سفر با هواپیما ارزان‌تر از چلوکباب

ناصر موسوی‌لارگانی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، تورم افسارگسیخته قیمت کالاها را نتیجه ناهماهنگی و عدم نظارت دولت دانست و گفت: بعد از حذف ارز ترجیحی، هیچ کالایی را نمی‌توان نام برد که افزایش قیمت نداشته باشد و حتی قیمت کالاهای ضروری مردم افزایش چندبرابری داشته که باعث شده است کمر مردم زیر بار تورم خم شود. آن‌گونه که شفقنا گزارش داده: ناصر موسوی‌لارگانی با اشاره به وضعیت اقتصاد کشور بعد از حذف ارز ترجیحی، اظهار کرد: زمانی هم که ارز ترجیحی را به نهاده‌ها و کالاهای اساسی اختصاص می‌دادیم در سفره مردم خود را نشان نداد چراکه یک عده رانت‌خوار از آن سوءاستفاده کردند و بعد از حذف ارز، به‌‌رغم اینکه دولت قول داده بود قیمت‌ها به شهریور ۱۴۰۰ باشد که اساس این قول هم جای بحث دارد، اما این کار صورت نگرفت. قرار بود قیمت چهار قلم کالا افزایش یابد اما به دلیل ناهماهنگی و عدم نظارت جدی و ضعف تیم اقتصادی دولت، ما شاهد افزایش چند برابر قیمت‌ها هستیم و هیچ کالایی را نمی‌توان عنوان کرد که افزایش قیمت نداشته باشد و حتی کالاهای ضروری مردم افزایش چندبرابری داشته است که باعث شده کمر مردم زیر بار تورم خم شود؛ بنابراین نیاز به نظارت و برخورد جدی با متخلفان و گران‌فروش‌ها داریم. حتی با کسانی که از یکسری امکانات دولتی استفاده می‌کنند ولی متاسفانه برای مردم هزینه‌های سنگینی ایجاد کردند باید برخورد شود.

ریزش قیمت‌ها در بازار ارز

مسیر بازار ارز همچنان نزولی است، اما کاهش قیمت‌ها در حال حاضر کاملاً نامحسوس است. آن‌گونه که خبرآنلاین گزارش داده، کاهش نامحسوس نرخ دلار در بازار ادامه دارد. آن‌طور که در گزارش‌ها مشاهده می‌شود، دلار در بازار آزاد بر اساس گزارش بعضی کانال‌های تلگرامی و سایت‌ها، روند کاهشی دارد و حدود 09 /0 درصد نسبت به روز سه‌شنبه گذشته  ارزان شده. اگرچه برخی منابع نیز معتقدند کانال‌های تلگرامی قیمت‌ها را بیشتر از رقم واقعی اعلام می‌کنند. در این میان، در مورد فضای کلی بازار، معامله‌گران یک بازار کاملاً رنج را تجربه می‌کنند. گفته می‌شود نه تقاضایی وجود دارد تا موتور بالا رفتن دلار را روشن کند و نه فروشنده‌ای که نرخ را به سطوح قبلی برگرداند. به نوعی بازار ارز به افسردگی دچار شده است، اینکه این افسردگی کوتاه‌مدت است یا میان‌مدت، ظاهراً به تصمیم‌های سیاسی بستگی دارد. فعالان بازار ارز اعتقاد دارند که چند عامل نزدیک شدن قیمت دلار هرات به دلار تهران، فروش دو هزار دلار سهمیه‌ای و شکایت بورسی‌ها از افزایش نرخ سود بانکی، شاید در وضعیت آتی بازار ارز اثر داشته باشد. اگرچه برخی از تحلیلگران عنوان می‌کنند افزایش نرخ سود بین‌بانکی، اندک اثری بر بازارهای دارایی ندارد و صرفاً می‌تواند در کنترل نقدینگی، کمی موثر باشد.

