تهدید به مصادره استارت‌آپ‌ها

چند روز پیش بود که حسین شریعتمداری، مدیرمسوول روزنامه کیهان، در یادداشتی انتقادی و تند علیه پلت‌فرم‌ها، استارت‌آپ‌ها و سکوهای مجازی با یادآوری اینکه «امروزه پلت‌فرم‌ها تقریباً در سراسر دنیا به بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی مردم تبدیل شده‌اند» از برخی سکوهای مجازی انتقاد کرد و خبر داد «خوشبختانه زمزمه‌هایی برای تحقق این خواسته در میان مسوولان شنیده می‌شود». آنگونه که سازندگی گزارش داده: اگرچه عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات، که وظیفه ذاتی او حمایت از کسب‌وکارهای اینترنتی است در این زمینه سکوت پیشه کرده اما آذری‌جهرمی، وزیر پیشین ارتباطات درباره این پیشنهاد حسین شریعتمداری، یادآوری کرد: «مالکیت بخش قابل توجه سهام برخی از این سکوها با نهادهای انقلابی است.» در غیاب و سکوت عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات، گفتنی‌های زیادی است. وزیری که باید در روزگار سختی کنار کسب‌وکارهای اینترنتی قرار بگیرد و از آنها حمایت و از گفتن حرف‌های کلی پرهیز کند، آنچنان در لاک سکوت فرو رفته که گویی یا موافق نظریات حسین شریعتمداری و محدودیت برای پلت‌فرم‌ها و سکوهای مجازی است یا نگران است مبادا حرفی بزند و وضعیت خود را میان دوستان انقلابی خود از دست بدهد. در هر صورت، وزیر ارتباطات، تنها کاری که نمی‌کند، وظیفه ذاتی اوست که حمایت از کسب‌وکارها و تلاش برای ارتقای شبکه اطلاع‌رسانی و افزایش سرعت اینترنت است. با این حال، آنچه آقای حسین شریعتمداری گفته است یک حمله تندوتیز به پلت‌فرم‌ها و سکوهای مجازی تلقی می‌شود. باید بر این نکته صحه گذاشت که همه تابع قانون باشند. نه‌تنها کسب‌وکارهای اینترنتی و سکوهای مجازی بلکه حتی عموم کسانی که می‌خواهند فعالیت کنند باید قوانین کشور را رعایت کنند. اما ذکر این نکته نیز ضروری است که فشار بر کسب‌وکارهای مجازی می‌تواند وضعیت کار را برای آنها سخت کند و به مهاجرت اعضا و کارکنان آنها منجر شود.

خواب آشفته بنزین

کمبود سوخت خودروها در کشور و کاهش سهمیه به زمزمه‌های گرانی آن دامن زد. تقریباً جایی نیست که حرف بنزین نباشد. زمزمه‌های افزایش قیمت بنزین بعد از تجربه تلخ آبان ۹۸، بی‌بدیل رکورد گفت‌وگوهای روزانه مردم را زده است. اما فقط گرانی بنزین نیست که لابه‌لای کلام مردم در کوچه‌وبازار و سوار بر خودرو و اتوبوس شنیده می‌شود. «بنزین نیست. دیدی فلان پمپ‌بنزین هم تعطیله؟»؛ تقریباً مشابه این صحبت‌ها هم زیاد شنیده می‌شود. آنگونه که هم‌میهن گزارش داده: مصرف بنزین به گفته سخنگوی صنف جایگاه‌داران امسال رکورد همه سال‌های قبل را زده و خیلی هم عجیب نیست که در همه شهرها برای سوخت‌گیری سقف در نظر گرفته باشد، تازه اگر همان سهم ۳۰ لیتر در روز سهمیه‌ای کامل باشد و در هواگیری نازل بنزین، دو لیتر هوا نشود! این وضعیت در شهرهای مرزی به‌ویژه در استان سیستان‌وبلوچستان به آخر خط رسیده. کم بود ماجرای بی‌آبی و طوفان که حالا برای یک استان با ۹۰۰ کیلومتر مسافت از شمال تا جنوبش، سهمیه در نظر گرفته‌شده کفاف نمی‌دهد و مردم باید صبر کنند تا ساعت از ۱۲ شب که گذشت، برای نوبت دوم باک را پر کرده و به مسیر خود ادامه دهند. دلیل که مشخص است، برای جلوگیری از قاچاق سوخت به کشورهای همسایه این سازوکار در نظر گرفته شده، اما راه‌حل به نظر چندان عاقلانه نیست و جز دردسر چیزی را برای مردم آن منطقه به ارمغان نیاورده است. البته حالا با کمبود جدی بنزین در کشور این ماجرا محدود به سیستان‌وبلوچستان نیست و تقریباً در همه شهرهای کشور این سقف سوخت‌گیری اعمال می‌شود؛ حتی سخنگوی صنف جایگاه‌داران غلظت آن را بیشتر کرده و از سقف سوخت‌گیری تا ۱۰ لیتر در روز هم در برخی شهرها خبر می‌دهد. به گرانی بنزین که فکر کنیم، گرانی اخیر نان هم به یاد می‌آید که البته برای شهر تهران (به دلایل نامشخص) قرار است تا پایان ماه اعلام رسمی شود!

