قطع اثر اونس در سکه

 مجید حیدری: در حالی که اونس جهانی تحت تاثیر عملکرد مثبت بازار سرمایه جهانی و رشد شاخص جهانی دلار، روند نزولی را در هفته گذشته ثبت کرد، اما بهای سکه در بازار داخلی به دلیل افزایش تقاضا و همچنین رشد قیمت ارز روند صعودی ثبت کرد، تا سکه بیشتر از عوامل داخلی تاثیر گیرد. هفته گذشته شاخص بازار بورس روند نزولی طی کرد، اما به سطح قیمت ارز افزوده شد. در بازارهای جهانی، موسسه گلدمن‌ساکس پیش‌بینی کرد که بهای نفت در سال 2018 صعودی خواهد شد و رشد 9‌درصدی را تجربه خواهد کرد.

سرانجام اعضای اوپک و تولیدکنندگان غیرعضو به رهبری روسیه، ضمن اعلام احتمال خروج زودهنگام از توافق کاهش تولید نفت در صورت رونق بیش از حد بازار، با تمدید توافق مذکور تا پایان سال 2018 موافقت کردند. طبق بیانیه اوپک؛ در سال آتی میلادی، کشورهای مشارکت‌کننده در توافق بالاتر از سطوح تولید سال جاری تولید نخواهند کرد. وزیر انرژی روسیه پیش‌بینی کرد؛ اگر کاهش تولید در تمام سال ادامه یابد، تولیدات کشورش در سال 2018 در سطح 547 میلیون تن تثبیت خواهد شد. گرچه این تصمیم تا حدودی در رشد اخیر قیمت‌ها پیش‌خور شده بود، اما باز هم نهایی شدن آن منجر به صعود کم‌دامنه بهای طلای سیاه در معاملات گذشته شد. کارشناسان اما احتمال بازگشت سریع تولیدکنندگان شیل و چرخش تقاضای چین را تهدید آینده بازار نفت ارزیابی می‌کنند.

بازبینی سه‌ماهه توافق

در نشست روز پنجشنبه 9 آذر 1396 مقرر شد که توافق بزرگان نفتی برای کاهش تولید ۸ /۱ میلیون بشکه‌ای تولید تا پایان سال ۲۰۱۸ ادامه یابد. با این حال به دلیل نگرانی از رشد تولیدات شیل به دنبال افزایش بهای نفت و همچنین نگرانی‌هایی که از سمت تقاضای بازار وجود دارد، طبق بیانیه پایانی سومین نشست مشترک اوپک و غیراوپک، قرار بر این شد «در نشست ماه ژوئن سال ۲۰۱۸ اوپک، فرصت اقدامات اصلاحی بیشتر بر اساس شرایط مسلط بازار و پیشرفت‌های به‌دست‌آمده در جهت بازگشت دوباره توازن به بازار نفت در آن زمان، بررسی شود». به این ترتیب سه ماه پس از اجرای دوباره تمدید توافق کاهش تولید، کمیته مشترک وزارتی نظارت بر اجرای توافق، با بررسی روند کاهش تولید و شرایط روز بازار تصمیمات مقتضی را اتخاذ خواهد کرد. همچنین آن‌طور که خالدالفالح، وزیر نفت عربستان سعودی درباره چگونگی خروج کشورهای عضو و غیرعضو اوپک از توافق کاهش تولید، تاکید کرده است، هرگاه زمان پایان توافق خارج فرا برسد، ائتلاف کشورهای عضو و غیرعضو اوپک خروج از توافق را بسیار تدریجی انجام خواهند داد تا بازار دچار شوک نشود.

تعیین سقف تولید برای لیبی و نیجریه، دو عضو آفریقایی اوپک، دیگر دستاورد توافقی بود که روز پنجشنبه در وین برای تمدید کاهش تولید حاصل شد. این دو کشور که به علت مشکلات داخلی از نشست نوامبر ۲۰۱۶ از همراهی در طرح کاهش تولید معاف شده بودند در سال جاری میلادی با روند رو به رشد افزایش تولید همراه شدند و ریسک‌های داخلی اوپک برای بی‌اثر کردن توافق کاهش تولید به‌شمار می‌رفتند. به همین علت در نشست وین تصمیم گرفته شد لیبی و نیجریه تولیداتشان را در مجموع در سقف ۸ /۲ میلیون بشکه در روز نگه دارند و به این ترتیب تعداد اعضای اوپک به ۱۵ کشور که متعهد به اجرای توافق شدند، رسید.

