اقتصاد تابآور
آیا گرمای بیسابقه اقتصاد ایران را به زانو درمیآورد؟
درحالیکه دمای هوا در برخی مناطق ایران از ۵۰ درجه سانتیگراد عبور کرده، اثرات گرمای شدید بر اقتصاد و جامعه ایران بهطرز چشمگیری افزایش یافته است. گرما نهتنها سلامت عمومی را تهدید میکند، بلکه بهرهوری نیروی کار را در بخشهایی چون کشاورزی، ساختوساز و حملونقل بهشدت کاهش داده است. گزارشهای بینالمللی حاکی از آن است که در کشورهای در حال توسعه، گرمای شدید میتواند تا ۱۰ درصد از ساعات کاری را از بین ببرد. در ایران، که کشاورزی ۱۲ درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل میدهد، کاهش محصول ناشی از دمای بالا و خشکسالی به زیانهای اقتصادی گستردهای منجر شده است. کاهش عملکرد در واحد سطح، نابودی محصول و آسیب به دامها، در کنار اختلال در زنجیره تامین غذا، امنیت غذایی کشور را با تهدید مواجه کرده است. همچنین، افزایش مصرف انرژی به دلیل استفاده مفرط از سیستمهای سرمایشی، فشار مضاعفی بر شبکه برق وارد کرده و به قطعیهای مکرر و افزایش هزینههای عمومی منجر شده است. زیرساختها نیز از این وضعیت در امان نماندهاند و گرمای بیسابقه موجب فرسایش جادهها، خطوط برق و تجهیزات صنعتی شده است. در چنین شرایطی، نیاز به سیاستگذاریهای اقلیمی مبتنی بر تابآوری بیش از پیش احساس میشود؛ از تنوعبخشی به محصولات و مناطق کشاورزی گرفته تا توسعه فناوریهای کممصرف و نظامهای حمایت اجتماعی کارآمد برای گروههای آسیبپذیر، همه از الزامات حیاتی برای مقابله با اثرات تغییرات اقلیمی در ایران هستند.