طلسم فاز ۱۱ پارس جنوبی شکست

بالاخره اما طلسم این فاز شکسته شد؛ محسن خجسته‌مهر، معاون وزیر نفت، با اعلام اینکه تولید گاز از فاز ۱۱ پارس جنوبی آغاز شده است، گفت: گاز این فاز در چند روز گذشته از طریق خطوط لوله دریایی برای پالایشگاه ارسال شده است و هم‌اکنون شاهد برداشت از چهار حلقه چاه فاز ۱۱ پارس جنوبی هستیم. آنگونه که ایسنا گزارش داده: وی با بیان اینکه فاز ۱۱ پارس جنوبی آماده افتتاح رسمی با حضور رئیس‌جمهوری و وزیر نفت است و به‌زودی با حضور مقام‌های رسمی به بهره‌برداری خواهد رسید، گفت: فاز ۱۱ پارس جنوبی مرزی‌ترین فاز ایران است و برخلاف موقعیت بعضی از فازهای پارس جنوبی این فاز قابلیت تولید از چهار لایه بهره‌ده را دارد؛ در مدت ۲۰ ماه همکاران شرکت ملی نفت ایران اقدامی را که ۲۰ سال روی زمین مانده بود با همت مثال‌زدنی به اتمام رساندند. طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با هدف استخراج روزانه ۵۶ میلیون مترمکعب گاز در حال توسعه است که از ویژگی‌های کلی طرح می‌توان به حفاری ۲۴ حلقه چاه، دو سکوی تولیدی (هر یک به ظرفیت یک میلیارد فوت‌مکعب گازترش، معادل ۲۸ میلیون مترمکعب در روز)، دو رشته خط لوله ۳۲ اینچ دریایی به همراه خطوط چهار اینچ تزریق منواتیلن‌گلایکول و تاسیسات اتصال به ورودی پالایشگاه فازهای ۶، ۷ و ۸ و فاز ۱۲ پارس‌جنوبی، طراحی، ساخت و نصب سکوی فشارافزایی برای حفظ و نگهداشت تولید و تاسیسات فشارافزایی به همراه متعلقات کامل در پایان اشاره کرد.

