چالش‌های بی‌پایان زلنسکی
آخرین اخبار جنگ اسرائیل و غزه چیست؟
در حالی که جنگ اوکراین در آستانه دوساله شدن است، چالش کی‌یف در جنگ با روسیه روزبه‌روز بیشتر می‌شود. در کنار جنگ اسرائیل و حماس، دیگر چالش‌های داخلی و خارجی هم عرصه را بر ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، تنگ کرده است. در داخل اوکراین مدتی است که صدای اعتراض‌ها علیه زلنسکی بلند شده است.
ویتالی کلیچکو، شهردار کی‌یف، می‌گوید ولودیمیر زلنسکی قدرت زیادی را در دست خود نگه می‌دارد و این کشور را به سوی «اقتدارگرایی» سوق می‌دهد. سخنان شهردار کی‌یف که در مصاحبه با هفته‌نامه آلمانی اشپیگل بیان شده است، از زمان آغاز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین کم‌سابقه محسوب می‌شود. اظهارات ویتالی کلیچکو از سوی تحلیلگران به معنای پایان دوره وحدت سیاستمداران در اوکراین برای تمرکز بر دفاع از کشور ارزیابی شده است. کلیچکو گفته است: «دیگر فرقی با روسیه نخواهیم داشت و همه چیز به اراده یک نفر بستگی دارد.»
او که سابقه ۹ سال مدیریت کی‌یف را دارد، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اوکراین هم بوده است. ویتالی کلیچکو در سخنان خود ولودیمیر زلنسکی را به ارتکاب «چند اشتباه» از جمله آماده نکردن اوکراین برای تهاجم نظامی روسیه متهم کرده است. او در مصاحبه با یک روزنامه سوئیسی نیز اظهار کرد: مردم کنجکاو هستند که چرا ما بهتر از این برای جنگ آماده نبودیم؟ چرا زلنسکی تا لحظه آخر امکان جنگ را رد می‌کرد؟ یا اینکه چگونه روس‌ها توانستند به آن سرعت به کی‌یف برسند؟
شهردار کی‌یف پیش از این در سپتامبر سال ۲۰۲۲ انتقادهای مشابهی را علیه رئیس‌جمهوری اوکراین مطرح کرده بود. با این حال او از پاسخ به پرسش درباره احتمال حضورش در عرصه رقابت ریاست‌جمهوری خودداری می‌کند. این در حالی است که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد ولودیمیر زلنسکی و متحدانش از حمایت مردمی زیادی برخوردار هستند و در انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی پیروز خواهند شد.
انتخابات ریاست‌جمهوری اوکراین قاعدتاً باید ماه مارس سال ۲۰۲۴ برگزار شود. انتخابات پارلمانی قرار بود پاییز امسال برگزار شود، اما طبق قانون اساسی به دلیل وضعیت جنگی به تعویق افتاد. زلنسکی نیز به‌تازگی تاکید کرده است این انتخابات به احتمال زیاد به تعویق خواهد افتاد. همین مساله نیز اعتراضاتی را در اوکراین برانگیخته است.
ایده پر کردن تونل‌های حماس با آب دریا
روزنامه عبری‌زبان «تایمز» به نقل از بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نوشت: «به‌طور داوطلبانه اطلاعاتی در اختیار دشمن قرار نخواهم داد.»
نخست‌وزیر رژیم اشغالگر افزود: وارد جزئیات فنی و عملیاتی عملیات ارتش اسرائیل که اسرا را به خطر می‌اندازد، نخواهم شد. نتانیاهو در زمینه احتمال پیوستن آویگدور لیبرمن، رئیس حزب «اسرائیل بیتنو» به ائتلاف کابینه جنگ اسرائیل نیز گفت: خوشحال می‌شوم چنین چیزی را از او بشنوم. این اظهارات پس از آن بیان شد که اخیراً روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال به نقل از مقام‌های آمریکایی ادعا کرد، اسرائیل یک شبکه بزرگ پمپاژ آب را احتمالاً با هدف وارد کردن آب دریا به تونل‌های مورد استفاده گروه حماس در نوار غزه ایجاد کرده است. در گزارش این روزنامه آمریکایی آمده است، در اواسط ماه نوامبر ارتش اسرائیل استقرار دست‌کم پنج پمپ را در فاصله حدوداً یک‌مایلی اردوگاه الشاطی به اتمام رسانده و این پمپ‌ها می‌توانند هزاران مترمکعب آب را در ساعت به این تونل‌ها وارد کرده و در عرض چند هفته آنها را کاملاً زیر آب ببرند. طبق گزارش این روزنامه آمریکایی، مشخص نیست که آیا اسرائیل استفاده از این پمپ‌ها قبل از آزاد شدن همه اسرا را در نظر دارد یا خیر. حماس پیش از این اعلام کرده بود، اسرای اسرائیلی را در «تونل‌ها و مکان‌های امن» پنهان کرده است.
