خطای سیستمی؟!

برخورد دو قطار مسافربری در محور سمنان-دامغان، دومین حادثه تلخ حمل‌و‌نقل ریلی دریک ماه گذشته بوده که دل هموطنان را به درد آورده است. صبح جمعه پنجم آذر ۹۵، دو قطار مسافربری تبریز به مشهد و سمنان به مشهد در ایستگاه هفت‌خوان دامغان-سمنان به یکدیگر برخورد کردند که متاسفانه این حادثه 48 کشته و بیش از 90 زخمی برجا گذاشت. پس از وقوع این سانحه ناگوار رئیس‌جمهوری نامه‌ای به معاون اول خود نوشت و در آن خواستار بررسی و اعلام دلایل وقوع سانحه دردناک برخورد این دو قطار مسافربری و معرفی مقصران این حادثه تلخ شد. جهانگیری کمیته‌ای برای رسیدگی به این سانحه تشکیل داد و طی حکمی به اکبر ترکان مشاور رئیس‌جمهور ماموریت داد تا با تشکیل کمیته‌ای متشکل از رئیس دفتر بازرسی ویژه رئیس‌جمهور، رئیس اسبق شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، مشاور معاون اول رئیس‌جمهور و استانداران آذربایجان شرقی و سمنان، حداکثر ظرف یک هفته گزارشی از دلایل وقوع حادثه تلخ قطار مسیر تبریز ـ مشهد و معرفی مقصران این سانحه دردناک را ارائه کند. بعد از یک هفته ترکان در اظهارنظری عنوان کرد که در بررسی همه جوانب موضوع، علت وقوع سانحه قطار خارج کردن آن از حالت خودکار و هدایت دستی قطار است. وی توضیح داده بود که این تغییر باعث بروز خطا و صدور مجوز حرکت به‌قطار سمنان شده است. وی توضیح داده که عمدی در بروز حادثه نبوده و تنها خطای حرفه‌ای صورت گرفته است. ترکان عنوان کرده بود که برای بررسی مقصران حادثه عملکرد چهار گروه مورد کنکاش قرار گرفته است. یک گروه ماموران گروه قطار تبریز ـ مشهد، یک گروه ماموران قطار سمنان ـ مشهد، یک گروه ماموران کنترل ترافیک شاهرود و یک گروه ماموران CTC. در این بین ترکان به صراحت اعلام کرد که مقصر اصلی، متصدی CTC یا مرکز کنترل تهران ـ مشهد در ایستگاه شاهرود است. وی در پاسخ به این سوال که در گذشته سه نفر را در این زمینه بازداشت کرده بودند پس مجموعاً یک نفر در این زمینه مقصر است، گفته بود، قاضی و دستگاه قضایی مسیر خودش را می‌رود، ارزیابی ما فنی است و مقصر اصلی در این حادثه یک نفر است. در حالی بررسی‌ها و اظهارنظرات در مورد علل و تبعات وقوع این حادثه ادامه دارد که محسن پورسید‌آقایی مدیرعامل راه‌آهن رسماً استعفا داد و عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی نیز به سرعت استعفای او را پذیرفت. با وجود این زمزمه‌هایی از طرح استیضاح خود آخوندی هم به گوش می‌رسد و برخی از نمایندگان در حال جمع‌آوری امضا در این رابطه‌اند. محمدعلی پورمختار نماینده مردم بهار و کبودرآهنگ و عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی، با ابراز تسلیت به خانواده‌های کشته‌شدگان برخورد دو قطار مسافربری، خواستار پاسخگویی عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در این زمینه شد. به گفته پورمختار مدیریت قطارها کار دشواری نیست؛ زمانی که یک قطار در ایستگاهی توقف کرده می‌توان با اطلاع‌رسانی از برخورد قطاری با قطار دیگر جلوگیری کرد یا در زمان حرکت قطارها می‌توان با مدیریت مانع برخورد قطارها شد. رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس نهم تاکید کرد که نمایندگان مجلس به راحتی از کنار این اتفاق نخواهند گذشت.