رشد تولید در آمریکا

اما هفته گذشته نشانه‌هایی از افزایش قابل توجه بهای طلای سیاه به چشم نمی‌خورد. به گزارش بانک مرکزی روز دوشنبه، بروز نشانه‌هایی از افزایش تولید نفت آمریکا و در پی آن فروش‌های سوداگرانه معامله‌گران منجر به کاهش بیش از یک‌درصدی بهای نفت شد. با وجود این، تمدید توافق کاهش تولید نفت اوپک و سایر تولیدکنندگان سبب تثبیت بهای نفت نزدیک به بالاترین سطح طی دو سال اخیر شد. در هفته گذشته شرکت خدمات انرژی بیکرهیوز اعلام کرد؛ تعداد چاه‌های نفت آمریکا در هفته منتهی به اول دسامبر با دو حلقه افزایش به 749 عدد (بالاترین تعداد از ماه سپتامبر) رسید. تعداد چاه‌های نفتی فعال در آمریکا (به عنوان یک معیار اولیه از برآورد تولید در آینده) در سال گذشته 477 حلقه بوده که پس از افزایش طرح‌های سرمایه‌گذاری شرکت‌های انرژی آمریکایی در سال 2017، افزایش قابل توجهی را تجربه کرده است. مطابق بررسی رویترز؛ کاهش تولید 13 عضو اوپک در ماه نوامبر 300 هزار بشکه در روز بوده است. همچنین، عرضه نفت 11 عضو اوپک با هدف انطباق با توافق اصلی، 230 هزار بشکه در روز کاهش یافت. در روز سه‌شنبه بهای نفت ابتدا روند صعودی را طی کرد، اما باز به مدار نزولی بازگشت. والری پل‌خوفسکی کارشناس موسسه فارکس کلاپ معتقد است تصمیم اوپک و دیگر کشورهای تولیدکننده نفت برای تمدید توافق و متوقف کردن افزایش تولید نفت لیبی و نیجریه نمی‌توانند به سرعت قیمت نفت را بالا ببرند. به گفته او، هم‌اکنون بازار نگران افزایش تولید نفت شیل آمریکاست؛ چراکه موسسه بیکر هیوز از افزایش تعداد دکل‌های فعال در آمریکا نسبت به ماه سپتامبر خبر داد.

رشد قیمتی در سال آتی

هفته گذشته، موسسه آمریکایی گلدمن‌ساکس پیش‌بینی کرد که قیمت نفت حداقل تا سال ۲۰۱۸ روند رو به رشد خود را حفظ خواهد کرد. به گزارش بلومبرگ، این بانک آمریکایی پیش‌بینی خود برای قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت و شاخص جهانی برنت را نسبت به گزارش قبلی‌اش بالاتر برده و گفته اوپک و متحدانش هفته گذشته تعهدی قوی‌تر از حد انتظار از خود برای تمدید توافق کاهش تولید نشان دادند. این موسسه انتظار دارد طی 12 ماه آینده قیمت نفت شامل رشد 9‌درصدی باشد.

این پیش‌بینی مثبت، در تضاد با ارزیابی ارائه‌شده از سوی موسسه سیتی‌گروپ است که پیش‌بینی کرده اعضای اوپک، کانادا، برزیل، روسیه و آمریکا عرضه نفت خود را در ماه‌های آینده افزایش خواهند داد. هرچند تحلیلگران گلدمن‌ساکس معتقدند که اوپک و متحدانش به طور کامل از توافق کاهش تولید تبعیت خواهند کرد اما در عین حال هشدار داده که نفت شیل و سایر تولیدکنندگان تا سال 2019 شروع به واکنش نشان دادن به تقویت قیمت نفت خواهند کرد.

تحلیلگران گلدمن ساکس از جمله دامین کوروالین در این گزارش نوشته‌اند: «ما همچنان ارزیابی اوپک از واکنش تولیدکنندگان از جمله تولیدکنندگان شیل به افزایش قیمت‌ها را بیش از حد محافظه‌کارانه می‌دانیم، ما معتقدیم نشانه‌های این واکنش که خود را در افزایش فعالیت‌های حفاری و تولید نفت در ماه‌های آینده نشان خواهد داد، نقش مهمی در خودداری از فراتر رفتن سیاست فعلی اوپک ایفا خواهد کرد.»