چه کسی تعیین‌کننده قیمت‌هاست؟

 بسیاری از اقتصاددانان اعتقاد دارند دولت چاره‌ای جز سیاست‌های انقباضی و کاهش حجم نقدینگی ندارد و معتقدند این اقدام و کاهش میزان نقدینگی تا سطح 30 درصد، هرچند تا حدی رکودزاست، اما از طرف دیگر سبب افزایش سپرده‌گذاری مردم و کاهش تورم‌های انتظاری و توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها می‌شود.‌ آن‌گونه که شرق گزارش داده: افزایش درآمدهای ارزی از طریق حل مهم‌ترین گره سیاست خارجی یعنی برجام و تنش‌زدایی از روابط با قدرت‌های جهانی و افزایش فروش نفت و گاز و آزاد شدن دارایی‌های کشورمان و کاهش هزینه‌های بیمه‌ای و گسترش بازارهای صادراتی و... و به موازات آن کاهش هزینه‌های زائد و بریز‌و‌بپاش‌های دولت اهمیتی اساسی دارد. راهکار دیگری هم البته وجود دارد که به نظر می‌رسد دولت بیشتر تمایل به پیمودن آن مسیر دارد و آن افزایش کنترل‌ها با اتکای هرچه بیشتر به نظام اداری و صدور دستورات و بخش‌نامه‌ها و... است! چنان‌که در آخرین این نوع راه‌حل‌های به اصطلاح مبارزه با افزایش قیمت‌ها در نهایت تعجب شاهدیم که بالاترین مقام اجرایی و دومین مقام رسمی کشور قرار است تعیین‌کننده قیمت شیر و برنج و مرغ و گوشت و لاستیک و پلاستیک و... باشد (بخش‌نامه سازمان حمایت در مورد تایید افزایش قیمت حدود 50 قلم کالای اساسی در گروه‌های کشاورزی و صنعتی توسط رئیس‌جمهور، رسانه‌ها 1 /5). متاسفانه به‌نظر می‌رسد دولت سیزدهم کمتر تمایل به اتخاذ تصمیم‌های سخت کارشناسانه (و نه جراحی‌های منفعلانه) دارد و چنان‌که رسانه‌های حامی‌اش تبلیغ می‌کنند، وضعیت را چندان هم بد نمی‌داند و معتقد است حرکت اقتصاد رو به جلوست و باید مخالفان و منتقدان و آن چند کارشناس برجسته اقتصادی و مورد احترام جامعه را سر جایشان نشاند.

احتمال تکمیل جراحی اقتصادی

احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی که البته مسوولیت سخنگویی اقتصادی دولت را نیز عهده‌دار است اعلام کرده گزارشی درباره طرح جدید توزیع بنزین بر اساس سهمیه کد ملی به رئیس‌جمهور ارائه شده است. هر چند وی وعده داده که امسال با گرانی بنزین روبه‌رو نیستیم اما همین امر گمانه‌زنی‌هایی را در پی آورده است. بسیاری می‌پرسند آیا این گزارش به معنای افزایش قیمت بنزین در سال آینده است و همین احتمال زمینه را برای بالا ماندن قیمت‌ها در شرایطی که موج تورم برای خانوارها فرسایشی شده، مهیا کرده است. آن‌گونه که خبرآنلاین گزارش داده: اقتصاد ایران از سال ۱۳۹۷ وارد دوره جدید تورمی شده اما ماندگاری تورم در محدوده بالاتر از ۴۰ درصد، به‌رغم وعده‌های رئیس دولت سیزدهم سبب شده است مطالبه افکار عمومی در این حوزه نیز افزایش یابد. از سوی دیگر با وجود روشن نبودن تکلیف ارائه کالابرگ، برخی از نمایندگان مجلس از تکمیل جراحی اقتصادی با تغییر قیمت بنزین و تغییر ساختار پرداخت یارانه آن سخن می‌گویند. به این ترتیب به نظر می‌رسد در گام دوم، پرداخت کالابرگ برای شش قلم کالا که هنوز ماهیت دقیق آن روشن نیست در دستور کار قرار می‌گیرد. برخی نیز اصلاح ساختار انرژی را مرحله پایانی جراحی اقتصادی می‌دانند. با این وصف به نظر می‌رسد دولت سیزدهم هنوز راه سختی در پیش دارد چرا که تصمیم‌گیری درباره تغییر ساختار یارانه انرژی از مهم‌ترین دغدغه‌های دولت تلقی می‌شود.

