پاسخ مثبت ایران و عربستان به رفع تنش

محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق قرار است به زودی به فرانسه سفر کند. وی در آستانه این سفر در مقاله‌ای که در روزنامه فرانسوی «لوموند» منتشر شد تاکید کرد که دولت عراق امروز باورش نسبت به رویکرد گسترش روابط منطقه‌ای و بین‌المللی بر اساس همکاری و تعادل و دوری از سیاست محوربندی‌ها و اعتماد به شراکت با بسیاری از کشورهای جهان و در راس آنها فرانسه بیشتر شده است. آن‌گونه که ایسنا گزارش داده: وی در بخشی از مقاله خود آورده است که دولت ما عزم خود را جزم کرده تا عاملی اصلی در دیپلماسی منطقه‌ای و روندهای سیاسی باشد و این امر در کنفرانس «بغداد۲» که اخیراً با حمایت امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در امان پایتخت اردن برگزار شد به وضوح نمایان شد زیرا ما در این کنفرانس تاکید کردیم که اجازه نمی‌دهیم خاک عراق سکوی تهدیدی برای کشورهای همجوار باشد و همزمان هرگونه تجاوز به خاک کشورمان را نمی‌پذیریم. السودانی تاکید کرد که عراق از طریق روابط خوبی که با کشورهای همجوار دارد به محل ملاقات طرف‌های متفاوت و دارای اختلاف نظر تبدیل شد و این کشور تلاش کرد که روابط ایران و عربستان را به هم نزدیک کند. نخست‌وزیر عراق با تاکید بر اینکه ما معتقدیم که ثبات منطقه از طریق عبور از تنش‌ها محقق می‌شود، گفت: به تلاش‌های خود برای نزدیک کردن رویکردهای تهران و ریاض ادامه می‌دهیم زیرا بر این باوریم که گفت‌وگو و دیدار تنها راه رسیدن به یک زمینه مشترک است تا از طریق این تفاهم‌ها به مرحله جدیدی از نشست‌ها و دیدارها در آینده برسیم. نخست‌وزیر عراق اخیراً نیز در سفرش به آلمان در گفت‌وگو با شبکه دویچه وله به گفت‌وگوهای تهران و ریاض برای برقراری مجدد روابط اشاره کرد و گفت: نزدیک کردن نظرات بین ایران و کشورهای منطقه، از جمله عربستان سعودی رویکردی است که دولت از آن پیروی کرده و آن را ادامه می‌دهد، زیرا به کاهش تنش در منطقه کمک می‌کند و این، در امنیت عراق و منطقه بازتاب خواهد داشت. السودانی همچنین خاطرنشان کرد: پاسخ ایران و عربستان را دریافت کردیم و این تلاش را تا ازسرگیری نشست‌ها (بین ایران و عربستان) در بغداد در آینده نزدیک ادامه خواهیم داد.

