نوبت جان
تورم چگونه جامعه ایرانی را مستهلک و فرسوده می‌کند؟
آیسان تنها: تورم یکی از بیماری‌های مزمن اقتصاد ایران شناخته می‌شود. همچنان که جامعه ایران در 50 سال گذشته به طور متوسط 20 درصد تورم بر شانه خود احساس کرده است. در سه سال گذشته هم اقتصاد ایران به طور متوسط تورم بالای 40 درصد را تجربه کرده است. با توجه به اینکه تغییر رفتار چندانی در میان سیاسیون مشاهده نمی‌شود یکی از سناریوهای محتمل برای افق میان‌مدت اقتصاد ایران این است که در پنج سال آینده هم متوسط تورم در کشور 40درصد باشد. اگر چنین فرضی را بپذیریم، سوال این است که هشت سال تورم 40درصدی با جامعه ایران چه خواهد کرد؟ اگر سوار بر ماشین زمان شویم و به آینده سفر کنیم، در سال 1406 جامعه ایران تحت تاثیر تورم 40درصدی چه وضعیتی پیدا کرده است؟
با افزایش تورم، تفریح و سرگرمی جزو اولین مواردی است که خانواده سهمش را در سبد هزینه خود کوچک و چه‌بسا آن را حذف می‌کند. آن‌گونه که آمارهای مرکز آمار هم تایید می‌کند از سال 1396 تا سال 1399 سهم تفریح از کل هزینه‌های خانوار شهری از 89 /2 درصد به 91 /1 کاهش یافته است. با توجه به تاثیر تفریح و سرگرمی بر سلامت روان پیش‌بینی‌ها بر این است که در آینده نه‌چندان دور جامعه ایرانی از این منظر دچار آسیب جدی شود. این وضعیت افزون بر سایر آسیب‌های روانی تورم بر خانوار ایرانی است.
یکی دیگر از اقلامی که سهم آن در سبد هزینه خانوار در اثر تورم کوچک شده و می‌تواند حتی در سرنوشت یک نسل تاثیر بگذارد آموزش است. در حالی‌که در اثر افزایش قیمت‌های مداوم آموزش سال‌به‌سال گران‌تر می‌شود، قدرت خرید آموزش به‌ویژه در میان دهک‌های پایین و میانی درآمدی جامعه کاهش می‌یابد. بنابراین بسیاری از فرزندان این خانواده‌ها از پیش فرصت‌های رشد و پیشرفت فردی خود را از دست داده و رقابت را به فرزندان خانواده‌های متمول یا دارای ارتباطات ویژه باخته‌اند.
اما شاید بغرنج‌ترین و نگران‌کننده‌ترین پیامد اوضاع نابسامان اقتصاد کشور و در راس آن تحمل تورم‌های بالا، مستهلک‌شدن زیرساخت‌ها و ماشین‌آلات کشور باشد. آمارها نشان می‌دهد در یک دهه گذشته رشد سرمایه‌گذاری در ایران رو به نزول رفته است. در سال ۹۸ حتی میزان استهلاک از سرمایه‌گذاری پیشی گرفته است. اکنون دولت و صاحبان سرمایه با استهلاک سرمایه روبه‌رو شده و نمی‌توانند تجهیزات خود را نوسازی کنند. بسیاری از اخبار تلخ سال‌های اخیر از قبیل خروج قطار از ریل، اتوبوس خبرنگاران و اتوبوس سربازان از جمله تبعات این وضعیت است. شرایطی که چشم‌انداز پنج سال آینده را بیش از پیش تیره‌وتار می‌کنند. تورم این بار جان ایرانیان را نشانه گرفته است.
