6 /3 درصد رشد برای سال 99
بانک مرکزی نرخ رشد اقتصادی سال گذشته را اعلام کرد
سرپرست بانک مرکزی گفت: رشد تولید ناخالص داخلی با نفت، در سال گذشته 6 /3 درصد بوده که در سال ۹۸ منهای 5 /6 درصد به ثبت رسیده بود. اکبر کمیجانی درباره رشد اقتصادی سال ۱۳۹۹ افزود: از اردیبهشت ۹۷ تاکنون، اقتصاد ایران در معرض سخت‌ترین تحریم‌های ظالمانه قرار داشته که در سال ۹۹ این تحریم‌ها به اوج خود رسیده است. وی اضافه کرد: از فصل دوم سال گذشته رشد اقتصادی مثبت شد و در فصل سوم و چهارم وضعیت رو به بهبودی را به خوبی شاهد بودیم. وی ادامه داد: تولید ناخالص داخلی قیمت‌های پایه، در فصل چهارم سال ۹۹، به 7 /7 درصد رسید که نشان می‌دهد نسبت به دو فصل قبلی، روند افزایشی داشته است به‌طوری که در پایان سال ۹۹، تولید ناخالص داخلی (GDP) به 6 /3 درصد می‌رسد. سرپرست بانک مرکزی افزود: تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه در فصل دوم 5 /3 درصد، فصل سوم ۳ درصد و در فصل چهارم 6 /3 درصد بود. وی افزود: تولید ناخالص داخلی (GDP) بدون نفت در سال ۹۹، 5 /2 درصد بوده که این وضعیت حاکی است در سه دوره، تولید ناخالص داخلی (با نفت و بدون نفت) اقتصاد ایران از حالت رکود خارج شده است و امیدواریم این روند بهبود یابد. کمیجانی بیان کرد: با توجه به اینکه بخش کشاورزی با خشکسالی مواجه بود رشد کشاورزی به 5 /4 درصد رسید. وی ادامه داد: رشد اقتصادی در گروه نفت در سال ۹۸ با منهای 7 /38 درصد مواجه بود، اما در سال ۹۹ با 2 /11 درصد رشد مواجه شد که در فصل چهارم همان سال، این رقم به 8 /35 درصد افزایش یافت. وی گفت: در گروه صنایع و معادن در سال ۹۸ رشد اقتصادی 3 /2 درصد بود که در سال ۹۹ به 1 /7 درصد رشد رسید که در فصل چهارم، این رقم به 9 /9 درصد افزایش یافت. کمیجانی با اشاره به اینکه بیشترین آسیب ناشی از کرونا در بخش خدمات بوده است گفت: رشد این گروه در سال ۹۸ منهای دودهم درصد بود؛ اگرچه در فصل‌های اول تا سوم تحولاتی ایجاد شد، اما در فصل چهارم با دودهم درصد منفی مواجه شدیم و رشد گروه خدمات به صفر رسید.
400 هزار جوان از ورود به بازار کار منصرف شدند
یکی از گروه‌های پرتقاضا برای اشتغال، جوانان محسوب می‌شوند. تحولات بازار کار نشان می‌دهد در سال 99 نسبت به سال 98 بیش از یک میلیون نفر از شاغلان کاسته شده است. علاوه بر آن جمعیت فعال که شامل بیکار و شاغل می‌شود کاهش یافته است. تحلیل وضعیت شاخص بیکاری جوانان 18 تا 35ساله جویای کار نشان می‌دهد با توجه به استمرار شرایط کرونا و عمیق شدن رکود اقتصادی و ناامیدی افراد جویای کار از دستیابی به شغل رسماً حدود 400 هزار جوان بیکار از بازار خارج شدند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت کاهش نرخ بیکاری جوانان نه ناشی از ایجاد فرصت شغلی در جامعه بلکه به معنای انصراف از حضور در بازار کار است. طبق گزارش رسمی مرکز آمار، نرخ بیکاری جوانان 15 تا 24ساله حاکی از آن است که 7 /23 درصد از فعالان این گروه سنی در سال 1399 بیکار بوده‌اند. بررسی تغییرات نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به سال قبل، منفی 3 /2 درصد کاهش یافته است. بررسی نرخ بیکاری گروه سنی 18 تا 35ساله تعریف جدید شورای عالی جوانان از سن جوانی نیز نشان می‌دهد که در سال 1399 معادل 7 /16 درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند. این در حالی است که تغییرات نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد این نرخ نسبت به سال 1398، به میزان 1 /2 درصد کاهش یافته است. در زمستان 1398 تعداد 26 استان نسبت به سال قبل با کاهش نرخ بیکاری در جمعیت 15ساله و بیشتر مواجه بوده و در پنج استان نرخ بیکاری افزایش داشته است. استان‌هایی که از کمترین نرخ بیکاری در سال 1399 برخوردار بوده‌اند به ترتیب عبارت‌اند از: خراسان رضوی، خراسان جنوبی، ایلام و تهران و استان‌هایی که از بیشترین نرخ بیکاری برخوردار بوده‌اند به ترتیب عبارت‌اند از: چهارمحال و بختیاری، لرستان و کرمانشاه. استان‌هایی که از بیشترین کاهش نرخ بیکاری طی مدت مذکور برخوردار بوده‌اند به ترتیب عبارت‌اند از: اردبیل، تهران، خراسان رضوی، یزد و آذربایجان شرقی و استان‌هایی که از بیشترین افزایش در نرخ بیکاری برخوردار بوده‌اند به ترتیب عبارت‌اند از: آذربایجان غربی، خراسان شمالی و همدان.