دشمن‌تراشی

خشونت، خشونت می‌آورد و اقدامات رادیکال، اقدامات رادیکال می‌آفریند. این یک اصل است و وقتی پارلمان اروپا در واکنش به مجموعه شرایط اخیر در ایران بخشی از نیروهای مسلح ایران را تروریستی اعلام می‌کند، این یک اقدام رادیکال است. اقدام پارلمان اروپایی روابط طرف‌ها را دچار مشکلات عمیقی می‌کند. آن‌گونه که حسن بهشتی‌پور در اعتماد نوشته است: در اصول روابط بین‌الملل هم عمل مقابله به مثل یک اصل به رسمیت شناخته‌شده است. وقتی طرفی نیروهای مسلح ما را به هر دلیلی تروریستی اعلام می‌کند، طبیعتاً بخشی یا همه نیروهای مسلح کشورهای اروپایی را تروریستی اعلام می‌کند. این کنش و واکنش باعث ایجاد تنش و به بن‌بست کشیدن دیپلماسی می‌شود. اما فارغ از عملکرد متقابل و مقابله به مثل، اظهارنظرهای دیگر در مورد این مساله باید هر یک در جای خودش بررسی شود. مثلاً وقتی فردی می‌گوید باید از کشتی‌های عبوری از تنگه هرمز خراج بگیریم، نشان می‌دهد که این نماینده محترم مجلس از اصول شناخته‌شده روابط بین‌الملل و قواعد مربوط به آزادی کشتیرانی در آبراه‌های بین‌المللی بی‌اطلاع است. تنگه هرمز یک آبراه بین‌المللی است و نمی‌توانیم به صورت یک‌جانبه اعلام کنیم که از کشتی‌های عبوری خراج دریافت می‌کنیم. حرف‌هایی از این دست، از جمله پیشنهاد بستن تنگه هرمز روی کشتی‌های عبوری، نه پیشنهادهای عملی هستند، نه منفعت کشور را تامین می‌کنند و نه گرهی از مسائل دیپلماتیک باز می‌کنند. تهدید بستن تنگه هرمز، شاید زمانی جواب می‌داد؛ بیش از دو دهه پیش در دوره‌ای که 70 میلیون بشکه در روز مصرف متوسط روزانه نفت خام در جهان بود، نزدیک به ۴۰ میلیون بشکه از آن از طریق خلیج‌فارس به سراسر جهان صادر می‌شد. اما امروزه حدود ۱۰۰ میلیون بشکه در روز مصرف نفت خام در جهان است و تخمین زده می‌شود که زیر ۲۰ میلیون بشکه، یعنی حدود ۱۷ میلیون بشکه از آن از طریق تنگه هرمز عبور می‌کند. یعنی میزان نفت عبوری از تنگه هرمز از بیش از ۵۰ درصد نفت مصرفی جهان به کمتر از ۲۰ درصد رسیده است. درست است که بستن تنگه هرمز می‌تواند به بازار شوک وارد کند و در کوتاه‌مدت باعث افزایش قیمت نفت خام شود، اما در میان‌مدت با تمهیداتی که اندیشیده شده است، اثربخشی چنین اقدامی به تدریج کم و کمتر می‌شود. اما در برابر اتفاقی که می‌افتد، این است که در صورت اجرای تهدید بستن تنگه هرمز، برخی دوستان کنونی ما و دوستان بالقوه ما که مشتری نفتی هستند که از خلیج‌فارس می‌گذرد، به دشمنان تازه ما بدل می‌شوند. چین یکی از کشورهایی است که بخش زیادی از نفت خام مصرفی خود را از طریق خلیج‌فارس و از عربستان سعودی و عراق و کشورهای دیگر منطقه دریافت می‌کند. علاوه بر چین، ژاپن، کره جنوبی و خیلی کشورهای آسیایی هستند که نفت خام وارداتی خود را از این منطقه دریافت می‌کنند و در صورت اجرایی کردن چنین تهدیدی، ما با دستان خودمان دشمنان جدیدی برای خودمان در دنیا می‌تراشیم.

