دلسوزی یا غرض سیاسی
چرا از مجلس صدای ساز مخالف می‌آید؟
مهدی کلثومی: مجلس انقلابی، ساز مخالف خود را نسبت به توافق احتمالی ایران و غرب در مورد احیای برجام آغاز کرده است. خب این حق مجلس است و حرفی در آن نیست. چه این نمایندگان از روی دلسوزی مخالفت ورزند و چه از روی غرض‌های سیاسی و جناحی قانون این حق را به آنان داده که در مورد هر مساله‌ای اظهارنظر کنند و در صورت نیاز قانونی نیز تصویب کنند. غالب نمایندگان مجلس و طرفداران رسانه‌ای‌شان وقتی به مدل احیای برجام توسط دولت رئیسی انتقاد می‌کنند بر روی یک گزاره اصرار عجیبی دارند. آن گزاره این است: «تحریم‌ها در حال بی‌اثر شدن هستند پس نباید به غرب امتیازی داد...» حتی در جریان جلسه غیرعلنی هسته‌ای دیروز مجلس نیز سخنگوی هیات‌رئیسه وقتی در حال گزارش جزئیات جلسه مذکور بود از این جمله سود برد تا القا کند استدلال مجلسیان صحیح است. آنگونه که آفتاب یزد گزارش داده است، همان‌طور که عرض شد مجلس می‌تواند مخالف هر توافقی با غرب و آمریکا باشد و اصلاً می‌تواند همین امروز قانونی تصویب کند که تهران از تمام سازمان‌ها و مقررات بین‌المللی خارج شود ولی لازم است برای چنین مخالفت‌ها و تصمیماتی، برهان واقعی بیاورد نه فرضی و تخیلی!
شرایط اقتصادی کشور به خوبی گواه می‌دهد به‌رغم تمام وعده‌ها و اقدامات مُسکنی، هنوز وضعیت آشفته و سخت است به‌طوری که این روزها که در آستانه سال نو قرار داریم اصلاً رنگ و بوی عید را نمی‌بینیم و استشمام نمی‌کنیم. فلذا این عجیب است که چون نمایندگان مجلس و طرفداران‌شان به دلیل حقوق‌ها و دریافتی‌های چند ده میلیونی فشار و درد تحریم‌ها را حس نمی‌کنند مدعی شوند اثر تحریم‌ها از بین رفته پس لازم نیست برجام احیا شود. سنگینی تحریم را مردمی حس می‌کنند که حقوق ثابت بخورونمیر دارند و می‌دانند هر فعل و انفعال در بازار ارز برابر است با فقر بیشتر آنان. در حقیقت، تحریم زمانی بی‌اثر است که وقتی عیدی آخر سال بازنشستگان را واریز می‌کنند چشمان آن پیرمرد و پیرزن کمی روشن شود و برق بزند نه اینکه از وضعیت خود بعد از سال‌های سال عرق ریختن شرم کند. نمایندگان مجلس فعلاً سواره هستند و شرایط مالی‌شان خوب است پس تحریم بی‌اثر شده ولی برای مردم عادی تحریم‌ها موثر است و این موضوع را در سفره‌شان می‌بینند.
خلاقیت در مسدودسازی
تندروهای مجلس که در طرح صیانت با اعتراضات گسترده افکارعمومی تاکنون موفق به نهایی کردن تصمیمات خلاف قانون اساسی و حقوق شهروندی خود در این طرح نشده‌اند، در طرحی دیگر به دنبال مسدودسازی استفاده از پلتفرم‌های خارجی و محبوب میان ایرانیان هستند. به‌تازگی طرحی با عنوان الحاق یک ماده به قانون ممنوعیت به‌کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره در دستور کار مجلس است که در صورت تصویب، تولید محتوا در پلتفرم‌هایی مانند یوتیوب و توییتر هم می‌تواند جرم تلقی شود. بر اساس این طرح، هرگونه همکاری و تهیه محتوا برای پلتفرم‌های غیرمجاز، مجرمانه است. غیرمجاز بودن پلتفرم هم توسط کارگروه تخصصی ماهواره متشکل از نمایندگان سازمان صداوسیما، وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی، سازمان تبلیغات اسلامی و دادستانی کل کشور هر سه ماه یک‌بار اعلام خواهد شد. بر اساس ترکیب اعضای این کارگروه، مانند طرح صیانت نگاه امنیتی به فضای مجازی مورد توجه خاص قرار گرفته است. در این طرح هرگونه تبلیغ در شبکه‌های اجتماعی مجازی و ماهواره‌ها جرم تلقی شده و مستوجب مجازات خواهد بود. این در حالی است که صاحبان کسب‌وکارهای مجازی از پلتفرم‌های مختلف برای تبلیغ استفاده می‌کنند و بخش مهم درآمد این فعالان منوط به تولید محتوا و تبلیغ در این فضاهاست.
