رد بودجه

بودجه ۱۴۰۰ که قرار بود در جریان بررسی‌ها اصلاح و از بار تورمی آن کاسته شود و توجه بیشتری به معیشت مردم داشته باشد، در نهایت با افزایش ۳۰۰ هزار میلیاردی هزینه‌ها، دستکاری نرخ ارز، افزایش یارانه پردرآمدها، تبعات تورمی و سنگین‌تر شدن کسری تراز عملیاتی از کمیسیون تلفیق خارج شد. لایحه‌ای که دولت ارائه کرد و چندان مورد تایید کارشناسان و نمایندگان نبود در نتیجه اصلاحاتی که گفته می‌شد به شفاف‌سازی منتهی شده حتی در صحن علنی مجلس به بررسی هم نکشید و رد شد، آن ‌هم با تاکید بر همان محورهایی که گفته شد اصلاح شده است.

لایحه بودجه ۱۴۰۰ با سقف کلی ۲۴۳۵ هزار میلیارد تومان وارد مجلس شد و در کمیسیون تلفیق مورد بررسی قرار گرفت ولی آنچه خارج شد نشان از بودجه ۲۷۴۴ هزار میلیارد تومانی داشت. این در حالی بود که نمایندگان از همان ابتدا تاکید بر واهی بودن اعداد و ارقام بودجه و وضعیت تورم‌زا و عدم در نظر گرفتن معیشت مردم داشته و اعلام کردند که قرار است با تعدیل ارقام نسبت به شفاف‌سازی آن اقدام کنند اما آنچه در کمیسیون تلفیق اتفاق افتاد این بود که درآمدهای نفتی را به ‌طور سنگینی افزایش دادند. نرخ ارز ۴۲۰۰تومانی حذف و نرخ ۱۷ هزار و ۵۰۰تومانی جایگزین شد و در مجموع هزینه دولت برای سال آینده نه‌تنها کم نشد بلکه ۳۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافت.

طبق گزارش ایسنا، خروجی لایحه‌ای که در کمیسیون تلفیق مورد تصویب قرار گرفت در صحن علنی مجلس رای نیاورده و ۱۴۸ رای مخالف داشته که حدود ۵۰ رای بیشتر از مخالفان است. جالب اینجاست که محورهای اصلی مخالفت نمایندگان عمدتاً به همان مسائلی برمی‌گردد که کمیسیون تلفیق اعلام کرد اصلاح کرده است؛ بحران‌های ارزی ناشی از تصمیمات کمیسیون تلفیق برای نرخ ارز، تورم‌زا بودن، افزوده شدن بر وابستگی بودجه به نفت، افزایش فرار مالیاتی، نحوه توزیع یارانه‌ها و نحوه حذف ارز ۴۲۰۰ تومان.

افت ۲۰درصدی قیمت لپ‌تاپ، تبلت و قطعات

گرچه نرخ ارز در بازار آزاد در مهرماه امسال از ۳۲ هزار تومان گذشت اما حالا و به دنبال انتظارات شکل گرفته پیرامون بازگشت آمریکا به برجام ارز در کانال ۲۴ هزار تومان قرار گرفته است. بنابراین انتظار می‌رود قیمت کالاهایی که در این مدت رشد داشته حالا با کاهش قیمت دلار نزولی شود که در بعضی کالاها از جمله موبایل، تبلت و لپ‌تاپ محقق شده است. در این رابطه رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه تهران به ایسنا اظهار کرد: در ۱۰ روز گذشته قیمت لپ‌تاپ، تبلت و قطعات حدود ۲۰ درصد کاهش داشته است. البته بخشی از کالاهای خاص مثل لپ‌تاپ مخصوص گیم و همچنین سرفیس تا ۲۵ درصد هم افت قیمت داشته است.

محمدرضا فرجی در پاسخ به اینکه آیا کاهش قیمت در این بازار ادامه خواهد داشت تصریح کرد: به نظر می‌رسد تاثیر کاهش قیمت دلار در این بازار محقق شده و حتی می‌توان گفت کاهش نرخ ارز به میزان ۲۰ درصدی که افت قیمت در بازار لپ‌تاپ و قطعات اتفاق افتاده نبوده است چراکه قیمت بالای کالاهای این حوزه و در نتیجه کاهش تقاضا هم مزید بر علت شده و منجر به شکستن قیمت‌ها شده است. از طرف دیگر اخیراً نرخ ارز دوباره رو به بالا بوده و احتمالاً قیمت‌ها در بازار لپ‌تاپ بیش از این کاهش پیدا نمی‌کند.

