پیام مهم نشست بغداد؛ مقابله با افراط‌گرایی
سایه سنگین طالبان بر سر افغانستان
مقامات محلی در شمال افغانستان روز پنجم تیرماه اعلام کردند که تاکنون حدود پنج هزار خانواده در جریان درگیری میان شبه‌نظامیان طالبان و نیروهای دولت افغانستان برای باز پس گرفتن کنترل شهر قُندوز (کندز) آواره شده‌اند. غلام سخی رسولی، رئیس امور پناهجویان ولایت قندوز، می‌گوید با شدت گرفتن حملات گروه طالبان در سراسر کشور، هزاران خانواده از این ولایت گریخته‌اند و آنهایی که مانده‌اند به کمک نیاز دارند. شبه‌نظامیان طالبان در روزهای گذشته توانستند نواحی حومه قندوز را تصرف کنند. پیشروی‌های سریع و گسترده طالبان در نواحی شمالی افغانستان طی روزهای اخیر به نگرانی‌ها در مورد احتمال شکست نیروهای دولتی پس از خروج کامل نظامیان آمریکا و ناتو دامن زده است. گروه طالبان از اواسط اردیبهشت‌ماه امسال حملات تهاجمی خود را در چند جبهه مهم آغاز کرد و اکنون مدعی است که بیش از ۸۰ ولسوالی از مجموع ۴۲۱ ولسوالی افغانستان را در اختیار دارد. اکثر حملات طالبان در ماه‌های اخیر در شمال افغانستان و خارج از مناطق پایگاهی قدیمی آنها مثل ولایت‌های جنوبی قندهار و هلمند بوده است. در حالی که دولت افغانستان ادعای طالبان را رد می‌کند، تایید ادعای هیچ‌یک از طرفین به‌طور مستقل ممکن نیست. نماینده ویژه سازمان ملل در امور افغانستان اما گفته است که حدود ۵۰ ولسوالی اکنون در تصرف طالبان است. به گزارش بی‌بی‌سی، ژنرال عبدالستار میرزکوال، سرپرست وزارت داخله /کشور افغانستان گفته که طالبان تانک‌هایی را که در ولایت جنوبی افغانستان در جنگ با ارتش به دست آوردند، می‌خواهند به پاکستان انتقال دهند. این مقام ارشد امنیتی افغانستان روز گذشته (پنجم سرطان /تیر) در سخنرانی‌اش در فرماندهی عمومی نیروهای ویژه پلیس مدعی شد که اطلاعاتی هم وجود دارد که این گروه در نظر دارند این تانک‌ها را از راه زابل به پاکستان ببرند. به گفته او، شورای امنیت و سرقومندانی (فرمانده کل نیروهای مسلح) وظیفه داده که گشت‌های دائمی هوایی صورت بگیرد و هر تانک که داخل خاک پاکستان می‌شود، هدف قرار گیرد. وزارت خارجه افغانستان افزوده که کابل پیوسته بر عملی شدن قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و توافق‌نامه صلح دوحه مبنی بر قطع روابط طالبان با سایر گروه‌های «تروریستی» منطقه‌ای و بین‌المللی به شمول تحریک طالبان پاکستان، لشکر طیبه، جیش محمد، تحریک اسلامی ازبکستان، تحریک اسلامی ترکستان شرقی، القاعده و داعش تاکید کرده است.