در مقدمه توجیهی این طرح که در شهریور سال جاری نوشته شده است، بر اجرای قانون ممنوعیت استفاده از ماهواره که جزو قوانین متروک و بلااثر در تاریخ قانون‌گذاری ایران بوده، تاکید و نوشته شده است: «قانون ممنوعیت به‌کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره مصوب ۱۳۷۳ صرفاً منع استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای در بعد سخت‌افزاری را بیان می‌کند؛ چراکه در قانون مذکور به‌صراحت آمده است که ورود، توزیع و استفاده از تجهیزات دریافت ماهواره ممنوع است. از سوی دیگر در شرایط فعلی با حجم گسترده همکاری تبلیغات در شبکه‌های ماهواره‌ای مواجه هستیم و با نواقصی که در این قانون وجود دارد، امکان پیگیری قضایی از اشخاص حقیقی و حقوقی که در بعد نرم‌افزاری اقدام به تبلیغات و همکاری با شبکه‌های فارسی‌زبان معاند می‌کنند وجود ندارد. لذا سعی شده خلأهای موجود در قانون صدرالاشاره رفع شود و با در نظر گرفتن ضمانت اجراهای متناسب زمینه سوءاستفاده محدود شود.»
ایرانیان ساکن اوکراین چه می‌کنند؟
جنگ شهری و مقاومت گسترده نیروهای اوکراینی در خارکیف ادامه دارد، با اعمال تحریم‌های گسترده علیه روسیه و قطع دسترسی تعدادی از مهم‌ترین بانک‌های این کشور به سوییفت موافقت شده است و روند کند پیشروی نیروهای روسیه در خاک اوکراین باعث شده نگرانی‌های زیادی در مسکو در خصوص ادامه جنگ به وجود آید. برای ارتش روسیه که حساب ویژه‌ای روی فروپاشی سریع ارتش اوکراین و عدم مقاومت جدی و کارآمد از سوی اوکراینی‌ها باز کرده بود، مشخص شده که با ادامه شیوه فعلی احتمال تسخیر کی‌یف، خارکیف و سایر شهرهای بزرگ وجود ندارد و آنها برای تسخیر این نقاط کلیدی مجبور به تغییر روش هستند. بر همین اساس بود که در روز سوم نبرد، روس‌ها حجم زیادی از سلاح‌های سنگین نظیر توپ‌های 240 میلی‌متری و 203 میلی‌متری را به خاک اوکراین منتقل کردند، حجم بمباران‌ها افزایش قابل توجهی یافت، بمباران مناطق مسکونی در دستور کار نیروهای روس قرار گرفت و روس‌ها تمام ظرفیت‌های نظامی خود در غرب را به کار گرفتند تا بتوانند به یک پیروزی سریع در جنگ اوکراین دست پیدا کنند. این وضعیت در حالی وجود دارد که بسیاری از کشورها نگران وضعیت شهروندان خود در اوکراین هستند. اوکراین همچنین میزبان تعداد قابل توجهی از ایرانیان هم بوده است. با گذشت چند روز از آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین و نگرانی بابت امنیت جانی دانشجویان و هم‌وطنان ایرانی ساکن در این کشور، درحالی‌که سفیر ایران در اوکراین طی روزهای گذشته اعلام کرده بود که تمام تدابیر برای انتقال همه اتباع ایرانی به مناطق امن خارج از صحنه درگیری‌ها یا حتی امکان خروج از مرزهای این کشور جنگ‌زده به مقصد کشورهای همسایه اوکراین از جمله لهستان، رومانی، مجارستان و اسلواکی اتخاذ شده، آخرین اخبار حکایت از آن دارد که برخلاف ادعای برخی هم‌وطنان خارج از کشور، از حدود سه هفته قبل مسوولان سفارت ایران در اوکراین از تمام اتباع ایرانی در این کشور اطلاعات هویتی و اقامتی را با هشدار شرایط پیش روی این کشور درخواست کرده و ترک هرچه سریع‌تر خاک اوکراین را خواستار شده بودند. بنا به شنیده‌های «اعتماد» با وجود این هشدارها، ظاهراً برخی هم‌وطنان ایرانی که مایل به بازگشت به ایران نبوده‌اند، این هشدارها را هم جدی نگرفته‌اند در حالی که حالا شرایط تردد و جابه‌جایی از صحنه درگیری‌ها و جنگ بین روسیه و اوکراین، هرگونه انتقال و تردد مرزی را به دلیل ازدحام انبوه شهروندان اوکراینی در مرزهای غربی اوکراین با دشواری‌های فراوان روبه‌رو کرده است. با این حال مسوولان سفارت ایران در اوکراین خبر دادند که بیش از 100 دانشجوی ایرانی با کمک سفیر ایران در اوکراین به سلامت با قطار به مقصد کشورهای همسایه عزیمت کرده و تعدادی دیگر هم به مناطق امن در شهر کی‌یف منتقل شده‌اند. منوچهر مرادی سفیر جمهوری اسلامی ایران در اوکراین در توییتی نوشت: «با تلاش همکاران سفارت، نزدیک به یکصد نفر از دانشجویان ایرانی از ایستگاه راه‌آهن کی‌یف عازم شهرهای مرزی در غرب اوکراین شدند. اگر مقررات حکومت نظامی در اوکراین اجازه دهد، ان‌شاءالله بخش دیگری از دانشجویان از این کشور خارج خواهند شد.»
