روحانی و لاریجانی: رقابت واقعی باشد

روزهای پایانی هفته‌ای که گذشت مصادف شده بود با نیمه شعبان؛ عید ولادت امام عصر (عج) که شیعیان در اقصی نقاط جهان را سرور و شادمانی می‌بخشد و امید تازه‌ای از ظهور منجی در دل‌ها می‌رویاند. همچنین سالروز رحلت بنیانگذار جمهوری اسلامی و بزرگداشت یاد شهدای قیام 15 خرداد 1342 از دیگر مناسبت‌های هفته‌ای بود که پشت سر گذاشتیم. اما هفته قبل با گشایش همایش سراسری استانداران و فرمانداران در تهران آغاز شد. همایشی که مسوولان عالی کشور از جمله رئیس‌جمهور در آن به سخنرانی پرداختند. حسن روحانی در بخشی از سخنان خود به انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری اشاره کرد و با تاکید بر اینکه «مبادا در شهرستانی به گوش برسد که یک وقت دولت، سپاه، ارتش، صداوسیما، استاندار، فرماندار و دفتر امام جمعه طرفدار این یا آن هستند که این یعنی سم برای انتخابات. همه مقامات مسوول، همه قدرت‌های مسلح و غیرمسلح، مسوولان رده‌بالای کشور که مسوولیت آنها ورای حزب و جناح است، نباید کاری کنند که این تهمت به آنها زده شود» از مسوولان خواست «مرعوب و مفتون» احزاب و جریان‌های سیاسی نشوند و با تاکید بر رعایت قانون در بررسی صلاحیت‌ها و حفظ حقوق همه جریان‌های سیاسی قانونی برای فعالیت انتخاباتی خاطرنشان ساخت: «انتخابات بدون رقابت امکان‌پذیر نیست، اصلاً انتخاب یعنی چه؟ یعنی بین چند چیز یکی را برگزینیم والا اگر یک چیز است دیگر انتخاب معنی ندارد. ما سه تا شیء جلوی شما بگذاریم و بگوییم حتماً باید این را برداری و در عین حال باید انتخاب کنی، این انتخاب نیست. انتخابات آزاد که می‌گوییم مگر اینکه قید توضیحی باشد، انتخابات غیرآزاد معنی ندارد و انتخابات نیست، اگر انتخابات شد یعنی آزاد است، اگر انتخابات به معنی واقعی کلمه بود یعنی در آن رقابت است.» بعد از سخنرانی رئیس‌جمهوری، آیت‌الله جنتی دبیر شورای نگهبان قانون اساسی در این همایش حاضر شد تا با اظهار تاسف از «برخی مقامات ما که گرایش‌هایشان را مخفی نمی‌کنند» نقبی به روابط پرفراز و فرود وزارت کشور و شورای نگهبان در سال‌های پیش زند و با امیدواری از همسویی این دو نهاد در امر برگزاری انتخابات یادآور شود: «سوابق نامزد باید مشخص باشد و شورای نگهبان بدون احراز شرایط حق تایید افراد را ندارد.» زنهار دبیر شورای نگهبان از ضرورت مخفی نگه داشتن گرایش‌های سیاسی مقامات احتمالاً از بازخورد منفی حمایت وی از محمود احمدی‌نژاد در انتخابات سال 1388 نشات می‌گیرد که انتقادهای زیادی در پی داشت و اینک می‌خواهد هر گونه شائبه حمایت از جریان‌ها یا اشخاص سیاسی توسط هیات‌های اجرایی و نظارت را از میان بردارد. سخنران ارشد روز دوم این همایش، سید حسن خمینی تولیت آستان حضرت امام(ره)، علی لاریجانی رئیس قوه مقننه و اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور بودند. علی لاریجانی در جمع استانداران و فرمانداران با تاکید مجدد بر خواسته رئیس‌جمهور مبنی بر «شفاف بودن صندوق‌های رای» یادآور شد که «رقابت باید واقعی باشد، نه صرفاً در سخنرانی‌ها» و ادامه داد: «کاندیداها نباید به وسیله دستگاه‌های مختلف تهدید شوند که اگر چنین حرفی بزنید ما شما را رد صلاحیت می‌کنیم.» گفتنی است به باور برخی ناظران وجود مشترکات فراوان در نطق روسای دو قوه مجریه و مقننه ناشی از فهم مشترک آنها از وضعیت موجود و تلاش برای ایجاد همسویی انتخاباتی در رقابت با جریان‌های رادیکال و تندرو قلمداد می‌شود.

