واردات خودرو تسریع می‌شود
محمدرضا فرزین: معضل اساسی ما این است که برخی بانک‌ها به‌خصوص بانک‌های تجاری بنگاه‌داری می‌کنند
خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران درباره واردات خودرو گفت: اجرای کند آیین‌نامه واردات خودرو در شش‌ماهه نخست امسال چند دلیل داشته است. آن‌گونه که ایسنا گزارش داده، وزیر اقتصاد ادامه داد: یک بخش آن ناشی از این است که اولویت‌های سرمایه‌گذاری و تولیدی برای اینکه ارز به آنها تخصیص داده شود، برای بخشی از بخش‌ها و صنایع اولویت‌های پیشتری مطرح شده بود و بعد از آن نوبت به تخصیص ارز به حوزه خودرو در نظر گرفته می‌شد؛ البته ابلاغ خود آیین‌نامه و مراحل اجرای آن توسط سازمان استاندارد و دستگاه‌های مرتبط با واردات خودرو هم زمان زیادی مصروف خود کرد. وی افزود: چشم‌انداز نیمه دوم سال این است که با سرعت خیلی بیشتری این اتفاق رخ دهد. خاندوزی در پاسخ به سوالی درباره خروج سیمان از بورس کالا گفت: با توجه به اینکه مساله بورس کالا به عنوان بستر شفاف نظام توزیع کالاهای اساسی یا کالاهای پایه انجام می‌شود و جزو دستاوردهایی است که ما در پایان دهه‌های ۸۰ و ۹۰ نسبت به عبور از مسیر پر از رانت و فسادی که پیش از آن وجود داشت به نظام بورس کالا منتقل شدیم، دولت فعلاً هیچ تصمیمی در این زمینه ندارد. وی افزود: ما به عنوان وزارت اقتصاد و امور دارایی و وزارت صمت و بسیاری از دستگاه‌های اقتصادی هم مدافع این هستند که اگر رویه موجود نیاز به اصلاحی دارد در چارچوب بورس کالا اصلاحات صورت گیرد. وزیر اقتصاد با اشاره به اینکه اراده جدی دولت بر این است که کلیه بنگاه‌های غیرمرتبط با فعالیت‌های بانکی باید واگذار شوند، گفت: برنامه کاملاً دقیقی در این راستا تهیه شده است. در یک‌سال‌ونیم دولت، بیش از چهار سال دولت قبل واگذاری دارایی‌های بانک‌ها را شاهد بودیم. خاندوزی در ادامه درباره دیدار خود با وزیر اقتصاد مصر، گفت: بعد از سال‌ها وزرای اقتصاد ایران و مصر با یکدیگر مذاکره کردند. استقبال خیلی گرمی از سوی وزیر اقتصاد مصر انجام شد و تقریباً با تمامی پیشنهادهای ما برای احیای روابط اقتصادی دو کشور موافقت کرد و کمیته مشترکی بین وزارت اقتصاد ایران و مالیه مصر تشکیل شد. یک بانک مشترک دو کشور از گذشته وجود داشت که هیات‌مدیره ایرانی به دلیل فقدان هماهنگی‌ها مورد تایید قرار نگرفته بودند که با صحبت با مدیرعامل این بانک، بنا شد اعضای هیات‌مدیره ایرانی تعریف شوند و مورد تایید قرار بگیرند تا ما بتوانیم از فرصت سهامداری در لایه مدیریتی بانک استفاده کنیم.