اثر کاهشی لایحه مالیاتی بر طلا

 هفته گذشته، اونس تحت فشار تصویب لایحه مالیات ترامپ، کاهش یافت، چراکه بازار سهام آمریکا و شاخص دلار به کاهش مالیات، روی خوش نشان داده و این موضوع افت طلا را در پی داشت. تصویب این لایحه بزرگ‌ترین تغییر در نظام مالیاتی آمریکا در سه دهه گذشته محسوب می‌شود. نمایندگان دموکرات مجلس و سنای آمریکا و مخالفان این لایحه می‌گویند معافیت‌ها و کاهش مالیات پس از مدتی تنها به نفع ثروتمندان، سرمایه‌داران و شرکت‌های بزرگ بوده و برای دولت کسری شدید بودجه به دنبال خواهد داشت.

اما دونالد ترامپ و تیم اقتصادی وی معتقدند معافیت مالیاتی برای شرکت‌های بزرگ باعث ایجاد انگیزه در آنان و سرمایه‌گذاری شده و به افزایش اشتغال خواهد انجامید و همچنین بار مالیاتی طبقه متوسط را کاهش می‌دهد.

 بازار سهام آمریکا که پیش از این نیز با رشد روزافزون خود، به طرح کاهش مالیات ترامپ خوشامد گفته بود، پس از رای نهایی کنگره، بال‌های خود را برای پرواز گشوده است. شرکت‌های آمریکایی که تا حدود ۱۵ درصد تخفیف مالیاتی را در آینده نزدیک لمس خواهند کرد، وال‌استریت را در انتظار ثبت رکورد جدیدی قرار داده‌اند. بازگشایی بازار سهام آمریکا در روز دوشنبه، شاخص S&P500 و نزدک را روبه رشد نشان داد.

ارزش دلار که روز دوشنبه در پی تصویب طرح اصلاح ساختار مالیاتی آمریکا در سنا به بالاترین رقم دو هفته و نیم گذشته در برابر ین رسیده بود، در روز سه‌شنبه کاهش یافت. جان شارما، تحلیلگر بانک ملی استرالیا در این باره گفت: «انتظار می‌رود قیمت طلا در محدوده 1260 تا 1290 دلار در نوسان باشد... تصویب طرح اصلاح ساختار مالیاتی آمریکا در سنا احتمالاً موجب افزایش شاخص‌ها در بازار بورس خواهد شد و به ضرر بازار طلا خواهد بود.» اما تحقیقات در جریان در مورد ارتباطات ستاد انتخاباتی ترامپ با روسیه، بعد از اعتراف مایکل فلین، مشاور سابق امنیت ملی ترامپ به دروغگویی به اف‌بی‌آی، نگرانی‌هایی را در میان قانونگذاران برانگیخته و بر احساس حاکم بر بازارهای مالی سایه افکنده است.

بازار گرم سکه و ارز

هفته گذشته، بازار ارز و طلا داخلی همچنان روند پرنوسانی را طی کرد. در ابتدای هفته گذشته، دلار با رشد 16‌تومانی به سطح چهار هزار و 152 تومان رسید. در این روز یورو نیز با رشد 23‌تومانی نسبت به انتهای دو هفته قبل به سطح پنج هزار تومان رسید. به گفته فعالان، تقویت یورو در برابر دلار در بازارهای جهانی یکی از عوامل رشد ارز اروپایی بود. البته عده دیگری باور داشتند، رشد این ارز را باید بیشتر از عوامل جهانی به متغیرهای بازار داخلی نسبت داد. به باور آنها، کاهش عرضه و افزایش تقاضای تجاری در روزهای پایانی سال میلادی دو عامل مهم اثرگذار در شکست مرز پنج هزارتومانی بودند. شکست مرز روانی چهار هزار و ۱۵۰ تومانی دلار نیز مانند یورو بیش از هر موضوعی به افزایش تقاضای معامله‌گران در آستانه پایان سال میلادی نسبت داده شد. این در حالی بود که عده‌ای نیز انتظارات فنی معامله‌گران و تحرکات بازیگران فردایی را در رشد قیمت موثر دانستند. در این روز، افزایش قیمت دلار زمینه‌ساز رشد قیمت سکه نیز شد. روز شنبه، سکه تمام بهار آزادی با پنج هزار تومان افزایش به قیمت یک میلیون و ۳۸۷ هزار تومان رسید.

روز یکشنبه، خبر پرتاب موشک یمن به سوی ابوظبی برای لحظاتی التهاب بازارها را بالا برد. دلار که معاملات خود را در ابتدای محدوده چهار هزار و ۱۵۰ تومان آغاز کرده بود، به یک‌باره از حدود ساعت یک بعدازظهر این روز با جوسازی پیرامون خبر یادشده از محدوده چهار هزار و ۱۶۰ تومان عبور کرد. تحت‌تاثیر این اتفاق، سکه تمام بهار آزادی نیز مرز یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان را شکست. پس از فروکش کردن التهاب بازار و تکذیب خبر یادشده از سوی برخی دیگر از منابع خبری، افزایش قیمت دلار متوقف شد و این ارز از محدوده چهار هزار و ۱۶۰ تومان عقب نشست. با این حال، سکه به بازگشت دلار از سقف روزانه توجهی نکرد و بالای مرز یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان باقی ماند.

