نوستالژی خاموش

بر اساس نظرسنجی انجام‌شده پیش از پنجاهمین سالگرد در هم شکستن بهار پراگ، بیش از یک‌سوم از مردم روسیه می‌گویند اتحادیه جماهیر شوروی در انفصال چکسلواکی در سال 1968 صحیح عمل کرده است و این در حالی است که نزدیک به نیمی از مردم این کشور از این تهاجم به کل بی‌اطلاع‌اند. به گفته لف گودکف، رئیس مرکز لوادا (برگزارکننده این نظرسنجی) آمار نظرسنجی نشان‌دهنده طغیان پروپاگاندای عصر برژنف است. بیش از یک‌پنجم مردم روسیه اقدام براندازی از سوی کشورهای غربی برای انشقاق بلوک کمونیست برای آزادسازی مردم چکسلواکی را که در نهایت منجر به تهاجمی با رهبری شوروی شد نکوهش می‌کنند. مداخله پیمان ورشو به عنوان نقطه عطفی برای میراث شوروی در اروپا به حساب می‌آید اما سالگرد آن در روسیه همواره مسکوت مانده است. اندری کولسنیکف، تحلیلگر بنیاد کارنگی در مسکو می‌گوید به طور کلی مقامات روس توجهی به سالگرد مداخله پیمان ورشو ندارند. حس نوستالژی به شوروی سابق در میان مردم روسیه افزایش یافته است جایی که میراث کمونیسم عمدتاً با پیروزی بر آلمان نازی در جنگ جهانی دوم همراه است. به گواه ناظران، لحظات کمی از گذشته شوروی سابق فراموش یا به وسیله منشور تئوری توطئه بازتفسیر شده است. در شامگاه 20 آگوست 1968، شوروی و دیگر ارتش‌های پیمان ورشو وارد چکسلواکی شدند تا از کمپین اصلاحات لیبرال با عنوان سوسیالیسم با صورت انسان جلوگیری کنند. در پی این هجوم، الکساندر دوبچک، رهبر اصلاح‌طلب حزب کمونیست از قدرت کنار رفت. به گفته گزارش‌های داخلی رسانه‌های چکسلواکی که 20 سال بعد منتشر شد بر اثر این هجوم بیش از 80 نفر کشته شدند. گودکف می‌گوید این حوادث به اجبار از اذهان عمومی پاک شده‌اند. نظرسنجی اخیر نشان می‌دهد نزدیک به 36 درصد از روس‌ها معتقدند شوروی سابق قطعاً یا احتمالاً با فرستادن نیروی نظامی به چکسلواکی کار درستی انجام داده است. 45 درصد پاسخ دادن به این پرسش را سخت می‌دانند که در مقایسه با سال 2003 رشدی 11درصدی را نشان می‌دهد. تنها 10 درصد از جوانان 18 تا 35ساله چیزی در مورد بهار پراگ می‌دانند. مسوول این نظرسنجی معتقد است جوانان نه چیزی در این خصوص می‌دانند و نه می‌خواهند بدانند چه اتفاقاتی در آن زمان رخ داد. نتایج نظرسنجی جدید منعکس‌کننده واکنش مردم به واقعیت‌های ژئوپولتیک روسیه، نظیر الحاق کریمه به این کشور در سال 2014 است. نزدیک به یک‌چهارم از روس‌ها در خصوص هشت معترضی که در سال 1968 در میدان سرخ علیه این هجوم اعتراض کرده و پلاکاردهایی با عناوین «ما در حال از دست دادن بهترین دوستانمان هستیم» و «برای آزادی ما و شما» در دست داشتند چیزی شنیده‌اند. معترضان بعدها چندین سال را در زندان یا بیمارستان‌های روانپزشکی گذراندند.