تصمیمات سرمایه‌گذاری

سوگیری خودکنترلی از نقصان رفتاری به نام تنزیل هذلولی نشأت می‌گیرد. طبق تعریف تنزیل هذلولی، سرمایه‌گذاران در نحوه ادراک سود دچار نقصان ذاتی هستند. آنها تمایل زیادی به سودهای کوتاه‌مدت و نزدیک دارند. در این شرایط اگر از آنها خواسته شود که سودی را که از نظر زمانی به آنها نزدیک‌تر است، فدای سود بزرگ‌تر اما از نظر زمانی دورتر کنند، اکثر آنها همچنان سود کوتاه‌مدت و نزدیک را انتخاب می‌کنند. از این‌رو، ترجیح زمانی سرمایه‌گذاران به شکل منحنی است، که بر تصمیم‌گیری آنها تاثیر منفی می‌گذارد. به عبارت ساده سرمایه‌گذاران با این سوگیری، تمایل دارند امروز هزینه بیشتری را صرف هزینه پس‌انداز کمتر برای آینده کنند.

سوگیری مرتبط دیگر، اکنون‌گرایی (Present bias) نام دارد. این سوگیری شناختی، بر این موضوع دلالت می‌کند که افراد تمایل دارند گزینه‌هایی را انتخاب کنند که در زمان حال آن را دریافت خواهند کرد. به عبارت دیگر افراد به دریافت پاداش زمان حال، وزن بیشتری می‌دهند. بیزاری از دست دادن نزدیک‌بینانه هنگامی رخ می‌دهد که سرمایه‌گذاران، روی سرمایه‌گذاری‌های نزدیک و کوتاه‌مدت تمرکز کنند و باعث شود بیش از اندازه نسبت به ضررهای اخیر واکنش منفی نشان دهند، که این به بهای از دست دادن منافع بلندمدت تمام شود. این پدیده تحت تاثیر چارچوب‌بندی (framing) محدود قرار دارد، و به این خاطر اتفاق می‌افتد که سرمایه‌گذاران بدون در نظر گرفتن تصویر بزرگ‌تر فعالیت‌های سرمایه‌گذاری خود تنها روی یک سرمایه خاص متمرکز می‌شوند. یک آزمایش میدانی گسترده نشان داده است افرادی که بیش از حد معمول اطلاعات مربوط به عملکرد سرمایه‌گذاری را دریافت می‌کنند، تمایل به سرمایه‌گذاری کمتری در دارایی‌های پرخطر دارند و از این بابت شانس به دست آوردن سود بلندمدت بهتر را از دست می‌دهند.

در سال‌های اخیر، خودکنترلگری بسیار مورد توجه اقتصاد رفتاری قرار گرفته است، که اغلب رفتار ناسازگاری زمانی انسان را به وسیله آن توضیح می‌دهند. نظریه اقتصادی به منظور توضیح مشاهداتی که با مدل عقلانی بیشینه‌سازی مطلوبیت مورد انتظار همخوان نیست، به چند روش مفهوم خود‌کنترلگری را مدل‌سازی کرده است. در این مدل‌ها، ناتوانی در خودکنترلی باعث می‌شود که فرد تصمیماتی اتخاذ کند که به ضرر منافع بلندمدت او باشد، مانند رفتار اعتیادآور، کم پس‌انداز کردن و به تاخیر انداختن و تعلل. خودکنترلگری به‌طور برجسته در چندین مدل مشخص است: در مدل‌های تصمیم‌گیری خودهای دوگانه، که چندین خود درونی با منافع مختلف با هم تعامل دارند، مدل‌های تنزیل شبه‌هذلولی، برای مثال بیش‌بها دادن به مطلوبیت کنونی، و مدل ترغیب (وسوسه) گال و پسندورفر (2001). ناتوانی در خودکنترلی نیز ممکن است با ولخرجی مرتبط باشد.

