اثر بی‌اعتمادی

  عاطفه چوپان: اعتماد تا حدود زیادی لازمه اثربخشی سیاست‌های مختلف از جمله سیاست‌های اقتصادی است. اعتماد مردم آنقدر مهم است که سیاستمداران در هر موضوعی باید تلاش کنند ابتدا نظر جامعه را جلب کرده و سپس در آن راستا سیاست‌های مدنظر را اتخاذ کنند. چرا که اگر اعتماد مردم به نهادهای حکومتی و دولتی وجود نداشته باشد یک سیاست ولو خوب اقتصادی نیز به بار نخواهد نشست و موفقیتی نخواهد داشت. حال آنکه در برخی از کشورها از جمله ایران شکست‌های پی‌درپی سیاست‌های اقتصادی و وعده‌های عمل‌نشده فراوان مردم را به‌طور کلی به نهاد دولتی بدبین کرده است. این بدبینی تا آنجا ریشه دوانده که به نظر می‌رسد دولت باید ابتدا بکوشد آب رفته را به جوی بازگرداند و سپس در راه اتخاذ تصمیمات جدید معیشتی و اقتصادی گام بردارد. سیاست‌های جدید دولت سیزدهم مبنی بر «حذف ارز ترجیحی» و «تغییر در نظام توزیع یارانه‌ها» واکنش‌های زیادی در جامعه به دنبال داشته است. این سیاست‌ها مثل همه سیاست‌هایی که دولت‌ها به اجرا می‌گذارند، برندگان و بازندگانی دارد اما اینجا پای اعتماد جامعه به سیاستگذار به میان می‌آید. در حالی که مردم مدت‌هاست هر تغییر وضعیتی را به سود سیاستمداران و به زیان خود می‌بینند، دولت سیزدهم تلاش می‌کند این اقدامات را در راستای بهتر شدن وضع مردم تبیین کند.  همزمان تریبون‌های رسمی بر اهمیت اعتماد مردم به سیاستگذاران سخن می‌گویند و سیاستمداران نیز از مردم مهلت می‌خواهند تا سیاست‌های دولت سیزدهم به بار بنشیند.

اما واکنش مردم، خوشایند سکان‌داران فعلی قدرت نیست. هرچند مقامات دولت سیزدهم این حق را برای خود قائل هستند که بگویند تازه مسوولیت قبول کرده‌اند و مسبب وضع موجود نیستند اما مردم تفاوتی میان دولت فعلی و دولت‌های قبل قائل نیستند و می‌گویند به سیاست‌های اقتصادی بی‌اعتماد شده‌اند و به اندازه کافی به سیاستمداران فرصت داده شده است. اخیراً غلامرضا مصباحی‌مقدم گفته: «اگر به دولت فرصت بدهیم تا بتواند برنامه‌های خود را که آغاز کرده، به سرانجام مطلوب برساند، این انتقادها و اعتراض‌ها تعدیل خواهد شد و به آرامش در جامعه مبدل می‌شود.» چنین مضمونی در سخنان سیاستمداران بارها و بارها تکرار شده است. تقریباً همه امامان جمعه در سراسر کشور از مردم خواسته‌اند صبر پیشه کنند و به دولت سیزدهم فرصت بدهند. به نظر می‌رسد این سخنان در جامعه پژواک موثری نداشته، چه آنکه در برخی از شهرها نسبت به وضعیت بد اقتصادی اعتراض‌هایی صورت گرفته است. هرچه هست، ناظران از وجود شکافی بزرگ میان مردم و سیاستمداران سخن می‌گویند و معتقدند ادامه این وضعیت نگران‌کننده است و تشدید چنین شکافی می‌تواند عواقب زیان‌باری به دنبال داشته باشد. در این پرونده می‌خواهیم ببینیم آیا بدون اعتماد مردم به سیاستمداران، سیاست‌های اقتصادی به بار می‌نشیند؟