افزایش 90درصدی هزینه خرید خانه در پایتخت

هفته گذشته آمارهای بانک مرکزی درباره قیمت ملک نیز منتشر شد. بررسی تازه‌ترین آمار مرکز آمار در رابطه با وضعیت قیمت مسکن در دی‌ماه امسال نشان می‌دهد هزینه خرید در هر سه شاخص افزایش داشته است.

نرخ تورم ماهانه در دی‌ماه به 2 /8 درصد رسیده. این در حالی است که تورم ماهانه در آذرماه منفی 5 /8 درصد اعلام شده بود و بر این اساس افزایش قیمت در یک ماه حدود ۱۶ درصد بوده است. در حالی که تورم ماهانه طی چند ماه اخیر روندی کاهشی طی می‌کرد دوباره از دی‌ماه افزایشی شده است به‌طوری که از 4 /12 درصد در مردادماه تا منفی 5 /8 درصد در آذرماه ریزش داشته است ولی از دی روند برعکس می‌شود. اما تغییرات قیمت مسکن نسبت به دی‌ماه پارسال از این حکایت دارد که نرخ تورم نقطه‌ای به 4 /90 درصد رسیده است بنابراین متقاضیان برای خرید یک واحد مسکونی در شهر تهران باید بیش از ۹۰ درصد نسبت به پارسال پرداخت کنند. تورم نقطه‌ای در دی‌ماه نسبت به آذرماه که ۸۳ درصد گزارش شده بود 4 /7 درصد افزایش دارد. در این حالت هزینه خرید مسکن در فاصله بین آذر تا دی 4 /7 درصد رشد دارد.

از سال ۱۳۹۶ تاکنون بالاترین حد تورم نقطه‌به‌نقطه حدود ۱۱۴ درصد در آبان ماه امسال بوده که به ۸۳ درصد در آذر کاهش پیدا می‌کند ولی از دی‌ماه مجدداً روند صعودی پیدا کرده است. اما وضعیت تورم سالانه که درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه مورد نظر نسبت به دوره مشابه سال قبل را نشان می‌دهد 8 /71 درصد اعلام شده که سه درصد در مقایسه با نرخ 2 /68درصدی در آذرماه افزایش دارد.

افت تولید ماهانه دو غول خودروسازی کشور

آمارهای تولید خودرو داخلی نیز در هفته گذشته به روز شد. طبق جدیدترین آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، تولید انواع خودرو در گروه صنعتی ایران‌خودرو در دی‌ماه امسال نسبت به دی‌ماه ۱۳۹۸، با افت 7 /11درصدی مواجه شده و از ۵۰ هزار و ۲۲۶ دستگاه به ۴۴ هزار و ۳۳۱ دستگاه رسیده است. به تفکیک انواع خودروهای تولیدی گروه صنعتی ایران‌خودرو، این شرکت در دی‌ماه امسال، ۴۳ هزار و ۸۶۵ دستگاه خودروی سواری تولید کرده که نسبت به ۴۸ هزار و ۶۱۵ دستگاه تولیدشده در دی‌ماه سال گذشته، 8 /9 درصد کاهش یافته است.

گروه صنعتی ایران‌خودرو در دی‌ماه امسال هیچ تولید خودروی ونی نداشته. این در حالی است که در دی‌ماه ۱۳۹۸، چهار دستگاه از این نوع خودرو را تولید و روانه بازار کرده بود لذا با کاهش صد درصدی تولید، بیشترین کاهش را در مقایسه این دو ماه مشابه به خود اختصاص داده است.

همچنین تولید انواع خودرو در گروه صنعتی سایپا نیز دی‌ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 3 /7 درصد کاهش یافته است. در حالی که در اولین ماه زمستان گذشته، ۴۲ هزار و ۳۵۱ دستگاه از انواع خودروها در گروه خودروسازی سایپا تولید شده بود، میزان تولید در دی‌ماه امسال به ۳۹ هزار و ۲۶۵ دستگاه رسیده است. بر اساس آمار منتشرشده، همان‌طور که در دی‌ماه سال گذشته، گروه سایپا هیچ تولید وانت و مینی‌بوس، میدل‌باس و اتوبوس نداشته است، دی‌ماه امسال نیز تولید وانت و ون در گروه سایپا صفر بوده است.