سومین جلسه ستاد بودجه سال 1403

در سومین جلسه ستاد تهیه و تدوین لایحه برنامه و بودجه سال ۱۴۰۳ که در ۲۳ مردادماه ۱۴۰۲ برگزار شد، گزارش تحولات و شاخص‌های اقتصاد داخلی و بین‌المللی موثر در تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۳ از سوی رئیس امور اقتصاد کلان ارائه شد. آنگونه که ایلنا گزارش داده: سعید شوال‌پور، سرپرست معاونت اقتصادی سازمان برنامه و بودجه کشور، در این جلسه به تشریح جهت‌گیری‌ها و خط مشی‌های لایحه بودجه ۱۴۰۳ مبتنی بر سیاست‌های کلی و لایحه برنامه هفتم توسعه پرداخت و گفت: افزایش بهره‌وری کل عوامل تولید، ایجاد ثبات در سطح عمومی قیمت‌ها و نرخ ارز، پیشرفت اقتصادی توأم با عدالت، اصلاح ساختار بودجه، امنیت غذایی، سیاست خارجی اقتصادمحور، استفاده از ظرفیت‌های مردمی و توسعه روش‌های مشارکتی، اجرای چند طرح عظیم اقتصادی ملی پیشران و افزایش شتاب پیشرفت و نوآوری علمی و فناوری و تجاری‌سازی، مهم‌ترین جهت‌گیری‌ها و خط مشی‌های تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۳ هستند. وی افزود: مضمون اصلی لایحه بودجه ۱۴۰۳، رشد اقتصادی توأم با عدالت مبتنی بر مردمی‌سازی اقتصاد و ارتقای بهره‌وری کل عوامل تولید است. 

سند شکست سیاست‌های مسکن

سند شکست سیاست‌های مسکن از منظر خانوارهای مستاجر و فاقد مسکن در یک گزارش رسمی رونمایی شد. بازوی پژوهشی مجلس در گزارشی، با اشاره به شیوع هشت شکل بی‌خانمانی در کشور، از سقوط اجاره‌نشین‌ها از نردبان مسکن خبر داد. بر اساس این گزارش، سیاست‌هایی که طی سال‌ها و دهه‌های گذشته تاکنون برای تامین مسکن اجرا شده است نه‌تنها به ترقی خانوارهای کم‌درآمد و فاقد مسکن از نردبان مسکن منجر نشده است که برعکس، این سیاست‌ها شکست خورده و برآیند این شکست خود را در شکل سقوط از نردبان مسکن در میان طیف گسترده‌ای از مستاجرها و گروه‌های فاقد مسکن نشان داده است. آنگونه که دنیای اقتصاد گزارش داده: مرکز پژوهش‌های مجلس در یک گزارش، با اشاره به انحراف‌های سیاستی در «طرح مسکن میلیونی» و «قرارگاه جهادی مسکن تهران»، سند شکست سیاست‌های مسکن از گذشته تاکنون را تشریح کرد. این سند شکست در واقع کارنامه سیاستگذار در حوزه تامین مسکن از نگاه مستاجرها و گروه‌های کم‌درآمد فاقد مسکن است. مرکز پژوهش‌ها در این گزارش از تعبیر «بحران فراگیر» تامین مسکن در جامعه کم‌درآمدها و مستاجرها استفاده کرده است. در واقع عبارت بحران فراگیر در حوزه تامین مسکن گروه‌های کم‌درآمد، فاقد مسکن و مستاجر، تعبیری از وضعیت کنونی بازار مسکن از دیدگاه بازوی پژوهشی مجلس است. در ابتدای این گزارش آمده است که به دلیل بحران فراگیر و چندجانبه مسکن در کشور، اقدامات چندگانه‌ای در سطوح مختلف مدیریت کشور در دستور کار قرار گرفته است که از جمله آنها می‌توان به برنامه نهضت ملی مسکن در سطح ملی و قرارگاه جهادی مسکن شهرداری تهران در پایتخت اشاره کرد. در شرایطی که هدف مقبول سیاستگذاری مسکن در کشور افزایش مالک‌نشینی در میان خانوارهاست اما بعد از چند دهه تکیه و تاکید بر افزایش مالک‌نشینی و نپرداختن مستمر و موکد بر وجوه دیگر نظام مسکن، برخی تبعات اجتماعی نامطلوب آن آشکار شده است که عبارت‌اند از: افزایش سهم سکونت استیجاری به‌رغم افزایش نرخ مالکیت (افزایش نرخ مالکیت بیشتر گروه‌های برخوردار و نه افزایش مالک‌نشینی بیشتر در میان خانوارها) و توجه ناکافی به وضعیت سکونتی مستاجران.