لبنان در آتش ناکارآمدی و اعتراض
دامنه اعتراض‌ها در لبنان که در اعتراض به وخامت اوضاع معیشتی و اقتصادی آغاز شده است، گسترش یافته است. به گزارش رسانه‌های خبری، مناطقی از لبنان شاهد تحرکات خشمگینانه مردمی همراه با بستن راه‌ها به ویژه در بیروت پایتخت و حومه این شهر بود. میشل عون رئیس‌جمهوری لبنان نیز در حساب توئیتری خود خواستار نشست شورای عالی دفاع متشکل از فرماندهان عالی‌رتبه امنیتی در ساختمان ریاست‌جمهوری به منظور بررسی اوضاع امنیتی و تحولات اخیر این کشور شد. اعتراض‌ها در لبنان طی روزهای اخیر به دنبال کاهش شدید نرخ لیره در مقابل دلار و نیز کمبود سوخت، دارو و افزایش قیمت مواد غذایی از سر گرفته شده است. معترضان خشمگین در بیروت پایتخت لبنان برخی معابر، جاده‌ها و بزرگراه‌ها را بستند که ترافیک‌های سنگینی را در پی داشت. معترضان در نزدیکی مقر تلویزیون رسمی لبنان در بیروت نیز در اعتراض به وخامت اوضاع معیشتی و اقتصادی و پایین بودن نرخ خرید لیره، اقدام به بستن خیابان منتهی به این محل کردند. در شهر صیدا واقع در جنوب لبنان نیز سه تن از معترضان در جریان درگیری‌ای که با نیروهای ارتش رخ داد، زخمی شدند. معترضان همچنین خیابان منتهی به میدان شهدا در شهر صیدا را با سطل‌های زباله بستند. در طرابلس واقع در شمال لبنان نیز معترضان در اعتراض به قطع چندساعته برق، ساختمان شرکت برق را اشغال کردند اما نیروهای ارتش ضمن مداخله، معترضان را از این محل بیرون راندند. بحران سیاسی و اقتصادی لبنان که از اواخر سال ۲۰۱۹ آغاز شد شدیدترین دوران بی‌ثباتی کشور از زمان پایان جنگ داخلی ۱۵ساله این کشور در سال ۱۹۹۰ است. بهای کالاهای اساسی و نرخ تورم به شکل سرسام‌آوری افزایش یافته و نهادهای مدنی و کارشناسان اقتصادی می‌گویند که حدود نیمی از جمعیت لبنان اکنون زیر خط فقر هستند.
حمله هوایی آمریکا به مرز عراق و سوریه
ایالات متحده آمریکا حملات هوایی را با دستور جو بایدن در سوریه آغاز کرد و مواضع گروه‌های شبه‌نظامی این منطقه را که در نزدیک مرز عراق قرار داشت مورد هدف قرار داد. به گزارش یورونیوز، پنتاگون در بیانیه‌ای اعلام کرد که این حملات تلافی حمله موشکی اوایل ماه جاری به اربیل عراق است که به کشته شدن یک پیمانکار غیرنظامی و زخمی شدن یک نیروی نظامی ایالات متحده آمریکا و سایر نیروهای ائتلاف منجر شد. علاوه بر آن، ایالات متحده کتباً به شورای امنیت سازمان ملل اطلاع داد که مواضع مورد هدف قرار‌گرفته توسط ارتش آمریکا در سوریه و عراق متعلق به شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران بوده و به این منظور صورت گرفته که ایران را از حملات بیشتر به مراکز و نفرات آمریکایی بازدارد. لیندا توماس گرین‌فیلد، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، گفت: «این واکنش نظامی پس از آن صورت گرفت که اقدامات غیرنظامی به منظور رفع تهدیدها و بازدارندگی از تشدید تنش و حملات بیشتر، ناکافی تشخیص داده شد.» طبق اطلاعات اولیه دیده‌بان حقوق بشر سوریه، در حملات روز گذشته نیروهای آمریکایی، سه کامیون مهمات که از عراق به نقطه کنترل مرزی در خاک سوریه رسیده بود نابود شد. دیده‌بان حقوق بشر سوریه اعلام کرد که در این حمله ۲۲ نفر کشته شدند که اغلب آنها از