پرداخت با تورم؟
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه پرداخت یارانه به تنهایی، منجر به بهبود وضعیت اقتصادی مردم نمی‌شود گفت: در حال حاضر افزایش ارزش پول ملی و برگرداندن قدرت خرید مردم باید اولویت اصلی کاندیداهای ریاست‌جمهوری باشد. محمدرضا پورابراهیمی با بیان اینکه مردم انتظار دریافت یارانه ندارند، گفت: کاندیداهای ریاست‌جمهوری باید به مردم قول دهند، قدرت خرید مردم افزایش می‌یابد. وی با اشاره به اینکه پرداخت یارانه، یک بخش از تقویت قدرت خرید مردم است، افزود: اگر قرار باشد دولت به عنوان مثال ماهی هزار واحد به مردم یارانه بدهد، اما با پیش گرفتن سیاست‌های اشتباه در حوزه‌های مالی و ارزی، باعث تحمیل ماهانه تورم 1200واحدی به خانواده‌ها شود، نه‌تنها کمکی به بهبود وضعیت معیشتی نشده بلکه منجر به کاهش قدرت خرید هموطنان نیز شده است. رئیس کمیسیون اقتصادی با تاکید بر اینکه مردم به قدرت خرید نگاه می‌کنند، افزود: صحبت از یک عدد ریالی مطلق به عنوان یارانه، یک خطای کارشناسی است و نمی‌تواند مبنای علمی داشته باشد، اما در صورتی که عوامل دیگر اقتصاد، مانند تورم کنترل شود پرداخت یارانه می‌تواند به مردم کمک کند. معتقدم در حال حاضر افزایش ارزش پول ملی و برگرداندن قدرت خرید مردم باید اولویت اصلی کاندیداهای ریاست‌جمهوری باشد، زیرا در افزایش قدرت خرید همه چیز، از جمله یارانه‌ها نهفته است. وی پرداخت یارانه بدون کنترل سایر شاخص‌های اقتصادی را که در دولت فعلی و دولت‌های قبلی رخ داد اشتباهی راهبردی خواند و گفت: درگذشته از یک طرف یارانه پرداخت شد، ولی از طرف دیگر دو برابر یارانه با تورم از جیب مردم خالی شد و مردم الان می‌گویند قدرت خرید قبلی به مراتب برایشان بهتر از دریافت یارانه‌ها بود. پورابراهیمی با اعلام اینکه پرداخت یارانه در اوایل دولت آقای احمدی‌نژاد مطرح شد، افزود: یارانه 45 هزارتومانی، آن زمان با متوسط قیمت هزار تومان برای دلار، چیزی حدود 45 دلار ارزش داشت، اما اکنون این‌گونه نیست.
چهار اولویت اقتصادی دولت بعد
عضو هیات‌رئیسه اتاق بازرگانی ایران ساماندهی نظام بودجه‌ریزی، بهبود فضای کسب‌وکار، بهبود شرایط تبادلات اقتصادی با جهان و مقابله با فساد را چهار اولویت اصلی اقتصادی دانست که دولت آینده باید به آنها بپردازد. کیوان کاشفی، با اشاره به نزدیک بودن تغییر دولت در کشور، گفت: هم‌اکنون مسائل اقتصادی به چالش اصلی کشور تبدیل شده که تبعات آن زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده و دولت آینده باید
حل و فصل مسائل اقتصادی را با جدیت پیگیری کند.