در مطالعاتی مشخص شده است که دستکاری خودکنترلگری، اثرات متفاوتی بر تصمیمات پرریسک دارند. چندین مطالعه نشان می‌دهد که ریسک‌گریزی در پی تخلیه ایگو، به ویژه در شرایط پویایی که فوراً ضرر و زیان تجربه می‌شود یا زمانی که مسوولیت تصمیم‌گیری بر عهده فردی گذاشته شده و بر آن تاکید می‌شود، افزایش می‌یابد. با این حال، چندین مطالعه دیگر به افزایش ریسک‌پذیری به دنبال تخلیه ایگو اشاره کرده‌اند.

بیزاری از دست دادن نزدیک‌بینانه (MLA) می‌تواند در محیط‌های تصمیم‌گیری پویا به وجود بیاید، به عنوان مثال هنگامی که بارها تصمیم می‌گیرید که آیا در یک دارایی یا قمار سرمایه‌گذاری کنید. این تصمیم‌گیری شامل بیزاری از دست دادن و نزدیک‌بینی است، و بر این موضوع دلالت دارد که ضررهای (موقتی) وقتی که به صورت تفکیک‌شده اتفاق می‌افتند، فرد وزن بیشتری به آن ضرر می‌دهد. بنابراین، ارائه تصمیمات سرمایه‌گذاری به روش منفک‌تر (یا دادن بازخورد بیشتر) معمولاً منجر به کاهش سطح سرمایه‌گذاری می‌شود. بنارتزی و تالر بیزاری از دست دادن کوتاه‌نظرانه را ارائه دادند که متشکل از انزجار از ضرر و نزدیک‌بینی است. آنها این مفهوم را به عنوان توضیحی برای معمای حق بیمه منصفانه مهرا و رسکات معرفی کردند: کاهش قیمت‌های برجسته هنگام ارزیابی مکرر پورتفولیو ممکن است باعث شود صاحبان سهام سطح بالایی از درد و ناراحتی را تجربه کنند. برای چنین نامطلوبیتی، آنها باید با حق بیمه بالاتر از آنچه در مدل ساده مهرا و پرسکات پیشنهاد شده است، جبران شوند. سوگیری اکنون‌گرایی، تمایل افراد به تنزیل ترجیحات آینده خود به نفع کسب لذت فوری است، و مفهوم مهمی است که از تئوری خودکنترلگری در اقتصاد رفتاری مشتق شده است. این مفهوم هم از تحقیقات نظری و هم تجربی به دست آمده است. از آنجا که سوگیری اکنون‌گرایی شامل معاملات بین خود کنونی و خود آینده فرد است، این مفهوم در چندین موقعیت مهم در اقتصاد رفتاری حضور دارد، موقعیت‌هایی که در آن پاداش‌ها همیشه فوری نیستند و منافع آینده تا حدی نامشخص است. سوگیری اکنون‌گرایی اغلب هنگام مدل‌سازی رفتار اقتصادی مصرف‌کننده مورد بررسی قرار می‌گیرد و به عنوان یک ویژگی در تحقیقات اقتصادی در نظر گرفته می‌شود. به‌علاوه، این مفهوم در فرضیه چرخه زندگی رفتاری و مدل هذلولی مصرف و صرفه‌جویی گنجانده شده است. تحقیقات تجربی قبلی اثرات احتمالی سوگیری اکنون‌گرایی بر رفتارهای مالی و سایر رفتارهای مصرف‌کنندگان را بررسی کرده‌اند. تحقیقات نشان داده‌اند مصرف‌کنندگان دارای سوگیری اکنون‌گرایی در مقایسه با سایر مصرف‌کنندگان ممکن است بیش از حد خرج کنند، زیاد پول قرض بگیرند و پس‌انداز کمتری داشته باشند. همچنین مصرف‌کنندگان دارای سوگیری اکنون‌گرایی نیز رفتارهایی را که برای بهداشت و سلامتشان مفید است، کمتر از خود نشان می‌دهند. درک بهتر رابطه بین سوگیری اکنون‌گرایی و رفتار مالی، کاربردهای عملی برای برنامه‌ریزان مالی دارد. تحقیقات موجود نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان دارای سوگیری اکنون‌گرایی تمایل به انجام رفتارهای مالی مطلوب کمتری از جمله ترجیح خرج کردن امروز نسبت به پس‌انداز برای آینده دارند. اگر این رفتارها با مطالعات تجربی تایید شود، نتایج آنها برای برنامه‌ریزان مالی در هنگام جذب، کار و حفظ مشتری از طریق استفاده از استراتژی‌های مختلف برای مصرف‌کنندگان دارای سوگیری اکنون‌گرایی یا سایر مصرف‌کنندگان، کاربردی و آموزنده است.