«خبرآنلاین» هم در یادداشتی به اظهارات دبیر شورای نگهبان پرداخت و نوشت: «ایشان فرموده‌اند امسال انتخابات مهم مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری را در پیش داریم و نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که دولت و وزارت کشور نمی‌توانند به جریان خاصی گرایش داشته باشند. وظیفه‌ای که قانون بر عهده آنها گذاشته است باید به طور کامل اجرا شود. متاسفانه برخی مقامات ما گرایشات سیاسی خود را مخفی نمی‌کنند و به صراحت اعلام می‌کنند که به جریان سیاسی خاصی وابسته هستند. آیا یک عضو حزب می‌تواند در اجرای انتخابات جانبدارانه عمل نکند؟... صراحت و صداقت آیت‌‌‌‌الله جنتی که این سخنان را در جمع مجریان انتخابات فرموده‌اند و نه با نیش وکنایه که صریحاً مطلب‌شان را بیان داشته‌اند، ستودنی است... به استناد سخن ایشان، اتفاقاً رفتار مسوولانی که صراحتاً می‌گویند عضو فلان حزب و تشکیلات هستند، آن هم ستودنی است. همین مسوول می‌تواند ژست بی‌طرفی بگیرد و ریاکارانه حرف بزند... حتماً حضرت آیت‌‌‌‌الله قبول دارند که داشتن گرایش سیاسی برای مجریان انتخابات همان اندازه ناپسند است که برای ناظران شورای محترم نگهبان. متاسفانه این نقیصه همواره در طول انتخابات دوره‌های مختلف وجود داشته و به نظر می‌رسد قابل رفع هم نیست. اگر این اشکال در قوه مجریه هست، که هست در امر نظارت هم باید آن را پذیرفت.»

تلاش عده‌ای برای ایجاد شکاف بین اصلاح‌طلبان و دولت

یک روحانی اصلاح‌طلب تیتر خبرگزاری تسنیم را که در آن از قول وی ادعا شده بود مجید انصاری رابط انتخاباتی میان دولت و اصلاح‌طلبان است، کذب خواند. به گزارش «ندای ایرانیان» محسن رهامی معتقد است: «جریانی می‌خواهد میان اصلاح‌طلبان و دولت فاصله بیندازد» و با یادآوری این که «اصلاح‌طلبان جلسات متعددی را با رئیس‌جمهور، وزیر کشور و معاونانش، انصاری، یونسی، جهانگیری و... داشته‌اند. در این جلسات که در قالب دیدار احزاب و جریان‌های اصلاح‌طلب با دولتمردان و رئیس‌جمهور برگزار می‌شود دغدغه‌ها و پیشنهادهای خود را مطرح کرده‌اند. البته رئیس‌جمهور هم جلسات متعددی را با احزاب و گروه‌های سیاسی به طور مرتب برگزار می‌کنند. بنابراین آقای انصاری کار ویژه‌ای برای ارتباط با جریان اصلاح‌طلب ندارند. متاسفانه خبر ذکر‌شده از طرف من در مورد نقش آقای انصاری درست نیست. آقای انصاری بنا به وظیفه خود در مجلس حضور دارد ما هم چون نمایندگان ادوار مجلس هستیم کارت تردد داریم و مانند دیگر دولتمردان سعی می‌کنیم مشکلاتمان را با ایشان هم طرح کنیم. اما اینکه با ما ارتباط خاص و ارتباط انتخاباتی داشته باشند، درست نیست»، می‌افزاید: «اصلاح‌طلبان موفقیت دولت را پیروزی و موفقیت خودشان می‌دانند. ما هم از دولت چیزی نمی‌خواهیم جز تضمین برگزاری انتخابات صحیح به‌نحوی که به مردم اطمینان دهیم در انتخابات کسانی که صالح هستند، تایید صلاحیت می‌شوند.»

اصولگرایان مراقب ترفندهای اختلاف‌بر‌انگیز باشند

رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور با تاکید بر اینکه اصولگرایان مراقب ترفندها و برنامه‌های اختلاف‌بر‌انگیز باشند، گفت «تاکنون شاهد بودیم اتحاد بین اصولگرایان و نیروهای ارزشی به‌ خوبی به‌ نمایش گذاشته شده است.» سیدرضا تقوی در گفت‌وگو با تسنیم، در پاسخ به سوالی پیرامون فعالیت‌های برخی جریانات زاویه‌دار با اصولگرایی و نیروهای ارزشی برای ایجاد تفرقه، اظهار کرد: «همواره برخی گروه‌ها و جریانات سعی داشتند بین نیروی اصولگرا و ارزشی اختلاف بیندازند و زمینه‌هایی فراهم کنند تا نگذارند وحدت بین جریان اصولگرایی و نیروهای ارزشی کشور فراهم شود. قبلاً احزاب اصولگرا هریک برای خود کار می‌کردند و هیچ ارتباطی با هم نداشتند ولی امروز جلسات خود را به‌شکل مشترک برگزار می‌کنند، به‌گونه‌ای که احزاب اصولگرا در تهران جلساتی مشترک گذاشته و روی مسائل بحث و تبادل نظر می‌کنند؛ جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین سعی کردند نیروهای ارزشی و اصولگرایان را در زمینه وحدت فعال کنند.» وی در انتها با ابراز خرسندی از پیشرفت روند اتحاد و وحدت با حضور احزاب مختلف اصولگرا، چشم‌انداز این روند وحدت را بین جریان اصولگرایی خوب و مثبت ارزیابی کرد.

