بارقه‌های امید به بورس
چه عواملی به خیز دوباره بورس کمک خواهد کرد؟
محمدامین خدابخش: از زمانی که قیمت‌ها در بازار سهام شروع به کاهش کرده تا تقریباً همین دو هفته پیش کمتر زمانی وجود داشت که یک فعال خرد بازار سرمایه نشانه‌ای از امیدواری به رشد قیمت‌ها بیابد. با این حال چندی است که فضای حاکم بر معاملات تغییر کرده و برخی از کارشناسان بر این باورند که بورس می‌تواند در ماه‌های پیش از روند نزولی به مسیری خنثی یا حتی افزایشی کوچ کند. نزدیک شدن به فصل مجامع سبب شده تا با افت قابل توجه قیمت سهام در ماه‌های اخیر کم‌کم بسیاری از سرمایه‌گذاران، خود را در این مورد متقاعد کنند که سرمایه‌گذاری در سهام آن هم در اقتصادی که تمامی بازارهای آن با رکودی نسبی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، امری معقول و سودمند است. البته در تحلیل این قضیه باید به خاطر داشت که این ذهنیت اگرچه به تدریج در حال شکل‌گیری است، اما همچنان مسیری ناهموار را برای همه‌گیر شدن پیش‌رو دارد. در حال حاضر بررسی روند ارزش معاملات خرد حکایت از آن دارد که در روزهای اخیر تمایل سرمایه‌گذاران حقیقی به خرید سهام افزایش پیدا کرده است. این مساله از آن‌سو دارای اهمیت است که بدانیم نسبت خرید حقیقی در بازار سرمایه نیز در حال رشد است.در حالی که از ابتدای سال تاکنون بیشتر روزهای سپری‌شده با خروج پول حقیقی از بازار سهام به پایان رسیده‌اند در هفته گذشته نه‌تنها تعداد صف‌های فروش با کاهش جدی مواجه شده بلکه در روزهای بسیاری شاهد بازگشت سرمایه سرمایه‌گذاران حقیقی به بورس تهران بوده‌ایم. تمامی این اتفاقات در حالی رخ داده که در طول همین مدت براساس آمار و ارقام به ثبت‌رسیده در بورس پول سرمایه‌گذاران خرد از صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله خارج شده و نوعی قرینگی با بازگشت سرمایه به جریان معاملات مستقیم سهام را نشان می‌دهد.در طول منفی‌ترین روزهای بورس تهران در ماه‌های اخیر در حالی که ارزش معاملات به شدت کاهش می‌یافت و پول سرمایه‌گذاران حقیقی از این بازار خارج می‌شد، به موازات آن، این سرمایه برای کنترل ریسک و رهایی از شر زیان بیشتر وارد صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله می‌شد که نسبت به خود سرمایه‌گذاران مدیریت پرتفوی حرفه‌ای‌تری داشتند و در سطحی بهتر از پس چالش‌هایی مانند کنترل ریسک برمی‌آمدند. از این‌رو می‌توان این‌طور در نظر گرفت که واژگونی شرایط یادشده در مقطع زمانی فعلی نشان از کاهش ریسک مورد انتظار سرمایه‌گذاران بورس دارد.اما این تغییرات بر چه اساسی اتفاق افتاده است؟ همان‌طور که می‌دانیم افت قابل توجه قیمت سهام در طول ماه‌های اخیر توانسته حتی در حدود ۷۰ درصد از قیمت برخی از نمادها را کاهش دهد. از سوی دیگر انتظارات منفی در جهت کاهش قیمت ارز در هفته گذشته نیز که بار دیگر از سوی سخنگوی دولت تکرار شد در بازار ارز رنگ باخته و این ذهنیت را پدید آورده که قیمت دلار در محدوده ۲۴ هزار تومان پایدار خواهد بود. این مولفه‌ها در حالی در کنار هم قرار گرفته‌اند که همچنان چشم‌انداز بلندمدت بازارهای جهانی نیز مثبت است و وعده‌های انتخاباتی کاندیداهای ریاست‌جمهوری به نحوی است که در کنار کسری بودجه بیش از ۳۰۰هزار میلیاردتومانی سال ۱۴۰۰ انتظارات تورمی را تقویت می‌کند.
