مدیرعامل‌های عجیب‌وغریب

در گذشته روسای بزرگ و برتر القابی داشتند که خشونت و عصبانیت را نشان می‌داد. القابی مانند «اَل اره‌برقی» یا «جک نوترون» بیشتر شایسته کشتی‌کج بود تا مردان کت‌وشلوارپوش. آن القاب امروز آزاردهنده هستند و در مقابل روی خوش و همدلی اهمیت پیدا کرده است و می‌توان به القابی مانند «تیم نیوشا» (Listening Tim) یا «ساتیای همدل» (Simpatico Satya) فکر کرد اما ظاهر طبیعی مدیران عامل بدان معنا نیست که آنها واقعاً همان‌گونه‌اند.  اقتضای شغل آنها آن است که ویژگی‌هایی عجیب‌وغریب داشته باشند.  مسیر تعالی به اوج هرم شرکت از برخی جهات تغییری نداشته است. این مسیر مستلزم آن است که افراد در یک دوره زمانی طولانی با یکدیگر رقابت کنند.  آنها باید شواهدی از موفقیت مالی و عملکردی ارائه دهند. چشم‌انداز رسیدن به پول فراوان اهرمی برای انگیزه‌بخشی به افراد جاه‌طلب به شمار می‌رود. ویژگی‌های آشنایی همچون سختکوشی، بی‌قراری، اعتمادبه‌نفس و برون‌گرایی مهم هستند. اگر شما فردی هستید که به جای معاشرت با مشتریان ترجیح می‌دهید پای تلویزیون بنشینید و سریال تماشا کنید شایسته این جایگاه نخواهید بود.  مطالعه اخیر استیو کاپلان از دانشگاه شیکاگو و سورنسن از مدرسه تجارت تاک (Tuck) به بررسی ارزیابی‌هایی می‌پردازد که بنگاه مشاورتی ghSMART از بیش از 2600 داوطلب جایگاه‌های مختلف مدیریتی به عمل آورد.  داوطلبان جایگاه مدیرعاملی گونه‌ای برجسته‌ بودند. رتبه‌های آنها در مجموعه‌ای از ویژگی‌ها بسیار بالاتر از دیگران بود. آنها در آنچه دانشگاهیان «توانایی عمومی» می‌نامند برجسته‌تر هستند.  آنها در ویژگی‌های خاص و جزئی نیز از دیگر مدیران متمایزند. در حالی‌که مدیران ارشد مالی تحلیلی‌تر عمل می‌کنند و بر جزئیات تمرکز دارند داوطلبان جایگاه مدیرعامل در گیرایی (کاریزما)، انجام کارها و تفکر راهبردی نمرات بالاتری می‌گیرند.  این ویژگی‌ها می‌توانند نشانه‌ای برای پیش‌بینی وضعیت آینده فرد باشند. متخصصان دانشگاهی با پیگیری مشاغل بعدی داوطلبان متوجه شدند افرادی که درخواست شغلی دیگر دادند اما ویژگی‌های مدیرعاملی داشتند در نهایت با احتمال بیشتری به آن سمت می‌رسیدند.  اما امروزه بنگاه‌ها چیزی بیشتر از شخصیت نوع الف (برجسته) می‌خواهند. 

آقایان کاپلان و سورنسن متذکر می‌شوند که احتمال جذب داوطلبان مقام مدیرعاملی که مهارت‌های بین‌فردی بالاتری دارند بیشتر است. پژوهش جدید دانشگاهیان کالج امپریال لندن، دانشگاه‌ هاروارد و دانشگاه کرنل به تحلیل فهرست بلندبالای ویژگی‌های شغلی می‌پردازد که شرکت‌ها در زمان استخدام مدیرعامل جدید برای بنگاه‌های استعدادیابی مطرح می‌کنند. مهارت‌های شناختی، خردمندی عملکردی و دانش مالی پیش‌زمینه‌هایی برای موفقیت به‌شمار می‌روند. اما در دو دهه گذشته شرکت‌ها در توصیف ویژگی‌ها تاکید زیادی بر مهارت‌های اجتماعی دارند که به معنای توانایی روسا برای هماهنگی و برقراری ارتباط با افراد مختلف است.  اما چرا این مهارت‌های نرم اهمیت دارند؟ به گفته استفان هنسن از کالج امپریال، پاسخ این سوال تاحدی به افزایش کارگران دانشی مربوط می‌شود. بنگاه‌ها روز‌به‌روز به توسعه‌دهندگان، دانشمندان داده‌ها و مدیران فناوری اطلاعات وابسته‌تر می‌شوند، در حالی‌که این افراد عادت دارند به طور مستقل عمل کنند. مدیران عامل نباید به این‌گونه افراد بگویند چه ‌کاری انجام دهند بلکه وظیفه آنها آن است که مطمئن شوند این افراد اهداف شرکت را درک و با یکدیگر به‌طور موثری همکاری می‌کنند. مقاله نشان می‌دهد که بدون تردید تقاضا برای این مهارت‌ها در بنگاه‌های بزرگ و اطلاعات‌محور بالا می‌رود. مهارت‌های اجتماعی هنگامی اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند که مدیران عامل مجبور باشند علاوه بر دستور دادن به ترغیب افراد بپردازند.  محیط بزرگ‌تر خارج نیز به این مهارت‌ها اهمیت می‌دهد. نظرسنجی بنگاه روابط عمومی ادل من (Edel man) بیان می‌کند که اکثر مشتریان و کارمندان در زمان انتخاب اینکه چه بخرند و کجا کار کنند بر مبنای باورها و عقایدشان تصمیم می‌گیرند. مدیران عامل باید سیاستمداران را نرم کنند، به فعالان اجتماعی پاسخ دهند و اسلحه‌های رسانه‌های اجتماعی را پایین آورند.  این امر زمانی امکان‌پذیر است که مدیرعامل عضوی معاشرتی از جامعه باشد نه یک سرکش خودمختار.  البته هنوز نمی‌توان گفت دوران خودشیفتگی سابق به پایان رسیده است. مطالعه چهار پژوهشگر از مدرسه تجارت استنفورد از 182 مدیر درباره ویژگی‌های مدیرعاملشان نظرسنجی کرد. پاسخ‌ها نشان داد که اعضای هیات مدیره 18 درصد از مدیران عامل را خودشیفته می‌دانند. این درصد سه برابر درصد ذکرشده در نظرسنجی از عموم آمریکایی‌هاست. پژوهشگران همچنین متوجه شدند بنگاه‌هایی که مدیرعامل خودشیفته دارند رتبه بهتری را در زمینه سیاست‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و حکمرانی به‌دست می‌آورند. بهترین راه برای نجات سیاره زمین آن است که یک خودشیفته از تحکم برخوردار باشد.  انتظاراتی که از یک مدیرعامل می‌رود روز‌به‌روز ترکیبی عجیب‌تر پیدا می‌کنند. در بنگاه از دیگران بااستعدادتر باش اما به آنها نگو چه‌کار کنند. رقابت را از بین ببر اما همدلی را رواج بده. با گیرایی (کاریزما) گوش بده. به طرزی دوست‌داشتنی خشن باش. مدیران عامل همیشه افرادی غیرعادی بوده‌اند. اکنون باید آن را به نمایش بگذارند.