وی با بیان اینکه دولت باید برای ساماندهی چالش‌های اقتصادی اولویت‌بندی داشته باشد، گفت: چهار محور مهم وجود دارد که اگر دولت به آنها بپردازد تا حدودی سایر مسائل را نیز مانند یک دومینو سامان خواهد داد. البته نباید فراموش کنیم حل همه این مشکلات طی شش ماه یا یک سال میسر نخواهد بود و نیازمند استمرار است تا به نقطه مطلوب برسیم. رئیس اتاق بازرگانی کرمانشاه، اولین اولویت دولت آینده را ساماندهی نظام بودجه‌ریزی کشور دانست و عنوان کرد: در حال حاضر روند تدوین بودجه به این شکل است که دولت پیشنهاد بودجه را ارائه می‌دهد و نمایندگان با توجه به نیاز منطقه خود آن را چکش‌کاری می‌کنند، اما در نهایت بودجه متورمی تدوین می‌شود که هیچ‌گاه محقق نخواهد شد. کاشفی با بیان اینکه هزینه‌های بودجه معمولاً پابرجا و استوار است اما منابع درآمدی بودجه عمدتاً محقق نمی‌شود، اضافه کرد: در گذشته دولت کسری بودجه را از طریق افزایش فشارهای مالیاتی تا حدودی جبران می‌کرد، اما دیگر بیش از این امکان فشار آوردن برای دریافت مالیات هم وجود ندارد. وی نتیجه این روند را کسری بودجه شدید، دست‌اندازی به منابع بانک مرکزی یا چاپ پول بدون پشتوانه دانست و تاکید کرد: این خلق نقدینگی با سرعت هرچه تمام خود را در نرخ تورم نشان می‌دهد. رئیس اتاق کرمانشاه معتقد است، اگر روند بودجه‌ریزی به همین شکل پیش برود، تا پایان سال حجم نقدینگی کشور به دو برابر میزان فعلی خواهد رسید و نتیجه آن تورم افسارگسیخته‌ای است که هیچ نظام اقتصادی نمی‌تواند آن را کنترل کند. کاشفی دومین اولویت اقتصادی دولت آینده را که فعالان اقتصادی انتظار آن را دارند، بهبود فضای کسب‌وکار اعلام کرد و گفت: امروز آنقدر مجوز و سامانه در کشور داریم و آنقدر چوب لای چرخ بخش خصوصی گذاشته می‌شود که امکان فعالیت نه برای بخش خصوصی که از قبل کار می‌کنند فراهم است و نه افراد جدید تمایل دارند کار اقتصادی آغاز کنند.
بورس حبابی نبود
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار معتقد است بخش مهمی از تغییرات قیمتی در اقتصاد ایران تحت تاثیر تورم انتظاری به وجود می‌آید و نمی‌توان برای تمامی آنها از لفظ حباب استفاده کرد.محمدعلی دهقان دهنوی، در نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران اظهار کرد: ما در ماه‌های گذشته بارها شاهد آن بوده‌ایم که در تحلیل بازار بورس از لفظ حباب استفاده می‌کنند و این در حالی است که وقتی شاخص بورس ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار واحد بود نیز بعضی می‌گفتند بورس حباب دارد. در حالی که ما باید تحلیل کنیم ریشه تغییرات قیمتی در اقتصاد ایران چیست و حباب را باید در چه زمینه‌ای به کار برد.وی با اشاره به شرایطی که اقتصاد ایران در سال‌های گذشته تجربه کرده است، بیان کرد: ما نباید در اقتصاد یک متغیر اسمی را با یک متغیر واقعی مقایسه کنیم. مثلاً اگر رشد اقتصاد کشور مثبت سه درصد باشد، آیا تولیدکنندگان حاضرند قیمت محصول خود را تنها سه درصد افزایش دهند؟ یا اگر رشد اقتصاد منفی شد، آیا قیمت کالاها کاهش می‌یابد؟ در اقتصاد ایران متاسفانه قیمت‌ها در بسیاری از مواقع تحت تاثیر تورم انتظاری تغییر می‌کنند و این با حباب معنی یکسانی ندارد. در دوره فشار حداکثری ترامپ، یک تورم انتظاری جدی شکل گرفت و این با حباب متفاوت است. رئیس سازمان بورس با اشاره به وضعیتی که سایر بازارها در ماه‌های گذشته تجربه کرده‌اند، بیان کرد: وقتی این انتظار به وجود می‌آید که ارزش پول ملی کاهش می‌یابد، عده‌ای برای حفظ سرمایه خود به سمت بازارهایی مانند سکه یا دلار می‌روند. عده‌ای وقتی سکه ۱۶ میلیون تومان بود خرید کردند اما امروز قیمت سکه به حدود ۱۰ میلیون تومان رسیده یا عده‌ای وقتی دلار از مرز ۳۰ هزار تومان گذشته بود خرید کردند اما امروز دلار به ۲۴ هزار تومان رسیده است. در بازار بورس نیز میزان کاهش شاخص در همین حد بوده است و تحت تاثیر تغییر شرایط اقتصادی، تغییراتی رخ داده که تفسیر حباب از آنها اشتباه است.
