کشور برگزیده سال

ایرلند مقاوم، سودان جنوبی، در حال شکوفایی؛ ترکیه پر‌ آشوب؛ کشور برگزیده سال کدام است؟
زندگی انسانی همیشه بد نیست اما گاهی اوقات این‌طور به نظر می‌رسد. بی‌خبری خوش‌خبری است چرا که اگر به اخبار گوش دهید همه جا صحبت از نزاع، نجات، ناکامی و حماقت است. اما همانند هر سال دیگر، 2013 هم شاهد شکوه و عظمت و هم شاهد شکست و فاجعه بوده است. هنگامی که زمان حسابرسی پایان سال فرا می‌رسد موفقیت‌ها و ناکامی‌ها به قدیسان یا اشرار نسبت داده می‌شوند به جای این که تلاش‌های مشترک مخصوص بشر عامل آنها شناخته شوند. به منظور تغییر این جهت‌گیری از سمت افراد به سوی جمع و از بدبینی به خوش‌نگری، نشریه اکونومیست تصمیم گرفت تا برای اولین بار کشور برگزیده سال را معرفی کند.
اما این انتخاب چگونه ممکن است؟ شاید خوانندگان انتظار داشته باشند دیدگاه مادی‌گرایانه ما را به سمت اندازه‌گیری عملکرد اقتصادی بکشاند اما چنین مقیاس‌هایی گمراه‌کننده هستند. اگر بر رشد تولید ناخالص تمرکز کنیم متوجه سودان جنوبی خواهیم شد که شاهد رشدی 30‌درصدی در سال 2013 بوده است. اما این رشد پس از باز شدن لوله نفتی این کشور که به دنبال جدایی از سودان بسته شده و تولید ناخالص داخلی را 55 درصد کاهش داده بود اتفاق افتاد و نمی‌توان آن را عاملی برای خوش‌بینی در این کشور بحران‌زده دانست. شاید هم ما کشوری را انتخاب کنیم که آزمایش‌های اقتصادی را پشت سر گذاشته و آماده است تا این سرگذشت را بیان کند. ایرلند با استقامت و آرامشی مثال‌زدنی از بوته آزمایش بسته‌های نجات و کاهش هزینه‌ها بیرون آمد. استونی هم کمترین بدهی را در میان کشورهای اتحادیه اروپا دارد. اما ما نگران آن هستیم که این شیوه اقتصاد‌سنجی از ما چهره‌ای به عنوان ساده‌نگر و متمرکز بر اعداد و ارقام نشان دهد. از طرف دیگر، همه موفقیت‌های یک کشور را نمی‌توان در قالب تراز پرداخت‌ها به نمایش گذاشت. مشکل دیگر ارزیابی دولت‌ها یا ملت‌هاست. در برخی موارد موفقیت‌های این دو گروه مقابل هم قرار می‌گیرند. به عنوان نمونه اوکراین را در نظر بگیرید، ویکتور یانوکویچ رئیس‌جمهور خود‌کامه این کشور است و مردم شجاع آن در سرمای منجمد‌کننده به دنبال رسیدن به دموکراسی به خیابان‌های کی‌یف آمدند. هرچند همین مردم در نه سال قبل برای بیرون کردن همین فرد از دفتر کارش زحمت انقلاب کردن را بر خود هموارکردند. یا می‌توان از ترکیه یاد کرد. جایی ده‌ها هزار نفر در مقابل خودکامگی خزنده و اسلامگرایی افراطی رجب طیب اردوغان نخست‌وزیر کشور به اعتراض برخاستند. با وجود این، هیچ‌کدام از این تلاش‌ها به موفقیت نرسید.
ما در تعاریف هم با مشکل مواجه می‌شویم. یکی از نامزدهای احتمالی سومالی لند است که دزدی دریایی و افراط‌گرایی دینی را در کارنامه خود دارد اما نمی‌توان آن را یک کشور قلمداد کرد بلکه ایالتی یاغی از سومالی است که تلاش دارد متکی به خود باشد. در‌باره کشورهای احتمالی آینده هم می‌توان به پادشاهی بریتانیا اشاره کرد که با توجه به تمام شرایط باید اذعان کرد از زمان پیدایش در سال 1707 عملکرد نسبتاً خوبی داشته است اما ممکن است در سال 2014 و با رای کوته‌بینانه اسکاتلندی‌ها به جدایی این قلمرو از هم پاشیده شود.

و برنده ما ...
هنگامی که نشریات دیگر این کار را برای افراد انجام می‌دهند آنها به جای فضیلت‌ها به تاثیرات توجه می‌کنند. آنها کار خود را با نام بردن از افرادی مانند ولادیمیر پوتین، یا -‌ در سال 1938- آدولف هیتلر به پایان می‌رسانند. از این دیدگاه سیاسی ما باید بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه را انتخاب کنیم. کشوری که میلیون‌ها پناهجوی فلک زده خود را در اردوگاه‌های بسیار سرد در سراسر منطقه شام پراکنده کرد. اگر از دیدگاه تاثیر‌گذاری سرانه (بر تک‌تک افراد) قضاوت کنیم باید به جزایر سنکاکو (دیائویو) اشاره کرد. مجموعه‌ای از سنگ‌ها و صخره‌های بی‌حاصل در دریای شرق چین که هر چند گاه خطر بروز جنگ جهانی سوم را گوشزد می‌کنند. در مقابل اگر بخواهیم وضعیت حکومت را بررسی کنیم می‌توان به کشوری اشاره کرد که از آن هیچ گزارشی از آسیب‌رسانی یا هیجان مطرح نشده است. به نظر می‌رسد کشور کریباتی سالی آرام را پشت سر گذاشته باشد. به عقیده ما دستاوردهایی که بیشترین شایستگی تمجید و تعریف را دارند اصلاحات غافلگیر‌کننده‌ای هستند که نه تنها وضعیت یک ملت را بهبود بخشیدند بلکه در صورت تقلید شدن می‌توانند جهان را منتفع سازند. اصلاحاتی که بدون هزینه مالی توانستند مجموع جهانی شاخص شادمانی انسانی را افزایش دهند. به عنوان نمونه می‌توان به اروگوئه اشاره کرد که در سال 2013 با تصویب قانون تولید، فروش و مصرف حشیش را قانونمند کرد و تحت مقررات قرار داد. این تحول کاملاً منطقی بود و با کنار گذاشتن قاچاقچیان به دولت اجازه داد بتواند بر جرائم بزرگ‌تر تمرکز کند. هیچ کشور دیگری چنین کاری نکرده است اما اگر کشور‌های دیگر از این رویه تقلید و مواد مخدر دیگر را به آن اضافه کنند خسارت وارده از جانب مواد مخدر بر کل جهان به شدت کاهش خواهد یافت. از آن بهتر وضعیت مرد اول این کشور رئیس‌جمهور خوزه موجیکا است که با تواضعی غیره‌منتظره قانون جدید را نوعی تجربه خوانده است. او در یک منزل ساده و بدون آلایش زندگی می‌کند. اتومبیل فولکس واگن خود را به محل کار می‌راند و با پروازهای اکونومی به سفر می‌رود. بنابراین کشور متواضع، جسور، آزادی‌طلب و شاد اروگوئه کشور برگزیده امسال ماست. تبریک فراوان.