تاثیر هرات بر چهارراه استانبول
خاموشی موقت کانال مهم سیگنال‌دهی ارزی به ایران
با عقب‌نشینی نیروهای دولتی، هرات به تصرف طالبان درآمد. با تصرف هرات و تعطیلی بازار ارز این شهر، عملاً یکی از مهم‌ترین کانال‌های سیگنال‌دهی به بازار تهران نیز موقتاً خاموش شد. به نظر می‌رسد این موضوع ظرف هفته جاری اثر خود را بر بازار ارز تهران نمایان کند.
سال‌هاست که معاملات بازار ارز در تهران تحت تاثیر بازارهای منطقه‌ای و حاشیه‌ای است. این بازارهای منطقه‌ای و مرزی به ویژه با افزایش تحریم‌ها علیه ایران نقش تعیین‌کننده‌تری پیدا کرده‌اند و هر نوع نوسان در این بازارها، بازار مبادلات ارز در تهران را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در حال حاضر بازارهای دوبی، استانبول، سلیمانیه و هرات از جمله بازارهای ارزی اثرگذار بر بازار تهران هستند. این شهرها عموماً از قدیم به واسطه تجار و صرافان ایرانی، محل تبادل ریال با دیگر ارزهای خارجی بوده‌اند. تا قبل از تحریم حجم مبادلات آنها کم بود و از قیمت تعیین‌شده در بازار بین‌بانکی متاثر بودند؛ اما در شرایط تحریم و فروپاشی بازار بین‌بانکی ارز و افزایش حجم مبادلات در این بازارهای محلی، آنها خود به راهبر قیمت ارز تبدیل شدند. در واقع با افزایش تحریم‌های مالی بانک‌ها امکان حضور گسترده در شبکه مالی دنیا را از دست دادند و دیگر قادر نبودند به راحتی بین حساب‌های مختلف در بانک‌های خارجی ارز جابه‌جا کنند. با این رویداد عملاً کارسازی ارزی بانک‌ها مختل و بازار ارزی بین‌بانکی تضعیف شد درنتیجه بازارهای منطقه‌ای بیشتر از گذشته اهمیت پیدا کردند. حالا با تصرف هرات، یکی از مراکز مهمی که در آن نرخ برابری ریال در برابر دلار تعیین می‌شد نیز تعطیل شده است. در چنین شرایطی اکنون این پرسش مطرح است که تعطیلی بازار مبادلات ارزی هرات چه تاثیری بر قیمت دلار در چهارراه استانبول یا بازار غیررسمی ارز در تهران و مشهد دارد؟ با توجه به اینکه هرات به تصرف نیروهای طالبان درآمد نرخ برابری ریال به دلار نیز دیگر در کانال‌های ارزی هرات به ندرت اعلام می‌شود و به نوعی علامت‌دهی این بازار به بازارهای ارز تهران و مشهد هم متوقف شده است. هنوز مشخص نیست آثار تعطیلی بازار هرات بر بازار مبادلات ارزی در تهران چیست؟ با این حال برخی بر این باورند که با تعطیلی بازار هرات سیگنال‌هایی که این بازار برای رشد قیمت به بازار تهران می‌داد نیز متوقف می‌شود و قیمت دلار در تهران با کاهش مواجه می‌شود اما برخی دیگر می‌گویند تعطیلی این بازار به کاهش عرضه ارز و رشد قیمت منجر می‌شود. در گذشته برخی درگیری‌ها در هرات، بین طالبان و نیروهای دولتی افغانستان زمینه‌ساز افزایش تقاضا برای دلار در شرق کشور شده بود.