♦♦♦
فارس: فرشید فرزانگان، رئیس اتاق مشترک ایران و امارات با اشاره به اینکه پیش‌بینی شده حجم تجارت ایران و امارات تا پایان سال 1400 به 20 میلیارد دلار می‌رسد، گفت: امارات نیز پیش‌بینی کرده است که حجم روابط تجاری دو کشور در سال 2025 به 30 میلیارد دلار می‌رسد.
مهر: علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی، با اشاره به کشتار بره‌های ماده به دلیل کمبود نهاده و علوفه، گفت: این کار نوعی نسل‌کشی است و در آینده‌ای نزدیک کشور را با مشکل مواجه می‌کند.
تسنیم: بیژن زنگنه، وزیر نفت، گفت: از آنجا که پرونده کرسنت زنده است، تاکنون ترجیح کشور این بوده است که به بحث درباره آن ورود نکنیم؛ وگرنه حرف‌های بسیاری هست که اگر گفته شود، شرایط برعکس می‌شود.
ایسنا: محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: اقدامات دولت و مجلس شامل طرح اقدام ملی مسکن، مالیات بر خانه‌های خالی و کنترل بازار اجاره در ثبات بازار مسکن موثر بوده و بعد از انتخابات نیز دلیلی بر افزایش قیمت مسکن وجود ندارد.
ایلنا: رضا اردکانیان، وزیر نیرو، گفت: این روزها در تدارک توافق بزرگی با وزارت صنعت، معدن و تجارت با مشارکت صنایع بزرگ کشور هستیم تا حدود 10 هزار مگاوات ظرفیت تولید انرژی مورد نیاز خود را بتوانند سرمایه‌گذاری کنند و از این حیث برق مطمئن و پایدار برای صنایع رو به شکوفایی کشور فراهم شود.
ایلنا: محمدعلی دهقان‌دهنوی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: خودرو با توجه به تنوع بالای تولید کالای مناسبی برای بورس کالا نیست. کالایی که در بورس عرضه می‌شود باید یکدست و با حجم زیاد باشد اما می‌توان به آن به عنوان دفع فاسد نگاه کرد. امروز یک لاتاری به راه انداخته‌ایم که طبق آمارها نصف خودروهایی که در این لاتاری فروخته شده‌اند توسط دوربین‌ها ثبت نشده‌اند، این موضوع به آن معناست که این خودروها انبار شده‌اند.
فارس: علی فیروزی، رئیس دفتر پایش و بهبود محیط کسب‌وکار وزارت اقتصاد، گفت: بر اساس مطالعات سازمان فناوری اطلاعات حداقل حدود 51 درصد خدمات دستگاه‌های دولتی از جنس مجوزدهی است که بزرگی این نظام را نشان می‌دهد، بنابراین تسهیل مجوزدهی باعث بهبود عملکرد دولت خواهد شد.
ایسنا: انبوه‌ساز فازهای ۵ و ۹ جدید مسکن مهر پردیس با بیان اینکه دستگاه‌های خدمات‌رسان از بار مسوولیت پروژه مسکن مهر شانه خالی کردند گفت: وزارت راه و شهرسازی مجبور بود خودش زیرساخت‌ها را تامین کند و همین مساله مهم‌ترین عامل طولانی شدن مواجهه با تورم و بدقولی دولت در اتمام پروژه‌ها شد؛ کار به جایی رسید که بسیاری از همکاران ما برای آبرویشان هرچه در توان داشتند گذاشتند تا طرح جمع شود.