ادامه انتقادها به اظهارات رئیس‌جمهور کره

اوه یئونگ هوآن سخنگوی حزب دموکراتیک کره جنوبی که اپوزیسیون اصلی این کشور محسوب می‌شود به انتقاد از اظهارات اخیر یون سوک یئول، رئیس‌جمهور کره درباره ایران پرداخت که در جریان سفر هفته گذشته خود به امارات متحده عربی ایران را به دشمنی با امارات متهم کرده بود. سخنگوی حزب دموکراتیک کره با انتشار بیانیه‌ای گفت: بزرگ‌ترین تهدید علیه امنیت و دیپلماسی کره جنوبی کسی نیست جز رئیس‌جمهور یون. آن‌گونه که ایسنا گزارش داده، وی در ادامه بیانیه خود خاطرنشان کرد: اصول دیپلماسی کاهش دشمنان و افزایش دوستان است اما رئیس‌جمهور یون درگیر یک دیپلماسی است که دشمنان را افزایش می‌دهد. رئیس حزب اپوزیسیون کره جنوبی نیز از اظهارات رئیس‌جمهور کشورش درباره ایران به شدت انتقاد کرد و گفت که او حتی نمی‌تواند یک ارزیابی اولیه انجام دهد. وی همچنین تاکید کرد: این مثل یک فاجعه دیپلماتیک است. شما نمی‌توانید از طریق یک دیپلماسی مغرضانه، متعصبانه و کوته‌بینانه مبنی بر اینکه «دشمن دوست من، دشمن من است» به درستی از مردم و منافع ملی محافظت کنید.  اکنون حزب حاکم قدرت خلق (PPP)، حزب دموکرات را به عمل کردن مانند یک «خائن» متهم کرد و مدعی شد که اپوزیسیون به دنبال ایجاد مشکل دیپلماتیک از گفت‌وگوی یون با نیروهای کره جنوبی مستقر در امارات است. سخنگوی حزب حاکم در این باره اظهار داشت: از رفتارهای خائنانه و تلاش برای ایجاد مشکل دیپلماتیک به بهانه اظهارات رئیس‌جمهور یون که نیروهای مستقر در خارج از کشور را تشویق می‌کند، دست بردارید. وی گفت اظهارات یون چیزی بیش از یک پیام مبنی بر این نیست که سربازان باید با جدیت با وضعیت امنیتی روبه‌رو شوند و در ادامه حزب دموکرات را به تلاش برای سوءاستفاده از این موضوع به خاطر درگیری‌های سیاسی متهم کرد. سخنگوی حزب حاکم همچنین بیان کرد: رئیس‌جمهور یون در امارات حتی درباره روابط ما و ایران صحبت نکرد.

تحکیم پیوندها

حسین امیرعبداللهیان در اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری منطقه‌ای (اکو) در تاشکند با سراج‌الدین مهرالدین، وزیر امور خارجه تاجیکستان دیدار و پیرامون راه‌های گسترش هرچه بیشتر مناسبات دوجانبه، موضوعات منطقه‌ای و تحولات بین‌المللی مورد علاقه مشترک گفت‌وگو و تبادل نظر کرد. آن‌گونه که ایلنا گزارش داده: در این ملاقات، وزیر امور خارجه مشترکات گسترده فرهنگی میان مردم دو کشور ایران و تاجیکستان را اساسی‌ترین زمینه تحکیم پیوندها و بستر مستحکم گسترش روابط دو کشور در تمامی زمینه‌ها توصیف کرد و از توسعه مناسبات به ویژه در زمینه‌های فرهنگی ابراز خرسندی کرد. وی با تاکید بر اینکه زمینه‌های فراوان همکاری‌های دوجانبه باید توسعه و تعمیق یابد، گفت: مناسبات اقتصادی در حال توسعه میان دو کشور با توجه به ظرفیت‌های موجود، قابل ارتقا به سطوح بالا و رسیدن به نقطه مطلوب است. وزیر امور خارجه صدور خدمات فنی و مهندسی، سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های ایرانی در زمینه تاسیس شرکت‌های مشترک تولیدی در مناطق آزاد تاجیکستان و همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان با تاجیکستان در خصوص انتقال فناوری، ظرفیت‌های ترانزیتی و همکاری در عرصه انرژی را از جمله بسترهای گسترش مبادلات تجاری و اقتصادی برشمرد. سراج‌الدین مهرالدین، وزیر امور خارجه تاجیکستان نیز در این دیدار نسبت به گسترش چشم‌انداز روابط دو کشور اظهار خرسندی کرد و مناسبات دو کشور را در سطح عالی ارزیابی کرد. وی با بیان اینکه سفرهای متقابل مقامات عالی دو کشور به مناسبات دوجانبه قوت بیشتری بخشیده است، ابراز امیدواری کرد سفر رئیس‌جمهور ایران به تاجیکستان، در سال جاری میلادی انجام پذیرد. وزیر امور خارجه تاجیکستان با بیان اینکه همکاری‌های دو کشور به تحکیم صلح و ثبات در منطقه کمک می‌کند، تصریح کرد: دو کشور همکاری‌های مفید و موثری در چارچوب سازمان‌های منطقه‌ای و مجامع بین‌المللی دارند و مواضع جمهوری اسلامی ایران و جمهوری تاجیکستان در مقابله با تهدیدهای امنیتی همچون تروریسم، قاچاق مواد مخدر و سایر جرائم سازمان‌یافته و موضوعات منطقه‌ای مواضع مشترک است.