در نهایت روز یکشنبه، سکه روی نرخ یک میلیون و ۴۰۱ هزار تومان به کار خود پایان داد که افزایشی ۱۴هزارتومانی نسبت به قیمت بسته‌شده روز شنبه داشت. این پنجمین افزایش متوالی سکه بود و موجب شد فلز گرانبهای داخلی به بالاترین قیمت از چهارم آذرماه برسد. به گفته فعالان، سه متغیر در بازار سکه در شکل‌گیری روند افزایشی روزهای اخیر و مقاومت این فلز گرانبها در برابر افت قیمت نقش داشتند. خریدهای سکه با قیمت‌های بالا در حراج، تحرکات معامله‌گران در بازار آتی و افزایش تقاضای جدید در بازار از جمله مهم‌ترین عواملی بودند که زمینه‌ساز تغییر مسیر فلز گرانبهای داخلی شدند.

روز دوشنبه روند قیمتی دلار و سکه نسبت به روز قبل از آن، معکوس شد. به نحوی که دامنه نوسانات سکه کاهش یافت، ولی دلار تغییرات قیمت بیشتری را ثبت کرد. این موضوع موجب شد که معامله‌گران در روز سوم هفته توجه بیشتری را معطوف بازار ارز کنند و سکه کمی به حاشیه رانده شود. در سومین روز هفته، دلار با ۳۰ تومان افزایش به قیمت چهار هزار و ۱۸۹ تومان رسید. به گفته فعالان، مهم‌ترین دلیلی که زمینه افزایش قیمت را فراهم کرد، صعود نرخ حواله درهم بود. عبور حواله درهم از سطح هزار و ۱۵۰ تومان، علامت افزایشی را به معامله‌گران بازار داخلی داد تا آنها خریدهای خود را بالاتر ببرند.

در حالی که انتظار می‌رفت تحت ‌تاثیر رشد شاخص ارزی، سکه تمام بهار آزادی نیز راه افزایشی خود را با سرعت در کانال یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان ادامه دهد، به طور غیرمنتظره‌ای این فلز گرانبها تا ساعت ۲ بعدازظهر رشد خاصی را نسبت به روز یکشنبه تجربه نکرد و قیمت در ابتدای کانال یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان نوسانات خود را صورت داد. بخشی از این اتفاق ناشی از افت ابتدای روز بود که سکه معاملات خود را تحت ‌تاثیر افزایش فروش‌ها و نزول اونس در بازارهای جهانی در کانال یک میلیون و ۳۹۰ هزار تومان آغاز کرده بود. با آغاز حراج در بانک کارگشایی از حدود ساعت ۲ ظهر دوشنبه، بازیگران با قیمت‌هایی بعضاً بالاتر از نرخ بازار اقدام به خرید کردند و همین موضوع سیگنال افزایشی را به سایر معامله‌گران بازار داد. در نهایت روز دوشنبه، سکه ساعت ۳ بعدازظهر با قیمت یک میلیون و ۴۰۹ هزار تومان به کار خود پایان داد که افزایشی هشت‌هزارتومانی نسبت به قیمت روز دوم هفته داشت.

روز سه‌شنبه، روند افزایش نرخ حواله باعث شد که بهای ارز به نرخ چهار هزار و 200 تومان نیز برسد، اما در ادامه از سطح قیمتی آن کاسته شد و بهای آن چهار هزار و 192 تومان گزارش شد. این افزایش باعث شد که بهای سکه نیز روند صعودی به خود بگیرد و قیمت آن تا سطح یک میلیون و 418 هزار تومان رشد کرد. برخی از فعالان بازار، افزایش تقاضا به دلیل روزهای تعطیلی آخر هفته و میلاد پیامبر اکرم‌(ص) را یکی از عوامل رشد بهای طلا و سکه در بازار داخل عنوان کردند.