اعضای حشد شعبی و کتائب حزب‌الله عراق بوده‌اند. این حمله هوایی نخستین اقدام نظامی جو بایدن پس از آن است که به عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا از تاریخ ۲۰ ژانویه کار خود را آغاز کرد. طبق گزارش آسوشیتدپرس به نظر نمی‌رسد تصمیم بایدن در حمله به سوریه نشانه‌ای از قصد او برای گسترش دخالت ارتش آمریکا در منطقه باشد بلکه نشان‌دهنده اراده‌ای برای دفاع از نیروهای آمریکایی در عراق است. لوید جی آستین، وزیر دفاع آمریکا به خبرنگارانی که با او از کالیفرنیا به واشنگتن پرواز می‌کردند گفت: «من به هدفی که به آن حمله کردیم، اطمینان دارم، می‌دانیم که چه کسانی را هدف قرار دادیم.» وی تاکید کرد که آمریکا اطمینان دارد که از این مکان [منطقه کنترل مرزی] شبه‌نظامیان شیعه حملات هفته گذشته به شمال عراق را انجام داده‌اند. رئیس پنتاگون تصریح کرد که این حمله را به بایدن توصیه کرده بود. وی افزود: «چندین بار گفتیم که طبق جدول زمانی خودمان پاسخ خواهیم داد.» آقای آستین تاکید کرد که می‌خواستند مطمئن شوند که اهداف درستی را انتخاب کرده‌اند. پیش از این جان کربی، سخنگوی پنتاگون گفته بود که اقدام آمریکا «یک واکنش نظامی متناسب» بود که همراه با اقدام‌های دیپلماتیک از جمله مشورت با شرکای ائتلاف اتخاذ شده بود. کربی افزود: «این عملیات یک پیام بدون ابهام را می‌فرستد: رئیس‌جمهور بایدن برای حفاظت از نیروهای آمریکایی و ائتلاف اقدام خواهد کرد.» وی همچنین تصریح کرد که آمریکا به روشی سنجیده عمل کرده که هدف آن کاهش تنش‌ها در وضعیت کلی شرق سوریه و عراق بوده است. آقای کربی گفت که حملات هوایی ایالات متحده آمریکا، «چندین تاسیسات را در یک نقطه کنترل مرزی که از سوی تعدادی از گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت ایران استفاده می‌شد نابود کرد». مقام‌های آمریکا این گروه‌ها را کتائب حزب‌الله و کتائب سیدالشهدا عنوان کردند. پیش از این آمریکا، کتائب حزب‌الله را در حملات بی‌شماری که علیه نیروها و منافع آمریکایی در عراق صورت گرفته، مقصر دانسته است.
مقابله با افراط‌گرایی
رئیس‌جمهوری مصر، عبدالفتاح سیسی و ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن وارد بغداد شدند و با برهم صالح و مصطفی کاظمی، رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر عراق و شماری دیگر از مقام‌های ارشد آن دیدار و گفت‌وگو کردند. به گزارش دویچه وله، این نخستین سفر یک رئیس‌جمهوری مصر به عراق از زمان تیرگی روابط قاهره و بغداد پس از حمله نیروهای عراقی به کویت در تابستان ۱۳۶۹ و در دوران حکومت صدام حسین بود. ملک عبدالله دوم نیز دو سال پیش پس از 10 سال برای نخستین‌بار از عراق دیدار کرده بود. برهم صالح می‌گوید این اجلاس در «میانه چالش‌های جدی منطقه‌ای» حاوی پیام مهمی است. به گزارش خبرگزاری فرانسه، صالح پیشتر در یک پیام توئیتری از گسترش همکاری‌ها برای مقابله با افراط‌گرایی، احترام به حاکمیت ملی و توسعه همکاری اقتصادی در منطقه پشتیبانی کرده بود. مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر عراق که در این اجلاس شرکت داشت از رایزنی سه کشور برای افزایش سرمایه‌گذاری و تلاش مشترک برای مبارزه علیه تروریسم خبر داد. عبدالفتاح