پترو یوآن

از گذشته تاکنون کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت قدرت اصلی این بازار را در اختیار داشته‌اند. چین بزرگ‌ترین واردکننده نفت در جهان است اما قصد دارد به این باشگاه انحصاری وارد شود. این کشور در ۲۶ مارس قرارداد آتی نفت خام را معرفی کرد تا بتواند نفوذ بیشتری در بازار جهانی کسب کند. برخی عقیده دارند در صورت موفقیت چین، یوآن می‌تواند جای دلار را در تجارت نفت بگیرد. اما در حال حاضر این تنها یک خیال‌پردازی است.

تلاش قبلی چین برای معرفی بازار آتی نفت در اوایل دهه ۱۹۹۰ به خاطر بی‌ثباتی قیمت‌ها ناکام مانده است. این بار مقررات‌گذاران با روش علمی جلو آمده‌اند. آنها به منظور دفع سفته‌بازان که در بازارهای چین بسیار بدنام هستند ذخیره‌سازی نفت را بسیار پرهزینه می‌کنند. حجم بازار در اولین روزهای مبادله اندک بود و به حدود یک‌دهم میانگین معاملات مشابه در نیویورک و لندن رسید. اما همه چیز به خوبی پیش رفت و در واقع شروع خوبی بود.

چین دو هدف را دنبال می‌کند. هدف اساسی آن است که از شرکت‌هایش در برابر تلاطم‌ها محافظت کند. به خاطر سیاست‌های کنترل سرمایه، پالایشگاه‌ها و دلالان چینی نمی‌توانند ریسک‌های ارزی را مدیریت کنند. بنابراین طبق گفته مایکل میدان از بنگاه پژوهشی «ابعاد انرژی»، هرگونه معامله در داخل که به آنها کمک کند قیمت آینده نفت به یوآن را تثبیت کنند برای آنها جذاب خواهد بود.

هدف جاه‌طلبانه دیگر آن است که چین قصد دارد یک استاندارد رقیب در قیمت‌گذاری نفت برای برنت اروپا و وست تگزاس اینترمیدیت آمریکا خلق کند. استانداردی که انعکاس‌دهنده عرضه و تقاضا باشد. چین برای تحقق این هدف به جلب مشارکت دیگر کشورها نیاز دارد. بنابراین برای اولین بار در تاریخ مبادله کالاهای تجاری در چین، معاملات بورس بین‌المللی شانگهای برای خارجیان آزاد می‌شود. معاملات تا ساعت دو و نیم بامداد به وقت چین ادامه می‌یابند تا بتوانند با ساعات روز در اروپا و آمریکا همپوشانی پیدا کنند. دو شرکت بزرگ معاملاتی کالاهای تجاری جهان یعنی گلنکور (Glencore) و ترافیگورا (Trafigura) در افتتاحیه معاملات شرکت کردند.

با این حال همان موانعی که جلوی حضور بنگاه‌های داخلی در معاملات خارجی را می‌گیرند خارجیان را از حضور کامل در بازارهای چین باز خواهند داشت. خارجیان برای دسترسی به بازار چین باید حساب‌های بانکی در داخل کشور باز کنند. از طرف دیگر آنها نمی‌توانند از سودهایشان برای هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری دیگری در آن کشور استفاده کنند. یک گروه از تولیدکنندگان نفت که برای حضور در این بازار وسوسه خواهند شد کشورهایی هستند که تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارند. تجارت نفت با یوآن کشورهای ایران، روسیه و ونزوئلا را از درآمدهای مبتنی بر دلار بی‌نیاز می‌کند و آنها می‌توانند خود را از بانک‌های آمریکایی دور نگه دارند. اما آنها مجدد زیر فشار تحریم خواهند بود چون نمی‌توانند نقدینگی خود را در هر کجا که بخواهند خرج کنند. تا زمانی که چین نظام مالی خود را در قرنطینه و دور از سایر کشورهای جهان نگه دارد صحبت از جایگزینی پترودلار با پترو یوآن زودهنگام خواهد بود.