بودجه سال آینده

علی بهادری‌جهرمی سخنگوی دولت در خصوص لایحه بودجه ۱۴۰۲ تصریح کرد: در بودجه سال آینده، صندوق‌های پیشرفت و عدالت برای هر استان پیش‌بینی شده است. تصمیم‌گیری در مورد صندوق‌ها با مدیران استانی است. آن‌گونه که ایرنا گزارش داده، وی ادامه داد: دولت به‌رغم اینکه تلاش کرده تا مودیان مالیاتی بیشتری را شناسایی و از فرار مالیاتی جلوگیری کند، اما پایه مالیاتی میزان کمتری پیش‌بینی شده است. بهادری‌جهرمی گفت: اکنون شهروندی در کشور نداریم که شناسایی شده باشد و خودش هم مایل باشد که بیمه سلامت نداشته باشد. برای سال آینده ۷۰ هزار میلیارد تومان برای یارانه سلامت در نظر گرفته شده است. وی در خصوص مقابله با آلودگی‌های زیست‌محیطی نیز بیان کرد: در دهه فجر فرآیند تولید پالایشگاهی در اصفهان اصلاح می‌شود. بخشی از سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه نفت در راستای کاهش آلایندگی‌ها در حوزه زیست‌محیطی است. سخنگوی دولت اظهار داشت: ۱۵ هزار میلیارد تومان برای تقویت صندوق بورس برای سال آینده در نظر گرفته شده است. حق عائله‌مندی نیز به صورت ۱۰۰درصدی افزایش می‌یابد. همه دستگاه‌ها نیز مکلف شدند تا یک درصد از منابع خود را به موضوع زنان و خانواده اختصاص دهند. بهادری‌جهرمی ابراز امیدواری کرد که با همکاری دولت و مجلس بتوانیم به سمت کنترل موثرتر تورم حرکت بکنیم. رشد اقتصادی کشور نیز می‌تواند در ایجاد شغل در کشور موثر باشد. 

♦♦♦

ایسنا: به نقل از رویترز، ریشی سوناک، نخست‌وزیر انگلیس، در سخنانی در پارلمان این کشور درباره اجرای حکم اعدام علیرضا اکبری، شهروند دوتابعیتی که به جاسوسی برای دستگاه اطلاعاتی انگلیس محکوم شده بود، گفت: ایران  باید درباره چگونگی مرگ و خاکسپاری او پاسخ بدهد.

ایلنا: رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران مدعی شد که کشورش همچنان به دیپلماسی در قبال ایران اعتقاد دارد.

ایسنا: عباس باقرپور، سفیر ایران در وین، گفت که در صورت همراهی اروپا با اقدامات و مواضع آمریکا که مدعی هستند، اکنون برجام در اولویت‌شان نیست یا آماده بازگشت به برجام نیستند، آنها یکی از بازندگان این بازی خواهند بود.

ایسنا: محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: تعاملات با آژانس برقرار است و برنامه و رایزنی برای تنظیم سفر مدیرکل آژانس به ایران هم در دستور کار قرار دارد و در حال پیگیری آن هستیم.

ایلنا: حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه، گفت:‌ ما پاسخ تعامل سازنده را در مسیر تعامل خواهیم داد اما پاسخ رفتار تهدیدآمیز اروپا را به همان زبان خواهیم داد.

ایرنا: وزارت امور خارجه در بیانیه‌ای برخی اشخاص و نهادهای اتحادیه اروپا و انگلیس را تحت تحریم قرار داد.

ایرنا: ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در پی رویکرد دوگانه واشنگتن و تداوم سیاست شکست‌خورده فشار حداکثری علیه ایران گفت که ایالات متحده  بر صادرات نفت ایران نظارت دارد.