سیسی تاکید کرده که مصر از همکاری‌های بیشتر استراتژیک و اقتصادی با عراق استقبال می‌کند. کاظمی نیز اطمینان داد همکاری‌های مصر و عراق به یکی از پایه‌های حفظ ثبات و امنیت منطقه تبدیل شود. خبرگزاری فرانسه می‌گوید عراق تلاش می‌کند به هم‌پیمانان عرب آمریکا در منطقه نزدیک‌تر شود و عربستان سعودی، مصر و اردن از جمله مهم‌ترین این کشورها به‌شمار می‌روند. عراق که از سمت شرق با ایران و از جنوب با عربستان هم‌مرز است، به‌خصوص از زمان شکست جهادگرایان اسلام‌گرا در اواخر سال ۲۰۱۷ تلاش می‌کند خود را به عنوان میانجی، از جمله میان دو همسایه قدرتمند و رقیب تثبیت کند. سفر آقای سیسی به بغداد که دور سوم مذاکرات مصر، اردن و عراق است با هدف همکاری نزدیک‌تر امنیتی، اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری انجام می‌شود. عراق در سال‌های اخیر توافق‌های تجاری در زمینه انرژی، سلامت و آموزش با دو کشور مصر و اردن امضا کرده است. این دور از نشست سه کشور عراق، اردن و مصر قرار بود در ماه آوریل برگزار شود اما تصادف مرگبار دو قطار در مصر که به کشته شدن ده‌ها تن منجر شد، آن را به تعویق انداخت. توافق‌هایی در زمینه خرید نفت از عراق و همچنین ساخت خط لوله از جمله تحولات در روابط این سه کشور در سال‌های اخیر بوده است. عراق برنامه ساخت خط لوله‌ای را دارد که روزانه یک میلیون بشکه نفت خام را از بصره در جنوب این کشور به بندر عقبه اردن در دریای سرخ برساند. وزیر خارجه مصر در بغداد گفت دور چهارم این نشست‌ها در قاهره برگزار خواهد شد.
چین نگران خلأ امنیتی خروج آمریکا از افغانستان
تارنمای «آسیا پاسیفیک‌نیوز» در گزارشی با اشاره به خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان نوشت، چین نگران خلأ امنیتی ناشی از خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان است. به گزارش ایرنا از آسیا پاسیفیک‌نیوز، چین ذی‌نفع اصلی حضور نیروهای آمریکا در افغانستان بود و این موضوع به‌زودی آشکار خواهد شد. با خروج کامل نیروهای آمریکا و ناتو از افغانستان، چین باید راهی پیدا کند که از منافع خود در برابر تروریسم محافظت کند. بر اساس این گزارش، چین ماه گذشته اعلام ناگهانی خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان را مسوول حملات انفجاری در سراسر افغانستان دانست و گفت: این اقدام، وضعیت امنیتی را بدتر کرده و صلح و ثبات و همچنین زندگی و امنیت مردم کشور جنگ‌زده افغانستان را به هم زده است. تحلیلگران گفته‌اند که پکن کم و بیش در مورد افغانستان دو‌پهلو برخورد کرده است، اما خلأ ایجادشده در افغانستان بعد از خروج آمریکا، می‌تواند چین را ملزم به انعطاف‌پذیری بیشتر از آنچه معمولاً نشان می‌دهد، کند. در اوایل این ماه، چین، افغانستان و پاکستان در چهارمین گفت‌وگوی رسمی سه‌جانبه خود متعهد شدند روابط اقتصادی، سیاسی و امنیتی را تقویت کنند. تارنمای آسیا پاسیفیک‌نیوز، به نقل از روزنامه نیکی ژاپن آورده است پکن نسبت به پتانسیل طالبان در پناه دادن به گروه‌های افراطی ضدچینی محتاط است. اگرچه خیال چین از نظر طالبان کاملاً راحت نیست، اما گزینه عملی ممکن است همکاری با این گروه به امید تامین توافق‌نامه‌ها برای پناه ندادن به چنین افراط‌گرایانی باشد.
