به ندرت روزنامه می‌خوانم

عبدالرضا عزیزی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی هر روز سایت‌های خبری و خبرگزاری‌ها را می‌خواند. او می‌گوید کمیت سیاستمداری که از رسانه بی‌خبر باشد لنگ می‌زند و ژست بی‌اطلاعی از اخبار و رسانه‌ها برای سیاستمداران امتیاز تلقی نمی‌شود. او ریشه اظهارات برخی از مدیران و مسوولان عالی‌رتبه کشور در مورد اصرار بر بی اطلاعی از اخبار را مسائل مختلفی از جمله کیفیت کار رسانه‌ها و در مواردی اشتباه سیاستمداران می‌داند.

آقای عزیزی روزانه چقدر به مطالعه رسانه‌ها اختصاص می‌دهید.

زمان دقیقی را مشخص نکردم اما هر روز سایت‌های خبری مطرح را می‌خوانم. به طور پراکنده هر اندازه زمان داشته باشم بیشتر مطالعه می‌کنم. خبرگزاری‌های اصلی کشور و سایت‌های خبری و تحلیلی که امروز جزو پر بازدیدترین سایت‌ها هستند.

روزنامه چطور؟

نه، روزنامه به ندرت مطالعه می‌کنم. اخبار روزنامه‌ها متعلق به سایت‌هاست که با تاخیر نیز کار می‌کنند علاوه بر این کمتر روزنامه‌ای به تولید تحلیل می‌پردازد. اکثراً همان اخبار سایت‌ها را کپی می‌کنند.

برای ایفای کار نمایندگی مطالعه رسانه‌ها چقدر اهمیت دارد؟

مقدار مشخصی اهمیت دارد. به هر حال بعضاً پیش می‌آید خبری در رسانه‌ها منتشر می‌شود که نیازمند پیگیری در مجلس است. مطالعه رسانه‌ها از این حیث در کار تمامی مدیران و مسوولان قابل اهمیت است، در مورد نمایندگان نیز اهمیت دوچندان دارد چرا که به هر حال بدون اطلاع از آخرین اخبار تمامی جناح‌ها و حوزه‌ها نمی‌توان مدیریت همه‌جانبه‌ای را داشت. به طور مثال چندی قبل در جریان خبری از معاونت نظارت راهبردی و مدیریت منابع انسانی در جریان مسائلی قرار گرفتیم و کمیسیون جلسه فوری در این خصوص تشکیل داد و از معاون رئیس‌جمهور نیز دعوت کرد. در جلسه به صورت ویژه موضوع پیگیری و حل شد. از این دست مسائل بارها پیش آمده است. نمایندگان البته همواره در جریان آخرین اخبار قرار می‌گیرند. باید این طور باشد.

بعضاً می‌بینیم که این روزها سیاستمداران دوست دارند در قالبی فرو روند که اخبار را مطالعه نمی‌کنند و از آن بی‌اطلاع هستند. چرا چنین دیدگاه و قالبی امروز در بین مدیران و مسوولان و سیاستمداران باب شده که از در بی‌اطلاعی وارد می‌شوند.

من دلیل اصلی این موضوع را نمی‌دانم اما در موارد مختلف می‌توان تعبیرها و تفاسیر مختلفی داشت. اگر فرض را بر صحت این امر بگذاریم که خود نکته مثبتی تلقی نمی‌شود. البته من تصور می‌کنم بخشی از قصور نیز بر عهده رسانه‌ها به خصوص روزنامه است. به این معنی که خوراک پرمخاطب تولید ‌کنند. ببینید مخاطب یکسری اخبار را از صدا و سیما می‌شنود یا از رادیو در جریان بسیاری از امور قرار می‌گیرد دیگر نمی‌رود همان مطالب را دوباره در سایت و روزنامه بخواند. این طبیعی است.