ایسنا: محمدعلی محسنی‌بندپی، نماینده مجلس، گفت: در هفته‌های گذشته افزایش قیمت قبوض تلفن را شاهد بودیم و این هفته افزایش قیمت گاز؛ احتمالاً هفته‌های آینده افزایش قیمت برق را نیز خواهیم داشت. خواهش من این است که در شرایط اقتصادی فعلی بیش از این مردم را نگران نکنید.

ایرنا: محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور، در نامه‌ای به وزیر امور خارجه درباره تصویب قطعنامه‌ای در پارلمان اروپا و افزودن سپاه پاسداران به فهرست گروه‌های تروریستی، گفت: این اقدام فاقد وجاهت قانونی و خلاف حقوق بین‌الملل است و برای جلوگیری از تکرار این اقدام خلاف، موضوع با جدیت پیگیری و اقدامات لازم انجام شود.

♦♦♦

تاثیر متقابل اقتصاد و سیاست خارجی

شرق نوشت: حسین راغفر اقتصاددان گفت: آثار روانی صدور قطع‌نامه پارلمان اروپا و فشار روانی چندروزه تا جلسه شورای وزرای امور خارجه روی افزایش قیمت طلا و ارز در بازار آزاد اثرگذاری خود را داشته است. این بدان معناست که اقتصاد و حوزه سیاست خارجی از هم تاثیر می‌گیرند و بر هم تاثیر می‌گذارند. اما به باور من روند تورم و افزایش قیمت‌ها که در کشور شکل گرفته است، روندی است که صرفاً متاثر از پارامتر سیاست خارجی نیست؛ اصلی‌ترین دلیل آن به وضعیت داخلی کشور و بی‌کفایتی دولت بازمی‌گردد که تقریباً بر همه محرز شده است.

فشار حداکثری

اعتماد نوشت: در حالی که به نظر می‌رسد ایران، تروئیکای اروپایی و ایالات متحده بر حفظ فضا به منظور احیای برجام جدا از سایر موارد اختلافی تاکید دارند رابطه ایران با اروپا در سایر پرونده‌ها نه‌تنها آرام نگرفته بلکه فضای میان دو طرف هم در حال تند و تیزتر شدن است. رای پارلمان اروپا در درخواست از کشورهای اروپایی برای قرار دادن نام سپاه در لیست گروه‌های تروریستی هرچند اقدامی غیرالزام‌آور بود اما به زنجیره در حال تکمیل تشدید سیاست فشار حداکثری علیه ایران اضافه شده و البته واکنش‌های تندی هم در داخل به دنبال داشت.

وعده‌های پوچ

سازندگی نوشت: اسحاق جهانگیری گفت: سال‌هاست به دلیل تحریم‌ها و برخی سیاست‌های داخلی، ورود تکنولوژی جدید و سرمایه لازم در بخش نفت و گاز و برق متناسب با ظرفیت کشور و نیاز جامعه انجام نگرفته است. حالا تاثیر تحریم‌ها و عدم سرمایه‌گذاری مناسب در بحران اخیر آشکار شده است. این بحران که هر چند ماه یک‌بار خودش را در قطع برق یا گاز نشان می‌دهد به دلیل عدم توازن تولید و مصرف است. متاسفانه برخی به جای پرداختن به علت اصلی مشکل و حل ریشه‌ای آن طبق معمول دنبال محکوم کردن یکدیگر هستند. 

فرهنگ تدریجی و فرهنگ انفجاری

هم‌میهن نوشت: نعمت‌الله فاضلی، استاد دانشگاه گفت: فرهنگ برای اینکه بتواند واقعیت را معنا کند و سازوکار آن را شرح دهد، باید بر اساس گفتمان جامعه، از تکثر برخوردار باشد. شرط لازم برای شکل‌گیری فرهنگ این است که حداقل دو زبان وجود داشته باشد. بر این اساس جامعه دو فرهنگ را تجربه می‌کند. یکی فرهنگ تدریجی و دیگری فرهنگ انفجاری، و هردو اینها مهم است. در این مواقع، نمی‌توان گفت نظام سیاسی به این تغییرات تن داده است، چون اینها تغییرات اجتناب‌ناپذیری است که هیچ قدرت سیاسی قادر نیست با آن برخورد کند و آنها کار خود را پیش می‌برند.