7 تن دارو ترخیص شد
آن‌طور که معاون فنی گمرک ایران می‌گوید، هفته گذشته در دو روز متوالی با مجوز وزارت بهداشت حدود هفت تن دارو و مواد اولیه دارویی مرتبط با کرونا به عنوان بخشی از اقلام دارویی دپوشده در گمرک امام خمینی (ره) ترخیص شده است. پیشتر اعلام دپوی دارو و بخشی از داروها و مواد اولیه مرتبط با کرونا، از سوی گمرک با بازتاب‌های متفاوتی همراه بود. گمرک ایران خواسته بود دستگاه‌های مربوطه جهت تعیین تکلیف این داروها آن هم در شرایطی که در بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و داروخانه‌ها مردم نیاز به تامین آن دارند، اقدام کنند.
در این زمینه مهرداد جمال ارونقی، معاون گمرک اظهار کرد: بیش از دو سال است که گمرک در مواضع خود اعلام می‌کند باید تدابیری اتخاذ شود تا کالاهای فاقد ثبت سفارش وارد گمرکات و بنادر کشور نشوند؛ بنابراین این تلقی یا طرز فکر که گمرک اجازه تخلیه کالاهای فاقد مجوز را به بازرگانان می‌دهد صحیح نیست و به نحوی پاک کردن صورت مساله است.
وی با اشاره به اینکه بررسی‌های گمرک نشان داد حدود ۱۸ تن دارو و مواد اولیه مرتبط با کرونا در گمرک امام خمینی (ره) وجود دارد، گفت: این اقلام شامل بیش از چهار تن مواد اولیه داروی فاویپیراویر، ۸۰۰ کیلوگرم مواد اولیه بتادکس و بیش از ۱۳ تن داروی رمدسیویر بود. بر این اساس طی جلساتی که با حضور دادستانی و دستگاه‌های مربوطه تشکیل شد، مقرر شد فهرست تمامی کالاهای موجود در انبارها و سردخانه‌های مربوطه، با ذکر مشخصات، تحویل گمرک، وزارت بهداشت و وزارت جهاد کشاورزی شود.
ارونقی گفت: زمانی که این لیست در خصوص کالاهای رسوبی منتشر شود، ابعاد مختلفی را شفاف خواهد کرد که امیدوارم این لیست در اختیار رسانه‌ها قرار گیرد. این مقام مسوول در گمرک ایران در ادامه یادآور شد: اینکه به میزان ۱۳ تن داروی رمدسیویر در سردخانه رسوب کند و گمرک در این شرایط بخواهد وضعیت این داروها تعیین تکلیف شود حائز اهمیت است، وزارت بهداشت به گمرک اعلام کرد که این دارو مشکل فنی دارد و در داخل تولید می‌شود، اما صاحب کالا همزمان به ما اعلام کرد که «پیشتر پارت‌هایی از این دارو با مجوز وزارت بهداشت ترخیص شده است و در حال حاضر در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها در حال استفاده است». با این حال هفته گذشته از داروهای مربوطه نمونه‌برداری شده تا در خصوص آن اعلام نظر و گمرک نیز طبق نظر وزارت بهداشت در رابطه با ترخیص آنها اقدام خواهد کرد.
مشکل مرغ توزیعی است نه تولیدی
مدیرکل دفتر امور طیور وزارت جهاد کشاورزی گفت: هر ماه حدود ۱۱۵ تا ۱۱۷ میلیون و حتی تا ۱۲۰ میلیون قطعه جوجه‌ریزی صورت می‌گیرد و هیچ کمبودی در تولید وجود ندارد.