لبنان همچنان منتظر یک گشایش سیاسی است
گرچه تمامی نگاه‌ها در منطقه عربی و کل جهان به جنگ در غزه و به‌تبع آن تنش میان اسرائیل و حزب‌الله در جنوب لبنان معطوف شده اما تلاش‌های سیاسی برای یافتن راه برون‌رفتی از بحران نبود قدرت همچنان ادامه دارد.
رسانه‌های لبنانی به نقل از منابع آگاه در این کشور خبر دادند، فرانسوی‌ها همچنان به دنبال یافتن بستر مشترکی بین نیروهای سیاسی لبنانی هستند.
در همین راستا جان اف لودریان، فرستاده ویژه دولت فرانسه در امور لبنان، همزمان با آتش‌بس در غزه، خود را به بیروت رساند تا شاید بتواند روزنه‌ای برای این منظور بیابد. با این حال به گفته این منابع، او با دیوار بتونی مستحکمی مواجه است در حالی که هر طرف لبنانی دیگری را در این بن‌بست مقصر اصلی می‌شمارد.
شنیده‌های رسانه‌های لبنانی حکایت از آن دارند که فرستاده ویژه دولت فرانسه یک جمله مشترک را از تمامی گروه‌های لبنانی شنید که مختصر آن این عبارت است: توپ در زمین ما نیست.
لودریان همچنین با ابتکار عمل گزینه سوم (نه نامزد 14 مارس و نه نامزد 8 مارس) به بیروت سفر کرده بود اما شمار قابل توجهی از جریان‌های سیاسی لبنان پاسخ صحیح و شفافی درباره این ایده به او ندادند، این در حالی است که لودریان به امید آنکه بتواند از این ایده به عنوان بستر مشترک توافق استفاده کند، عازم لبنان شده بود.
گرچه او امید خود را از دست نداده و سفر و دیدارهای خود را بیشتر سبک و سنگین کردن اوضاع در سایه این ابتکار اعلام کرده و همچنین گفته است، مخالفان این ایده هم اعلام کردند فعلاً منتظر می‌مانند تا ابتکار عمل فرانسه پخته‌تر شود و در آن زمان مساله تایید آن را مجدداً بررسی خواهند کرد.
استقرار زرادخانه موشکی آمریکا برای مقابله با چین
ایالات‌متحده در اقدامی غیرمنتظره و برای نخستین‌بار پس از پایان جنگ سرد، قصد دارد زرادخانه موشکی خود را در منطقه اقیانوس آرام مستقر کند. راب فیلیپس، سخنگوی ارتش ایالات‌متحده آمریکا در منطقه اقیانوس آرام، اعلام کرد که این کشور قصد دارد در سال ۲۰۲۴، اولین زرادخانه موشکی جدیدش را در منطقه آسیا و اقیانوسیه مستقر کند.
راب فیلیپس در گفت‌وگو با روزنامه نیکی، هدف از استقرار این زرادخانه را تقویت بازدارندگی علیه چین در این منطقه اعلام کرد. او تاکید کرد که این زرادخانه قرار است به موشک استاندارد ۶ (اس‌ام ۶) و موشک تاماهاک (موشک کروز) مجهز باشد که گفته می‌شود برد آنها بین ۵۰۰ تا دو هزار و ۷۰۰ کیلومتر است، اما درباره مکان و زمان دقیق استقرار موشک‌های آمریکایی جزئیاتی ارائه نکرد. این استقرار موشکی پس از آن صورت می‌گیرد که «پیمان نیروهای هسته‌ای میان‌برد» موسوم به «آی‌اِن‌اِف» در سال 2019 منقضی شد. این پیمان که آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی آن را در سال 1987 امضا کردند، کشورها را از توسعه و مالکیت موشک‌های زمینی با برد بین 500 تا پنج هزار و 500 کیلومتر منع می‌کرد.
در دورانی که آمریکا به آی‌اِن‌اِف متعهد بود، چین زرادخانه موشک‌های میان‌برد خود را گسترش داد. بر اساس گزارش سالانه «پنتاگون» درباره توانایی‌های نظامی چین، ارزیابی‌ها بر این است که پکن هم‌اینک دارای هزار و 500 موشک با برد هزار تا پنج هزار و 500 کیلومتر است.