معضل بنگاه‌داری برخی بانک‌ها
محمدرضا فرزین در نشست با مدیران عامل بانک‌ها که در بانک مرکزی برگزار شد، اظهار کرد: معضل اساسی ما این است که برخی بانک‌ها به‌خصوص بانک‌های تجاری بنگاه‌داری می‌کنند و در شرایطی که در چند سال گذشته بر عدم بنگاه‌داری بانک‌ها در قانون رفع موانع تولید و قوانین برنامه و بودجه تاکید شده، اما همچنان این مساله حل نشده است. آن‌گونه که ایرنا گزارش داده، وی بیان کرد: بانک‌های تجاری که بنگاه‌داری می‌کنند کار درستی انجام نمی‌دهند و باید بنگاه را بفروشند و از بنگاه‌داری خارج شوند. البته معتقدیم که با یک نسخه نمی‌توان با بانک‌ها رفتار کرد. رئیس کل بانک مرکزی گفت: اگر بانک‌ها بنگاه‌داری می‌کنند، باید بر بنگاه‌ها نظارت شود؛ زیرا بانک‌هایی داریم که بنگاه‌داری می‌کنند و به دلیل نفوذ سهامداران دولتی و غیردولتی در بنگاه‌ها، ناکارایی حاکم است. فرزین بیان کرد: بسیاری از مسائل و مشکلات به دلیل اتفاقاتی است که در بنگاه‌ها رخ می‌دهد و بانک مرکزی از آن اطلاعی ندارد. وی ادامه داد: پول بنگاه پول سپرده‌گذار و بانک مرکزی نماینده کل سپرده‌گذاران بانکی است؛ حتی اگر بانکی دولتی است و شرکت تاسیس می‌کند، این شرکت با پول سپرده‌گذار ایجاد شده و بانک مرکزی باید خبر داشته باشد. رئیس کل بانک مرکزی گفت: باید در بنگاه‌ها افراد متخصص به کار گرفته شوند و مدیران خارج از کارکردهای سیاسی در شرکت‌ها ورود کنند؛ زیرا فشارهایی که از جاهای مختلف وجود دارد به بنگاه‌داری در نظام بانکی آسیب می‌زند. فرزین تاکید کرد: موضوع دیگر چندین لایه بنگاه زدن است و در مواردی شاهد هستیم که برخی بانک‌ها پنج لایه بنگاه می‌زنند و این کار نظارت را سخت می‌کند و فساد افزایش می‌یابد و باید مشخص شود که چندلایه می‌توان شرکت زد. وی اضافه کرد: با توجه به تجربه‌ای که دارم، می‌دانم در شرکت‌ها مسائلی اتفاق می‌افتد که هیات‌مدیره بانک هم از آن خبر ندارد و بر همین اساس تاکید دارم که باید در بنگاه‌داری بانک‌ها ورود کنیم و بنگاه‌داری باید چارچوب داشته باشد. فرزین تاکید کرد: افراد فعال در بنگاه‌ها باید در کمیته شرکتی بررسی شوند که مبادا از طریق رابطه تعیین و انتخاب شده باشند.
اتصال ریلی دریای شمال و جنوب
مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی، با انتقاد از بهره‌برداری کم از فرصت‌های دریایی کشور گفت: در جنوب کشور از ۱۸۰۰ کیلومتر نعمت ساحلی برخورداریم که با این میزان فرصت نباید این اوضاع درآمد ارزی کشور باشد. آن‌گونه که ایرنا گزارش داده وی ادامه داد: سوال این است که چرا به این میزان کم از فرصت‌های دریایی بهره بردیم؟ معتقدم فارغ از مسوولیت‌هایی که داریم، باید در این حوزه نگاه ملی داشته باشم. وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه ایران سرزمین فرصت‌های ترانزیتی و لجستیکی است، اظهار داشت: این فقط یک شعار نیست چراکه واقعاً ایران هم راه و هم راه‌حل است. ایران راه‌حل بن‌بست‌های ترانزیتی است و یک مسیر امن محسوب می‌شود که بی‌شمار نعمت الهی دارد. بذرپاش با بیان اینکه یکی از برنامه‌ها، توسعه کریدورهای شمال-جنوب است و باید اتصال ریلی بین دو دریای شمال و جنوب داشته باشیم که نداریم، تصریح کرد: تا سه ماه، از آینده بندر کاسپین بهره‌برداری می‌شود و با افتتاح بندر کاسپین، برای اولین‌بار بندرعباس در خلیج‌فارس اتصال ریلی به خزر خواهد داشت. وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه پیش از این ترانزیت رها بود و کسی مسوولیتی در ترانزیت نداشت، خاطرنشان کرد: موضوع ترانزیت در برنامه هفتم دیده شده و سند اقتصاد دریامحور در مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال بررسی است. امیدواریم با این اتفاقات از اوضاع نامفهوم و غیرشفاف از لحاظ ساختاری فاصله بگیریم. بذرپاش اضافه کرد: اعلام می‌کنم که حاضریم هر بخشی از بندری را به بخش خصوصی داخلی و خارجی واگذار کنیم.