برخلاف تحقیقات قبلی که بر رفتار خاص یا حوزه خاصی از رفتارهای مالی متمرکز است، این مطالعه ارتباط بین سوگیری اکنون‌گرایی و یک مجموعه جامع از رفتارهای مالی در مورد خرج کردن، وام گرفتن، پس‌انداز و مدیریت پول را بررسی می‌کند. ویژگی منحصربه‌فرد دیگر این مطالعه این است که از اندازه‌گیری مستقیم سوگیری اکنون‌گرایی به جای استفاده از یکسری سوالات بر اساس تابع مطلوبیت استاندارد که در تحقیقات قبلی به کار برده شده است، استفاده می‌کند. نتایج نشان می‌دهد بسیاری از الگوهای رفتاری با پیش‌بینی‌های نظری سازگار است. این یافته‌ها بینشی را برای درک بیشتر مفهوم سوگیری اکنون‌گرایی در تحقیقات ارائه می‌دهد و برای برنامه‌ریزان مالی وقتی به مشتریان خود کمک می‌کنند تا تصمیمات مالی موثر بگیرند و رفاه مالی آنها را بهبود می‌بخشند، اطلاعات ارزنده‌ای در اختیارشان قرار می‌دهد. سوگیری اکنون‌گرایی مفهومی از تئوری خودکنترلگری است. در این نظریه، مفهوم خود‌کنترلگری از طریق مدل‌سازی فرد به عنوان یک سازمان، در نظریه انتخاب بین‌دوره‌ای فردی گنجانده شده است. در این نظریه فرض می‌شود که فرد در یک برهه از زمان هم یک برنامه‌ریز دوراندیش است و هم یک عامل نزدیک‌بین. بعدها، مفهوم شخصیت دوگانه که در آن فرد هم برنامه‌ریز و هم عامل است، توسط محققان برای ساختن تئوری‌های مصرف چرخه زندگی مورد استفاده قرار گرفت. به عنوان مثال، در مدل هذلولی مصرف فرض می‌شود که انسان دارای شخصیتی دوگانه است: یک عامل و یک برنامه‌ریز. عامل فردی دارای سوگیری اکنون‌گرایی است که صبور نیست و خرج کردن را به پس‌انداز ترجیح می‌دهد، در حالی که برنامه‌ریز صبور است و مایل است از لذت فوری در ازای سود در آینده صرف‌نظر کند. مدل هذلولی از تابع مطلوبیت استاندارد استفاده می‌کند و مفاهیم روانشناختی مانند مفهوم خود‌کنترلگری را برای مدل‌سازی رفتار مصرف‌کننده و به دست آوردن تابع شبه‌هذلولی ادغام می‌کند. نتایج نشان می‌دهد که پیش‌بینی‌های این مدل با دقت بیشتری رفتار مصرف‌کننده را در مقایسه با مدل نمایی که از تابع ‌نمایی سنتی برای نشان دادن ترجیحات تنزیل زمانی استفاده کرده است، توصیف می‌کند. سوگیری اکنون‌گرایی عنصری از قلمرو خودکنترلگری است، که در اصل از تحقیقات حیوانی در دهه‌های 1960 و 1970 نشأت گرفته است. بعدها، اقتصاددانان این مفهوم را پذیرفتند و از آن در تحقیقات اقتصادی استفاده کردند، به ویژه هنگامی که لایبسون از سوگیری اکنون‌گرایی در پایان‌نامه خود و چندین نشریه استفاده کرد. در این مطالعه، سوگیری اکنون‌گرایی به عنوان صفت دریافت لذت فوری با بیش‌بها دادن به پاداش‌های کنونی در ازای چشم‌پوشی از سود و بازده آینده تعریف می‌شود. از نظر مصرف کنونی و آینده، مصرف‌کنندگان دارای سوگیری اکنون‌گرایی بیشتر خرج می‌کنند و پس‌انداز و