در تماس‌های تلفنی با خالد قدومی رئیس دفتر حماس و ناصر ابوشریف رئیس دفتر جهاد اسلامی فلسطین در ایران گفت: جمهوری اسلامی با قدرت در کنار مردم و مقاومت فلسطین خواهد ماند.
♦♦♦
راه سخت حضور زنان بر کرسی ریاست‌جمهوری
همشهری نوشت: موضوع کاندیداتوری زنان در انتخابات ریاست‌جمهوری بارها محل بحث‌های بی‌نتیجه بوده و همچنان جامعه زنان از داشتن کاندیدا در این عرصه محروم مانده‌اند. این بار جبهه اصلاحات عزم خود را جزم کرده تا در این دوره از انتخابات حداقل یک کاندیدای زن معرفی کند؛ اقدامی که اگرچه از سوی برخی فعالان سیاسی «نمادین» توصیف می‌شود و معتقدند امید چندانی برای عبور کاندیدای زن از فیلتر شورای نگهبان وجود ندارد، اما زهرا شجاعی، دبیرکل مجمع زنان اصلاح‌طلب، نه‌تنها معرفی کاندیدای زن از سوی جبهه اصلاحات ایران برای حضور در سیزدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری را نمادین نمی‌داند، بلکه معتقد است این اقدام می‌تواند به‌عنوان آغازی برای حضور زنان در جایگاهی مانند ریاست‌جمهوری باشد.
افق مه‌آلود
شرق نوشت: محمدرضا خاتمی می‌گوید: به سمت‌وسوی خوبی نمی‌رویم. در شرایطی که نارضایتی‌ها در اوج است و اقتصاد شرایط مناسبی ندارد، نشانه‌های خوبی برای آینده به چشم نمی‌آید. محافظه‌کاران از فرط آزادی بی‌حد نمی‌دانند چه کنند و اصلاح‌طلبان به خاطر محدودیت‌های فراوان در محذور قرار دارند. اگر همین امروز اعلام کنند هرکس ملتزم به قانون اساسی است و توانایی انجام کار را دارد و کشور را دوست دارد می‌تواند کاندیدا شود، به نظرم فرصت بسیار خوبی برای یک انتخابات پرشور و حل مشکلات کشور است. همان‌طور که در سال 76 یا به نوعی در سال 92 این اتفاق افتاد. گرچه آن زمان هم انتخابات متفاوت بود اما به هر حال فضایی ایجاد شد که مردم احساس امید کردند.
مردم فرصت کافی برای تامل ندارند
ایران نوشت: مساله انتخابات پیش‌رو چیست یا چه باید باشد؟ به عبارت دیگر، اگر بخواهیم کلیدی را برای حل مشکلات کشور مطرح کنیم که به عنوان کلیدواژه انتخابات از سوی مردم، نامزدها و هواداران و جریان‌های آنها مطرح شود، چه باید باشد؟ پیش از این حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی مهم‌ترین مساله انتخابات پیش رو را اقتصاد دانسته بود. کیومرث اشتریان، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران هم تقابل دیپلماسی با دیپلماسی‌هراسی را برجسته دیده بود و حالا عباس سلیمی‌نمین، اصولگرا، هم کارآمدی را مساله انتخابات می‌داند. این تحلیلگر سیاسی البته از اینکه نامزدها دیر معرفی شده‌اند ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید این امر باعث می‌شود تا مردم فرصت کافی برای تامل و تعمق در برنامه‌ها و سوابق نامزدها نداشته باشند.
خلیج‌فارس در شناسنامه شیخ زاید
رسالت نوشت: اردیبهشت‌ماه هر سال یادآور نام بزرگ «روز خلیج‌فارس» است. اسناد و نقشه‌های به‌جای‌مانده در موزه‌های تاریخ از پیشینه چندهزارساله پارسی بودن خلیجی حکایت دارد که امروزه به‌رغم ادعاهای بی‌پایه و اساس برخی، نام «خلیج‌فارس» بر تارک این آبراه بزرگ جهانی می‌درخشد. تازه‌ترین سند درباره نام خلیج‌فارس در گذرنامه «شیخ‌زاید بن‌سلطان بن‌زاید» بنیانگذار امارات درج شده است. تصویر ارائه‌شده، گذرنامه بنیانگذار امارات متحده عربی در سال 1951 میلادی است که دوبار نام خلیج‌فارس در آن ذکر شده است. در گذشته به دلیل اینکه مکان‌های جغرافیایی جنوب خلیج‌فارس و شیخ‌نشین‌های عربی برای جهان ناشناخته بود، برای شناسایی بهتر این مناطق، کنار نام هر منطقه یا شهر، واژه «خلیج‌فارس» را اضافه می‌کردند تا هویت خود را معرفی کنند.