♦♦♦
فارس: وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد که این کشور و ترکیه تمرینات نظامی مشترک در باکو را با استقرار تانک، بالگرد و هواپیماهای بدون سرنشین در تلاش برای بهبود قابلیت همکاری جنگی دو کشور، آغاز کرده‌اند.
ایسنا: دادگاه برزیل، دولت بولسونارو رئیس‌جمهوری برزیل را به دلیل اظهارات نادرست از سوی وزرای اقتصاد و حقوق بشر، خانواده و زنان علیه خبرنگاران که مواردی از آن ماهیت جنسیتی دارند، به پرداخت جریمه نقدی یک میلیون‌دلاری بابت آسیب‌های اخلاقی به جنبش‌های زنان محکوم کرد.
ایلنا: وزیر خارجه آمریکا فاش کرد که همچنان ۱۰ هزار عنصر داعشی در اردوگاه‌های تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) بازداشت هستند.
ایسنا: نماینده دولت ژاپن در وزارت دفاع این کشور نسبت به افزایش تهدیدها به واسطه همکاری چین و روسیه هشدار داد و گفت، زمان آن رسیده که در مقابل فشار پکن علیه تایوان از خواب برخیزیم و از این جزیره به عنوان یک «کشور دموکراتیک» دفاع کنیم.
ایسنا: هند در حال تقویت حضور نظامی خود در نزدیکی مرز با چین است و به تازگی اسکادران جنگنده به این منطقه اعزام کرده و گروه نیروهای مرزی خود را با ۲۰۰ هزار نیروی دیگر تقویت کرده است.
فارس: «شیخ رشید احمد» وزیر کشور پاکستان گفت: برخی خانواده‌های طالبان افغانستان در خاک پاکستان و در مناطق مختلف از جمله اطراف اسلام آباد ساکن هستند و برخی از اعضای طالبان از بیمارستان‌های محلی برای معالجه و درمان استفاده می‌کنند.
ایلنا: دولت تونس اعلام کرد در انتظار تحویل معامله ۴۱ خودرو زرهی مقاوم در برابر مین و پنج آمبولانس «کرپی» از شرکت خودروساز «بی‌ام‌سی» ترکیه است که با این معامله تعداد خودروهایی که ترکیه اخیراً به تونس صادر کرده است به ۹۲ دستگاه خواهد رسید.
ایرنا: پس از اجرای طرح مطالعاتی جامع همکاری قطر و روسیه در زمینه سیستم‌های تسلیحاتی، دو کشور، یک توافق‌نامه نظامی امضا کردند که به موجب آن، سربازان نیروهای نظامی قطر برای آموزش در موسسات آموزش نظامی وابسته به وزارت دفاع روسیه پذیرش می‌شوند.
ایسنا: وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد: آمریکا به روابط باثبات‌تر و سودمندتر با روسیه امیدوار است اما اگر مسکو به حملات خود علیه ما ادامه دهد، واشنگتن پاسخ خواهد داد.
ایلنا: ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه با تاکید بر اینکه مجموعه‌های موشکی آوانگارد و موشک‌های مافوق صوت کینژال به ارتش روسیه تحویل شده است اعلام کرد که ارتش روسیه به‌زودی به مجموعه‌های پدافند موشکی اس-۵۰۰ و موشک‌های قاره‌پیمای سرمت مجهز می‌شود.