غلامرضا ملک‌نیا، با بیان اینکه مشکل اصلی بازار مرغ در تولید نیست بلکه در توزیع است، اظهار کرد: مرغداران مرغ‌هایشان را با قیمت ۱۷ هزار و ۱۰۰ تومان یعنی همان قیمت مصوب تحویل کشتارگاه می‌دهند، ولی مرغ نه‌تنها با قیمت مصوب به دست مصرف‌کنندگان نمی‌رسد بلکه با قیمت‌های بسیار بالایی عرضه می‌شود. وی ادامه داد: هر ماه حدود ۱۱۵ تا ۱۱۷ میلیون و حتی تا ۱۲۰ میلیون قطعه جوجه‌ریزی صورت می‌گیرد و هیچ کمبودی در تولید وجود ندارد. مدیرکل دفتر امور طیور وزارت جهاد کشاورزی در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود آمارهای جوجه‌ریزی بایستی راستی‌آزمایی شود زیرا با مرغ داخل بازار همخوانی ندارد، گفت: میزان جوجه ریخته‌شده در سالن‌های پرورش مرغ کاملاً مشخص است. از طرفی به هر میزانی که جوجه‌ریزی انجام شود مرغ تحویل کشتارگاه می‌شود. اگر هم مرغداری تحویل کشتارگاه ندهد دوره بعد امکان جوجه‌ریزی ندارد. بنابراین آمارها شفاف و مشخص است. به گفته وی اگر شبکه توزیع ساماندهی شود التهاب بازار مرغ نیز فروکش خواهد کرد.
ملک‌نیا در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه مرغداران به قیمت مصوب مرغ زنده گله دارند و اعلام کرده‌اند که قیمت تمام‌شده مرغ برای آنها بیش از ۱۹ هزار تومان است، آیا وزارت جهاد کشاورزی برنامه‌ای برای اصلاح قیمت در دستور کار ندارد؟، افزود: هزینه‌های تولید از جمله نهاده، کرایه حمل‌ونقل و... بالا رفته و طبیعی است که هزینه تولید مرغ هم بالا رود. افزایش قیمت مرغ زنده جزو وظایف دفتر امور طیور وزارت جهاد کشاورزی نیست ولی درخواست اصلاح قیمت را به معاونت توسعه بازرگانی این وزارتخانه ارسال کردیم و قرار بر این شد که پیگیری‌های لازم صورت گیرد. البته این نکته نیز حائز اهمیت است که چون فروردین‌ماه قیمت مرغ افزایش پیدا کرده ممکن است با افزایش مجدد قیمت آن بازار ملتهب شود.
عزیمت سیمان به بورس
مدیر عملیات بورس کالای ایران، از انجام تمهیدات لازم برای عرضه کل سیمان تولیدی کشور در این بازار خبر داد. عباس یعقوبی با بیان اینکه عرضه محصولات کل کشور در بورس کالا در کارگروه تنظیم بازار مطرح شده است، گفت: همچنان در جلسات کارشناسی بورس کالا بر این موضوع تاکید شده که همه عرضه‌ها از بستر این بازار انجام شود. یعنی همه شرکت‌ها موظف شوند که همه سیمان تولیدی خود را از طریق بورس کالا عرضه کنند. وی افزود: نکته‌ای که بورس کالا بر آن تاکید دارد این است که برای همه شرکت‌های سیمانی کف عرضه تعیین شود تا مشخص شود چقدر باید عرضه کنند. در این شرایط تکلیف شرکت‌ها در عرضه هفتگی روشن است.
مدیر عملیات بورس کالا با تاکید بر اینکه بستر این بازار برای همه عرضه‌ها فراهم است، گفت: تاکنون ۵۶ شرکت از ۷۸ شرکت سیمان در بورس کالا پذیرش شده‌اند. سایر شرکت‌ها نیز باید نسبت به پذیرش و ارائه مدارک اقدام کنند، چراکه زمانی که عرضه‌ها از یک کانال انجام می‌شود کنترل آن برای نهادهای نظارتی هم راحت‌تر است. این نکته که همه عرضه‌ها باید از طریق بورس کالا صورت بگیرد هم در کارگروه تنظیم بازار مطرح شده است، هم در مجلس. یعقوبی با تاکید بر اینکه عرضه یک محصول از دو کانال باعث می‌شود از قیمت‌های کشف‌شده در بورس کالا سوءاستفاده شود، افزود: به همین دلیل تاکید شده همه شرکت‌ها سیمان را از طریق بورس کالا عرضه کنند. حتی انجمن سیمان طی مکاتباتی به شرکت‌هایی که اقدام نکرده‌اند، توصیه کرده است که کالای تولیدی خود را در بورس عرضه کنند.