آسیب‌پذیری در برابر تورم خوراکی
نگاهی به ضریب اهمیت گروه‌های مختلف کالا و خدمات در تعیین شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور نشان می‌دهد که مسکن با ضریب اهمیت 9 /33 در رتبه اول و خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها با ضریب اهمیت 4 /27 در رتبه دوم قرار دارند. بااین‌حال زمانی که ضریب اهمیت را به تفکیک دهک‌های درآمدی بررسی می‌کنیم، متوجه خواهیم شد ضریب اهمیت گروه مسکن در دهک‌های بالای درآمدی از اهمیت بیشتری برخوردار است، در حالی که برای گروه‌های پایین درآمدی گروه‌های خوراکی از وزن بیشتری برخوردارند. آن‌گونه که دنیای اقتصاد گزارش داده: بررسی روند تورم گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در یک دهه گذشته نشان می‌دهد میانگین تورم نقطه‌به‌نقطه این گروه از کالاها از ابتدای سال 1391 تا پایان سال 1396 به‌طور متوسط 4 /21 درصد بوده است. می‌توان گفت به‌طور کلی این عدد نیز برای تورم کالاهای خوراکی بالاست، بااین‌حال تورم کالاهای خوراکی در این سطح باقی نمانده است. میانگین تورم نقطه‌به‌نقطه این گروه از کالاها از ابتدای سال 1397 تا مردادماه سال جاری 7 /49 درصد بوده است. بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند این تورم برای دهک‌های پایین درآمدی اثراتی ویران‌کننده دارد و می‌تواند بخش قابل‌توجهی از خانوارها را به زیر خط فقر سوق دهد. بدیهی است که خرید و مصرف خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها به حیات انسان مربوط است؛ به همین دلیل توانایی تامین این گروه از کالاها برای شهروندان یک کشور از اهمیت زیادی برخوردار است و ناتوانی در تامین آن می‌تواند قدمی به سوی بحران در آینده باشد. بررسی ضریب اهمیت این گروه از کالاها در دهک‌های مختلف درآمدی نشان‌دهنده آن است که دهک‌های پایین درآمدی نسبت به دهک‌های بالای درآمدی در برابر تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها آسیب‌پذیرتر هستند. بر اساس آخرین گزارش منتشرشده از مرکز آمار، ضریب اهمیت خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات برای دهک اول درآمدی 4 /42 درصد است؛ به این معنی که خانوارهای کم‌درآمد نزدیک به نیمی از هزینه‌های خود را به خوراکی‌ها اختصاص می‌دهند.