تکذیب رابطه با جاسوس اسرائیلی
مدیرمسوول نشریه صبح صادق تصریح کرد: با صراحت اعلام می‌کنم اساساً بنده نه ایشان را می‌شناسم و نه دیده‌ام، لذا مطالب منتشرشده در این خصوص را قویاً تکذیب می‌کنم. سردار جوانی مقام ارشد سپاه و مدیرمسوول نشریه صبح صادق (از نشریات زیرمجموعه سپاه) ارتباط و آشنایی با نویسنده اسرائیلی را تکذیب کرد.
آنگونه که فارس گزارش داده است در پی انتشار برخی مطالب در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی پیرامون ادعای کاترین شکدم نویسنده اسرائیلی در زمینه ارتباط با مدیرمسوول نشریه صبح صادق و ارتباط‌گیری او با رسانه‌های دیگر از طریق وی، سردار یدالله جوانی در پاسخ به سوالی در این باره گفت: ادعای مطرح‌شده توسط برخی افراد در فضای مجازی مبنی بر ارتباط نویسنده اسرائیلی با اینجانب از طریق خبرنگار تهران‌تایمز یا هر طریق دیگر و سپس معرفی وی به برخی سایت‌ها و رسانه‌ها کذب و دروغ محض است. مدیرمسوول نشریه صبح صادق تصریح کرد: با صراحت اعلام می‌کنم اساساً بنده نه ایشان را می‌شناسم و نه دیده‌ام، لذا مطالب منتشرشده در این خصوص را قویاً تکذیب می‌کنم. گفتنی است «کاترین پرز شکدم» نویسنده اسرائیلی به تازگی با انتشار مطلبی فاش کرد که سال‌ها به عنوان یک تازه‌مسلمان اروپایی مطالبی را در رسانه‌های اصولگرا منتشر کرده و به دعوت نهادهای ایرانی به این کشور سفر داشت.
آینده عادی‌سازی روابط ایران و عربستان
به باور تحلیلگران، دو قدرت اصلی حوزه خلیج‌فارس در حال آماده شدن برای احیای روابط پس از گفت‌وگوی دوجانبه ۹ماهه به میزبانی عراق، اردن و پاکستان هستند. امیدها برای ازسرگیری روابط رسمی با ورود چند شخصیت ایرانی به عربستان در ژانویه ۲۰۲۲ تقویت شده است. این افراد که نمایندگان ایران در مقر سازمان همکاری اسلامی در شهر جده هستند، اولین نمایندگان تهران هستند که مقامات سعودی از زمان بحران ۲۰۱۶ پذیرای حضور آنها شده‌اند.
آنگونه که دیپلماسی ایرانی گزارش داده است، سید حامد حسینی، دانشجوی دکترای روابط بین‌الملل نوشته است: جمهوری اسلامی اهداف خود را در روند عادی‌سازی دارد و قدر مسلم به ارزیابی استراتژیک جدیدی از تهدیدات و فرصت‌های پیشرو رسیده است. تجدید روابط با عربستان سعودی می‌تواند به تهران کمک کند تا جنگ اقتصادی واشنگتن و سایر اشکال فشار را تخفیف دهد. از سوی دیگر احیای روابط دوجانبه می‌تواند با محدود کردن دامنه برخورد یا اصطکاک در بسیاری از نقاط از جمله در یمن، سوریه، لبنان و عراق به تهران کمک کند. اگرچه این سطح روابط در برهه فعلی پایین است و در تقویت روابط دوجانبه موثر نیست، اما همچنان می‌تواند به عنوان یک کانال پیشرو عمل کند و این قابلیت را دارد تا نوعی مارپیچ غیرمستقیم رویارویی در منطقه را متوقف کند. در واقع، برقراری مجدد روابط بین تهران و ریاض ممکن است به کاهش نگرش‌های تقابلی علیه یکدیگر کمک و زمینه را برای پیشرفت دیپلماتیک بیشتر فراهم کند.
