اقتصاددان پیشگو

اقتصاددان مهمان این شماره کافه‌اقتصاد از عصر روشنگری می‌آید؛ فردیناندو گالیانی، اقتصاددانی که در عصری چشم به جهان گشود که مفاهیمی تازه در رگ‌های اروپا تزریق می‌شدند تا پرده‌های جهان‌بینی تاریک قرون وسطایی را بشکافند. گالیانی با رویکرد خاص و روشنگری‌های هوشمندانه‌اش توانست توجه فرانسوا ولتر، از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین فیلسوفان و نویسندگان عصر روشنگری را جلب کند. تا جایی که ولتر دیدگاه‌های گالیانی را پیوندی میان افلاطون و مولیر دانست. در این شماره از اقتصاددان ایرانی، الکساندر مژلومیان نیز صحبت می‌کنیم؛ کارشناس سازمان برنامه که به معاونت آن رسید و جزو معدود کارشناسانی است که در برابر شاه ایستاد. او کسی بود که در زیر گزارش تجدید نظر برنامه پنجم که شاه تنظیم کرده بود نوشت: «از این کارها بوی خون می‌آید.» شاه بدون نظر کارشناسان دستور داد اعتبارات برنامه پنجم را دو برابر کنند. مژلومیان در شورای عالی اقتصاد در مورد افزایش ناگهانی اعتبارات و سرریز بی‌حساب و کتاب پول به اقتصاد کشور هشدار داده و پیش‌بینی کرده بود: این پول‌ها پا درمی‌آورند، به خیابان می‌آیند و انقلاب می‌شود. 

کتابی که در این شماره کافه‌اقتصاد معرفی می‌کنیم، «#ما رانت هستیم: آدم‌خواری و اینکه چرا باید مفت‌خوری را غیرقانونی کنیم» نام دارد. فرد هریسون نویسنده کتاب به خاطر تئوری اصلاحات زمین، اصلاح سیستم مالیاتی و مبارزه با رانت‌خواری شناخته‌شده است. هریسون اقتصاددانی پیشگو است. او در کتاب اول خود بحران اقتصادی سال 1992 را پیش‌بینی کرده بود، در کتاب دیگرش افزایش قیمت مسکن در سال 2007 و بحران مالی جهانی را پیش‌بینی کرده بود و در کتاب جدید خود پیش‌بینی کرده: سال 2026 سالی سرنوشت‌ساز برای اقتصاد جهانی خواهد بود. سالی که قیمت مسکن دوباره به اوج خود می‌رسد و با دوره رکودی همراه خواهد بود. هریسون نظام اقتصادی مدرن را با برده‌داری مقایسه می‌کند و راهکارهایی برای از بین‌ بردن رانت و مازاد سرمایه تولیدشده ارائه می‌کند. با سوگیری اعتمادبه‌نفس کاذب که از خطرناک‌ترین سوگیری‌ها در دنیای اقتصاد است در این شماره آشنا شوید.