قطع امید از برنامه هفتم
همزمان با بالا گرفتن مجادله دولت و مجلس بر سر چگونگی تصویب لایحه برنامه هفتم توسعه، بازوی پژوهشی قوه مقننه خیلی زود از هفتمین برنامه توسعه‌ای ایران نیز «قطع امید» کرده و می‌گوید: «با توجه به اینکه فقط 9 درصد از احکام قانون برنامه ششم به صورت کامل محقق شده‌اند، می‌توان انتظار داشت که میزان تحقق برنامه هفتم نیز مشابه برنامه‌های گذشته باشد.» آن‌گونه که اعتماد گزارش داده: مرکز پژوهش‌های مجلس دلیل چنین پیش‌بینی مایوس‌کننده‌ای را که از تحقق احکام برنامه هفتم داشته عملکرد پیشین برنامه توسعه ششم عنوان کرده که «واقع‌بینانه نبودن»، «عدم تامین منابع مالی» و «عدم تناسب با ظرفیت‌های کشور» در آن دیده می‌شد و حالا در برنامه هفتم توسعه نیز همین روال تکرار شده است. مرکز پژوهش‌های مجلس، برای واکاوی پیش‌بینی خود از عملکرد برنامه هفتم توسعه، به برخی اهداف کمیتی برنامه هفتم که هدف متقارنی با برنامه ششم دارند، اشاره کرده است. به‌طور مثال در برنامه ششم توسعه پیش‌بینی شده بود که «رشد اقتصادی به هشت درصد برسد». این پیش‌بینی عیناً در برنامه هفتم تکرار شده، اما متوسط رشد سالانه اقتصاد ایران تا سال 1400 برابر با منفی نیم‌درصد بوده است یا در بخش رشد اشتغال، در برنامه ششم پیش‌بینی شده بود که این شاخص به 4 /3 درصد برسد. در برنامه هفتم پیش‌بینی شده که سالانه یک میلیون شغل ایجاد شود و رشد اشتغال هر سال 5 /3 درصد باشد. اما میزان تحقق این شاخص در برنامه ششم به گونه‌ای بوده که میانگین رشد اشتغال کشور تا سال 1400 حدود 8 /0 درصد شده است! یا در بخش بهره‌وری، دو برنامه ششم و هفتم پیش‌بینی کرده بودند که 8 /2 درصد باشد. متوسط رشد سالانه بهره‌وری کل عوامل تولید تا سال 99 معادل منفی 8 /0 درصد شده است یا رشد نقدینگی به 30 درصد رسیده حال آنکه پیش‌بینی برنامه ششم توسعه 17 درصد بوده و برنامه هفتم نیز 8 /13 درصد در سال پایانی برنامه را پیش‌بینی کرده است.
♦♦♦
ایسنا: در دیدار مشترک محمدرضا فرزین رئیس‌کل بانک مرکزی کشورمان و رئیس بانک مرکزی قطر، توافقات لازم درباره شروع عملیات بانکی به منظور استفاده از منابع ارزی منتقل‌شده به شش بانک ایرانی در قطر به عمل آمد.
ایلنا: دکتر سیدمحمدهادی سبحانیان رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور در یکی از شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد در شش ماه اول سال جاری درآمدهای مالیاتی به بیش از دو برابر درآمدهای نفتی رسیده است.
ایرنا: سیدروح‌الله لطیفی سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت گفت: در پنج‌ماهه نخست امسال نزدیک به ۳۷ میلیون تن کالا به ارزش 1 /25 میلیارد دلار بین ایران و اعضای فعلی و جدید بریکس تبادل شد که 4 /52 درصد وزن و 7 /57 درصد کل تجارت خارجی ایران را به خود اختصاص داده است.
ایسنا: در جلسه اخیر اتاق بازرگانی تهران با معاون ارزی بانک مرکزی، نمایندگان بخش خصوصی خواستار تک‌نرخی کردن ارز و حذف پیمان‌سپاری ارزی برای بخش خصوصی شدند، چرا که این موضوع منجر به کاهش صادرات و قدرت رقابت در حوزه‌های مختلف شده و از طرف دیگر کل صادرات بخش خصوصی واقعی حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار است.
ایلنا: مجید چگنی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران گفت: طی شش ماه نخست امسال با افزایش ۱۶درصدی گازرسانی به نیروگاه‌ها نسبت به مدت مشابه پارسال رکوردی تازه در زمینه گازرسانی به نیروگاه‌ها ثبت شد.
ایرنا: معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: یگان حفاظت سازمان ملی زمین و مسکن در شش ماه نخست امسال از حدود دو هزار و ۲۵۰ فقره تعرض به زمین‌های دولتی با مساحت بیش از ۸۳۶ هکتار به صورت فوری رفع تعرض کرده است.
ایسنا: اطلاعات منتشرشده از سوی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه در خصوص جزئیات واریز سود سهامداران در شش ماه نخست امسال حاکی از آن است که ۳۰۱ ناشر سود جاری و ۱۱۶ ناشر سود سنواتی ۴۲ میلیون و ۲۷۳ هزار و ۷۷۳ سهامدار را که شامل ۵۱ هزار و ۸۶۳ میلیارد تومان می‌شود به حساب سجامی سرمایه‌گذاران واریز کرده‌اند.
