به کجا چنین شتابان؟

  عاطفه چوپان: امروز همه ما عزیزانی داریم که پیشمان نیستند. نه به واسطه مرگ، که برای زندگی نیستند. امروز همه ما دوستان یا عضوی از خانواده را داریم که یک روز نشسته در برابر ما و گفته تصمیم گرفته برای همیشه برود. پروسه جانکاه اپلای و فراگیری زبان و ویزا و... را پشت سر گذاشته،‌ یک روز صبح خیلی زود وقتی هنوز هوا گرگ‌ومیش است و بوی بامداد می‌دهد چمدان‌ها را برداشته و برای همیشه رفته است. همه ما کسانی را داریم که در فرودگاه امام خمینی در آغوششان گرفته‌ایم. سخت‌ترهایمان بغض‌های چون سنگمان را قورت داده‌ایم و دل‌نازک‌ترها اشک‌ها را روان کرده‌ایم. بله، همه ما امروز در ایران عزیزانی داریم که رفته‌اند اما نه به واسطه مرگ که برای زندگی... ما که مانده‌ایم هم یا آنقدر ناامید و خسته‌ایم که توان شروعی دوباره برای یک زندگی جدید را نداریم یا روزی نیست که با هر تلنگری به همیشه رفتن، به هیچ‌گاه برنگشتن به شهر و خیابان‌های این مملکت فکر نکنیم. اما چرا؟ مهاجرت در دنیا مفهومی به تلخی آنچه ما در ایران تجربه می‌کنیم نیست. مانند برخی تجربه‌های دیگر که در این کشور در لایه‌ای مضاعف از نااطمینانی پیچیده می‌شود مهاجرت نیز این‌طور است. در حالی که هر روز آدم‌های زیادی در اقصی نقاط دنیا از خواب برمی‌خیزند و شب در کشور دیگری می‌خوابند که تصمیم گرفته‌اند به هر دلیلی سال‌هایی از عمرشان را در آنجا سپری کنند، مهاجرت برای خیلی از ما یک گزینه نیست، تنها گزینه است. این جاذبه کشور هدف نیست که ما را به این فکر می‌اندازد. آنچه ما را وادار به رفتن می‌کند زندگی بهتر در جای دیگری از دنیا نیست بلکه در قدم اول زنده ماندن است، شکوفایی است، با امید زیستن است. تلاش برای آرامش داشتن و آرامش ساختن است و هر آنچه ما نتوانستیم در اینجا آن را تجربه کنیم. برای همین هم هست که از هر که امروز بپرسی «به کجا چنین شتابان؟» می‌گوید «به هر آن کجا که باشد به جز این سرا سرایم». فرقی نمی‌کند کجا، ما فقط می‌خواهیم زندگی کنیم، آنچه برای سال‌های زیادی در مملکت خودمان نشد. بنابراین سوال درست شاید این نباشد که امروز از آدم‌ها بپرسیم چرا مهاجرت می‌کنی؟ سوالی که امروز درست‌تر است و بیشتر هم شنیده می‌شود این است که چرا ماندی؟ امروز دیگر رفتن دلیل نمی‌خواهد، ماندن است که می‌خواهد. در این پرونده و در یک نگاه ژرف‌تر اما به این سوال پاسخ می‌دهیم که چه شد که بیش از 90 درصد دانش‌آموختگان ما امروز در فکر رفتن هستند.