سرمایه‌گذاری کمتری دارند. از آنجا که بدهی‌ها معمولاً برای تامین هزینه‌های مصرف کنونی ایجاد می‌شوند، مصرف‌کنندگان دارای سوگیری اکنون‌گرایی بیشتر از سایر مصرف‌کنندگان وام می‌گیرند. اگر مصرف‌کنندگان دارای سوگیری اکنون‌گرایی بیشتر به مصرف فعلی و رضایت فوری توجه داشته باشند، ممکن است رفتار مدیریت پول با دقت کمتری از خود نشان دهند. برخی شواهد نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان دارای سوگیری اکنون‌گرایی ممکن است از بهداشت سلامت ضعیف‌تری برخوردار باشند، که ممکن است بر عملکرد اجرایی آنها در مدیریت پول تاثیر بگذارد. نحوه پردازش، درک و واکنش مردم نسبت به زمان، یک سوال مهم تحقیقاتی در زمینه‌های مختلف تحقیق بوده است. در روانشناسی، زیمباردو و بوید (1999) ابتدا اصطلاح چشم‌انداز زمانی را برای توصیف چگونگی تاثیر نگرش گذشته، حال یا آینده در تصمیم‌گیری افراد در تعدادی از موقعیت‌ها ابداع کردند. ترجیحات زمانی یا انتخاب بین‌دوره‌ای در اقتصاد نئوکلاسیک و اقتصاد رفتاری برای تایید اینکه چگونه انسان‌ها به خود کنونی و آینده خود ارزش متفاوتی می‌دهند، استفاده شده است. به عنوان مثال، نوسانات در نرخ بازنشستگی و پس‌انداز از طریق اینکه هر زبانی از نظر دستوری چگونه شکاف بین خود کنونی و خود آینده را تعیین می‌کنند، توضیح داده شده است.. صرف نظر از رشته تحقیق، به نظر می‌رسد افراد از نظر زمانی ناسازگار بوده و به راحتی توسط عوامل خاص روانشناختی، ساختاری یا زمینه‌ای دچار سوگیری می‌شوند. در حالی که این موضوع چندرشته‌ای است، مطالعه حاضر از منظر اقتصاد رفتاری بر زمان تمرکز دارد. از آنجا که سوگیری اکنون‌گرایی ناشی از کنترل کمتر بر خود و تمایل به کسب لذت فوری است، مصرف‌کنندگان خبره و ساده‌لوح ناسازگاری‌های زمانی مشخصی را از خود نشان می‌دهند. به‌طور خاص، افراد ساده‌لوح از شکست خود بی‌اطلاع هستند و به دنبال کسب لذت فوری برای چیزهایی هستند که آنها را دوست دارند، اما در انجام کارها و انتخاب‌هایی که احساس ناخوشایندی نسبت به آنها دارند، آنها را به تعویق می‌اندازند. مصرف‌کنندگانی که خبره و ماهر هستند احتمالاً الگویی از تلاش برای جلوگیری از زیاده‌خواهی، با جست‌وجوی مکانیسمی برای بهبود خودکنترلگری نشان می‌دهند. تحقیقات تجربی قبلی، اثرات احتمالی سوگیری اکنون‌گرایی بر مصرف‌کنندگان و رفتارهای مالی را که مطابق با بحث فوق است، بررسی کرده‌اند. به‌طور خاص، سوگیری اکنون‌گرایی ممکن است بر رفتار خرج کردن تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، گردشگران با بیزاری از از دست دادن بالا و سوگیری اکنون‌گرایی زیاد، بیش از حد خرج می‌کنند. برعکس، افرادی که صبورتر هستند و سوگیری اکنون‌گرایی کمتری دارند با احتمال بیشتری وسایل برقی با مصرف کمتر را خریداری می‌کنند.