تسنیم: علی‌حسین رعیتی‌فر معاون روابط کار وزارت تعاون گفت: وزیر کار همیشه دغدغه کارگران را دارد و به تمام زیرمجموعه‌های دولتی و بخش خصوصی دستور داده که حق ندارید یک روز حقوق کارگر را به تعویق بیندازید و در جایی دیگر هزینه کنید.
♦♦♦
ردیابی تورم در نیمه‌دوم
دنیای اقتصاد نوشت: با انتشار آمار تورم شهریور از سوی مرکز آمار، وضعیت رشد قیمت‌ها در نیمه نخست سال جاری مشخص شد. با بررسی سه سناریوی محتمل درباره تورم در نیمه دوم سال، به تخمین تورم سال ۱۴۰۲ پرداخته شده است. بر این اساس اگر تورم ماهانه میانگین عملکرد خود در نیمه اول سال را تکرار کند و در سطح ۵ /۲ درصد باقی بماند، تورم نقطه‌ای در پایان سال به بیش از ۳۴ درصد می‌رسد. در سناریوی دوم اگر تورم ماهانه در محدوده ۲ درصد بماند، تورم نقطه‌ای اندکی بالاتر از ۳۰ درصد خواهد ایستاد. درنهایت تورم ماهانه ۵ /۱درصدی تا پایان سال، تورم نقطه‌ای حدوداً ۲۷درصدی را رقم می‌زند.
بازار انحصاری دولتی‌ها در پالایش نفت
اعتماد نوشت: بررسی‌ها نشان می‌دهد صنعت پالایش کشور که بخش بزرگی از بازار پرتقاضای کنونی ایران را پوشش می‌دهد در انحصار دولت یا نهادهای شبه‌دولتی است. بر اساس داده‌های موجود، به جز پالایشگاه کرمانشاه که 80 درصد سهام آن در فرآیند خصوصی‌سازی به بخش خصوصی واگذار شده، 9 پالایشگاه دیگر در مالکیت دولت و نهادهای عمومی غیردولتی، بازاری کاملاً «انحصاری» را شکل داده‌اند که از روغن موتور و فرآورده‌های سوختی و نفتی شروع می‌شود و به انواع حلال‌ها و مواد مورداستفاده از صنایع می‌رسد.
کاهش کاغذی نرخ مسکن؟
شرق نوشت: نزدیک به ۱۰ ماه است که گزارش‌های مربوط به وضعیت بازار مسکن اعلام نمی‌شود و علاوه بر آن دولت تلاش کرده انتشار قیمت ملک در پلت‌فرم‌های آنلاین را محدود کند. حالا در غیاب این آمار متولیان اقتصاد کابینه سیزدهم مدعی هستند که قیمت مسکن شیب نزولی به خود گرفته و کاهش قیمت‌ها ادامه‌دار است. این در حالی است که مقایسه نرخ‌های اعلام‌شده در آخرین گزارش مرکز آمار ایران در آذر سال گذشته با واقعیت‌های میدانی نشان می‌دهد قیمت هر مترمربع مسکن در برخی محلات تهران از آن زمان تاکنون گاهی به دو تا سه برابر رسیده است.
ونزوئلا هم به ایران پشت کرد
هم‌میهن نوشت: ونزوئلا یار غار ایران در دوران تحریم، کشوری که برای مقابله با امپریالیسم آمریکا، دردانه احمدی‌نژاد تا رئیسی شد، حالا به نظر می‌رسد با نیم‌نگاه آمریکا حاضر است ایران را پشت سر بگذارد. از زمان صدور مجوز وزارت خزانه‌داری آمریکا به شرکت نفتی آمریکایی شورون برای تولید نفت خام در ونزوئلا و صادرات آن به آمریکا، برای مدتی چندین‌ماهه، واردات میعانات گازی ایران به کاراکاس متوقف شد؛ توقفی که چندان بوی خوبی نمی‌دهد و این پیام را مخابره می‌کند که روزهای حذف ایران از بازار جدید صادراتی‌اش در دوران تحریم، رو به پایان است.