درگیری کاربران با روبیکا
این روزها که طرح «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» به یکی از دغدغه‌های کاربران شبکه‌های اجتماعی و کارشناسان فعال حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات تبدیل شده، ساخت اکانت‌هایی در روبینو هم جنجال آفریده است. داستان از جایی آغاز شد که بعضی از بازیکنان باشگاه پرسپولیس در صفحه اینستاگرام خود اعلام کردند در روبیکا، صفحه‌ای جعلی و بدون اطلاع آنها برایشان ایجاد شده که حتی تیک آبی (احراز هویت) هم دارد.
این موضوع به واکنش روبیکا منجر شد که در صفحه توئیتر خود در قالب بیانیه‌ای اعلام کرد: «پیرو مطالب منتشرشده در خصوص صفحات رسمی منتسب به بازیکنان باشگاه پرسپولیس در روبینو، ایجاد این صفحات در دی‌ماه ۹۹ در حاشیه برگزاری دربی ۹۴ استقلال و پرسپولیس، با هماهنگی کامل باشگاه و بازیکنان و در چارچوب کمپین مربوطه صورت گرفته است. در زمان برگزاری این کمپین، مصاحبه‌هایی نیز از بازیکنان استقلال و پرسپولیس در خصوص این صفحات در فضای مجازی منتشر شد. روبیکا ضمن احترام به این دو باشگاه بزرگ و بازیکنان محترم آنها اعلام می‌دارد، بازیکنان می‌توانند در صورت عدم دسترسی به صفحات یا تمایل به حذف آنها با پشتیبانی روبیکا تماس حاصل کنند.»
پس از انتشار این اخبار در اینستاگرام، کاربران دیگری در شبکه‌های اجتماعی از جمله توئیتر اعلام کردند که بدون اطلاع آنها، صفحاتی به نامشان در روبیکا ایجاد شده و در عین حال از مطالبی که در صفحه عمومی اینستاگرامشان قرار دادند، برای پر کردن محتوای صفحات استفاده شده است. این اتفاق برای روبیکا در حالی رخ داده که خردادماه سال ۱۳۹۷ و یک ماه پس از فیلترینگ تلگرام که تا امروز هم ادامه یافته، برخی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی ادعا کرده بودند بدون اجازه آنها، پروفایلی در پیام‌رسان سروش برایشان ایجاد شده است. این اخبار در حالی مطرح شده بود که علت فیلترینگ تلگرام، حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی عنوان شده و در عین حال، درباره تعداد کاربران فعال این پیام‌رسان‌ها که توسط مدیرانشان اعلام شده بود، شائبه‌هایی وجود داشت. سید عباس مرادی -عضو تیم تدوین طرح- پیش از این در پاسخ به اینکه آیا روبیکا مشابه اینستاگرام است، با بیان اینکه فعلاً هیچ مشابهی برای اینستاگرام در کشور نداریم، گفته بود: ما یک مشابه اینستاگرام در کشور ایجاد می‌کنیم که اگر اتفاقی برای شهروند جمهوری اسلامی افتاد، در کمترین زمان بتوانیم حقش را بگیریم. مبنای اصلی قطع ارتباط با جهان نیست، بلکه ایجاد نمونه‌های مشابهی است که در آنها کاربر در خلال زندگی مجازی به این نتیجه می‌رسد که امنیت بیشتری دارد.
♦♦♦
ایسنا: با وجود اعلام تعطیلی ادارات و تاکید بر مشمولیت بخش خصوصی و دولتی، همچنان کارکنان برخی دستگاه‌های اجرایی و البته شرکت‌های خصوصی که حتی ارائه‌دهنده خدمات ضروری نیستند، در محل کار حاضر بوده و این موضوع موجب گله‌مندی آنها و درخواست نظارت شده است.
