فیلسوفِ شفاهی

کافه‌اقتصاد این شماره گروهی از زنان تاثیرگذار در حوزه اقتصاد و عملکرد آنان را به شما معرفی می‌کند. با اینکه تعداد زنان فعال در حوزه اقتصاد همچنان با مردان برابری نمی‌کند اما تاثیرگذاری آنها در بخش‌های مختلف بسیار فراتر از سطح انتظارات بوده است. یک مجله متعلق به صندوق بین‌المللی پول به طور منظم اقدامات و فعالیت‌های زنان اقتصاددان را دنبال کرده و معرفی می‌کند. در مطلب دیگری در این شماره کافه مفهوم «استعاره جنگ» با پاندمی‌ها و بیماری‌های واگیر مورد توجه قرار گرفته است. پاندمی ترسناک و ناشناخته است؛ علم پزشکی در مورد آن هیچ نوع آگاهی ندارد و در یک چشم به هم زدن همه جا را احاطه می‌کند. هیچ کس نمی‌تواند بگوید اپیدمی‌ها کی و چگونه پایان می‌یابند. رهبران جهان اما در مواجهه با این موضوع در حالی که به علم ادای احترام می‌کنند در واقعیت از سناریویی دیگر پیروی می‌کنند؛ داستانی با یک پایان اطمینان‌بخش. آنها گوشزد می‌کنند که ما با یک دشمن نامرئی رو‌به‌رو هستیم. آنها می‌گویند باید به دولت‌ها اعتماد کرد تا با شلیک یک گلوله پزشکی جادویی عامل بیماری‌زا از بین برود. این در واقع یک داستان جنگی است. «جنگ با بیماری» استعاره‌ای زیانبار است که سبب سرکوب تفکر انتقادی می‌شود، نگرانی‌های ما را بر روی یک میکروب به عنوان دشمن متمرکز می‌کند و در این میان چیزهای دیگر را فراموش می‌کنیم؛ چیزهایی مانند محیط‌زیست ویران‌شده و جامعه نابرابر که هیچ‌کدام دست کمی از یک عامل بیماری‌زا ندارند.چهره کافه‌اقتصاد این شماره احمد فردید است؛ «فیلسوف شفاهی» که حکمت باطنی را به صورت شفاهی و با واژه‌سازی‌های تکان‌دهنده بیان می‌کرد. با وجود این که فردید مکتوبات قابل توجه اندکی دارد، آنچه اندیشه او را حائز اهمیت می‌سازد «غربزدگی» است. سال‌های پیش از انقلاب حلقه‌ای شکل گرفت که به حلقه فردیدیه معروف بود و بسیاری از روشنفکران برجسته آن سال‌ها در این جلسات حضور داشتند. با این حال طیف گسترده‌ای از مخالفان رژیم پهلوی که مدرنیزاسیون غربی را سرلوحه خود قرار داده بود؛ می‌توانستند در اندیشه‌های فروید نکته‌هایی بیابند که با خط‌مشی آنها همخوانی داشت.