آنکیت پاندا، از اعضای ارشد بنیاد صلح بین‌المللی کارنگی، گفت ارتش آمریکا واحدهای موشکی میان‌برد را عمدتاً به قلمرو اقیانوسیه ایالات‌متحده در گوام می‌فرستد تا در وضعیت اضطراری احتمالی، آنها را در اختیار متحدان آسیایی‌اش قرار دهد.
در حال حاضر، ژاپن و فیلیپین از بیم تبدیل شدن به هدف فوری ارتش چین در صورت وقوع یک بحران، به میزبانی از قابلیت‌های جدید موشک‌های آمریکایی تمایلی ندارند. واکنش به بحران احتمالی در تنگه تایوان یا دریای چین جنوبی به موشک‌هایی نیاز دارد که بتوانند بر فراز این دریاها به سرزمین اصلی چین برسند.
فرانسه رهبر حماس را تحریم کرد
فرانسه و انگلیس چندین تن از فرماندهان حماس از جمله یحیی سنوار و محمد الضیف را به مدت شش ماه تحریم کردند.
بر اساس بیانیه‌ای که در روزنامه‌های رسمی منتشر شد، فرانسه با صدور حکمی دارایی‌های یحیی سنوار، رهبر جنبش حماس در غزه را که رژیم اسرائیل او را طراح اصلی حمله هفتم اکتبر می‌داند، برای مدت شش ماه مسدود کرد. بنابر گزارش شفق‌نیوز، فرمان صادر‌شده در ۳۰ نوامبر که از روز سه‌شنبه لازم‌الاجرا می‌شود، تصریح می‌کند که «وجوه و منابع اقتصادی متعلق به یا تحت کنترل یحیی سنوار مشمول توقیف دارایی هستند».
سنوار آخرین رهبر جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) است که در فهرست تحریم‌های فرانسه قرار گرفته است.
در نوامبر لارنس بوون، مقام وزارت خارجه فرانسه در امور اروپا، خواستار اعمال تحریم‌های اروپایی علیه مقامات ارشد حماس شد، به‌ویژه تحریم‌های مالی که می‌تواند به شکل مسدود کردن دارایی‌ها باشد. پاریس در فرمان مشابهی به تاریخ ۱۳ نوامبر اعلام کرد که دارایی‌های محمد الضیف، فرمانده کل گردان‌های عزالدین قسام، شاخه نظامی حماس را برای مدت شش ماه مسدود خواهد کرد. حماس همچنین از سال ۲۰۱۵ در فهرست سیاه آمریکا قرار دارد.
لندن نیز به نوبه خود تحریم‌هایی از جمله توقیف دارایی‌ها و ممنوعیت سفر را بر شش فرد از جمله چهار رهبر حماس و دو متهم به تامین مالی جنبش، از جمله محمد الضیف و یحیی السنوار، اعمال کرد.
♦♦♦
ایسنا: دفتر اطلاع‌رسانی دولت در غزه در تازه‌ترین آمار خود تا هفتم اکتبر از افزایش شمار شهدای غزه به ۱۶۲۴۸ نفر خبر داد.
ایرنا: متیو (مت) میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، اعلام کرد روسیه در هفته‌های اخیر پیشنهاد جدید برای آزادی دو آمریکایی پال ویلان و ایوان گرشکویچ را رد کرده است.
ایلنا: مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، گفت: کاخ سفید مانع از تحقیقات استیضاح جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا شده است و سنگ‌اندازی می‌کند.
فارس: اکسیوس، یک رسانه آمریکایی به نقل از دو مقام دولت جو بایدن اعلام کرد که انتظار می‌رود وزارت امور خارجه آمریکا به زودی تحریم‌هایی را علیه ده‌ها شهرک‌نشین اسرائیلی که در حملات علیه فلسطینی‌ها دخیل بودند، و نیز ده‌ها فلسطینی، وضع و سفر آنها به آمریکا را ممنوع کند.
ایسنا: لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، امضای اعلامیه مشترک برای همکاری در مورد راه‌ها و ابزارهای مقابله، کاهش و جبران آثار منفی اقدامات قهرآمیز یک‌جانبه همچون تحریم‌ها را گامی مهم در راستای افزایش هماهنگی جامعه جهانی برای غلبه بر تحریم‌های غیرقانونی عنوان کرد.
مهر: جنبش جهاد اسلامی فلسطین در بیانیه خود هشدار داد، هدف رژیم اسرائیل از حمله به بیمارستان‌ها و قطع خطوط ارتباطی نوار غزه، کشتن تعداد بیشتری از فلسطینی‌هاست.