مساله اصلی حالتی است که باب شده؛ از اساس در جریان هیچ‌چیز نیستیم! نه به این معنا که یک رسانه را نمی‌خوانیم و از فلان جریان به طور مثال اطلاع نداریم. از اساس این روزها می‌شنویم که در پاسخ به بسیاری از سوالات می‌گویند اطلاع نداریم. روزنامه نمی‌خوانیم، اخبار را نمی‌بینیم. بی‌اطلاعیم.

خب این مساله از اساس یک نقطه‌ضعف محسوب می‌شود یعنی اگر کسی- حال این شخص سیاستمدار هر جریانی باشد - اظهار کند که از اخبار بی‌اطلاع است در وهله اول ‌شأن و جایگاه خود را زیر سوال برده است. البته ممکن است این دست از اظهارات برای این باشد که پاسخ سوال را ندهد.

یعنی فرار از پاسخگویی.

نه، همیشه فرار از پاسخگویی نیست. ممکن است باشد اما به این معنی نیست که می‌خواسته‌اند از زیر بار مسوولیت شانه خالی کنند. بعضاً دوستان خبرنگار سوالاتی را مطرح می‌کنند که خارج از حیطه وظایف یا اختیارات فرد سوال‌شونده است. شاید در آن زمان گفته شود که بی‌اطلاعم. اما اینکه بگوییم کسی به خودی خودی بگوید من کلاً از همه‌چیز بی‌اطلاعم باید پرسید که چرا. جای سوال دارد که چرا یک سیاستمدار، یک مقام مسوول یا یک مدیر عالی‌رتبه بگوید من از همه اخبار بی‌اطلاع هستم. این به عنوان یک نقطه منفی در کارنامه او ثبت می‌شود.

اما امروز فعالان سیاسی و مسوولان هر دو جناح سیاسی کشور به کرات از این عبارات استفاده می‌کنند.

فرهنگ درستی نیست و نباید نهادینه شود. این دست از رفتارها عدم تکامل را در مسیر رشد فکری یک جامعه نشان می‌دهد. البته من مطمئن هستم مسوولان ما در ریز جزییات مسائل و اخبار هستند.

این فرهنگ چه تبعاتی در جامعه‌ای که در مسیر توسعه است، دارد رسانه‌ها بخش مهمی از حرکت توسعه هستند چرا باید بی‌اطلاعی از اخبار و مسائل روز به عنوان یک ژست روشنفکری یا یک سپر دفاعی مطرح شود؟

این به نوعی بی‌مسوولیتی است. البته عرض کردم بعضاً برای پاسخ ندادن به سوالاتی است که شاید به حیطه و حوزه آنها مربوط نمی‌شود اما به طور کلی مردم ما اهل مطالعه و پیگیری اخبار هستند. بنابراین این برای مسوولان ما زیبنده نیست. سیاستمداری که می‌گوید من از اخبار بی‌اطلاعم یا هیچ رسانه‌ای را نمی‌خوانم باید دلیل آن را نیز توضیح بدهد. البته اگر رسانه‌ها نیز پیشرفت قابل توجهی در تولید محتوای با‌کیفیت داشته باشند دیگر نمی‌توان به راحتی از کنار آنها عبور کرد. جای تحلیل در رسانه‌های ما به شدت خالی است. بعضاً مجلات این کار را می‌کنند. کافی نیست. باید سایت‌های خبری و روزنامه‌ها به جای کپی کردن اخباری که به راحتی از صدا و سیما یا با مراجعه به یک سایت قابل دسترس است به تحلیل مسائل بپردازند. موضوعات را از ریشه‌های تاریخی مختلف، از نگاه‌های مختلف، باید مورد تحلیل قرار داد. این فقدان در رسانه‌های ما به شدت احساس می‌شود.

آقای عزیزی اگر رسانه‌ای بودید و یک مقام مسوول به شما می‌گفت از آخرین اخبار بی‌اطلاعم شما چه سوالی از او می‌پرسیدید؟

توصیه می‌کردم اخبار را بخوانند. شاید یک مجله خوب هم به ایشان هدیه می‌دادم.