چشم‌انداز یک‌ساله صنایع بورسی

یکی از تئوری‌های پذیرفته‌شده در بازارهای مالی «بازگشت به میانگین» (Mean Reversion) است. بر اساس این تئوری، قیمت‌ها در بلندمدت به سمت میانگین‌های تاریخی خود میل می‌کنند و هر زمان که از این میانگین‌ها فاصله بگیرند بار دیگر به این محدوده برمی‌گردند. درباره نسبت P /E نیز یکی از معیارهای سرمایه‌گذاری، توجه به این نسبت به صورت تاریخی است که نشان می‌دهد هر سهم در چه وضعیتی از نظر ارزش‌گذاری قرار دارد. بر این اساس، در یک بررسی تاریخی (از سال 1387 که آمارهای مربوط به صنایع مختلف موجود بوده است) نسبت قیمت به درآمد به تفکیک هر صنعت محاسبه و از طریق مقایسه آن با نسبت P /E فعلی صنعت مزبور سودآوری آن در یک سال آینده برآورد شده است که از طریق فرمول زیر محاسبه می‌شود:

در این رابطه، عبارت نخست متوسط میزان سود تقسیمی در هر سال را محاسبه می‌کند (برای هر صنعت در جدول مشاهده می‌شود) و عبارت دوم متوسط تغییرات نسبت P /E را نشان می‌دهد که g، بیانگر رشد متوسط سودآوری شرکت‌ها (در اینجا برابر صفر در نظر گرفته شده است، یعنی فرض شده است شرکت‌ها در یک سال آینده تعدیل سودآوری نخواهند داشت) و T طول دوره بررسی (در اینجا یک سال) است. در این محاسبات، بر اساس تئوری بازگشت به میانگین، نسبت قیمت به درآمد انتظاری، همان نسبت متوسط تاریخی P /E هر صنعت در نظر گرفته شده است.

عدم قطعیت‌ها و نکات پیش‌بینی سود

همان‌طور که مشاهده می‌شود، سودآوری کل بازار سهام در یک سال آینده حدود 20 درصد ارزیابی می‌شود. در این شرایط، توافق احتمالی هسته‌ای می‌تواند این سناریو را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین، زمانی که معیار P /E در نظر گرفته می‌شود توجهی به نحوه تغییرات پیش‌بینی سود نمی‌شود. در این میان، صنایعی مانند خودرو، حمل و نقل، بیمه و بانک که سودآوری آنها عموماً کمتر از بازار سهام برآورد شده است، می‌توانند پس از رفع تحریم‌ها با افزایش سودآوری همراه شوند (دیگر g برابر صفر نخواهد بود) که در بازدهی سهام آنها اثرات مثبتی خواهد داشت. از سوی دیگر، گروهی مثل مخابرات ممکن است برخلاف محاسبات، بیشترین میزان سودآوری را کسب نکند. گرچه نبود چشم‌انداز سودآوری این گروه (g=0) با فرض محاسبات ما همخوانی دارد، اما نکته قابل توجه آن است که کاهش ریسک‌پذیری عمومی در بازار سرمایه می‌تواند P /E انتظاری در این گروه را نیز کاهش دهد و شاید نسبت قیمت به درآمد این گروه به سطوح تاریخی خود برنگردد. همچنین، در گروه‌هایی مثل فلزات اساسی و استخراج کانه‌های فلزی، همچنان برخی پیش‌بینی‌ها مبنی بر کاهش قیمت سنگ‌آهن و در نتیجه تعدیل منفی (g کوچک‌تر از صفر) وجود دارد که ممکن است سود پیش‌بینی‌شده برای این گروه‌ها نیز بیش از حد برآورد شده باشد. در گروه‌های کوچکی مثل صنایع چوبی، منسوجات، سایر معادن و برخی دیگر نیز به علت نقدشوندگی پایین آنها نمی‌توان چندان به نتایج حاصل از محاسبات P /E استناد کرد.