افت جزئی در بازار بورس

در هفته منتهی به 14 آذرماه سال جاری، شاخص کل بورس تهران با کاهش 1 /0‌درصدی به رقم 91 هزار و 93 واحد رسید. اگرچه دماسنج بازار بورس تهران در کانال 91 هزارتایی باقی ماند اما در هفته گذشته نوسانی بین دو کانال 90 هزارتایی و 91 هزارتایی را تجربه کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد افت قیمت‌های جهانی نفت و فلزات در هفته مورد بررسی موجب کاهش قیمت سهام گروه‌های فرآورده‌های نفتی شده است. بنابراین، به نظر می‌رسد معامله‌گران در پی کسب سود از معاملات گذشته خود سبب افزایش عرضه در بازار شده‌اند. شاخص کل فرابورس نیز در هفته گذشته با کاهش 7 /1‌درصدی مواجه شد. علاوه بر این، شاخص کل هم‌وزن نیز در هفته مورد بررسی تغییر چندانی نکرد و در حدود 17 هزار و 600 باقی ماند.

در هفته منتهی به 14 آذرماه، در میان 40 صنعت فعال در بازار سرمایه، گروه کانی‌های غیرفلزی با رشد چهاردرصدی بهترین عملکرد هفتگی را به خود اختصاص دادند. پس از آن گروه خودرو با رشد 8 /2‌درصدی در جایگاه دوم قرار گرفت و گروه فنی و مهندسی با رشد دودرصدی جایگاه سوم را به دست آورد. گروه فنی و مهندسی شامل دو سهم کنترل خوردگی تکین کو در نماد «رتکو» و گروه مپنا در نماد «رمپنا» است. در مقابل، در هفته گذشته گروه محصولات چوبی با افت شاخص 3 /7‌درصدی بدترین عملکرد هفتگی را به خود اختصاص داد. این گروه شامل تک‌سهم چفیبر است و در نتیجه تحت تاثیر نوسانات قیمتی این سهم قرار می‌گیرد. سهامداران چفیبر در هفته گذشته به کسب سود پرداختند و پس از هفته‌ها این سهم در محدوده منفی معامله شد. البته روند معاملات بر این سهم نشان می‌دهد که تا پایان هفته از عرضه این نماد در محدوده منفی کاسته شده و در پایان هفته به بازه سبز بازگشته است. علاوه بر این، شاخص گروه محصولات کاغذ نیز در هفته گذشته حدود 2 /5 درصد منفی بود و عملکرد چندان مناسبی نداشته است. در این گروه، تعرفه کاغذ که گفته می‌شد 20 درصد افزایش یافته است فعلاً منتفی شده و تعرفه‌ها به حالت قبلی بازگشته‌اند. گروه محصولات فلزی نیز بازدهی هفتگی منفی 5 /4‌درصدی را ثبت کرد که بدین ترتیب جایگاه سوم را در میان بدترین عملکرد هفتگی صنایع به خود اختصاص داد. در میان نمادهای فعال در بازار سرمایه در هفته منتهی به 14 آذرماه، لابراتوار داروسازی دکتر عبیدی در نماد معاملاتی «دعبید» 9 /13 درصد افزایش قیمت داشت و بهترین بازدهی هفتگی را کسب کرد. تحرکات در این نماد از ابتدای هفته آغاز شد و به مرور به قیمت آن افزوده شد به طوری که در پایان هفته با صف خرید بسته شد. شرکت مهرکام پارس از گروه خودرو نیز حدود 8 /12 درصد بازدهی مثبت داشت و جایگاه دوم را به خود اختصاص داد. شرکت تولیدی گرانیت بهسرام در نماد معاملاتی «کهرام» از گروه کاشی و سرامیک نیز 7 /12 درصد بر قیمتش افزوده شد و سود نصیب سهامداران خود کرد. در مقابل، شرکت ایران ارقام در نماد «مرقام» 4 /16 درصد از ارزشش را از دست داد و بدترین بازدهی هفتگی را به خود اختصاص داد. علاوه بر این، شرکت لوله و ماشین‌سازی ایران در نماد «فلوله» نیز در هفته گذشته، 5 /10 درصد بازدهی منفی به‌دست آورد. «فلوله» که در گروه فلزات اساسی و در بازار اول بورس معامله می‌شود در هفته مورد بررسی جایگاه دوم در میان بدترین بازدهی هفتگی را به خود اختصاص داد. شرکت سرمایه‌گذاری سایپا نیز در هفته گذشته افت قیمتی را تجربه کرد و حدود 9 /9 درصد از ارزش خود را از دست داد. این نماد در گروه سرمایه‌گذاری‌ها معامله می‌شود. شاخص گروه سرمایه‌گذاری‌ها نیز در هفته منتهی به 14 آذرماه نزدیک به یک درصد منفی بود.