تله عملکرد بد

  آیسان تنها: با نزدیک شدن به ایام انتخابات و روشن شدن نسبی آرایش جریانات سیاسی در انتخابات پیش‌رو، بحث پیرامون برنامه‌های کاندیداهای ریاست‌جمهوری هم قوت گرفته است. برخی پیش‌بینی‌ها از احتمال کاهش مشارکت در انتخابات پیش‌رو سخن گفته‌اند. طبق آخرین نظرسنجی ایسپا صرفاً 3 /34 درصد از ساکنان مراکز استان‌ها اظهار کرده‌اند که قطعاً در انتخابات پیش‌رو شرکت خواهند کرد. درباره اینکه چرا برخی در شرکت در انتخابات تردید دارند، مسائل مختلفی مطرح می‌شوند. عمدتاً ناظر بر اینکه دولت دوازدهم موفق به تحقق وعده‌های خود نشده است- فارغ از دلایل آن. در حوزه اقتصاد بررسی‌ها از عملکرد نه‌چندان مناسب شاخص‌های کلان حکایت دارد. میانگین چهار سال تورم دولت دوازدهم حدود 5 /27 درصد و میانگین رشد اقتصادی در این دولت معادل 2 /1 درصد بوده است.با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که عملکرد بلند‌مدت اقتصاد ایران هم چندان درخشان نیست. همچنان‌که از سال‌های 58 تا 98 هم رشد اقتصادی ایران معادل 3 /2 درصد بوده و در همین دوران تورم هم معادل 19 درصد بوده است. سوال این است که چرا ایران از تله عملکرد بد اقتصادی خارج نمی‌شود؟ در سال‌های اخیر همواره اخباری درباره وجود فساد گسترده در سطوح مختلف حاکمیتی هم مطرح شده است. گزارش سالانه سازمان شفافیت بین‌الملل نشان داد که ایران در زمینه فساد اداری و اقتصادی با سه پله سقوط نسبت به سال قبل در رتبه ۱۴۹ در میان ۱۸۰ کشور جهان قرار گرفته است. چندی پیش هم خبر «بازداشت» بیش از 200 نفر از کارکنان قوه قضائیه به گوش رسید. مجموع این شرایط نشان می‌دهد که تصمیم‌گیران نیاز به عزمی برای تغییر ریل در سیاستگذاری کشور دارند.بسیاری انتخابات پیش‌رو را فرصتی برای تغییر در مشی دستگاه‌های اجرایی می‌بینند، با این حال در سطح جامعه نگاه مثبت به این فرصت و در عین حال مطالبه‌گری به آن صورتی‌که درخور شرایط اقتصادی کشور است، مشهود نیست.شاید عمدتاً به این خاطر که قریب به اتفاق کاندیداهای ریاست‌جمهوری دولت سیزدهم، پیشتر خود از مسوولان رده‌بالای کشور بوده و گروه‌های مختلف اجتماعی چشم امید به توسعه از طریق راه‌های تاکنون پیش‌رفته ندارند. در چنین شرایطی بسیاری نگران استقبال گروه‌های بسیاری از جامعه از کاندیداهایی هستند که وعده‌های مخرب اقتصادی می‌دهند. برایان کاپلان، اقتصاد‌دان، در مقاله‌ای با عنوان «چرا کشورهای فقیر به سمت‌و‌سوی سرمایه‌داری نمی‌گروند؟» آورده است: رای‌دهندگان هنگام مشاهده رفتارهای فسادآمیز از جانب گروه‌های فعال در اقتصاد خشمگین می‌شوند و بنابراین احتمالاً آنها به گروه‌هایی که شعارهای چپ و بازتوزیعی می‌دهند گرایشات بیشتری پیدا کنند. گروه‌هایی که احتمالاً با سختگیری بیشتری صرفاً به فکر تنظیم بیشتر قوانین و مقررات هستند به این امید که تجارت و بخش خصوصی محدودتر شود.طبق ادعای این مقاله برای افق پیش‌رو در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران هم سرازیر شدن آرای مردمی به سوی کاندیداهایی که بدون برنامه مشخص برای حرکت در مسیر رونق و شکوفایی اقتصادی صرفاً وعده مبارزه با فساد می‌دهند، نمی‌تواند چندان دور از ذهن باشد.