ترمیم زخم عمیق

شکی نیست که «تورم فزاینده» مهم‌ترین تهدید حال حاضر اقتصاد ایران است. ایران جزو معدود کشورهایی است که با تورم دورقمی دست‌وپنجه نرم می‌کند و هنوز نتوانسته اسب سرکش نقدینگی را کنترل کند. برخی معتقدند این میزان نقدینگی همچون بمب ساعتی است و امکان دارد هر لحظه منفجر شود. نزدیک به چهار سال متوالی است که تورم 40درصدی را تحمل می‌کنیم. در گذشته اگر تورم به چنین ارقامی می‌رسید، مدتی بعد کاهش پیدا می‌کرد اما به نظر می‌رسد سیاستگذار چشم بر آلارم خطر تورم بسته و به بوق زدن‌های مکرر آژیر نقدینگی توجهی ندارد. البته سیاستگذار پولی هرگز چنین اتهامی را نپذیرفته و همواره نسبت به تحلیل‌هایی که اقتصاد ایران را کنار اقتصادهای بحران‌زده نظیر ونزوئلا می‌نشاند، حساسیت مضاعف نشان می‌دهد. هیچ نقدی در تبیین وضعیت موجود از چشم بانک مرکزی دور نمی‌ماند و هر ادعایی بلافاصله پاسخ داده می‌شود.

منتقدان بانک مرکزی می‌گویند «در ماه‌های اخیر که تورم در خیلی از کشورهای جهان افزایش پیدا کرده، بانک‌های مرکزی دست به کار شده‌اند تا از طریق ابزارهایی که در اختیار دارند، تورم را کاهش دهند. در ایران اما سیاستگذار پولی هیچ تغییری در سیاست‌ها و ابزارها ایجاد نکرده و به عبارتی، منفعل عمل کرده است. رئیس‌کل بانک مرکزی مدت‌هاست درباره متغیرهای اقتصاد ایران روزه سکوت گرفته و انگار از حفظ وضع موجود خوشحال است» (سازندگی).

در این پرونده می‌خواهیم چشم‌انداز زخم 50ساله اقتصاد ایران را واکاوی کنیم و به طور مشخص به دنبال پاسخی برای این پرسش هستیم که آیا بانک مرکزی در شرایط فعلی منفعل عمل می‌کند و این انفعال چه عواقبی به دنبال دارد؟