کاهش قیمت در بازار خودرو

بررسی قیمت خودرو در بازار در طول هفته گذشته نشان می‌دهد که قیمت اغلب خودروها با ریزش همراه بوده است. آن‌گونه که خبرآنلاین گزارش داده: آن‌طور که از روند قیمت‌ها مشاهده می‌شود، قیمت کوییک دنده‌ای مدل ۱۴۰۱ در حدود دو میلیون تومان، شاهین یک میلیون تومان، دناپلاس دنده‌ای ساده سه میلیون تومان و تیبا هاچ بک EX مدل ۱۴۰۰ حدود یک میلیون تومان کاهش داشته است. قیمت تیبا هاچ‌بک پلاس مدل ۱۴۰۰ هم یک میلیون افت قیمت داشته است. بنا به این گزارش، قیمت تارا اتوماتیک سه میلیون تومان، پژو ۲۰۷ دنده‌ای دو میلیون تومان و پژو پارس LX حدود یک میلیون کاهش قیمت داشته است. این در حالی است که قیمت سمند LX EF7 دوگانه‌سوز افزایش پنج میلیون‌تومانی قیمت را تجربه کرده است. تحلیلگران اعتقاد دارند با وجود روند نزولی قیمت‌ها، بازار خودرو همچنان در بلاتکلیفی قرار دارد. آنها اعتقاد دارند، این کاهش در بازار همچنان نتوانسته افزایش‌های چندده‌میلیونی قیمت خودروها را جبران کند و بنا به تجربه هیچ روند کاهشی در بازار پایدار نخواهد بود. فعالان بازار خودرو عنوان می‌کنند کاهش قیمت‌ها، واکنشی به خبر نهایی شدن آیین‌نامه واردات خودرو است.

توسعه صنعت پتروشیمی

جواد اوجی وزیر نفت با اشاره به توسعه صنعت پتروشیمی و تکمیل زنجیره ارزش گفت: تلاشمان این است با بهره‌برداری از طرح‌های جدید تا پایان این دولت این رقم را به ۱۴۰ میلیون تن در سال برسانیم. آن‌گونه که مهر گزارش داده: جواد اوجی در نشست مشترک با اعضای کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در روزهای نخست عمر دولت سیزدهم ظرفیت تولید نفت خام کشور حدود روزانه سه میلیون بشکه بود افزود: با اقدام‌های شرکت ملی نفت ایران از جمله تعمیر چاه‌های موجود، حفاری چاه‌های جدید و انجام عملیات اسیدکاری، ظرفیت تولید امروز به سه میلیون و ۸۱۸ هزار بشکه رسیده است. وی گفت: در بخش صادرات میعانات گازی و فروش نفت خام با دیپلماسی فعال در ماه‌های اخیر، رکوردی تازه در فروش نفت خام و میعانات گازی نسبت به سه سال گذشته ثبت شده و حدود ۴۰ درصد افزایش یافته است. همچنین در زمینه صادرات گاز طی یک سال گذشته نیز ایران با رشد حجمی به‌طور میانگین ۲۵ درصد روبه‌رو بوده است، برای نمونه در بخش صادرات گاز طبیعی به عراق تنها ۴۳ درصد نسبت به پارسال افزایش داشته‌ایم؛ ضمن آنکه برخلاف سال‌های گذشته که گاز مایع (ال‌پی‌جی) بیشتر با ارسال به مشعل‌ها سوزانده می‌شد، اکنون با تلاش همکاران ما در صنعت نفت با افزایش ۱۵درصدی در صادرات روبه‌رو بوده است. وزیر نفت با تاکید بر اینکه طی یک سال گذشته بر اساس برنامه‌ریزی‌ها، پول حاصل از صادرات نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی به کشور بازگشته است، گفت: وصول ارزی ایران از محل فروش این محصولات 5 /2 برابر بیشتر از سال‌های گذشته بوده است، برای نمونه تنها در بخش صادرات گاز 6 /1 میلیارد دلار از مطالبات گازی از عراق وصول شده است؛ بنابراین در بودجه ۱۴۰۱ حدود چهار میلیارد دلار منابع حاصل از صادرات گاز طبیعی دیده شده است که در چهار ماه نخست امسال همه تکالیف خود را در این زمینه محقق کرده‌ایم.