سوگیری اکنون‌گرایی ممکن است بر رفتار وام گرفتن نیز تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، افرادی که دارای سوگیری اکنون‌گرایی هستند، در مقایسه با دیگر افراد، بیشتر از کارت‌های اعتباری وام می‌گیرند. به همین ترتیب، مصرف‌کنندگان دارای سوگیری اکنون‌گرایی به احتمال زیاد از محصولات رهنی پیچیده با پرداخت‌های برگشتی استفاده می‌کنند، که معروف به «محصولات رهنی جایگزین» (AMP) یا «رهن با بهره» هستند. مصرف‌کنندگانی که فقدان خود‌کنترلگری را نشان می‌دهند، بیشتر از کارت‌های اعتباری با هزینه بالا مانند کارت‌های فروشگاه‌های زنجیره‌ای و وام‌های روزپرداخت استفاده می‌کنند. خودکنترلی کم نیز با استفاده بیشتر از اعتبار چرخشی مرتبط است، در حالی که بدهکاران مزمن -کسانی که به‌طور مداوم بیشتر از درآمد خود خرج می‌کنند- تمایل بیشتری به زمان حال دارند. به علاوه افراد دارای سوگیری اکنون‌گرایی ممکن است با پس‌انداز کردن مخالف باشند. پس‌انداز برای یک هدف بلندمدت همراه با ریسک است. تحمل ریسک عامل مهمی در پس‌انداز مصرف‌کننده و رفتار سرمایه‌گذاری است. در ایالات متحده، به دلیل سیستم ناپایدار تامین اجتماعی، و با توجه به حقوق و مزایا و برنامه‌های بازنشستگی که در آن داشتن دوره بازنشستگی امن‌تر وابسته به مسوولیت‌پذیری خود فرد است، انتظار می‌رود که مصرف‌کنندگان مشارکت داشته و حساب بازنشستگی خود را مدیریت کنند. با این حال، مصرف‌کنندگان دارای سوگیری اکنون‌گرایی کمتر به رفتار پس‌انداز بازنشستگی مطلوب روی می‌آورند. از جمله عواملی مانند اینرسی، سوگیری اکنون‌گرایی یکی از موانعی است که بر سر راه برنامه «امروز بیشتر پس‌انداز کن» که  هدفش بهبود وضعیت پس‌انداز دوره بازنشستگی کارگران است، قرار دارد. نکته مهم این است که، مصرف‌کنندگان بی‌صبر -نسبت به افرادی که برنامه‌ریزی قوی‌تری دارند- پس‌انداز کمتر و رفاه مالی کمتری دارند. تحقیقات تجربی در مورد ارتباط بین سوگیری اکنون‌گرایی و مدیریت پول محدود است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که بودجه‌بندی و رفتارهای برنامه‌ریزی مصرف‌کننده با سطوح منابع مصرف‌کننده مرتبط است، در این حالت مصرف‌کنندگان با منابع محدود، بیشتر رفتار بودجه‌بندی را انجام می‌دهند و کمتر درگیر رفتار برنامه‌ریزی می‌شوند. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده است که رفتارهای هنجاری مدیریت مالی از جمله محاسبه نیازهای بازنشستگی به‌طور مثبت با تاب‌آوری مالی در هنگام مواجه شدن مصرف‌کنندگان با مشکلات مالی ارتباط دارد. یافته‌های این پژوهش تا حدی پیش‌بینی‌های نظری را پشتیبانی می‌کند. بر اساس تئوری خودکنترلگری یا مدل هذلولی مصرف، مصرف‌کنندگان دارای سوگیری اکنون‌گرایی، خرج کردن را به پس‌انداز ترجیح می‌دهند، که برخی از یافته‌های این مطالعه، که در آن سوگیری اکنون‌گرایی با رفتار بی‌صبری ارتباط مثبت دارد، پشتیبانی می‌شود. نتایج این مطالعه برای کمک به مصرف‌کنندگان در