سیاه، سفید خاکستری
قراردادی که پای هفت خواهران را به نفت ایران باز کرد
روز 31 آگوست سال 1954 میلادی برابر با نهم شهریور 1333 قراردادی توسط علی امینی از طرف ایران و هوارد پِیج به نمایندگی از یک کنسرسیوم نفتی به امضا رسید تا بعد از چهار سال توقف، نفت ایران دوباره وارد بازارهای جهانی شود. قراردادی که گاهی لکه ننگ خوانده شد، گاهی کلاهی که ما بر سر کنسرسیوم گذاشتیم لقب داده شد و برخی مانند طرف امضاکننده ایران، آن را نه قراردادی ایده‌آل و منطبق بر آرزوهای ملت ایران که متکی بر واقعیت‌های موجود خواند.
پس از ملی شدن صنعت نفت در دوره نخست‌وزیر محمد مصدق و قطع همکاری شرکت‌های خارجی با صنعت نفت و همچنین خرید نفت ایران، چند سالی اقتصاد ایران از دوگانه نعمت و نقمت نفت جدا افتاد تا اینکه از فروردین‌ماه 1333 مذاکرات ایران با یک کنسرسیوم نفتی متشکل از هشت شرکت (از جمله هفت شرکت بزرگ نفتی آن دوره که به هفت خواهران مشهور بودند) آغاز شد و در نهایت قراردادی منعقد و به تصویب مجلس شورای ملی رسید که به «قرارداد کنسرسیوم» شهره شد.
برابر این قرارداد سراسر ناحیه‌ای که به موجب قرارداد 1933 میلادی در اختیار شرکت نفت ایران و انگلیس قرار داشت، برای 25 سال (قابل تمدید تا 40 سال) در اختیار کنسرسیوم قرار می‌گرفت و نیمی از منافع حاصله به دولت ایران پرداخت می‌شد. همچنین برابر این قرارداد، تاسیسات صنعت نفت در مالکیت ایران، اما در اختیار کنسرسیوم قرار می‌گرفت.
امینی در مورد این قرارداد در مجلس گفت: ما مدعی نیستیم که راه‌حل ایده‌آل مشکل نفت را پیدا کرده‌ایم و قرارداد فروشی که بسته‌ایم همان چیزی باشد که ملت ایران آرزو می‌کند... زیرا راه‌حل ایده‌آل برای ملت ایران روزی به دست خواهد آمد که ما آن قدرت، ثروت و وسایل فنی را پیدا کنیم که قادر به رقابت با کشورهای بزرگ باشیم... در شرایط موجود مبانی اخلاقی و بشردوستی تا این درجه ترقی نکرده است و اداره امور جهان در دست فرشتگان عالم بالا نیست بلکه کسانی مانند من و شما با تمام اغراض و منافع و نظریاتی که دارند جهان را اداره می‌کنند و بیشتر از آنچه در مذاکرات به مسائل اخلاقی فکر کنند به منافع بازرگانی می‌اندیشند. این قرارداد پس از 19 سال در تاریخ هشتم مردادماه 1352 با مصوبه مجلس شورای ملی لغو شد.