سهم نفت استان‌های نفت‌خیز چه می‌شود؟

هفته گذشته زنگنه اظهاراتی درباره وضعیت توسعه‌ای استان‌های نفت‌خیز هم مطرح کرد. وزیر نفت با بیان اینکه در استان‌های نفت‌خیز و گازخیز درصدی از درآمد نفت به این استان‌ها تعلق می‌گیرد اما قانون به گونه‌ای تصویب شد که هیچ چیزی گیر این استان‌ها نیامد، گفت: دولت باید لایحه یا طرحی در خصوص اینکه درصدی از پول نفت برای اجرای طرح‌های ویژه در استان‌های نفت‌خیز اختصاص یابد، ارائه دهد. وی افزود: باید به توسعه نفت کمک شود و همچنین منجر به توسعه استان شود. خوزستان عقب‌ماندگی‌هایی دارد که به صورت ساده قابل حل نیستند و باید دولت در این زمینه همت بزرگی داشته باشد.

زنگنه گفت: دولت باید لایحه یا طرحی در خصوص اینکه درصدی از پول نفت برای اجرای طرح‌های ویژه در استان‌های نفت‌خیز اختصاص یابد، ارائه دهد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر در استان خوزستان مشکل وجود دارد. در دشت مشکل آب و فاضلاب وجود دارد؛ کی می‌خواهیم این مسائل را حل کنیم؟ باید مشکلات آب و فاضلاب خوزستان حل شود زیرا این وضعیت برای ما بد است. مشکل آب روستاها نیز باید حل شود و این مشکلات به صورت نقطه‌ای و لوکال قابل حل نیستند.

افت آزادی اقتصاد ایران

یکی از گزارش‌های مهم منتشرشده هفته گذشته در رابطه با آزادی اقتصادی کشورها بود. شاخص آزادی اقتصادی به بررسی میزان آزادی فعالیت‌های اقتصادی هر کشور بر اساس اصول اقتصاد بازار آزاد می‌پردازد. این شاخص همواره به عنوان عامل موثر در بهبود رشد اقتصادی کشورها مورد تحلیل و تبادل نظر قرار می‌گیرد. بر اساس گزارش سالانه بنیاد هریتیج، برای محاسبه آزادی اقتصادی در هر کشور از ۱۲ مولفه اصلی که در چهار گروه قانونمندی، کارایی قانون، اندازه دولت و بازارهای آزاد تقسیم‌بندی شده‌اند، استفاده می‌شود.در بررسی و مقایسه جهانی طی سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ کشورهای هنگ‌کنگ و سنگاپور در شاخص آزادی اقتصادی بین ۱۸۰ کشور دارای رتبه یک یا دو بوده‌اند. بررسی روند تغییرات رتبه ایران در این شاخص طی سال‌های مورد بررسی نشان می‌دهد که رتبه ایران از ۱۸۰ کشور بین ۱۵۵ تا ۱۶۴ در نوسان بوده. بهترین رتبه ۱۵۵ بوده که در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۹ کسب شده است.بر اساس این گزارش که از سوی معاونت طرح و برنامه وزارت صمت منتشر شده، در سال ۲۰۲۰ از بین ۱۸۰ کشور جهان سنگاپور، هنگ‌کنگ و نیوزیلند رتبه اول تا سوم، آمریکا رتبه ۱۷، روسیه ۹۴ و چین رتبه ۱۰۳ شاخص آزادی اقتصادی را کسب کرده‌اند و کره شمالی نیز رتبه ۱۸۰ را کسب کرده که بدترین رتبه در جهان است. همچنین ایران در این شاخص در سال ۲۰۲۰ در مقایسه با ۲۲ کشور منطقه با رتبه ۱۶۴ در جایگاه ۲۱ قرار دارد که نسبت به سال ۲۰۱۷ معادل ۹ پله سقوط کرده و از بین ۲۲ کشور منطقه نیز بعد از ترکمنستان بدترین رتبه را کسب کرده است.  همچنین در زیرشاخص‌های «هزینه‌های دولتی»، «سلامت مالی» و «فشار مالیاتی» نسبت به سایر زیرشاخص‌ها از امتیاز بهتری برخوردار بوده و در «آزادی سرمایه‌گذاری» بدترین امتیاز را داشته است.