جلوگیری از سوگیری اکنون‌گرایی و تصمیم‌گیری‌های موثر مالی رهنمودی است. سوگیری اکنون‌گرایی در اقتصاد رفتاری مهم است. مکانیسم‌های سوگیری‌زدایی این پتانسیل را دارند که به مصرف‌کنندگان کمک کنند تا بر سوگیری اکنون‌گرایی غلبه کنند و به گزینه‌های مالی بهتری دست یابند. سقلمه‌ها، سیستم متعهدکننده و روش‌هایی که خود آینده را در نظر می‌گیرند، می‌توانند پیشرفت‌های ارزشمندی را در مولفه تنزیل ایجاد کنند یا حتی به‌طور کامل از آن پیشی بگیرند. افرادی که در کار ارائه آموزش مالی هستند، می‌توانند با به اشتراک گذاشتن نه‌تنها دانش مربوطه بلکه ابزارها و تکنیک‌های مالی برای کمک به روند بازبینی، در روند سوگیری‌زدایی نقش مهمی داشته باشند. یافته‌های این مطالعه چندین رهنمود برای برنامه‌ریزان مالی دارد که نقش مهمی در پیشرفت رفاه مالی مصرف‌کننده دارند. برنامه‌ریزان مالی ممکن است بتوانند مشتری‌های دارای سوگیری اکنون‌گرایی را با طرح سوالاتی مشابه با سوالات به‌کاررفته در این مطالعه در مورد جهت‌گیری فعلی در مقابل آینده یا خرج کردن در مقابل پس‌انداز کردن، شناسایی کنند. در مرحله بعدی، به کسانی که به عنوان مشتریان دارای سوگیری اکنون‌گرایی معرفی شده‌اند، پشتیبانی بیشتری مانند برنامه‌های ثبت‌نام خودکار برای پرورش عادت‌های مالی بهتر مانند استراتژی‌های پیش‌فرض برای پس‌انداز خودکار ارائه می‌شود. برنامه‌ریزان مالی ممکن است از برخی استراتژی‌های پیشنهادشده در کتاب «سقلمه» برای کمک به مشتریان دارای سوگیری اکنون‌گرایی استفاده کنند تا تمایل خود را برای تاکید بر مصرف فوری تعدیل کنند. به‌علاوه، ممکن است لازم باشد برنامه‌ریزان مالی هنگام تهیه برنامه‌ریزی مالی طولانی‌مدت برای مشتریانی که سوگیری اکنون‌گرایی دارند، صبورتر و روشمندتر باشند. در حالی که مشتری دارای سوگیری برای کسب لذت فوری، پس‌انداز خود را برای آینده قربانی می‌کند، این مطالعه همچنین نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان دارای این سوگیری احتمالاً رفتار سرمایه‌گذاری ساده‌ای دارند.

رفتار کوته‌نظرانه و سرمایه‌گذاری

رفتار کوته‌نظرانه بیانگر رفتار یک سرمایه‌گذار است که مطابق آنچه در حال حاضر می‌خواهد عمل می‌کند. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران زمانی رفتارهای نزدیک‌بینی نشان می‌دهند که فقط به نتایج کوتاه‌مدت اهمیت می‌دهند، بدون در نظر گرفتن اینکه چگونه یک اقدام خاص ممکن است در آینده بر آنها تاثیر بگذارد. سرمایه‌گذاران نزدیک‌بین قادر به مشاهده تاثیرات طولانی‌مدت اقدامات فعلی خود نیستند. از منظر روانشناسی، انسان‌ها تمایل به دریافت لذت فوری و نتیجه آنی دارند. چنین تمایلی در زندگی انسان‌ها نقش مهمی دارد. دریافت پاداش فوری دوپامین در مغز ما ترشح می‌کند. اقتصاددانان چنین رفتاری را نرخ تنزیل بالا می‌دانند. ما تمایل داریم که پاداش دریافتی را بیش از حد ارزیابی کنیم و هزینه‌ای را که در آینده باید پرداخت شود، کم‌ارزش بدانیم.