نوبت حذف ارز ترجیحی

چالش تامین ارز جدی است و دولت در نخستین گام در سال جاری ارز ارزان چای و گوشت منجمد را حذف کرد. به این ترتیب از زیر بار تامین بیش از ۶۷۰ میلیون دلار ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰تومانی شانه خالی کرد و این اقلام را به بازار دومِ حواله، حواله داد. به این ترتیب عمده چای کشور که از طریق واردات از هند، سریلانکا و امارات تامین می‌شود از این به بعد با نرخ جدید وارد کشور خواهد شد و به‌تبع آن با نرخ جدید و تورم دوباره به دست مصرف‌کننده خواهد رسید. آنگونه که هم‌میهن گزارش داده: طبق نامه‌ای که نرگس باقری‌زمردی، مدیرکل مقررات سازمان توسعه و تجارت به شیرازیان، مدیر دفتر فناوری داده و اطلاعات و امنیت فضای مجازی، ارسال کرده قرار است شش کد تعرفه که مربوط به گوشت منجمد و چای سیاه است از گروه کالایی ۲۱ یعنی محل تالار اول ارز به گروه کالایی ۲۲ یعنی محل تالار دوم ارز منتقل شود. یعنی نرخ ارز این کالاها به جای ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان از این به بعد ۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان خواهد بود. با توجه به اینکه سال قبل دولت ۶۶۲ میلیون دلار برای واردات چای و ۱۲ میلیون دلار برای واردات گوشت منجمد ارز تخصیص داده بود به این ترتیب بار تامین ۶۷۴ میلیون دلار ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰تومانی را از دوش خود برداشت. این سرآغاز دومین جراحی اقتصادی تیم رئیسی خواهد بود. 

♦♦♦

فارس: آیت اسدی، عضو شورای عالی کار، گفت: سه عضو نماینده کارگری در شورای عالی کار، خواستار برگزاری جلسه شورای عالی کار برای تجدیدنظر در حداقل حقوق کارگران با توجه به تورم شدند.

ایرنا: علیرضا مهاجر، معاون امور زراعی وزارت جهاد کشاورزی، با بیان اینکه از ابتدای سال تاکنون میزان خرید تضمینی گندم به 6 /9 میلیون تن رسیده است، گفت: برآوردها نشان می‌دهد تا پایان فصل برداشت میزان خرید به ۱۰ میلیون تن برسد که بیانگر خودکفایی کشور در تامین گندم نان در دولت سیزدهم است.

ایلنا: علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی، گفت: اکنون نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد کاهش فروش گوشت داریم.

ایرنا: موسسه کپلر در جدیدترین گزارش خود اعلام کرد در ماه جاری میلادی (آگوست) صادرات نفت ایران به چین به روزانه 5 /1 میلیون بشکه افزایش یافته است. 

ایسنا: معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از افزایش ۱۴۰درصدی سرمایه بانک توسعه تعاون در دولت سیزدهم خبر داد و گفت: این بانک طی دو سال اخیر به اندازه یک دهه گذشته به تعاونی‌ها تسهیلات پرداخت کرده است.

ایلنا:  مصطفی رجبی، سخنگوی صنعت برق، از پرداخت ۱۱۰۰ میلیارد تومان پاداش صرفه‌جویی به مشترکان خبر داد و گفت: با توجه به افزایش میزان دما در هفته آینده پیش‌بینی می‌شود افزایش مصرف برق داشته باشیم.

ایسنا: محمود کریمی، معاون اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از افزایش ۳۵درصدی اعتبارات مشاغل خانگی از سوی دولت خبر داد و گفت: در صورتی که تا مهرماه ۷۰ درصد اعتبارات جذب شود بانک مرکزی اعتبارات مذکور را افزایش خواهد داد.

ایلنا: دفتر طرح‌ریزی و پایش طرح‌های مسکن معاونت مسکن و ساختمان اعلام کرد: افزایش سقف تسهیلات نهضت ملی مسکن به مبلغ ۵۵۰ میلیون تومان برای هر واحد مسکونی مشمول همه پروژه‌ها اعم از اراضی دولتی و پروژه‌های خودمالک می‌شود.