اما نباید بسیار خوش‌بین بود؛ با وجود این نشانه‌های امیدوارکننده، بعید است که برقراری مجدد روابط دیپلماتیک تغییر بزرگی در نظم ژئوپولیتیک خاورمیانه ایجاد کند. آنچه روی میز است عادی‌سازی روابط ایران و عربستان است که چیزی نزدیک به یک تعامل همه‌جانبه نیست. حتی در صورت موفقیت‌آمیز بودن مذاکرات ایران و عربستان و احیای روابط دیپلماتیک، بهترین سناریو این است که دو طرف رقابت را جایگزین خصومت کنند. به عبارت دیگر، هیچ همسویی بین این دو در پایان این روند اتفاق نخواهد افتاد، صرفاً به این دلیل که ریشه‌های عمیق ژئوپولیتیکی، فرقه‌ای و تاریخی رقابت راه به جایی نخواهد برد.
♦♦♦
ایسنا: ۲۳۷ نماینده مجلس در نامه‌ای به رئیس‌جمهور از زمزمه ادغام معاونت پارلمانی وزارتخانه‌ها و تقلیل ساختار سازمانی این معاونت‌ها به «مرکز» انتقاد کرده و آن را «نسنجیده» عنوان کردند.
ایرنا: محمدصادق جوادی‌حصار، سخنگوی حزب اعتماد ملی درباره زمان‌بندی جلسات شورای مرکزی و دفاتر و کمیته‌ها گفت: قرار است جلسات شورای مرکزی حزب به صورت فصلی برگزار شود، اما دفاتر و کمیته‌های تخصصی هر هفته به شکل مجازی یا حضوری جلسه خواهند داشت.
ایلنا: رسول منتجب‌نیا، فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفت: مردم می‌گویند چرا برخی مسوولان از شفافیت اطلاعات و آگاه شدن مردم نسبت به عملکرد اولیای امور می‌ترسند؟ بهتر نیست خود را اصلاح کنند و آیینه‌ها را نشکنند؟!
ایرنا: محمد رشیدی، نماینده مجلس گفت: با قیمت ۵۰۰میلیونی خودروهای ایرانی، در خارج از کشور می‌توان بهترین خودروها از بهترین شرکت‌ها را خریداری کرد.
ایسنا: دریابان شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی بیان کرد: راهبرد اصلی کشور در کنار تلاش برای رفع تحریم‌ها، تمرکز بر ایجاد سازوکارهای بی‌اثر کردن ابزار تحریم است و خوش‌بختانه در این زمینه اقدامات بسیار خوبی انجام شده است.
ایرنا: سردار سرلشکر رحیم صفوی، دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا گفت: انتقال قدرت از غرب به شرق به تدریج در حال انجام است و ایران در این فرآیند به یک قدرت آسیایی بدل خواهد شد.
مهر: بر اساس مصوبه مجلس، قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی اصلاح و مجازات اخلالگران تشدید شد.
ایرنا: تسهیل تردد گردشگران، افزایش پروازها بین تهران به دوحه، استفاده از کشتی‌های تفریحی و مسافربری دارای امکان اقامتی و دعوت از برخی تیم‌های شرکت‌کننده برای سفر به ایران از برنامه‌های دولت در ایام برگزاری جام جهانی قطر است.
فارس: محمود احمدی‌نژاد طی سال‌های اخیر بارها ادعاهای عجیبی مطرح کرده که هیچ‌وقت تحقق نیافته است. ظهور امام زمان، جنگ، ترور و... همه از ادعاهایی بوده است که در سال‌های اخیر از سوی وی مطرح شده است.
ایسنا: اسدالله بادامچیان، دبیرکل حزب موتلفه اسلامی با اشاره به اینکه نگرش اسلامی ما دعوت به صلح و پرهیز از جنگ و ناامنی است تاکید کرد: پیشنهاد اصلی ما برگزاری رفراندوم در اوکراین است تا مردم اوکراین تکلیف خودشان را در همه‌پرسی مشخص کنند و همه طرف‌ها به رای ملت اوکراین احترام بگذارند.