حزب ناتمام

روزنامه شرق به مناسبت سالگرد تعطیلی حزب «جمهوری اسلامی» در 11 خرداد سال 1366 برگی از تاریخ این تشکل سیاسی را ورق زده و می‌نویسد: «نخستین مرزبندی‌های جدید و علنی سیاسی و فکری، میان نیروهای خودی داخل نظام از درون حزب جمهوری اسلامی پدید آمد. اختلافات میان راست‌گرایی و چپ‌اندیشی پس از انقلاب، در جلسات حزب جمهوری اسلامی آغاز شد. در واقع این صف‌بندی‌ها بر سر اقتصاد دولتی و خصوصی شکل گرفت. فضای سیاسی به گونه‌ای رقم خورد که میان اعضای دولت و مجلس در مورد نوع رویکرد به اقتصاد بازار آزاد یا اقتصاد دولتی تفاوت دیدگاه به وجود آمد. اکبر هاشمی‌رفسنجانی درباره سرایت اختلافات به جمع شورای مرکزی حزب چپ‌گرا می‌گوید در درون حزب هم گرایش‌های مختلف کم‌کم سر برآورد. مسائل اقتصادی و جناحی در اوایل انقلاب مطرح نبود، ولی کم‌کم خط چپ و راست و محافظه‌کار و سنتی و مدرن و این چیزها پیدا شد که در درون حزب هم بود. شورای مرکزی سه گروه بود؛ یک گروه چپ، یک گروه راست، یک گروه هم معتدل. آن انسجام اولیه حزب هم ضعیف شد...» و بدین ترتیب با نامه مشترک حضرات آیات خامنه‌ای و هاشمی‌رفسنجانی و موافقت حضرت امام خمینی، این حزب به تاریخ پیوست.

دو شرط توفیق اصلاح‌طلبان و اعتدالگرایان

صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با «تابناک» با بیان اینکه مساله اساسی انتخابات نحوه برگزاری آن است، می‌افزاید: «اگر آقای روحانی و مطبوعات بتوانند کمک کنند تا اصلاح‌طلبان بیشتری بتوانند صلاحیت خود را احراز کرده و یک تعدادی از نامزدهای اصلاح‌طلب نیز بتوانند در انتخابات شرکت کنند، شانس اصلاح‌طلبان را زیاد می‌بینم. البته در این میان فقط مساله شورای نگهبان نیست. مورد دیگر مشکل اختلاف درونی اصلاح‌طلبان است. این اختلاف می‌تواند میان اصلاح‌طلبان در برخی حوزه‌ها و هم بین طرفداران دولت و طرفداران اصلاحات باشد. می‌خواهم بگویم که فقط شورای نگهبان نیست که مانع از تحقق پیروزی اصلاح‌طلبان شود. عدم انسجام و وحدت می‌تواند باعث شکست شود اما اگر اصلاح‌طلبان بتوانند صلاحیت خود را به تایید برسانند و از طرف دیگر اتحاد و ائتلاف بین نیروهای اصلاح‌طلب و طرفداران دولت زیاد باشد، من معتقدم اصلاح‌طلبان و طرفداران دولت می‌توانند دو‌سوم مجلس دهم را مال خودشان کنند.»

عدم ائتلاف موتلفه با احمدی‌نژادی‌ها

همزمان با اعلام سفر محمود احمدی‌نژاد به همدان به مناسبت نیمه شعبان که به نظر می‌رسد انگیزه انتخاباتی نیز در پسِ آن وجود دارد، محمدرضا باهنر با بیان اینکه «احمدی‌نژادی‌ها تعریف روشنی ندارند» خاطرنشان کرد: «در غیبت احزاب جدی و فراگیر، جریان‌ها و جبهه‌ها کار می‌کنند و گاهی اوقات نیز رسانه‌ها جانشین احزاب می‌شوند، اما در واقع به جای رسانه‌ها باید حزب‌ها فعال باشند، اگرچه اکنون احزاب تابلوهای تبلیغاتی دارند، اما در غیبت احزاب به صورت خودکار نشریه‌ها و رسانه‌ها بدون آن که کار تاسیس حزب را انجام داده باشند، کار حزبی انجام می‌دهند.» به گزارش ایلنا نایب رئیس مجلس در نشست مطبوعاتی روز یکشنبه خود ضمن رد بحث نامزدی آقای ناطق نوری از افزایش احتمال شانس وحدت در اردوگاه اصولگرایان خبر داده و می‌افزاید؛ «آنها که دنبال وحدت اصولگرایان هستند، می‌توانند به جلیلی توجه کنند.» در عین حال حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی در گفت‌وگو با تابناک سیاست‌های انتخاباتی این حزب را تشریح و خاطرنشان کرده «با احمدی‌نژادی‌ها ائتلاف نمی‌کنیم، اما با پایداری‌ها ائتلاف می‌کنیم.»