ایسنا: جواد اوجی در حاشیه جلسه  دولت درباره شایعه گرانی بنزین گفت: من چندبار مصاحبه کرده و افزایش قیمت بنزین را تکذیب کردم و شرکت پالایش و پخش بارها این تکذیب را تکرار کرده  است. خیال مردم راحت باشد که افزایش قیمت بنزین صورت نمی‌گیرد و دولت چنین برنامه‌ای ندارد و مردم به شایعات توجه نکنند.

♦♦♦

خالص‌سازی در واردات خودرو

دنیای‌اقتصاد نوشت: آیین‌نامه واردات خودروهای صفرکیلومتر در حالی در آستانه یک‌سالگی‌اش قرار دارد که هنوز هیچ خودرویی تحویل ثبت‌نام‌کنندگان داده نشده و از طرفی به نظر می‌رسد وزارت صمت قصد دارد الگوی اجرایی آن را تغییر دهد. گویا قصد وزارت صمت این است که با توجه به چالش‌های موجود بر سر راه واردات خودرو به‌خصوص کمبود ارز، حلقه بازیگران این عرصه تنگ‌تر شده و به‌اصطلاح «خودی»ها پشت فرمان واردات بنشینند. حتی گفته می‌شود سیاستگذار قصد دارد واردات را به خودروسازان وابسته به دولت و شرکت‌های بخش خصوصی (مونتاژکاران) محدود کند.

تصویر اختلاف طبقاتی در استان‌ها

اعتماد نوشت: با انتشار آمار تازه‌ای از وضعیت درآمد و هزینه خانوارهای ایران در سال گذشته، حالا تصویر گویایی از اختلاف طبقاتی و ناکارآمدی در توزیع درآمد میان استان‌ها ارائه شده است. آمار تازه نشان می‌دهد در استان‌های ایران، درآمدهای روستاییان و شهرنشینان، بنا به موقعیت جغرافیایی تفاوت‌های عجیبی داشته است. به‌طور مثال، اختلاف درآمد شهری در استان تهران با استان سیستان و بلوچستان طی سال گذشته به نزدیک ۱۲۳ میلیون تومان (در سال) رسیده است. بخش بزرگی از این اختلاف طبقاتی و نظام ناکارآمد توزیع منابع، به دلیل هزینه‌های بالاتر در استان‌های مختلف رخ داده است.

افول بازرگانی

سازندگی نوشت: سهم صادرات ایران طی دوره ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۱ مستمراً افزایش یافت و از 0 /2 درصد به 69 /0 درصد رسید. از سال ۲۰۱۱ و با تشدید تحریم‌های نفتی، سهم ایران از کل صادرات جهان به سرعت کاهش یافت و به 36 /0 درصد در سال ۲۰۱۵ رسید. پس از توافق هسته‌ای و ازسرگیری صادرات نفت ایران، مجدداً سهم ایران از صادرات جهان افزایش یافت و به 48 /0 درصد در سال ۲۰۱۷ رسید. از سال ۲۰۱۸ و بازگشت مجدد تحریم‌های خارجی، سهم صادرات ایران کاهش یافت و به 21 /0 درصد در سال ۲۰۲۰ رسید.

از دست رفتن فرصت‌ها

هم‌میهن نوشت: در حالی که ۱۷ ژوئن امسال توافق روسیه و اوکراین برای صادرات غلات به پایان رسیده و تهدیدهای روسیه برای مورد هدف قرار دادن کشتی‌های ورودی به بنادر اوکراین در دریای سیاه آغاز شده، تحلیلگران احتمال جایگزینی دریای خزر را به‌جای دریای سیاه مطرح کرده‌اند. در این میان گفته می‌شود ایران یکی از بهترین مسیرهایی است که می‌تواند ترانزیت غلات را بر عهده بگیرد، اما عقب‌ماندگی زیرساخت‌های ایران در بنادر و همچنین اتصال ریل به بندر که کماکان به شکل آرزو باقی مانده است، این فرصت را از ایران می‌رباید.