تسنیم: مسعود میرکاظمی، رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه امروز دولت را در وضعیت نامطلوبی تحویل می‌گیریم گفت: بودجه امسال کسری دارد که باید فکری برای آن کرد.
میزان: کامبیز ناظریان، سرپرست شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ گفت: تمامی نیروهای شرکت توزیع نیروی برق تهران بسیج شده‌اند تا کوچک‌ترین خللی در تامین برق مراکز درمانی و بهداشتی و همچنین صنایع فعال در حوزه تامین اقلام مصرفی و دارویی مورد نیاز بیماران مبتلا به کرونا همچون اکسیژن و داروهای مصرفی ایجاد نشود.
مهر: سعید ترکمان، رئیس انجمن ملی صنایع پلیمر گفت: گرید پلی‌پروپیلن ظروف بسته‌بندی سرم تزریقی، به میزان کافی تولید و تامین شد اما کارخانه‌های سرم‌سازی کشور به تعهد خود برای خرید در بورس کالا عمل نکردند.
ایلنا: مرتضی سعادتی‌کیا، مدیرکل هماهنگی خرید داخلی شرکت بازرگانی دولتی ایران گفت: میزان پرداخت مطالبات تاکنون ۲۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده است، به عبارت دیگر بانک‌ها تا روز گذشته ۹۹ درصد از فایل مطالبات گندمکاران را پرداخت کرده‌اند.
فارس: حسین عباسی معروفان، سرپرست دفتر خدمات بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی گفت: برای تامین نهاده‌های مورد نیاز کشور در ماه‌های آینده 5 /1 میلیارد دلار نیاز است که منتظر تخصیص آن از سوی بانک مرکزی هستیم.
ایسنا: حبیب‌الله طاهرخانی، معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه طی دو سال اخیر حدود ۷۰ هزار واحد مسکونی در شهرهای جدید اطراف تهران با کلیه انشعابات به مردم تحویل شده است گفت: در شهریورماه جاری ۷۳ پروژه زیربنایی و روبنایی مثل حمل‌ونقل ریلی، درمانی، تجاری و محوطه‌سازی در شهرهای جدید به بهره‌برداری می‌رسد و ۲۳ پروژه کلنگ‌زنی می‌شود.
تسنیم: پرویز فروغی، دبیر کانون مرغداران کشور با بیان اینکه ارز ۴۲۰۰تومانی به نام تولیدکنندگان و به کام دیگران است گفت: مرغداران خواستار پایان دادن به سیاست ارز ترجیحی برای واردات نهاده هستند.
مهر: کیوان گردان، مدیرکل دفتر صنایع برق، فلزی و لوازم خانگی وزارت صمت بیان کرد: بازار حدود ۳۷میلیارددلاری محصولات لوازم خانگی در کشورهای همسایه ظرفیت بسیار خوبی برای ارتقای تولید و صادرات لوازم خانگی کشورمان است.
ایلنا: حسین اصغری، مدیرکل دفتر امور محصولات علوفه‌ای و جالیزی از رشد هشت‌درصدی تولید هویج در سال جاری خبر داد و گفت: رغبت بازارهای صادراتی کشورهای عراق و روسیه به خرید هویج از ایران افزایش یافته است.