تسنیم: آمیخای الیاهو، وزیر میراث رژیم اسرائیل، در اظهاراتی عجیب و غریب مدعی شد: ما باید تروریست‌ها را در میدان نبرد اعدام کنیم. ما مجریان قانون هستیم، اما نیاز مبرمی داریم که این افراد را نزد خدا بفرستیم تا در معامله‌های تبادل اسرا آزاد نشوند. او که قبلاً اظهاراتی درباره بمباران هسته‌ای غزه مطرح کرده بود خواستار اعدام اسرای فلسطینی شد.
ایسنا: خالد بن‌سلمان، وزیر دفاع عربستان سعودی در پایگاه دریایی ملک فیصل در ناوگان غربی استان جده، از کشتی «ملک جازان» رونمایی کرد. وی گفت: این دستاورد مطابق با دیدگاه ولیعهد و نخست‌وزیر عربستان برای توسعه وزارت دفاع، بومی‌سازی صنایع نظامی، تقویت امنیت دریایی منطقه و حفاظت از منافع استراتژیک مهم کشور است.
ایرنا: میثم الصافی، مدیر دفتر اطلاع‌رسانی وزارت حمل‌ونقل عراق گفت: وزارت حمل‌ونقل عراق تمامی اقدامات لازم را برای انجام نخستین عملیات پهلوگیری آزمایشی در بندر بزرگ فاو انجام داد.
♦♦♦
بی‌خانه، بی‌سرزمین
شرق نوشت: سازمان ملل اعلام کرد ۶۰۰ هزار نفر در جنوب غزه که دستور تخلیه گرفته‌اند جایی برای رفتن ندارند. نزدیک به نیمی از آنها قبلاً مجبور به ترک خانه‌های خود شده بودند. آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی همچنین هشدار داد که برای ساکنان غزه دیگر هیچ جایی برای رفتن وجود ندارد، چرا که ظرفیت پناهگاه‌ها از جمله پناهگاه‌های آنروا پُر است. پس از آنکه اسرائیل با شکسته شدن آتش‌بس دور تازه حملاتش را آغاز کرد، تمرکز خود را بر حملاتی در جنوب نوار غزه متمرکز کرده است.
حمایت عجیب
هم‌میهن نوشت: جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی در جریان سخنرانی خود در بیست و پنجمین همایش حقوق بشر در بروکسل به بررسی اوضاع غزه پرداخت و گرچه به آنچه «حق» تل‌آویو در «دفاع از خود» خواند، اشاره داشت اما گفت: هیچ‌کس نمی‌تواند چنین تلفاتی را در صفوف غیرنظامیان بپذیرد. وی در ادامه با یکسان جلوه دادن حق مقاومت فلسطین برای دفاع از ملت خود و چشم‌پوشی از کشتار کودکان و زنان بی‌گناه از سوی اسرائیل در نوار غزه، گفت: حمله حماس در هفتم اکتبر کشتار بود اما اقدامات اسرائیل در غزه نیز کشتار است.
چاره مقاومت است
ایسنا نوشت: احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی افغانستان، در سومین نشست وین که در اتریش جریان دارد، می‌گوید که راهی جز مبارزه در برابر طالبان وجود ندارد و به خاطر این کار نیاز به اجازه کسی در داخل و خارج کشور نیست. او تاکید کرد، مبارزه مردان و زنان در کوه‌پایه‌ها و شهرها که راه دیگری جز آن نمانده است، باید یک امر مقدس شمرده شود. این حرف‌ها در حالی مطرح شده که شرایط حقوق بشری در افغانستان روزبه‌روز به گزارش سازمان‌های مربوطه بدتر می‌شود.
اسرائیل و گروگان‌ها
اعتماد نوشت: جاناتان کُنریکاس، سخنگوی ارتش رژیم اسرائیل مدعی شد سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل درباره محل احتمالی نگهداری سایر گروگان‌های نزد حماس، اطلاعاتی دارند. وی در ادامه گفت: اما همان‌طور که می‌دانید، به دلیل حساسیت موضوع، اجازه اشتراک جزئیات را ندارم و علاوه بر این، چنین کاری اقدامات آتی ما را در معرض خطر قرار خواهد داد. اما می‌توانم بگویم که این مساله (آزادی گروگان‌ها) اولویت اصلی است. کنریکاس همچنین گفت که «اسرائیل قصد دارد تمام گروگان‌ها را بازگرداند».