استدلال عجیب ایرلاین‌ها

در شرایطی که قیمت بلیت هواپیما در پروازهای داخلی تا بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان هم فروخته می‌شود، رئیس انجمن شرکت‌های هواپیمایی به عنوان نماینده ایرلاین‌ها معتقد است که قیمت یک پرس چلوکباب با مخلفات از قیمت بلیت هواپیما بیشتر است. آن‌گونه که ایسنا گزارش داده: بر اساس آخرین مصوبه درباره نرخ بلیت پروازهای داخلی در دی‌ماه سال گذشته که البته مانند نرخ‌نامه‌های گذشته کف نرخی دیگر در آن نیست و حداقل قیمت‌ها حذف شده است، حداکثر نرخ بلیت هواپیما برای پروازهای داخلی از ۵۸۷ هزار و ۹۰۰ تومان در مسیر تهران-اراک آغاز شده و تا یک میلیون و ۷۲۸ هزار تومان در مسیر گرگان-کیش متفاوت است. البته در برخی ایام هفته و روزهایی در هر ماه قیمت بلیت هواپیما در همین پروازها تا حدود ۵۰ درصد هم کاهش می‌یابد که به دلیل نبود مشتری و فروش بلیت بیشتر است. 

♦♦♦

ایسنا:  با اصلاح نظام یارانه‌ها در اردیبهشت‌ماه امسال و افزایش یارانه‌ها به ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومان برخی از دریافت این یارانه جاماندند که جاماندگان دو گروه هستند و شرایط متفاوتی دارند. طبق اعلام سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها، فرآیند بررسی برای پرداخت معوقات یارانه افراد مشمول، در حال انجام است و به زودی با تکمیل اطلاعات، به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد.

تسنیم: طرح بازتوزیع بنزین به افراد به جای خودرو و نتایج اجرای پایلوت آن روی میز رئیس‌جمهوری است و بنابر تاکید وزیر اقتصاد، حتی اگر این طرح در دستور کار قرار گیرد نیز، امسال افزایش قیمت بنزین نخواهیم داشت.

ایلنا: رئیس اتاق اصناف کشاورزی ایران خاطرنشان کرد: تعلل دولت در پرداخت مطالبات باعث شد دلال‌ها ارزان‌تر از نرخ مصوب کیلویی ۱۲ تا ۱۳ هزار تومان از کشاورزان خریداری کنند. خرید دلال‌ها نقدی است این در حالی است که دولت ۱۰ تا ۳۰ روز زمان می‌برد که مطالبات کشاورزان را پرداخت کند و از آنجا که کشاورز برای امرارمعاش نیاز به نقدینگی دارد نمی‌تواند منتظر دریافتی دولت باشد و راضی به فروش محصول با نرخ پایین‌تر می‌شود.

ایسنا: در حالی که انتقاد‌های زیادی به اجرای قانون مالیات خانه‌های خالی مطرح می‌شود، بررسی عملکرد سه ماه درآمدهای مالیاتی نیز نشان می‌دهد که در این مدت فقط 8 /5 میلیون تومان مالیات از این خانه‌ها اخذ شده است.

ایرنا: رئیس سازمان چای کشور از کاهش ۱۷ تا ۳۰درصدی قیمت چای خارجی خبر داد و گفت: بیش از ۸۰ هزار تن برگ سبز چای از ابتدای فصل برداشت تاکنون در شمال کشور خریداری شده است.

ایلنا: بر اساس گزارش اخیر مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در سال ۱۳۹۹ از 5 /10 میلیون جوان ۱۵ تا ۲۴ سال، 1 /8 میلیون نفر از آنان نه در حال تحصیل‌اند، نه مشغول مهارت‌آموزی و نه شاغل.

مهر: دبیر انجمن واردکنندگان موبایل گفت: از خردادماه برای واردات موبایل تخصیص ارزی انجام نشده، از این‌رو نگران تنظیم و تامین بازار در شهریور و مهر هستیم. هنوز هیچ‌گونه تخصیص ارزی چه برای واردات موبایل‌های بالای ۶۰۰ دلار و چه برای موبایل‌های پایین‌تر از ۶۰۰ دلار، صورت نگرفته است و ما همچنان منتظر تصمیم وزارت صمت هستیم.

♦♦♦