حضور هندی‌ها در بندر چابهار تقویت شد

هفته گذشته همچنین گام‌هایی در خصوص حضور هندی‌ها برای توسعه بندر چابهار برداشته شد. در این راستا، مدیرکل امور سیاسی وزارت خارجه هند در نشست توسعه تجهیزاتی بندر چابهار تصریح کرد: همکاری دولت هند برای توسعه و رونق بندر چابهار را تضمین می‌کنم.جیتندر سینگ با بیان اینکه بندر چابهار طی یک سال گذشته در ارائه خدمات بسیار مطلوب عمل کرده است، گفت: دولت هند سال گذشته ۷۵ میلیون تن گندم را از طریق بندر چابهار برای مردم افغانستان تامین کرده است.مدیرکل امور سیاسی وزارت خارجه دولت جمهوری هند با بیان اینکه کشورهای آسیای مرکزی علاقه زیادی به استفاده از بندر چابهار دارند، گفت: بندر چابهار، یک بندر ترانزیتی است و ترجیح اقتصادی بسیاری از کشورها برای تجارت دریا برد محسوب می‌شود. سینگ با اشاره به تامین تجهیزات بندری در چابهار توسط شرکت هندی، گفت: پیام معاون امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی مبنی بر تسریع در تامین تجهیزات را دریافت کرده‌ام بنابراین برای تامین جرثقیل‌ها تلاش خواهیم کرد.وی با بیان اینکه دو کشور ایران و هند دغدغه ارتقای بندر چابهار را دارند، اظهار کرد: به جز تامین تجهیزات و حمایت لجستیکی، لازم است با ذی‌نفعان بندر نیز ارتباط برقرار کنیم. بدین جهت تضمین می‌کنم دولت هند برای رونق و موفقیت بندر چابهار، همکاری لازم را با دولت ایران داشته باشد. مدیرکل امور سیاسی وزارت خارجه دولت جمهوری هند گفت: موفقیت بندر چابهار، موفقیت دو کشور دوست ایران و هند محسوب می‌شود.

♦♦♦

ایسنا: فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی، از تحقق ۱۰۱ درصد درآمدهای مالیاتی در 10 ماه امسال خبر داد.

مهر: تورج دهقانی‌زنگنه، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری از ورود هشت فروند هواپیمای مسافربری جدید به ناوگان هوایی کشور خبر داد.

فارس: علی بهره‌مند، رئیس اتحادیه دارندگان قنادی، شیرینی‌فروشی و کافه‌قنادی با اشاره به مشکل تامین روغن جامد، گفت: یک حلب روغن جامد 10کیلویی مخصوص قنادی با قیمت مصوب 120 هزار تومان در بازار سیاه به قیمت 500 هزار تومان عرضه می‌شود.

ایرنا: بر اساس آمارهای بانک مرکزی، میزان بدهی‌های خارجی ایران در پایان آذرماه سال ۹۹ به ۹ میلیارد و ۳۴۸ میلیون دلار رسید که مقایسه شاخص نسبت بدهی خارجی ایران به تولید ناخالص داخلی با سایر کشورها نشان می‌دهد ایران در جمع کشورهای با کمترین میزان بدهی خارجی قرار دارد.

ایسنا: اصغر مهرآبادی قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور مسکن مهر گفت: از دو میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکن مهر که از سال ۸۶ آغاز شد اکنون به جز پروژه‌های دارای معارض، ۳۹ هزار واحد مسکن مهر باقی‌مانده که عمده آنها در مرحله نازک‌کاری قرار دارند.

ایسنا: مهدی طغیانی سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از موافقت این کمیسیون با تحقیق و تفحص از شرکت‌های زیرمجموعه شرکت سرمایه‌گذاری آتیه صبا و کفش ملی خبر داد.

تسنیم: محمد شریعتمداری وزیر کار گفت: ۴۰ هزار میلیارد تومان منابع وام ۱۲ درصد به تمام واحدهایی که در دوران کرونا آسیب دیده بودند اختصاص پیدا کرد.

ایلنا: محمدرضا طلایی مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور قیمت دولتی هر کیلوگرم مرغ گرم 20 هزار و 400 تومان، مرغ منجمد جلوی در سردخانه 14 هزار و 400 تا 14 هزار و 500 تومان و گوشت منجمد جلوی در سرخانه را 70 تا 75 هزار تومان اعلام کرد.

ایرنا: رضا قربانی عضو هیات‌مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای گفت: کسب‌وکارهایی که در حوزه خرده‌فروشی آنلاین فعال بودند رشد چندساله را یکباره تجربه کردند.

مهر: مهدی صادقی‌نیارکی معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد: روند تولید در صنعت لوازم خانگی طی ۹ماه با رشد ۴۲درصدی همراه بوده است.