♦♦♦
مجلس پرحاشیه
اعتماد نوشت: مجلس یازدهم آنقدر حاشیه داشته که گاهی دشوار می‌توان باور کرد که نمایندگان این دوره هنوز به میانه راه هم نرسیده‌اند. مثلاً آن همه دادوقالی که نمایندگان برای اعمال تغییراتی عجیب در قانون انتخابات ریاست‌جمهوری به‌راه انداختند و آن همه اعتراض و بیانیه‌ای که نیروها و احزاب سیاسی بیرون پارلمان نسبت به اقدامات مجلس ابراز و اعلام کردند و البته آن همه رفت‌وآمد مصوبات نمایندگان میان مجلس و شورای نگهبان و البته مجمع تشخیص مصلحت نظام که در نهایت حتی پای رئیس‌جمهوری وقت و وزارت کشور دولت دوازدهم را نیز به غائله گشود و هزار مصیبت و ماجرا برای آنچه نمایندگان مجلس «اصلاح قانون انتخابات ریاست‌جمهوری» می‌خواندند، همگی در همین مجلس و در بازه زمانی حدوداً یک‌ساله اجلاسیه نخست این مجلس رقم خورد.
پایبندی به اصول در سیاست خارجی
شرق نوشت: دیاکو حسینی گفت: هرچند جمهوری اسلامی ایران نمی‌تواند ملاحظات سیاسی را در رابطه با روسیه و نگرانی‌های آن را به‌ویژه در جایی که پای دشمنان مشترک در میان است، کنار بگذارد اما در عین حال این ملاحظات نباید به لکنت زبان در بیان اصول آشکار سیاست خارجی ایران از جمله مخالفت با یکجانبه‌گرایی، توسل به زور در حل اختلافات و گرامی‌داشتن حقوق بین‌الملل با وجود تمام نواقص و نارسایی‌های آن در دفاع از ملت‌های ضعیف‌تر منجر شود. درپیش گرفتن بی‌طرفی، پرهیز از مشارکت در بهانه‌جویی‌های طرف‌های متنازع، همزمان به‌منظور اثبات حسن نیت و تعهد به قانونمندی در حل منازعات بین‌المللی اعلام آمادگی برای میانجی‌گری در موازات درخواست برای پایان دادن به نقض هنجارها و مقررات بین‌المللی از سوی همگان، راه عاقلانه‌تری است.
چگونه از زمستان گذر کردیم؟
جمهوری اسلامی نوشت: اخبار مربوط به عبور کشور از زمستان بدون مشکل امسال به‌گونه‌ای تنظیم شده است که گویی با تلاش‌های دولت جدید، سوخت لازم و برق مورد نیاز کشور تامین شده و تلاش دولتمردان گذشته هیچ دخالتی در این وضعیت نداشته است. همه می‌دانند که چنین تصوری کاملاً دور از واقعیت است، زیرا اولاً دولت جدید که در شهریورماه کار خود را شروع کرده فرصتی برای تامین و تدارک گاز و سایر مواد سوختی و همین‌طور برق زمستانی نداشت و طبعاً از محصول تلاش‌های دولت قبل برای تامین سوخت و برق مورد نیاز کشور استفاده کرده است. ثانیاً با تغییر وزیر و چند مدیر در یک وزارتخانه نمی‌توان این‌همه امکانات را برای تامین نیاز کشور آن هم به این سرعت و در این زمان کم فراهم ساخت.
میل کارفرما یا وجدان؟
اعتماد نوشت: عباس عبدی، تحلیلگر سیاسی گفت: برخی افراد با گرفتن پول و پروژه، دفاع از سیاست‌ها را به صورت پیمانکاری انجام می‌دهند. لشکر یا ارتش سایبری و مطبوعاتی از این جمله است. اینها به آنچه می‌گویند یا می‌نویسند لزوماً اعتقادی ندارند و حتی قادر به تحلیل و توصیف و دفاع از آنچه پیمانکاری آن را قبول کرده‌اند نیستند. تا اینجای کار مشکلی نیست، چون به هر حال پول می‌گیرند و کار می‌کنند. مشکل از آنجا آغاز می‌شود که قرار است انجام این کارها بر اساس اعتقاد و نه دستمزد معرفی شود. از این‌رو باید بر اساس وجدان و منطق بنویسند، در حالی که بسیاری از موارد است که بر اساس منطق و وجدان امکان ندارد چیزی در آن باره نوشت که مطابق میل کارفرماست.