حزب در مقابل خلق
اعتراضات هنگ‌کنگ
حزب کمونیست با شدیدترین اعتراضات از زمان آشوب‌های میدان تیان آن‌من مواجه شده است و مجبور است این بار تصمیم عاقلانه‌تری اتخاذ کند. در میان ۱۰ آشوب خونین در تاریخ جهان، دو مورد جنگ‌های جهانی بودند.
حزب کمونیست با شدیدترین اعتراضات از زمان آشوب‌های میدان تیان آن‌من مواجه شده است و مجبور است این بار تصمیم عاقلانه‌تری اتخاذ کند. در میان 10 آشوب خونین در تاریخ جهان، دو مورد جنگ‌های جهانی بودند. از هشت مورد دیگر، پنج مورد در چین آغاز شد. میزان قتل‌عام در یک کشور و تداوم ایجاد حمام خون قابل درک نیست. شورش تایپینگ در اواسط قرن 19 به مرگ بیش از 20 میلیون نفر منجر شد و درگیری‌های یک دهه پس از آن بین چینی‌های هان و مسلمانان مرگ بین هشت تا 12 میلیون نفر را در پی داشت. در قرن بیستم 20 تا 30 میلیون نفر تحت حاکمیت مائو تسه‌تونگ کشته شدند: برخی از آنها به قتل رسیدند و برخی دیگر قربانی قحط‌سالی شدند که محصول بی‌رحمی و بی‌لیاقتی بود.
تردیدی نیست که رهبران حزب کمونیست چین همچنان علاقه‌مندند بر سریر قدرت باقی بمانند. اما تاریخ سیاه کشور نشان می‌دهد چرا آنها مصمم هستند در مقابل تظاهراتکنندگان هنگ‌کنگ کوتاه نیایند. افرادی که قصد دارند دموکراسی قلابی منطقه را با دموکراسی واقعی جایگزین کنند. شی جین پینگ رئیس‌جمهور و همکارانش اعتقاد دارند حفظ کنترل حزب بر کشور تنها راه تضمین ثبات است. آنها از این نگرانند که اگر حزب از فشارها بکاهد آنگاه چین در سرازیری بی‌نظمی و فاجعه قرار می‌گیرد.
آنها تا اندازه‌ای حق دارند. خودکامگی در کوتاه‌مدت ثبات کشور را حفظ می‌کند. اما همان‌طور که تاریخ خود چین نشان می‌دهد، در درازمدت این امر امکان‌پذیر نیست. رضایت خلق از دولت تنها تضمین‌کننده ثبات هر کشور است. این در حالی است که در چین نارضایتی از حزب کمونیست روندی صعودی دارد.
نفرین منحوس
«انقلاب چتر» هنگ‌کنگ که به خاطر پوشش تظاهراتکنندگان در مقابل اسپری فلفل پلیس (و آفتاب و باران) به این نام معروف شد، هنگامی آغاز شد که در اواخر آگوست چین تصمیم گرفت تمام نامزدهای مقام رئیس اجرایی منطقه باید توسط کمیته‌ای متشکل از حامیان حزب کمونیست انتخاب شوند. معترضان خواهان آن هستند که حزب کمونیست به وعده تحقق دموکراسی خود در هنگام واگذاری این منطقه از بریتانیا به چین در سال 1997 عمل کند. همانند بسیاری از امور منطقه، تظاهرات از نظم خاصی برخوردار است. پس از یک شب رویارویی با پلیس، دانشجویان به جمع‌آوری بطری‌های پلاستیکی که خیابان‌ها را کثیف کرده بود پرداختند تا آنها را برای بازیافت تحویل دهند.
برای برخی معترضان، دموکراسی در حکم یک اصل است. بقیه -همانند بسیاری از افراد طبقه متوسط در سرزمین اصلی چین- نگران مسکن، تحصیل و آینده شغلی خود هستند. آنها می‌خواهند نماینده‌ای در دولت داشته باشند چرا که از نحوه اداره منطقه ناراضی‌اند. اما انگیزه‌ها هر چه باشند، اعتراضات به چالشی دشوار برای حزب کمونیست تبدیل شده‌اند. آنها نه‌تنها یادآور قیام‌هایی هستند که در سال‌های اخیر از قاهره تا کی‌یف باعث سرنگونی دیکتاتورها شدند، بلکه یاد اعتراضات دانشجویان در میدان تیان آن‌من در 25 سال پیش را زنده کرده‌اند. تصمیم آن زمان مبنی بر تیراندازی به سمت معترضان نظم را بازگرداند. اما نوعی بی‌اعتمادی ایجاد کرد که در روابط جهان با چین و چین با شهروندانش سایه افکنده است.