♦♦♦
سایه مشکلات اقتصادی بر خانوار ایرانی
دنیای اقتصاد نوشت: برآورد جدید درباره نرخ رشد و نحوه رشد جمعیت ایران از تغییر معنادار وزن دو گروه سنی در ترکیب جمعیتی کشور حکایت دارد. نتایج به‌روزرسانی آمارهای جمعیتی -مربوط به سال ۹۹- مشخص می‌کند سرعت رشد جمعیت به دلیل «سقوط نرخ جانشینی جمعیت ناشی از افت شدید زاد و ولد»، کندتر شده است. در عین حال، روند رشد سالانه تعداد خانوارها نیز در سطح پایین قرار دارد. این دو رویداد عمدتاً ناشی از مشکلات اقتصادی خانوارها و همچنین تاثیر کرونا بر زندگی مردم است. اما دگرگونی جمعیتی فقط به این دو مورد ختم نمی‌شود. در حال حاضر سهم «جمعیت جوان» از یک‌سوم کل جمعیت در نیمه دهه ۸۰ به یک‌پنجم کاهش پیدا کرده و سهم «جمعیت سالخورده» دو برابر شده و به ۱۰ درصد رسیده است.
لبه پرتگاه تورم
اعتماد نوشت: تورم سالانه منتهی به تیر سال جاری 2 /44 درصد گزارش شد؛ 2 /5 درصد کمتر از قله تورمی 4 /49درصدی سال 73. اگر شرایط فعلی تداوم یابد؛ بدین معنا که چشم‌انداز مثبتی از آینده اقتصادی کشور رخ ندهد، تحریم‌ها همچنان پابرجا بماند و قیمت مواد غذایی صعودی باشد، چه‌بسا تا پیش از پایان یافتن سال جاری تورم رکورد سه دهه را جابه‌جا کند. البته هشدارها و نگرانی‌ها در خصوص وضعیت کشور پس از انتشار متغیرهای کلان اقتصادی بیشتر شد و مباحثی در خصوص تورم بی‌سابقه یا ابرتورم از سوی کارشناسان در محافل مختلف اقتصادی و سیاسی مطرح شد. هشدارهایی که می‌گویند تورم مهارنشدنی در راه اقتصاد ایران است و کشور را به پرتگاه ابرتورم بیش از گذشته نزدیک‌تر کرده است.
افزایش واردات گندم
ایران نوشت: مسوولان شرکت بازرگانی دولتی اعلام کرده‌اند که در خوش‌بینانه‌ترین حالت، امسال 8 /4 تا 5 میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری می‌شود در حالی که میزان خرید گندم سال گذشته 2 /8 میلیون بود. با توجه به اینکه نیاز مصرفی گندم در کشور ما 11 میلیون تن است، بنابراین واردات تا شش میلیون تن پیش‌بینی شده است. همچنین با توجه به خشکسالی، کاهش خرید گندم پیش‌بینی شده بود، از سال گذشته خرید و واردات گندم شروع شده و هیچ کمبودی در ذخیره این کالای استراتژیک وجود ندارد و واردات گندم همچنان ادامه دارد. با توجه به اینکه در سال گذشته با خرید تضمینی بیش از هشت میلیون تن گندم، دو میلیون تن گندم برای تامین نیاز سالانه واردات داشتیم، امسال به شش میلیون تن افزایش می‌یابد.
از جهان درس بگیریم
همشهری نوشت: داوود دانش‌جعفری می‌گوید اقتصاد مثل اتاق جنگ است و شرایط اقتصادی باید هر روز به‌طور مداوم سنجیده شود تا در نهایت به هدف موردنظر دست پیدا کنیم. نکته مهم این است که ما باید از کشورهایی که اقتصادشان به رونق رسیده درس بگیریم. این کشورها از روش‌های تجربه‌شده استفاده کرده‌اند و به موفقیت رسیده‌اند؛ مثلاً میانگین تورم بین سال‌های 1990 تا 2000 در ترکیه 5 /72 درصد بود و حتی در یک مقطع، میزان تورم در ترکیه به 100 درصد هم رسید، اما به‌کارگیری سیاست‌های صحیح به کنترل تورم منجر شد. میزان تورم در ترکیه به‌قدری بود که خیلی از مردم به شوخی می‌گفتند وقتی به رستوران می‌روید، همان ابتدا صورتحساب را پرداخت کنید؛ چون ممکن است بعد از خوردن غذا، قیمت آن غذا گران شده باشد.