♦♦♦
بازگشت جنگجویان تیگرایی
دنیای اقتصاد نوشت: در یک چرخش اساسی در جنگ داخلی هشت‌ماهه اتیوپی در منطقه تیگرای در شمال این کشور، جنگجویان تیگرایی، پس از عقب‌نشینی نیروهای دولت اتیوپی، وارد مرکز شهر شدند. ارتش اتیوپی با همکاری اریتره و شبه‌نظامیان منطقه تیگرای را به زور به اشغال در آورده بود و کنترل منطقه را به دست گرفته بود. در این راستا دولت اتیوپی مدعی شد پس از حدود هشت ماه، در منطقه تیگرای واقع در شمال این کشور، با نیروهای ضددولتی آتش‌بس یک‌طرفه کرده است. این درگیری‌ها جان و مسکن حدود پنج میلیون نفر در این منطقه را تحت تاثیر قرار داده و دست‌کم ۳۵۰ هزار نفر از جمله هزاران کودک را در معرض قحطی و فاجعه انسانی قرار داده است.
هشدار آمریکا نسبت به عادی‌سازی رابطه با سوریه
شرق نوشت: وزارت خارجه آمریکا به کشورهای عرب نسبت به عادی‌سازی روابط با سوریه هشدار داده است. «جوی هود»، دستیار امور خاور نزدیک وزارت خارجه ایالات متحده، در خصوص اقدام احتمالی برخی از کشورهای عرب متحد آمریکا برای عادی‌سازی روابط با بشار اسد گفت آمریکا از این کشورها می‌خواهد «با دقت بسیار آنچه حکومت سوریه علیه مردم این کشور انجام داده» را مدنظر داشته باشند. جوی هود تصریح کرد: «البته باید اضافه کنم که ما قانون تحریم‌های سزار را داریم. این قانونی است که از پشتیبانی گسترده از سوی هر دو حزب در کنگره برخوردار است و دولت بایدن قانون آن را دنبال می‌کند؛ بنابراین کشورها و بنگاه‌های تجاری باید خیلی مراقب باشند که هرگونه تراکنش احتمالی، آنها را در معرض تحریم‌های ایالات متحده قرار ندهد.»
فرانسه؛ سیاست در بحران
ایران نوشت: دومین دور از انتخابات منطقه‌ای فرانسه با پایین‌ترین مشارکت مردمی در دهه‌های اخیر برگزار شد. بازندگان بزرگ این انتخابات، کسانی نبودند جز امانوئل مکرون و مارین لوپن. وضعیت مکرون و لوپن در دور دوم انتخابات منطقه‌ای فرانسه تاسف‌بارتر از دور قبل بود. حزب اجتماع ملی که در دور نخست 19 درصد آرا را کسب کرد، در این دور نتوانست در هیچ منطقه‌ای پیروز شود. حزب جمهوری به پیش متعلق به امانوئل مکرون نیز نتوانست درصد آرای خود را به دو رقم برساند و به هفت درصد آرا بسنده کرد. مارین لوپن پس از این شکست فاحش گفت: «نتیجه این انتخابات حاکی از بحران عمیق دموکراسی در سیاست منطقه‌ای فرانسه است.»
خلیج‌فارس؛ اولویت استراتژیک اسرائیل!
همشهری نوشت: یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل برای ملاقات با سران امارات و افتتاح سفارت اسرائیل در این کشور وارد ابوظبی شد. این نخستین‌بار است که وزیر خارجه اسرائیل وارد خاک امارات می‌شود. بر اساس اعلام وزارت خارجه رژیم صهیونیستی، سفر لاپید به امارات دوروزه است. همچنین حضور در مراسم افتتاح سفارت رژیم صهیونیستی در ابوظبی و کنسولگری این رژیم در دوبی، ازجمله مهم‌ترین برنامه‌های عمومی سفر لاپید به امارات عنوان شده است. وزیر خارجه جدید اسرائیل، امارات را به عنوان «اولین مقصد سفرهای خارجی» خود انتخاب کرده است. او هنگام بازدید از سفارت تازه‌تاسیس رژیم صهیونیستی در ابوظبی گفت: تل‌آویو رابطه با امارات و سایر کشورهای عربی خلیج‌فارس را اولویتی استراتژیک برای خود می‌داند.