حزب کمونیست در هنگ‌کنگ ترکیبی از تاکتیک‌های کمونیستی و استعماری به کار می‌گیرد. سخنگویان حزب معترضان را «افراط‌گرایان سیاسی» و «دستان سیاه» بازیچه «نیروهای ضدچینی خارجی» نامیده‌اند و می‌گویند آنها «محصول کار خود را درو خواهند کرد».
این زبان همان واژگانی را دارد که برای خطاب کردن معترضان تیان آن‌من به کار رفت و منعکس‌کننده عدم تمایل طولانی‌مدت برای مصالحه با دموکرات‌ها در هنگ‌کنگ یا هر نقطه دیگر چین است. این گفتمان همچنین نشان می‌دهد رهبران چین، هنگ‌کنگ را به‌رغم برقراری آزادی‌های فراوان از زمان واگذاری به چین همانند یکی دیگر از بخش‌های این کشور می‌بینند که در آن می‌توان منتقدان را از طریق اتهام داشتن روابط مخفی با خارجیان مرعوب کرد. آقای شی که از مدت‌ها قبل از نزدیک با سیاست حزب در هنگ‌کنگ ارتباط داشته است، این موضوع را بهتر از همگان درک می‌کند.
همزمان، حزب به روش‌های استعمارگرایانه مدیریت بحران‌های کوچک منطقه‌ای روی آورده است. درست همانند بریتانیا که تلاش می‌کرد با خرید حمایت ثروتمندان فعالیت‌های اجتماعی را تحت کنترل داشته باشد، آقای شی در پکن با 70 نفر از ابرثروتمندان هنگ‌کنگ جلسه‌ای تشکیل داد تا از پشتیبانی آنها از موضعش در قبال دموکراسی مطمئن شود. طرفداران حزب در هنگ‌کنگ اعتقاد دارند وارد کردن تجارت به این موضوع برای ایجاد ثبات مفید است هر چند وجود نارضایتی از ابرثروتمندان در خیابان‌های هنگ‌کنگ عکس این را نشان می‌دهد.
اما ترکیب ارعاب، انتخاب مشترک و گاز اشک‌آور تاکنون نتوانسته است خیابان‌ها را خلوت کند. اکنون دولت انتظار دارد معترضان خسته شوند. اما اگر آقای شی بر این باور باشد که تنها راه برقراری ثبات، برقراری کنترل دوباره حزب است، این امکان وجود دارد که او از زور استفاده کند. این کار برای هنگ‌کنگ یک فاجعه خواهد بود و مشکلی را برای آقای شی حل نمی‌کند. علاوه بر این، این کار برای سرزمین اصلی چین نیز مشکل‌آفرین می‌شود.
رهبران حزب نهایت تلاش خود را به کار می‌برند تا ساکنان سرزمین اصلی از رویدادهای هنگ‌کنگ اطلاع پیدا نکنند. حتی با این وجود، تازه‌ترین اخبار از خیابان‌های هنگ‌کنگ راه خود را به سرزمین اصلی پیدا می‌کنند. این نمایش روابط دولت با خلق را شکل خواهد داد.
مشکل حزب کمونیست آن است که با وجود آنکه نشانه‌های اندکی از تمایل مردم سرزمین اصلی برای برقراری دموکراسی کامل وجود دارد، اعتراضات پی‌در‌پی علیه مقامات محلی و نمایش گسترده عصبانیت در رسانه‌های اجتماعی نمایانگر آن است که در سرزمین اصلی نیز بسیاری از مردم از روش اداره کشور ناراضی هستند. سرکوب، جذب حمایت و استفاده از زور شاید بتواند معترضان امروزی هنگ‌کنگ را ساکت کند؛ اما به زودی تظاهرات دیگری در سایر شهرها برپا می‌شود.
نوعی متفاوت از نظم
آقای شی قدرت زیادی را گرد آورده است. او به صراحت نشان داد تحمل دموکراسی به سبک غربی را ندارد. اما سرکوب تقاضاهای مردمی با وجود برقراری موقت ثبات به بهای تحریک آشوب‌های گاه و بی‌گاه و مخرب تمام می‌شود. چین لازم است روشی پیدا کند تا به مردمش اجازه دهد بدون مراجعه به اعتراضاتی که ممکن است به جدالی علیه روح ملی تبدیل شوند، حاکمیت خود را شکل دهند. هنگ‌کنگ که تاریخچه‌ای از آزادی بیان و روابط نیمه‌وابسته با سرزمین اصلی دارد، می‌تواند مکانی مطلوب برای آغاز این آزمایش باشد. اگر آقای شی بخواهد از فرصت استفاده کند، می‌تواند بیش از تمام امپراتوران و رهبران حزب برای کشورش کار کند. تمام کسانی که قبل از او تلاش کردند تا ثبات را در این سرزمین پهناور و سرشار از خشونت برقرار سازند.
منبع:اکونومیست
دیدگاه تان را بنویسید