ایلنا: سیاوش امیرمکری مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها گفت: از 800 پرواز عبوری قبل از کرونا به 450 پرواز رسیده‌ایم.

♦♦♦

مجلس لایحه خود را رد کرد

شرق نوشت: روحانی برای سومین‌بار به مجلس نرفت تا عصبانیت پارلمان اصولگرا از او به اوج برسد و بار دیگر تهدید به استیضاح شد. الیاس نادران، نام احمدی‌نژاد را وسط کشید و با روحانی مقایسه‌اش کرد و دولت دوازدهم را بی‌عرضه خواند. کلیات آخرین لایحه بودجه دولت دوازدهم هفته گذشته رد شد. پیش از این لوایح بودجه سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۹ نیز از سوی نمایندگان مجلس وقت رد شده بود. با این ‌حال برخی از نمایندگان معتقدند به علت شرایط خاص انتخابات سال بعد، رد کلیات لایحه بودجه شرایط کشور را بحرانی می‌کند. لایحه بودجه 1400 که یک‌بار کمیسیون تلفیق آن را اصلاح کرده بود؛ البته به گفته نوبخت این دیگر لایحه دولت نبود که رد شد، بلکه لایحه مجلس بود!

اجاره‌نشینی لاکچری تهران

اعتماد نوشت: بازگشت قیمت‌ها به درگاه‌های آنلاین خرید و فروش، فرصتی را فراهم کرده که بتوان نگاه دقیق‌تری به روند رهن و اجاره املاک در بازار پایتخت ایران داشت. طبق بررسی‌ها اجاره خانه در تهران، نسبت به حداقل دستمزد کارگران بسیار بالاست. شاید کمتر کسی گمان می‌کرد در سال 99 که حداقل دستمزد 5 /2 میلیون تومان تعیین شده، برای رهن کامل یک خانه در نیاوران، به دو میلیارد و 200 میلیون ودیعه یا برای اجاره یک خانه 95متری در هفت‌تیر، ماهانه 5 /7 میلیون تومان نیاز باشد.  با استناد به آخرین آمار بانک مرکزی از تحولات مسکن پایتخت در دی‌ماه، متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی 27 میلیون و 386 هزار تومان بوده که 995 درصد بیشتر از حداقل دستمزد کارگر است.

گاز یا ترمز ماشین تورم؟

دنیای‌اقتصاد نوشت: طبق آمارهای پولی و بانکی پاییز تحولات متغیرها در جهت افت تورم بوده است. «پول» یکی از اجزای تورم‌ساز نقدینگی بوده و در حال پایین آمدن از قله رشد سالانه است. البته طبق بررسی‌ها هنوز پول تورم‌ساز، پتانسیل قرار گرفتن در مسیر صعودی را دارد. در بزنگاه کنونی، سیاستگذار پولی پشت فرمان اتومبیل تورم قرار گرفته است و با دو پدال گاز و ترمز سرعت رشد قیمت‌ها را تنظیم می‌کند. اگر مسیر حرکتی سیاستگذار در جهت رضایت تورم‌خواران باشد، با پول‌پاشی و خارج کردن نرخ سود از کریدور هدف، پای خود را روی پدال گاز فشار خواهد داد. در مقابل سیاستگذار می‌تواند با جهت‌دهی به انتظارات تورمی، از ترمز سیاستگذاری بهره ببرد و اتومبیل تورمی را با سرعت مطمئن کنترل کند.

سرنوشت شش میلیارد دلار بدهی عراق به ایران

ایران نوشت: چندی پیش، بدهی شش میلیارددلاری عراق به ایران خبرساز شد. مطالباتی که در ازای واردات گاز و برق از ایران بود و با کاهش صادرات گاز ایران به این همسایه غربی همراه شد. اما آیا ایران توانست مطالباتش را از همسایه خود وصول کند؟ عضو هیات‌رئیسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق می‌گوید که سازوکارهای جدیدی برای وصول مطالبات برقی و گازی تعریف شده که ضمن پرداخت بدهی عراق به ایران، شاید در آینده نیز به حفظ و توسعه روابط کمک کند. سیدحمید حسینی می‌گوید البته عراقی‌ها شرایط خاصی دارند و کار کردن اصولی و حفظ روابط تجاری با این کشور نیازمند تحولات بین‌المللی است. اندکی غفلت و تصمیمات اشتباه، این بازار را هم از کشور می‌گیرد.