♦♦♦
اولویت با مهار تورم است
همشهری نوشت: روزنامه «دنیای اقتصاد» در شماره ۵۱۷۳ خود در روز ۲۹ اردیبهشت‌ماه با عنوان «۱۲ پرسش کلیدی از نامزدها»، کاندیداهای ریاست‌جمهوری را مخاطب خود قرار داد. این سوالات برای هر کدام از نامزدهای ریاست‌جمهوری ارسال شد و «دنیای اقتصاد» منتظر دریافت پاسخ سوالات این نامزدها شد. عبدالناصر همتی، تنها نامزدی بود که به این سوال‌ها پاسخ داده است. او در پاسخ‌های خود، رجوع به علم اقتصاد را تنها راه‌حل وضع موجود می‌داند و معتقد است تمام سیاستگذاری‌های اقتصادی در دولت او مبتنی بر علم اقتصاد خواهد بود. «دنیای اقتصاد» متن پاسخ به این پرسش‌ها را منتشر کرده است. به گفته وی مهم‌ترین مساله کشور در چهار سال آینده، مهار تورم به شکلی پایدار است و من روی پایداری نرخ تورم در اعداد پایین بسیار مصر هستم.
تمدید مهلت خوداظهاری سکونت
اعتماد نوشت: عدم استقبال مردم از برنامه خوداظهاری محل سکونت باعث شد تا زمان درج اطلاعات سکونتی در سامانه ملی املاک و اسکان تا شهریور ۱۴۰۰ تمدید شود. در این راستا محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی، از تمدید زمان درج اطلاعات سکونتی مردم در سامانه ملی املاک و اسکان تا شهریور ۱۴۰۰ خبر داد و گفت: با توجه به اینکه مهلت دو ماه درج اطلاعات سکونتی مردم در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ۱۹ خرداد به پایان رسید، ستاد ملی مقابله با کرونا این مهلت را تا پایان شهریورماه تمدید کرد. پیشتر محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی، از تمدید مهلت درج اطلاعات سکونتی در سامانه ملی املاک و اسکان تا پایان مهرماه امسال خبر داده بود.
چه بر اقتصاد ایران رفت؟
ایران نوشت: مباحثی که در ایام تبلیغات انتخابات به‌خصوص در مناظره‌ها مطرح شد، تنها بخشی از شرایط اقتصاد ایران را به نمایش گذاشت و در این میان دو واقعیت تلخ و اثرگذار یعنی تحریم و جنگ تمام‌عیار اقتصادی و همچنین همه‌گیری کرونا مغفول ماند. در همین راستا دولت به‌طور رسمی از نپرداختن به این دو متغیر اساسی در شکل‌گیری روندهای اقتصادی انتقاد کرد، اما با این حال تمام انتقادات صورت‌گرفته از سوی دولت و کارشناسان نتوانست روندی را که در تبلیغات انتخاباتی وجود دارد تغییر دهد. در همین راستا حسن روحانی رئیس‌جمهوری گفت: لازم است برای آگاهی همگان سند جنایت تحمیل جنگ اقتصادی و اعمال‌کنندگان تحریم‌های فراگیر و بی‌سابقه منتشر شود تا همه دنیا از جنایت ضدبشری دولت ترامپ علیه ملت ایران آگاه شوند.
سرقت اموال یا مالیات؟
شرق نوشت: اگرچه نوعی مالیات بر عایدی سرمایه تا قبل از دهه 70 میلادی در آمریکا وجود داشته، اما قانونی به نام مالیات بر عایدی در سال 1985 تصویب و اجرا شد. بر این اساس حوزه مالیات بر عایدی در کشورهای پیشرفته شامل همه‌گونه عایدی از هرگونه دارایی به‌ویژه سهام و اوراق بهادار بوده، درست برخلاف کشورهای درحال‌توسعه و جهان سوم که این مالیات شامل مستغلات و املاک بوده است. از نظر اقتصادی عایدی سرمایه در اقتصادهایی معنی دارد که نرخ سود سرمایه بیش از نرخ تورم باشد. به همین علت اقتصاددانان معتقدند تورم سرقت محترمانه دولت‌ها از جیب مردم و مالیات بر عایدی سرمایه در کشورهایی با نرخ تورم دورقمی، بدون لحاظ نرخ تورم مصادره اموال و ثروت مردم است.